Iğne Ucu Kadar Kan Abdesti Bozar Mı

Namaz ibadeti öncesi veya namaz kılarken ortaya çıkan bazı durumların abdesti bozduğu biliniyor. Bu nedenle Müslümanlar tarafından kan abdesti bozar mı sorusu da ister istemez ortaya çıkıyor. Günlük hayatta bazı kazalar sonucunda yaralanabiliriz ya da vücudumuzda kesikler oluşabilir. Yaralanma sonucunda oluşan ne kadar kan abdesti bozar, dinimizce yorumu nedir? Vücudun herhangi bir yerinden kan akması abdesti bozarken toplu iğne başı kadar kan abdesti bozar mı inceleyelim.

Kan Abdesti Bozar Mı?

Halkımız tarafından merak edilen kan abdesti bozar mı sorusuna Diyanet İşleri Başkanlığı yanıt verdi. İşte o yanıt:
Hanefi mezhebi bilgi ve kurallarına göre vücutta bulunan bir yaradan akan kan abdesti bozmaktadır. İnsanın diş etinden akan kan ise karıştığı tükürüğün yarısı veya daha çok olduğunda abdesti bozar (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 52). Şâfiî mezhebine göre ise, yalnızca bedenin ön ve arka tarafından çıkan şeylerle bozulur. Diğer yerlerden çıkan sıvılar abdesti bozmaz. Bununla beraber diş eti kanamasıyla abdest bozulmaz (Mâverdî, el-Hâvî, I, )."

Ne Kadar Kan Abdesti Bozar?

Hanefi mezhebi fıkhına göre abdesti bozan durumlardan biri de bedenden kan çıkmasıdır. Çıkan kanın miktarı ise önemlidir. Sahih yani aslına uygun bir hadis-i Şerifte Hz. Peygamber'in eşlerinden biri Hz. Peygamber'in elinden akan kanı sildi. Daha sonra Resulullah Aleyhisselam abdest yeniledi. Bu olayda Hanefi mezhebine göre Resulullah akan kandan dolayı abdesti tazeledi diye belirtilmiştir ve bedenden kan akması durumunda abdestin yenilenmesi hükmüne varılmıştır. Şafiler ise Resulullah'ın hanımına değdiği için abdestini yenilediğine kanaat getirerek, kanın abdest bozmadığına karar vermişlerdir. Hanefi mezhebine dahil kişiler bu hadis-i şerifi kaynak alarak bedenden akan kanın akıcı olması gerektiğine kanaat getirmişlerdir. Ucu kanlı fakat akmayan küçük yaraların abdesti bozmayacağına karar vermişlerdir. Savaş durumunda ise Hanefi mezhebinde olanlar bu durumda Şafi mezhebine tabi olmaktadır. Savaşta bedende kanama çok fazla olabilir. Bu durumda Hanefiler Şafii hükmünü uygularlar. Hanefi mezhebine tabi olan bir mümin bedeninde az da olsa kanama meydana geldiğinde abdest yenilemelidir. Zorunlu hallerde mezhepler diğer bir mezhebin kurallarına uyabilir.

Kanamayan Yaranın Etkisi Var Mı?

Abdesti bozan durumlardan birisi de kandır. Şafi mezhebine göre kan akması abdesti bozmaz. Ancak Hanefi mezhebine göre bedenin herhangi bir bölgesinden kan aktığı takdirde abdest bozulur. Bu hallerde yeniden abdest alınması lazımdır. Burun kanaması veya buna benzer kanama çeşitlerinde de abdest tazelemek gerekir. Kanama yalnız yaralama ile olmasa bile abdest bozulur ve yenilemek ister. Yaranın açılması, sivilce veya çıbanın patlaması veya ameliyatlı yerin dikişlerinden kanaması gibi tüm kanama türleri abdesti bozar ve abdestin yeniden alınması gerekir. Ancak kanamayan ve bir pıhtı halinde kalan yara abdesti bozmaz.

Toplu İğne Başı Kadar Kan Abdesti Bozar Mı?

