Kısaltmalara Getirilen Ekleri Ayırmak Için Konur Örnek

NOKTALAMA İŞARETLERİ, TDK Noktalama İşaretleri Nerelerde Kullanılır, Kuralları, Kullanım Alanları ve Örnek Cümleler

Kesme İşareti Nedir?

Kesme işareti diğer adıyla apostrof, Türkçede özel isimlerden sonra gelen ekleri ayırmak için kullanılmaktadır. Kesme işareti kullanımı Türkçede oldukça fazladır. Bu nedenle pek çok yerde karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda birçok görevi de bulunmaktadır. Öncelikle kesme işaretini kullanırken yazımına dikkat etmek gerekir. Noktalama işaretleri kullanılırken çoğunlukla bir harf boşluğa kadar ara verilir. Kesme işareti ise ait olduğu kelimenin sağına bitişik olarak yazılır ve işaret ile sonra gelen ek arasında boşluk bırakılmaz. Kesme işareti örnekleri aşağıdaki gibidir:

• Adana'nın, Kastamonu'da, Kerim'in vb.

Kesme İşareti Nerelerde Kullanılır?

Kesme işaretinin ne olduğundan yukarıda bahsetmiştik. Burada ise kesme işareti ile cümle ve kesme işaretinin kullanıldığı yerler hakkında bilgi vereceğiz. Kesme işaretinin kullanım alanları oldukça geniştir. Bu nedenle bazı istisnaları da bulunmaktadır. Bu istisnalar genelde kesme işaretinin yazım kuralları ile ilgili olmaktadır. Türk Dil Kurumu tarafından tanımlanan kesme işaretinin kullanıldığı yerler ve kesme işareti ile ilgili cümleler aşağıdaki gibidir:

1- Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

A. Kişi adları, soyadları ve takma adlar: Kâzım Karabekir'i, Yunus Emre'yi, Refik Halit Karay'mış, Ahmet Cevat Emre'dir, Namık Kemal'se.

Not: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Murat, Özbek, Recep, Yiğit, Bosna-Hersek, Gaziantep, Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işareti yazımda "kullanılır" ancak Çeliği, Çiçeği, , Mesudu, Muradı, Recebi, Yiğidi biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir.

B. Millet, boy, oymak adları: Türk'üm, Alman'sınız, İngiliz'den, Rus'muş, Oğuz'un, Kazak'a, Kırgız'ım, Özbek'e

C. Devlet adları: Türkiye Cumhuriyeti'ni, Osmanlı Devleti'ndeki, Amerika Birleşik Devletleri'ne, Azerbaycan Cumhuriyeti'nden

D. Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar adları: Allah'ın, Cebrail'den, Zeus'u.

E. Kıta, deniz, nehir, göl, dağ, boğaz, geçit, yayla; ülke, bölge, il, ilçe, köy, semt, bulvar, cadde, sokak vb. coğrafyayla ilgili yer adları: Türkiye'dir, İç Anadolu'da, Doğu Anadolu'ya, Ankara'ymış, Sungurlu'ya, Ziya Gökalp Bulvarı'ndan, Yıldız Mahallesi'ne, Taksim Meydanı'ndan, Reşat Nuri Sokağı'na.

F. Gök bilimiyle ilgili adlar: Jüpiter'den, Venüs'ü, Halley'in, Merih'e, Büyükayı'da, Yedikardeş'ten, Samanyolu'nda.

2- Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur: Ayşe Hanım'dan, Mahmut Efendi'ye, Enver Paşa'ya.

3- Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur: TDK'nin, BM'de, ABD'de, TV'ye.

4- Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur: senesi Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım.

5- Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü göstermek için kesme işareti kullanılır:

Bir ok attım karlı dağın ardına

Düştü m'ola sevdiğimin yurduna

İl yanmazken ben yanarım derdine

Engel aramızı açtı n'eyleyim

6- Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur: a'dan z'ye kadar, b'nin m'ye dönüşmesi, Türkçede -lık'la yapılmış sözler.

Kesme işaretinin kullanımı ile ilgili bazı istisnalar da bulunmaktadır. Bu istisnaları şu şekilde gösterebiliriz:

• Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün.
• Kurum, kuruluş, kurul ve işyeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğüne, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Mavi Köşe Bakkaliyesinden
• Özel adlar yerine kullanılan "o" zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz: Kahramanlıklarından dolayı halkı ona "Hızır" lakabını takmıştı.

NOKTALAMA İŞARETLERİ, TDK Noktalama İşaretleri Nerelerde Kullanılır, Kuralları, Kullanım Alanları ve Örnek Cümleler