Polyester Reçine Nedir
Tereftalik asitle etilen glikolün polimerleşmesinden oluşur. Boyacılıkta, kumaş polyester ve lâstik sanayinde, ayrıca korozyona karşı koruyucu olarak kullanılır. Tahta üzerine sürüldüğünde hava higroskopik ve fiziksel koşullarına karşı koruyucu, parlak bir katman oluşturan poliasidin doymamış alkollere veya glikollere etkimesiyle elde edilen kimyasal madde.
Diğer bir tanım: Polyester kelimesi birleşik bir kelime olup, &#;çok&#; anlamlı POLY ve organik bir tuzu ifade eden kimyasal bir terim olan &#; ESTER&#; den oluşur. POLYESTER kelimesini, &#;çok sayıda organik tuz&#; olarak da ifade edebiliriz. Ayrıca ester molekülleri zincirini Polimer olarak da tanımlayabiliriz.
Doymamış ilk polyester reçinelerin ilk pratik uygulama örneği 2. Dünya savaşındadır. Fakat cam elyafı ile takviye edilmesi, çok sağlam ve hafif bir malzeme olduğunun anlaşılması de olmuştur. Günümüzdeki polyester doymamış reçineler ilk hallerine göre çok daha üstün özelliklere sahiptir.
Hem Türkiye&#; de hem de Dünya&#; da CTP uygulamalarında en yaygın olarak kullanılan doymamış polyester reçineler, Takviyeli plastikler içinde termoset grubunda yer alan bir reçinedir. El yatırması gibi basit kalıplama tekniklerinden, en karmaşık makineleşmiş kalıplama tekniklerine kadar, her türlü kalıplama tekniğine hitap eder. Polyester reçineler, çok geniş bir kimyasal aileyi kapsar ve genel olarak dibazik asitlerle, polihidrik alkollerin kondensasyon reaksiyonu sonucunda elde edilir. Dibazik Asit + Polihidrik Alkol = Polyester Reçine + H2O Kullanılan dibazik asit türüne bağlı olararak, doymamış polyester reçineler, kompozitin genel amaçlı veya kimyasal dayanımlı olmasını sağlayacak şekilde, &#;ortoftalik&#; veya &#; izoftalik&#; olarak adlandırılır.
POLYESTER ÜRETİMİNDE KARIŞIM ORANLARI
Dolgusuz bir polyesterin bileşiminde %65 reçine %35 stren bulunur. Bu oran en ideal orandır. Stren oranının arttırılması yapışmayı negatif yönde etkiler, bunun sebebi yapışmayı sağlayan asıl madde polyester reçinesidir ve oranı azaldıkça ürün kalitesi düşer. Akrilik levha üzerine yapılan uygulamalarda stren oranının belirtilen değerden zla olması levha üzerinde deformasyona sebep olur. Karışım oranında stren oranı yüksek olan polyesterlerde kuruma sonrası yüzeyde gözenekler oluşur. Bunun sebebi tepkimeye girmeyen strenin buharlaşarak ortamdan uzaklaşmasıdır. Normal koşullarda volumetrik olarak kuruyan polyesterin çekme oranı %8&#;dir. Artan stren oranı ile birlikte çekme oranıda artar. Polyester reçinesinin oranının arttırılması durumunda yine yapışmada negatif yönlü etkilenmeler olur. Bunun sebebi reçinenin çapraz bağ yapacağı stren oranı aldığı için yetersiz çapraz bağ oluşur.
DOLGUSUZ POLYESTERLER
Dolgusuz polyesterlerin yapısında %65 polyester reçinesi %35 stren bulunur. Polyester içerisine CaCO3 katkısı ile değişen oranlarda dolgulu polyester elde edilir. Buradaki amaç maliyeti düşürmektir. Dikkat edilmesi gereken asıl nokta maliyet ve kalite arasındaki oranı ayarlamaktır. Çünkü CaCO3 katkısı ile polyesterin yapışma özelliği ters orantılı olarak değişir. Dolgusuz polyestere dolgu yapılırken dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıralayabiliriz. İlk olarak karıştırılacak olan CaCO3 ün tanecik boyutu çok önemlidir.
Tanecik boyutu ne kadar küçük olursa yüzey alanı o kadar büyük olur ve polyesterin dolguyu ıslatması daha rahat olur. Üretici firmaların ürettiği dolgusuz polyesterlerin içerisinde yüzey gerilimini düşüren ve tabana çökmeyi (aşırı dolgu maddesi olmadıkça) önleyen gerekli katkılar mevcuttur. Karışımın Hazırlanması Kullanılacak dolgu malzemesinin tanecik boyutu µ aralığında olmalı ve önerilen boyut 1µ&#;dur. Karışma oranı kurulurken dikkat edilecek şey maliyet kalite dengesidir. Dolgu oranı (polyester kalitesine göre) %&#;ı geçmemelidir.
.Ayrıca artan dolgu oranı ile stren oranı azaltılmalıdır. Bu oranlar tamamen deneme yanılma metodu ile bulunarak uygulanmalıdır. Polyester içerisine katkı yapılıp karışım hazırlanırken kazan sıcaklığına dikkat edilmeli ve bu sıcaklık 60 0C&#;yi geçmemelidir. Karıştırma süresi ortalama olarak 30 dakikadır. Bu süre için karıştırıcı hızı rpm değerinde olmalıdır. Karıştırıcı kazan boyutu ile orantılı olarak tasarım denkliklerine uygun dizayn edilmiş olmalıdır. Karıştırma sırasında vorteks oluşmamasına dikkat edilmelidir. Uygulama Ürünün ideal uygulama sıcaklığı 35 0C&#;dir. Uygulama esnasında viskoziteyi ayarlamak için maksimum %10 stren katılabilir. Belirtilen oran aşılmamalıdır, aksi takdirde polyester kalitesi düşer ve ürün içindeki fazla stren akriliğe zarar verir.
Uygulanacak olan polyestere katılacak olan ideal MEKP oranı %1&#;dir ve maksimum %2 labilir. Havaların ısınması ile bu oran ortam koşulları doğrultusunda ayarlanabilir. Aynı şekilde kobalt oranı da sıcaklık faktörünün etkisi ile ayarlanmalıdır. 15 0C&#;nin altındaki sıcaklıklarda %0,5 kobalt ilavesi yapılabilirken belirtilen değerden daha yüksek sıcaklıklarda kobalt ilavesi yapılmaz. Kobalt oranı fazla olursa kuruyan polyester yeşil ya da tonlarında bir renk alır. Artan kobalt oranı ile rengin yeşile dönmesi de artar. Bu durum çapraz bağların çok çabuk gerçekleşerek yapışmanın olmasını engeller. Ayrıca MEKP ve Kobalt oranlarının artması kuruyan polyesterin çekme oranında artışa sebep olur. Depolama Polyesterin depolandığı yer güneş almamalı ve havalandırılmış olmalı. İdeal depolama sıcaklığı 20&#;30 0C&#;dir. Maksimum depo sıcaklığı 50 0C&#;yi geçmemelidir. Bu değer ürünün bozulmaya başladığı sıcaklıktır. Sıcaklıkların yüksek olduğu ortamlarda depolanan ürünler, 3 ay olan kullanım süresinden daha önce dolgulu polyesterin bozunmasına sebep olur.
Diğer bir tanım: Polyester kelimesi birleşik bir kelime olup, &#;çok&#; anlamlı POLY ve organik bir tuzu ifade eden kimyasal bir terim olan &#; ESTER&#; den oluşur. POLYESTER kelimesini, &#;çok sayıda organik tuz&#; olarak da ifade edebiliriz. Ayrıca ester molekülleri zincirini Polimer olarak da tanımlayabiliriz.
Doymamış ilk polyester reçinelerin ilk pratik uygulama örneği 2. Dünya savaşındadır. Fakat cam elyafı ile takviye edilmesi, çok sağlam ve hafif bir malzeme olduğunun anlaşılması de olmuştur. Günümüzdeki polyester doymamış reçineler ilk hallerine göre çok daha üstün özelliklere sahiptir.
Hem Türkiye&#; de hem de Dünya&#; da CTP uygulamalarında en yaygın olarak kullanılan doymamış polyester reçineler, Takviyeli plastikler içinde termoset grubunda yer alan bir reçinedir. El yatırması gibi basit kalıplama tekniklerinden, en karmaşık makineleşmiş kalıplama tekniklerine kadar, her türlü kalıplama tekniğine hitap eder. Polyester reçineler, çok geniş bir kimyasal aileyi kapsar ve genel olarak dibazik asitlerle, polihidrik alkollerin kondensasyon reaksiyonu sonucunda elde edilir. Dibazik Asit + Polihidrik Alkol = Polyester Reçine + H2O Kullanılan dibazik asit türüne bağlı olararak, doymamış polyester reçineler, kompozitin genel amaçlı veya kimyasal dayanımlı olmasını sağlayacak şekilde, &#;ortoftalik&#; veya &#; izoftalik&#; olarak adlandırılır.
POLYESTER ÜRETİMİNDE KARIŞIM ORANLARI
Dolgusuz bir polyesterin bileşiminde %65 reçine %35 stren bulunur. Bu oran en ideal orandır. Stren oranının arttırılması yapışmayı negatif yönde etkiler, bunun sebebi yapışmayı sağlayan asıl madde polyester reçinesidir ve oranı azaldıkça ürün kalitesi düşer. Akrilik levha üzerine yapılan uygulamalarda stren oranının belirtilen değerden zla olması levha üzerinde deformasyona sebep olur. Karışım oranında stren oranı yüksek olan polyesterlerde kuruma sonrası yüzeyde gözenekler oluşur. Bunun sebebi tepkimeye girmeyen strenin buharlaşarak ortamdan uzaklaşmasıdır. Normal koşullarda volumetrik olarak kuruyan polyesterin çekme oranı %8&#;dir. Artan stren oranı ile birlikte çekme oranıda artar. Polyester reçinesinin oranının arttırılması durumunda yine yapışmada negatif yönlü etkilenmeler olur. Bunun sebebi reçinenin çapraz bağ yapacağı stren oranı aldığı için yetersiz çapraz bağ oluşur.
DOLGUSUZ POLYESTERLER
Dolgusuz polyesterlerin yapısında %65 polyester reçinesi %35 stren bulunur. Polyester içerisine CaCO3 katkısı ile değişen oranlarda dolgulu polyester elde edilir. Buradaki amaç maliyeti düşürmektir. Dikkat edilmesi gereken asıl nokta maliyet ve kalite arasındaki oranı ayarlamaktır. Çünkü CaCO3 katkısı ile polyesterin yapışma özelliği ters orantılı olarak değişir. Dolgusuz polyestere dolgu yapılırken dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıralayabiliriz. İlk olarak karıştırılacak olan CaCO3 ün tanecik boyutu çok önemlidir.
Tanecik boyutu ne kadar küçük olursa yüzey alanı o kadar büyük olur ve polyesterin dolguyu ıslatması daha rahat olur. Üretici firmaların ürettiği dolgusuz polyesterlerin içerisinde yüzey gerilimini düşüren ve tabana çökmeyi (aşırı dolgu maddesi olmadıkça) önleyen gerekli katkılar mevcuttur. Karışımın Hazırlanması Kullanılacak dolgu malzemesinin tanecik boyutu µ aralığında olmalı ve önerilen boyut 1µ&#;dur. Karışma oranı kurulurken dikkat edilecek şey maliyet kalite dengesidir. Dolgu oranı (polyester kalitesine göre) %&#;ı geçmemelidir.
.Ayrıca artan dolgu oranı ile stren oranı azaltılmalıdır. Bu oranlar tamamen deneme yanılma metodu ile bulunarak uygulanmalıdır. Polyester içerisine katkı yapılıp karışım hazırlanırken kazan sıcaklığına dikkat edilmeli ve bu sıcaklık 60 0C&#;yi geçmemelidir. Karıştırma süresi ortalama olarak 30 dakikadır. Bu süre için karıştırıcı hızı rpm değerinde olmalıdır. Karıştırıcı kazan boyutu ile orantılı olarak tasarım denkliklerine uygun dizayn edilmiş olmalıdır. Karıştırma sırasında vorteks oluşmamasına dikkat edilmelidir. Uygulama Ürünün ideal uygulama sıcaklığı 35 0C&#;dir. Uygulama esnasında viskoziteyi ayarlamak için maksimum %10 stren katılabilir. Belirtilen oran aşılmamalıdır, aksi takdirde polyester kalitesi düşer ve ürün içindeki fazla stren akriliğe zarar verir.
Uygulanacak olan polyestere katılacak olan ideal MEKP oranı %1&#;dir ve maksimum %2 labilir. Havaların ısınması ile bu oran ortam koşulları doğrultusunda ayarlanabilir. Aynı şekilde kobalt oranı da sıcaklık faktörünün etkisi ile ayarlanmalıdır. 15 0C&#;nin altındaki sıcaklıklarda %0,5 kobalt ilavesi yapılabilirken belirtilen değerden daha yüksek sıcaklıklarda kobalt ilavesi yapılmaz. Kobalt oranı fazla olursa kuruyan polyester yeşil ya da tonlarında bir renk alır. Artan kobalt oranı ile rengin yeşile dönmesi de artar. Bu durum çapraz bağların çok çabuk gerçekleşerek yapışmanın olmasını engeller. Ayrıca MEKP ve Kobalt oranlarının artması kuruyan polyesterin çekme oranında artışa sebep olur. Depolama Polyesterin depolandığı yer güneş almamalı ve havalandırılmış olmalı. İdeal depolama sıcaklığı 20&#;30 0C&#;dir. Maksimum depo sıcaklığı 50 0C&#;yi geçmemelidir. Bu değer ürünün bozulmaya başladığı sıcaklıktır. Sıcaklıkların yüksek olduğu ortamlarda depolanan ürünler, 3 ay olan kullanım süresinden daha önce dolgulu polyesterin bozunmasına sebep olur.
ctppolyester döküm yapımıpolyester malzemeleri nedirpolyester nasıl hazırlanırpolyester nedirtasarim
Bunlarıda İnceleyebilirsiniz
POLYESTER REÇİNE NEDİR
Reviewed by adminon Rating: 5
Jet motorlarında aşınma contası olarak kullanılırlar.
Termoset polyester reçineler genellikle döküm malzemeleri olarak kullanılırlar, fiberglas kaplanmış reçineler ve metalik olmayan oto gövde dolguları gibi. Birçok uygulamada, polimerizasyon ve çapraz bağlar, metil etil keton peroksit veya benzol peroksit gibi organik peroksit içeren ısıveren (ekzotermik) tepkime başlatırlar.
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
- ^abcKöpnick H, Schmidt M, Brügging W, Rüter J, Kaminsky W (June ). "Polyesters". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim, Germany: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA.&#;
- ^Mendelson, Cheryl (17 Mayıs ). Home Comforts: The Art and Science of Keeping House. Simon and Schuster. ISBN&#; 8 Temmuz tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz &#;
- ^"Thermal Spray Abradable Coatings". funduszeue.info. 20 Ocak tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık &#;
- ^Kaynak hatası:Geçersiz etiketi; isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
- ^Hefetz, A., et al. (). Natural polyesters: Dufour's gland macrocyclic lactones form brood cell laminesters in Colletes bees. 8 Temmuz tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Science (),
- ^Eveleth, R. and D. Chachra. Can Bees Make Tupperware? 22 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Scientific American December 19,
- ^Kong X, Qi H, Curtis JM (August ). "Synthesis and characterization of high-molecular weight aliphatic polyesters from monomers derived from renewable resources". Journal of Applied Polymer Science. (15): doi/app&#;
- ^Park HS, Seo JA, Lee HY, Kim HW, Wall IB, Gong MS, Knowles JC (August ). "Synthesis of elastic biodegradable polyesters of ethylene glycol and butylene glycol from sebacic acid". Acta Biomaterialia. 8 (8): doi/funduszeue.info PMID&#;&#;
- ^Gurunathan T, Mohanty S, Nayak SK (January ). "Hyperbranched polymers for coating applications: a review". Polymer-Plastics Technology and Engineering. 55 (1): doi/&#;
- ^Testud B, Pintori D, Grau E, Taton D, Cramail H (). "Hyperbranched polyesters by polycondensation of fatty acid-based AB n-type monomers". Green Chemistry. 19 (1): arXiv&#;$2. doi/C6GCD.&#;
- ^Rosato DV, Rosato DV, Rosato MV (). Plastic product material and process selection handbook. Elsevier. s.&#; ISBN&#; 3 Nisan tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz &#;