Ucu kanlı fakat akmayan küçük yaraların abdesti bozmayacağına karar vermişlerdir.
Hz. Peygamber bu konuya hassasiyetle değinmiş ve Müslümanlara birçok hadis-i şerif ile yol göstermiştir. Bunlardan biri olan "Temizlik imandan gelir" hadis-i şerifi de dinimizde abdestin önemini yansıtmaktadır. Kan abdesti bozar mı ile ilgili hadisi şerifler:
Peygamber Efendimiz: "Kim benim bu aldığım abdest gibi abdest alır, sonra içinden (dünyevi) bir şey geçirmeksizin iki rekat namaz kılarsa Allah onun geçmiş günahlarını bağışlar."
"Her akan kandan dolayı abdest almak gerekir." (Darekutni, Temim ed-Dariden rivayet etmiştir.)
"Her kim namazda iken kusar veya burnundan kan akarsa, namazdan çıksın ve gidip abdest alsın. Ondan sonra da konuşmadığı sürece gelsin, namazını bıraktığı yerden tamamlasın." (İbni Mace, Hz. Aişe (ra)'den rivayet etmiştir.)
"O bir damardan çıkan kandır. O bakımdan her bir namaz için abdest al." (Fatıma b. Ebu Hubeyş'den Tirmizinin rivayet ettiği şu hadistir)
"Akar kan abdesti bozar." (Beyheki, Dâre Kutnî)

Arama:     

İleride ayrıntıları açıklanacak şu üç durumda, necis beden veya elbiseyle kılınan namaz sahihtir:

1) Bedende bulunan yara, cerahat veya çıban vasıtasıyla elbisesi veya bedeni kana bulaşırsa.

2) Beden veya elbisesi bir dirhemden daha az kana bulaşmış olursa. Farz ihtiyata göre bir dirhem, yaklaşık işaret parmağının bir boğumu kadar hesap olmalıdır.

3) Necis elbise veya bedenle namaz kılmaya mecbur kalırsa.
Yine bir durumda necis elbiseyle kılınan namaz sahihtir. O da namaz kılanın çorap ve takke gibi küçük elbiseleri necis olursa.
Bu dört durumla ilgili ayrıntılar sonraki hükümlerde açıklanacaktır.

Namaz kılanın bedeninde veya elbisesinde yara, cerahat veya çıban kanı bulunursa, o yara iyileşinceye kadar o kanla namaz kılabilir. Aynı şekilde iltihapla beraber çıkan veya yaranın üzerine konulan ilaçla karışan kanın da hükmü aynıdır.

Çabuk iyileşen ve yıkanması kolay olan yara ve kesikten gelen kan, namaz kılanın elbise veya organında bulunur ve bir dirhem kadar veya daha fazla olursa, onunla kılınan namaz batıldır.

Elbise veya bedenin yaraya uzak olan bir yeri, yaranın rutubetiyle necis olursa, onunla namaz kılmak caiz değildir. Ama yaranın etrafında olan elbise veya beden onun rutubetiyle necis olursa, onunla namaz kılmanın sakıncası yoktur.

Ağız, burun ve benzeri organın içinde bulunan yara veya basurdan gelen kan, beden veya elbiseye bulaşırsa, onunla namaz kılabilir. Basurun ucunun içerde veya dışarıda olmasının farkı yoktur.

Bedeninde yara olan bir kimse, beden veya elbisesinde bir dirhemden fazla olan kan görür ve yaranın kanı mı, yoksa başka bir kan mı olduğunu bilmezse, onunla namaz kılmaması ihtiyaten farzdır.

Bedende birkaç yara olur ve bir tek yara hesap edilecek şekilde birbirlerine yakın olurlarsa, hepsi iyileşmedikçe, onların kanıyla namaz kılmanın sakıncası yoktur. Ama her biri tek başına bir yara sayılacak kadar birbirlerinden uzak olurlarsa, hangisi iyileşirse, namaz kılmak için o yaradan elbise veya bedene bulaşan kan yıkanmalıdır.

Namaz kılanın beden veya elbisesinde iğne ucu kadar dahi hayız (=âdet) kanı bulunursa, namaz batıl olur. Farz ihtiyat gereği, ayni necisin, domuzun, murdarın, eti yenmeyen hayvanların, nifas ve istihaze kanı da aynı hükümdedir. Ama diğer kanlar; örneğin insanın kendi kanı, eti yenen hayvanların kanı bedenin veya elbisenin birkaç yerinde de olsa, toplamları bir dirhem büyüklüğünde olmadıktan sonra onunla namaz kılmanın sakıncası yoktur.

Astarsız elbiseye dökülüp arkasından çıkan kan, bir kan olarak hesap edilir; hangi tarafında kanın miktarı daha fazla ise o tarafı hesaplamak gerekir. Ama onun arkasına ayrı bir kan değmişse, her birini ayrı hesap etmek gerekir. O hâlde elbisenin yüzü ve arkasındaki kan üst üste dirhemden [işaret parmağının bir boğumundan] daha az olursa, onunla namaz sahihtir; eğer fazla olursa, namaz batıldır.

