Dolar Karşısında Değer Kaybeden Para Birimleri 2021

Bloomberg'in yaptığı araştırmaya göre açık ekonomili ülkelerde 1 Ocak 'den bu yana para birimi en çok değer kaybeden ülke Türkiye oldu.

Türk Lirası 1 Ocak 'den bu yana %30,14 değer kaybetti. Türk Lirasının değer kaybının sürmesi bekleniyor.

Bloomberg'in bu çalışmaya dair açıklamasına göre Venezuela gibi parası daha hızlı değer kaybeden ama açık ekonomi kategorisinde olmayan ülkeler alınmadı.

Listede Türk Lirasını Brezilya Reali ve Arjantin Pesosu takip etti.

Daha önce yapılan tahminlerde Arjantin'de sürmekte olan ekonomik kriz nedeniyle Arjantin Pesosunun listenin başında yer alacağı tahmin edilmekteydi.

Yıllara göre ise Türk Lirasının dolar karşısındaki değeri şöyle bir seyir izledi:

1 Ocak 1 dolar 7,41 lira

1 Ocak 1 dolar 7,34 lira

1 Ocak 1 dolar 6,32 lira

1 Ocak 1 dolar 3,79 lira

1 Ocak 1 dolar 3,53 lira

1 Ocak 1 dolar 2,94 lira

1 Ocak 1 dolar 2,28 lira

1 Ocak 1 dolar 2,2 lira

1 Ocak 1 dolar 1,75 lira

1 Ocak 1 dolar 1,84 lira

1 Ocak 1 dolar 1,34 lira ( Paradan 6 sıfır atılmış kabul edilirse)

1 Ocak   1 dolar 0,67 lira

1 Ocak 1 dolar 0,54 lira

Türk Lirası, Kur Korumalı Mevduat ve Merkez Bankası’nın milyar dolarlık müdahalesine rağmen yılında dolar karşısında en çok değer kaybeden üçüncü para birimi oldu.

Türkiye'de 'de rekor seviyelere çıkan döviz, aralık ayında alınan önlemlerle dizginlendi. Ancak 'de hem küresel hem de yurt içi gelişmelerin etkisiyle kur yeniden yükselişe geçti. Özellikle Kur Korumalı Mevduat'ın (KKM) devreye alınmasıyla 'deki yükseliş ve sonrasındaki gibi yüksek bir oynaklıkla değil daha kontrollü ve yavaş şekilde oldu. Ancak yine de Türk Lirası dolar karşısında dünyada en çok değer kaybeden üçüncü para birimi oldu. Geçen iki yılda keskin değer kaybeden TL her ne kadar Ekim itibarıyla dolar karşısında yüzde ile sınırlı gerilemiş olsa da geçen yılın tamamında, büyük bölümü yılın ilk yarısında olmak üzere yüzde değer yitirdi. 'ye 13 lira seviyesinde başlayan dolar, yılı lira seviyesinde tamamladı. Dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimi yüzde ile Arjantin Pesosu oldu. İkinci sırada yüzde 'luk değer kaybıyla Mısır Lirası yer aldı. TL'nin ardından, yüzde ile Pakistan Rupisi ve yüzde 21 düşüşle Bangladeş Takası sıralandı.

PİYASAYA GERİ SATILDI

Döviz kurunu Rusya-Ukrayna savaşı öncesi yakınında dengeleme, ardından 'li seviyelerde koruma çabası mayısta kontrolden çıktı. Mayıs ayında dünyada olduğu gibi yurtiçinde de enflasyon hızlandı, ayrıca büyük merkez bankalarının faiz oranını büyütmesi, doların dünyada değerlenmesiyle kurda da yıl içi en yoğun oynaklık bu dönemde yaşandı. Reuters'a konuşan bankacıların hesabına göre Merkez Bankası, ‘yeni yöntemlerle' 'de elde ettiği milyar dolar, rezervlere dahil edilmeden arz olarak piyasaya geri satıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın damadı Berat Albayrak'ın ekonomi koltuğunda oturduğu dönemden bu yana dolardaki yükselişi durdurmak için piyasaya müdahale ediliyor.

Ruble, TL karşısında yüzde 55 değer kazandı

■ TL'ye karşı Euro yüzde 36, sterlin yüzde 26, yuan yüzde 29, yen yüzde 23 ve İsviçre Frangı da yüzde 50 değer kazandı. Diğer yandan savaş halindeki iki ülkeden Rus Rublesi'nin TL karşısındaki değer artışı yüzde 55, Ukrayna'nın para birimi grivnanın artışı ise yüzde 4 seviyesinde gerçekleşti. TL, Irak Dinarı'na karşı yüzde 30, İran Riyali'ne karşı yüzde 29 ve Bulgar Levası'na karşı yüzde 24 değer kaybetti. Njierya Nairası'na karşı kayıp yüzde 22, Günay Afrika Randı'na karşı kayıp da yüzde 32 seviyesinde gerçekleşti.

AfrikaArjantinBangladeşBerat AlbayrakCumhurbaşkanıDolarenflasyonIrakİranİsviçreMerkez BankasıMısırPakistanparaRusyaTürk LirasıTürkiyeUkrayna

ABD'de, enflasyonun yükseleceği endişesine karşı faizlerin artmayacağı ve daha sıkı para politikalarının henüz gündemde olmadığı yönündeki açıklamalar Doları düşüş çizgisinde tuttu.

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, dün Temsilciler Meclisi'nde yaptığı sunumda yalnızca enflasyon korkusuna dayanarak faiz oranlarını önden yüklemeli bir şekilde artırmayacaklarını belirtmişti.

Bu açıklamanın ardından Dolar endeksi, Asya piyasalarında bugün, geçen hafta sonunda ulaşılan son iki ayın en yüksek seviyesi olan 'den 'e indi. FED'in daha önce 'e kadar en az iki kez faiz artışı olabileceğinin sinyallerini vermesiyle Dolar, geçen hafta Euro, Sterlin ve Yen gibi altı önemli para birimi karşısında en yüksek değerini görmüştü.

Dün 8, ile tarihi zirvesini gören Dolar/TL ise güne düşüşle başlamasının ardından 8,61 seviyelerinde işlem görüyor.

'de en fazla değerlenen ve değeri düşen para birimleri

Thomson Reuters Datastream verilerine göre Brezilya Reali, Kanada Doları ve Ukrayna Grivnası, Dolar karşısında sene başından beri en fazla değer kazanan para birimleri oldu.

En fazla değer kaybı ise Türk Lirası'nda yaşandı. TL, 'in başından bu yana dolar karşısında yaklaşık yüzde 14 değer kaybetti.

Suudi Arabistan Riyali, Dolar karşısında sabit kalan para birimi oldu. Dolar/SAR sene başından bu yana 3,75 civarında seyrediyor.

Analistlere göre ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın dün Temsilciler Meclisi'ndeki sunumundaki 'güvercin mesajları' gelişmekte olan ülke para birimlerini destekliyor.

Piyasaların haftalardır fiyatladığı Rusya-Ukrayna gerginliğinin sıcak çatışmaya dönmesi Türk Lirası varlıklara sert kayıp yaşattı. Borsa İstanbul BIST endeksi, güne yüzde 7,59 azalışla ,94 puandan başladı ve anında devre kesici çalıştı. Gün içinde BİST'deki kayıp yüzde 9,5'e kadar ulaşırken, borsa şirketlerinin 1 günlük kaybı milyar lira oldu. Türk Lirası dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimi olarak Rus Rublesi'ni bile geride bıraktı. Gram altın liranın üzerine çıktı. Türkiye'nin 5 yıllık iflas risk primi CDS puana kadar yükseldi.

Dolar iki ayın zirvesini gördü
Dolar/TL, 20 Aralık sonrasında ilk kez 14,65 liranın üzerine çıkarken gün içinde dolardaki TL karşısındaki değer kazancı yüzde 6'ya geldi. Euro/TL yine bu yıl ilk kez 16 liranın üzerine çıkarken Euro'nun TL karşısındaki yükselişi de yüzde 4'ü aştı. Döviz sepeti de yine iki ayın zirvesine yükseldi. Bankalararası piyasada dolar/TL'de son işlemler 14,20 seviyesinden yapıldı. Öte yandan dolar endeksi de 97 seviyesini aşarak tüm gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı değer kazandı. Ancak TL kayıpta öne çıktı. Teknik analizlerde dolar/TL 14 seviyesinin üzerinde kaldığı sürece yukarı yönlü hareketin devam edebileceği belirtiliyor.

Borsada kayıp gün içinde yüzde 9'u aştı
Borsa İstanbul devre kesiciyle başladığı günü son dönemin en ağır kayıplı işlem günü olarak geride bıraktı. Gün içinde BİST'de kayıplar yüzde 9,3'ü geçerken BİST içinde hiçbir şirket pozitif tarafta kalamadı. Borsa İstanbul'da her endeks sert kayıp yaşadı. Bankacılık endeksinde yüzde 9'a yaklaşan kayıplar sanayi, halka arz, mali endekste ise yüzde aralığında oldu. