Edebiyat Şiir Bilgisi Konu Anlatımı Video

Derya Çak&#;r

Genç Türkiye Cumhuriyeti’nde, yaln&#;zca toplumsal hayat ve politik ortam de&#;il, kültürel ya&#;am da önemli de&#;i&#;imler geçiriyordu. Yüzünü Bat&#;’ya dönen Türkiye’de geçmi&#;ten miras kalanlar ve yeni bulu&#;uyor; kültür-sanat, al&#;&#;&#;lagelenin d&#;&#;&#;nda bir seyir izlemeye ba&#;l&#;yordu. Bu seyrin &#;iirdeki önemli temsilcilerinden biri de Garip ak&#;m&#;n&#;n kurucular&#;ndan Orhan Veli’ydi.

Tolga Aydo&#;an, &#;airin ya&#;am&#;ndaki dönüm noktalar&#;n&#; olu&#;turan kenti merkeze ald&#;&#;&#; 'Orhan Veli’nin Ankara’daki &#;zleri'nde hat&#;ralarla, foto&#;raflarla ve belgelerle bulu&#;turuyor okuru. Orhan Veli’nin hayat&#;n&#;n az bilinen noktalar&#;na götürüyor hepimizi.

BA&#;KENTTEK&#; &#;A&#;R

Aydo&#;an, &#;airin ya&#;am&#;ndan kesitleri kar&#;&#;m&#;za ç&#;kar&#;rken Ankara sokaklar&#;na, ve ’lar&#;n ba&#;kentteki önemli edebiyat çevrelerine götürüp Ankara’da do&#;mayan ve Ankara’y&#; ya&#;ayan Orhan Veli’yle yüzle&#;tiriyor bizi: "Ankara’da ya&#;ad&#;, Ankara’y&#; ya&#;ad&#;. Ankara’da okudu, Ankara’da â&#;&#;k oldu, Ankara’da çal&#;&#;t&#;, Ankara’da yazd&#; en güzel &#;iirlerini, Ankara’da Evkaf’taki memuriyetten istifa etti güzel havalarda, Ankara’da dü&#;tü çukura. Ve bir sabah Konur Sokak ile Me&#;rutiyet Caddesi’nin kö&#;esinde son kez el sallad&#; Ankara’ya… Sonra da temelli çekti gitti buralardan… Ard&#;nda içi an&#;larla dolu bir Ankara b&#;rakarak… Orhan Veli Ankara’da do&#;mad&#;, Ankara’da ölmedi ama Ankara’da ya&#;ad&#;."

’te ailesiyle beraber Ankara’ya ta&#;&#;nan Orhan Veli’nin gezindi&#;i sokaklar, oturdu&#;u evler, tan&#;&#;t&#;&#;&#; ki&#;iler, u&#;rad&#;&#;&#; ve içinde olmaktan keyif ald&#;&#;&#; mekânlar&#; s&#;ralayan Aydo&#;an, &#;airin çocuklu&#;undan ba&#;l&#;yor anlatmaya. Osmanl&#; &#;mparatorlu&#;u’nun sonundan cumhuriyetin ilan&#;na dek &#;stanbul’da ya&#;ayan ailenin, ’te Ankara’ya göçmesine kadarki y&#;llar&#; kaps&#;yor bu anlat&#;m.

Daha sonra Orhan Veli’yi Orhan Veli yapan ba&#;kent y&#;llar&#; geliyor. &#;air, ’ye kadar kesintisiz ya&#;&#;yor Ankara’da. Gazi Mektebi’nden Ankara Erkek Lisesi’ne, babas&#;n&#;n ’de Ankara Radyosu Müdürü olmas&#;yla geni&#;leyen çevresine dek pek çok tarihi kav&#;a&#;a getiriyor bizi Aydo&#;an. Bu dönemde tiyatroya merak salan Orhan Veli’nin yaz&#;lar&#; 'Sesimiz’de yay&#;mlan&#;yor.