Kan, astarlı elbisenin üstüne dökülür ve astarına da ulaşır veya astarına dökülür de elbisenin yüzü de kan olursa, ya da bir elbiseye dökülür ve diğer elbiseye geçerse, her birini ayrı hesap etmek gerekir. O hâlde elbisenin üstünde ve astarında olan kan, birlikte dirhemden [işaret parmağının bir boğumundan] az olursa, onunla namaz sahihtir; eğer daha fazla olursa, namaz batıldır. Ama örfün nazarında bir kan hesaplanacak kadar birbirine bitişik olursa hüküm değişir. Şu halde fazla olan tarafın kanı dirhemden az olursa onunla namaz sahih, fazla olursa batıldır.

Beden veya elbisede olan kan, dirhemden [işaret parmağının bir boğumundan] az olur ve rutubet ona ulaşarak kanı etrafa yayarsa, yayılan kan dirhem ölçüsünde veya daha fazla olduğu taktirde, onunla namaz batıl olur. Hatta kan ve rutubet, dirhem kadar olmasa bile hüküm aynıdır. Eğer rutubet kanla karışır etrafa da bulaşmazsa, onunla kılınan namaz sahihtir.

Elbise veya beden kanlanmayıp kana değmek sonucu necis olursa, necis olan kısım dirhem büyüklüğünden az bile olsa, onunla namaz kılınmaz.

Elbise veya bedende bulunan kan, dirhemden az olur ve başka bir necaset ona değerse, meselâ, bir damla idrar onun üzerine düşerse, bedenin veya elbisenin temiz yerine ulaşması durumunda onunla namaz kılmak caiz değildir. Hatta bedenin veya elbisenin temiz yerine ulaşmasa dahi farz ihtiyata göre onunla namaz kılmak caiz değildir.

Namaz kılanın takke ve çorap gibi avret yerini örtmeyecek kadar küçük olan elbiseleri necis olursa, lâşe ve köpek gibi necis olan hayvandan yapılmadığı takdirde, onlarla kılınan namaz sahihtir. Ama onlardan yapılmışsa farz ihtiyata göre namazı batıldır. Yine necis yüzükle namaz kılmanın sakıncası yoktur.

Necis mendil, kilit ve bıçağın namaz kılanın yanında olmasının sakıncası yoktur. Aynı şekilde yanında olan necis elbise de namazına zarar vermez.

Bedeninde ve elbisesinde olan kanın dirhemden az olduğunu bilir, ama affedilmeyen kanlardan olduğuna ihtimal verirse, onunla namaz kılması caizdir.

- Bedeninde ve elbisesinde olan kanın dirhemden az olduğunu bilir, ama affedilmeyen kanlardan olduğunu bilmezse, namazdan sonra affedilmeyen kanlardan olduğu anlaşılırsa, namazı iade etmesi gerekmez. Aynı şekilde bir dirhemden az olduğuna inanarak namazını kılar, sonra dirhem kadar veya daha fazla olduğu anlaşılırsa hüküm aynıdır.

Ağızdan ve burundan, ön ile arkadan, herhangi bir organdan sıvı halinde kan çıkması abdesti bozar. Şöyle ki:

Akıcı bir halde ağızdan çıkan kan, tükürükten fazla veya ona eşit ise, abdesti bozar, değilse, bozmaz. Bu renginden anlaşılır.

Diğer yerlerden çıkan kan ise, çıkış yerinden yanlarına taşınca abdesti bozar. İğne ucu gibi çıkıp da yerinde kalan kan damlası abdeste engel olmaz. El veya parmak ile silinmesi de zarar vermez. Yaradan çıkan irin ve sarı sular da hüküm bakımından aynıdır. Buna göre traş olurken ya da yara gibi başka nedenle çıkan kan, çıktığı yerin kenarına ulaşırsa abdest bozulur, ulaşmazsa bozulmaz.

Vücuttaki kabarcıklardan çıkan saf su da, sahih görüşe göre, kan hükmündedir. Diğer bir görüşe göre böyle bir suyun çıkması abdesti bozmaz. Bu görüşe uyuldugu takdirde, çiçek ve uyuz hastalıklarına tutulmuş olanlar için bir kolaylık vardır. Zaruret halinde bu görüşle amel etmekte bir sakınca olmadığı, İmam Hulüvanî'den nakledilmiştir.

Şafiîlere göre, önden ve arkadan başka diğer herhangi bir yerden gelen kan, irin ve sarı su sebebiyle abdest bozulmaz. Ancak çıkan kanın yıkanmasından sonra namaz kılınır.

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet