Parçikan Aşireti

Elazığ ve çevresi Milli mücadele döneminde işgale uğramamış fakat Ali Galip Olayı gibi bazı önemli siyasi gelişmelerin meydana geldiği bir yöre olmuştur. Anadolu’nun diğer yörelerinde olduğu gibi burada da Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında Milli Mücadele’yi destekleyen çalışmalar yapılmıştır. Gerek Ali Galib Olayı’nda gerekse Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin yaptığı çeşitli faaliyetlerde ön plana çıkan şahsiyetlerden üç tanesi Baskil yöresindendi. Bunlar İzollu Hacı Kaya Sebati, Pulutlu Halil Efendi ve Munzuroğlu Ali Efendi’dir. Hacı Kaya Sebati, yılında Elazığ’ın Baskil İlçesi’ne bağlı Kadıköy’de doğdu. Malatya ve Elazığ çevresindeki büyük aşiretlerden birisi olan İzolu aşiretinin ileri gelenlerinden Kadızâde Ali Ağa’nın oğludur. Küçük yaşlarda babasını kaybeden Hacı Kaya’yı büyük amcası Abdullah Ağa yetiştirdi. Hacı Kaya az bir süre medrese tahsili alarak daha sonra kendi kendini yetiştirdi. Hacı Kaya, genç yaşta siyasete atılarak İttihat ve Terakki’nin Elazığ şubesinin kurulmasında ve o zamanın iç meselelerinin çözümünde önemli roller oynadı. Milli Mücadele hareketine yaptığı katkılar ile Elazığ’da önde gelen isimlerinden biri oldu. Pulutlu Halil Efendi, ’lı yılların başında Pulutlu Köyü’nde doğdu. Parçikan Aşireti reislerinden Hüseyin Ağa’nın oğludur. Tahsil hayatından sonra köyüne dönerek aileye ait geniş arazilerde zirai işlerle meşgul olmaya başladı. Çeşitli resmi görevlerde bulunduktan sonra yılında İttihat ve Terakki Partisi’nin Elazığ Şubesi’nin merkez heyetine üye olarak siyasi hayata atıldı. Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele döneminde önemli çalışmalarda bulundu. Munzuroğlu Ali Efendi, Zeyve aşireti ileri gelenlerinden Munzuroğlu Osman Efendi’nin oğludur. Herhangi bir tahsil hayatı olmayan Ali Efendi kendi kendini yetiştirdi. Milli mücadele döneminde Hacı Kaya ve Pulutlu Halil Efendi ile birlikte hareket ederek önemli katkılarda bulundu. Çalışmamızda Baskil ve çevresinde üç önemli aşiret olan İzolu Aşireti Reisi Hacı Kaya Sebati, Parçikan Aşireti Reisi Pulutlu Halil Efendi ve Zeyve Aşireti Reisi Munzuroğlu Ali Efendi’nin hayat hikayeleri hakkında bilgi verilerek Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele dönemindeki faaliyetleri anlatılmaktadır.

Elazığ başta olmak üzere Türkiye çapında geniş bir kitleye sahip olan aşiretin yılı dönemine ait olağan genel kurulu yapılmış ve yönetim kurulu başkanlığına ELMUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Av. Osman Avcıl getirilmiştir.

"KISA BİR SÜRE SONRA VÂKIFA DÖNECEĞİZ"

Yeni başkan Av. Osman Avcıl ”Bu Derneği en kısa zamanda daha iyi yerlere getirmek için vakıf’a dönüştürmeyi düşünüyoruz" dedi. Amaçlarının birlik, beraberlik ve sevgi çerçevesinde olacağına dikkat çeken Avcıl "Bundan böyle, daha çok çalışacağız" şeklinde konuştu.

Parçikan aşireti derneği üyelerine ve yönetim kurulu üyelerine teşekkürlerini ileten Av. Osman Avcıl " Bize bu görevi layık gören aşiret derneğimizin yönetim kurulu üyelerine ve diğer üyelere teşekkür ediyorum. İnşallah bu bayrağı daha iyi yerlere taşıyacağız" diyerek sözlerine son verdi.

Parçikan (Kurdish: Parçikan) is a Kurdishtribe residing mainly in Elazığ Province in Turkey. The tribe numbers around 20, members^[1] and are predominantly Sunni Muslims. The tribe is transhumant nomadic.^[3]

History[edit]

The tribe lived around Azerbaijan and Iran before migrating westward after the Mongol invasion and settled around Baskil which during the period of the governance of Aq Qoyunlu, Safavid Iran and the Ottoman Empire went under the name of Hersini. In the 17th century, Hersini was densely populated by Kurdish tribes, including Parçikan but also the Zeyve and Herdi tribes. Due to the heavy tax obligations in the Sanjak ofHarput, some members of the tribe dispersed to surrounding areas. In addition, some tribe members were forcefully settled in various places in Anatolia. According to tribe leader Dursun Demez, the Ottomans handed over the Sarıçiçek Plateau in Kemaliye district to his tribe in by an edict, allowing the tribe to use the land for nomadic pastoralism. In , the tribe pushed for state recognition to make the plateau Parçikan land.^[3]

In , the tribe expressed its support for the Koçgiri rebellion after Nuri Dersimi approached the tribe for support. As the rebellion grew, Parçikan Kurds ultimately joined in. Tribal leaders also supported the Turkish constitutional referendum put forward by AKP.^[7]

Geography[edit]

The Parçikan tribe lives in the following towns and villages:^[8]

In Elazığ Province[edit]

• Akçakale, center district
• Aladikme village, Baskil
• Alatarla village, center district
• Altınkürek village, Keban
• Bulutlu village, center district
• Çalıca village, center district
• Çavuşlu village, Baskil
• Demirlibahçe village, Baskil
• Düğüntepe village, Baskil
• Eskiköy village, Baskil
• Gözpınar village, center district
• Günbağı village, Keban
• Habibuşağı village, Baskil
• Harabekayış village, Baskil
• Işıkyolu village, center district
• Karaali village, Baskil
• Karaali village, center district
• Karagedik village, Baskil
• Koçharmanı village, center district
• Koparuşağı village, center district
• Kurşunkaya village, Keban
• Kutlugün village, Baskil
• Meydancık village, Baskil
• Ortaçalı village, center district
• Sakabaşı village, center district
• Şahaplı village, Baskil
• Sarıtaş village, Baskil
• Taşkesen village, Keban
• Tatlıpayam village, Baskil
• Temurköy, center district
• Topaluşağı village, Baskil
• Yalındamlar village, center district
• Yolçatı village, center district

Other settlements[edit]

Notes[edit]

Bibliography[edit]

• Ayna, Bayram (), "Millî Mücadele Yıllarında Koçgiri Aşireti Reisi Alişan Bey'in Faaliyetleri", Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi (in Turkish), 5 (5/18): –, retrieved 16 June
• Çakar, Enver (). Elazığ Baskil Yöresi Aşiretleri. Ertem Basım. ISBN&#;.
• Çakar, Enver (), Osmanlı Döneminde Harput'ta Kırsal Yerleşme: Baskil Örneği(PDF) (in Turkish), Firat University, retrieved 6 March
• Çakar, Enver (), yüzyılın ilk yarısında keban köylerinin idari ve demografik yapısı, retrieved 6 March
• Güneş, Ergin (), Boztuğ, Onursal (ed.), Koçgiri İsyanı Ekseninde Dersim Direniş (in Turkish), Tunceli University, pp.&#;–
• Kaya, Ali (), Başlangıcından günümüze Dersim tarihi (in Turkish)
• Uzun, Celalettin (). " yüzyılda Harput" (in Turkish). Retrieved 16 June