Üniversite ö&#;renimi için &#;stanbul’a dönü&#;üne kadar () Ankara’da pek çok isimle tan&#;&#;&#;yor Orhan Veli ve bu dostluklar tarihi foto&#;raflarla ölümsüzle&#;iyor. Melih Cevdet’e ölümü hat&#;rlatan o me&#;hur foto&#;raf da bunlardan biri: veya sonbahar&#;nda çekilen; &#;inasi Baray, Oktay Rifat, Melih Cevdet ve Orhan Veli’nin, &#;imdilerde Zafer Çar&#;&#;s&#;’n&#;n bulundu&#;u yerde yan yana oldu&#;u o kare…

’da Ankara’ya yeniden gelen Orhan Veli, PTT’de çal&#;&#;maya ba&#;l&#;yor, daha sonra Evkaf’ta memur oluyor ve ard&#;ndan Tercüme Bürosu günleri geliyor. Aydo&#;an, Orhan Veli’nin buralarda b&#;rakt&#;&#;&#; izlerin tamam&#;n&#; takip ediyor.

KALDIRIMLARDAK&#; AYAK &#;ZLER&#;

Aydo&#;an’&#;n pe&#;ine dü&#;tü&#;ü ba&#;ka izler de var elbette: &#;airin oturdu&#;u evler ve gitti&#;i, hatta müdavimi oldu&#;u mekânlar. Bunlar aras&#;nda Ye&#;il F&#;ç&#; Lokantas&#;, Kürdün Meyhanesi, Özen ve Kutlu Pastanesi bulunuyor. Tan&#;&#;t&#;&#;&#; ve ahbapl&#;k kurdu&#;u ki&#;iler de birer tarihi kahraman: Montör Sabri, Bülent Ecevit, Nurullah Ataç, Nahit Han&#;m ve Dario Moreno…

Aydo&#;an, Orhan Veli’nin kom&#;usu Evin Akyol’la konu&#;mu&#;. Akyol da &#;aire dair anekdotlar aktarm&#;&#;: "Orhan Veli’yi çocuklu&#;umdan gayet iyi hat&#;rlar&#;m. Bizim evimize gelip gitmi&#;li&#;i de vard&#;. Babam&#;n ve o edebiyat sanat çevresinin yak&#;n dostuydu. Zaten Ankara küçük bir &#;ehirdi o zamanlar. ya&#;&#;mda olsam da gayet iyi hat&#;rlar&#;m ve Orhan Veli’yi, Nahit Han&#;m’&#;n oturdu&#;u Vardar Apartman&#;’ndaki evinde görürdüm. Orhan Veli karakter olarak çok nazik, kibar, hatta utangaç diyebilece&#;imiz derecede sessiz bir kimseydi. Fiziksel olarak uzunca boylu, zay&#;fçayd&#;. D&#;&#;a dönük de&#;il, içe dönüktü. Bir topluluk içinde herkes konu&#;urken o sessizce dinlerdi. Öyle san&#;lan&#;n aksine alkolik de&#;ildi. Oktay Rifat ve Melih Cevdet ile hep birlikte olurdu. Babam beni götürmü&#;tü, san&#;r&#;m Melih Cevdet’in evinde görmü&#;tüm. Üçü bir aradayd&#;. Birlikte çal&#;&#;&#;rlard&#;. Gayet ne&#;eli, esprili dostluklar&#; vard&#;."

Aydo&#;an, sadece Orhan Veli’nin yak&#;n&#;ndakilerin, oturdu&#;u evlerin ve gitti&#;i mekânlar&#;n izini sürmüyor. &#;airin ilk &#;iirlerinin yay&#;mland&#;&#;&#; zamanlar&#;, Garip ak&#;m&#;n&#;n do&#;u&#;unu ve bunun yo&#;un olarak ele&#;tirilmesini de ta&#;&#;yor sat&#;rlar&#;na. Dolay&#;s&#;yla foto&#;raflardan, tan&#;klardan, mekânlardan ve hat&#;ralardan hareketle bir Orhan Veli portresi çiziyor. Ba&#;ka bir deyi&#;le Ankara’y&#; Ankara yapan Orhan Veli’yi, onu da Orhan Veli yapan Ankara’y&#; anlat&#;yor.

Ankara’ya gelen ve ba&#;kentten giden Orhan Veli’yi selaml&#;yor yazar: "Ve gider Orhan Veli… Sessizce… Bir gece yar&#;s&#;… Ankara kald&#;r&#;mlar&#;nda ayak izleri, Ankara’n&#;n üçüncü s&#;n&#;f otellerinde an&#;lar&#;… Kâh kahkahalar&#;n&#; b&#;rakm&#;&#;t&#;r Posta Caddesi’ndeki meyhanelerde kâh üzüntülerini misafir oldu&#;u arkada&#; evlerinde.