Yıldız Üçgen Kumanda Şeması Lazım

yıldız üçgen kumanda şeması lazım

ANABİLGİ

Kavram Açıklaması

Otomatik Yıldız-&#;&#;gen Yol Verme

Bu devrede Başlatma butonuna basıldığında M kontaktörü, ZR zaman rölesi ve Y kontaktörü enerjilenir. Kumanda devresindeki M kontağı kapanarak mühürlemeyi sağlar. Benzer şekilde, güç devresindeki M ve Y kontaklarının kapanmasıyla motor yıldız bağlı olarak düşük gerilimle yol almaya başlar. ZR zaman rölesinin ayarlanan süresi sonunda, normalde kapalı gecikme ile açılan ZR-GA kontağı açılarak Y kontaktörünü devre dışı bırakırken, normalde açık gecikme ile kapanan ZR-GK kontağı kapanarak Δ kontaktörünü çalıştırır. Δ kontaktörünün çalışmasıyla, kumanda devresindeki normalde kapalı Δ kontağı açılarak ZR zaman rölesini devre dışı bırakırken normalde açık Δ kontağı kapanarak mühürleme yapar. Benzer şekilde, güç devresindeki Y kontaklarının açılıp Δ kontaklarının kapanmasıyla, motor üçgen bağlı olarak çalışmaya başlar.

Resim. Üç fazlı asenkron motora otomatik yıldız-üçgen yol verme kumanda ve güç devresi

Kaynak: At, N.(). Yol Verme Y&#;ntemleri. Y&#;r&#;koğulları, E. (Ed.). Elektromekanik Kumanda Sistemleri i&#;inde (&#;nite 6). Eskişehir: Anadolu &#;niversitesi Yayınları.

Hata Bildir

Kavram Hiyerarşisi

Elektrikport Akademi

Elektrik kumanda devre şemalarında kullanılan elemanların şekilleri yerine uluslararası normlara göre belirlenmiş semboller kullanılır. Bu normlardan ülkemizde en yaygın olanları; TSE, Alman Normu, Amerikan Normu ve Rus Normu'dur. Ülkemizde sıkça rastlanan bu norm çeşitliliğinden dolayı, kumanda devre projelerini okuyabilmek için bu normlara ait sembollere hakim olmak gerekir. Aşağıda ki tabloda, normlara göre kumanda devrelerinde kullanılan elemanlara denk gelen semboller bulunmaktadır.

Kumanda devreleri projelendirme aşamasında 2 kısım halinde yapılandırılır. Bunlar "güç devresi" ve "kumandadevresi"dir. Örneğin bir motorun kumanda panosu imal edilecekse imalat aşamasından önce hem güç devresi hem de kumanda devresi çizilir. Yani tek başına güç devresi veya tek başına kumanda devresi bir anlam ifade etmez.

1. Kumanda Devresinin Çizimi:

Kumanda devrelerinde kontaktörler (kumanda için kullanılan kısmı), röleler, motor koruma (piyasada termik), sinyal lambaları (pano kapağı üzerinde) gibi elemanlar bulunur. Güç devrelerinin aksine kumanda elemanları fazla akım çekmeyeceği için kumanda devresi oluşturulurken genellikle düşük akıma dayanabilen elemanlar ile devre kurulur.

Devre kurulurken dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de enerjinin kumanda devresine giriş yeridir. Enerjinin uygulandığı yerden yani akımın kumandaya giriş yerinden başlanarak devre çizimine başlanır. Devre elemanlarının genel sıralamasını ve devre şemasını şu şekilde inceleyebiliriz:

► Enerji girişi (Faz)

► Sigorta

► Koruma Elemanının Kapalı Kontağı

► Stop Butonu

► Start Butonu

► Kontaktör Bobini ve

► Nötr Hattı

Bu sıralama ile kumanda devresinin ilk aşaması çizilir. Daha sonra istenilen devreye göre kumanda devresinin ikinci kademesine geçilir (Direkt yol verme, ileri geri yol verme, yıldız üçgenyol verme gİbi).

Şekil 1: Kumanda şemasının ilk kademesi

Şekil 2: İkinci kademesi çizilmiş kumanda şeması (Yıldız-Üçgen)

2. Güç Devre Şeması Çizimi:

Güç devresi, fazlardan motora veya yüke giden akımın taşındığı devredir. Bundan dolayı seçilecek devre elemanları yüksek akıma dayanabilecek şekilde seçilmelidir. Fazlardan alınan enerji sigorta, kontaktörün güç kontakları, aşırı akım rölesi ve motor sıralamasıyla iletilir.

Şekil 3: Güç devre şeması

Kumanda devrelerinin motorlara yıldız üçgen yol verme, ileri geri, direk yol verme gibi şekilleri olup hem kontrol hem de enerji kazancı için tasarlanırlar.

Devre şemaları devre elemanlarının devre çalışmazken bulundukları konumlarını gösterir. Yani devre şemasında bulunan stop kontağı normalde kapalıdır (NC), start kontağı ise normalde açıktır (NO). Enerji ilk önce fazdan sigortaya ve sigortadan geçip koruma elemanının (aşırı akım rölesi-termik-motor koruma) kapalı kontağına gelir. Kapalı kontaktan stop butonuna oradan da start butonuna enerji iletilmiş olur. Fakat start kontağı ve start kontağına paralel bağlı olan kontak (mühürleme kontağı) normalde açık (NO) olduğu için enerji şekil 4 deki devreyi tamamlayamaz. Devre tamamlanmamış olduğu için (kontaktöre enerji gelmedi için) motorlara yol verilmez.

Şekil 4 : Mühürleme kontağı

Start butonuna basıldığında enerji buton üzerinden kontaktöre ulaşır ve kontaktör bobinininenerjilenmesiyle kapalı kontaklar açılır açık kontaklar kapanır. Kumanda devresinin 2. kısmında motora hangi şekilde yol verilmişse motor o şekilde çalışmaya başlar. Buradaki önemli nokta start butonuna paralel bağlanan C kontağıdır. Mühürleme kontağı denen bu kontak enerji iletiminin devamı için start butonuna sürekli basılı tutmayı ortadan kaldırır.

Start verildiğinde kontaktör enerjilenmiş ve NO olan C kontağını mühürlemiştir. Bu sayede bir kere start verilerek stop anına kadar motora yol verilmesi sağlanır. Yani bobinin sürekli enerjili kalmasını sağlar. Motorun durdurulması istendiğinde NC olan stop butonuna basıldığında devreden start butonundan geçen ve bobine enerji iletimi sağlanan devrede enerji kesilmiş olur. Kontaktöre enerji iletilmeyeceğinden kontaktör bobini manyetik özelliğini kaybeder ve kapalı olan kontakları açarak Normaldeki durumlarına getirir. Böylece motoru kumanda etmiş oluruz.

Kaynak:
►Megep

►ELSAT Staj Notları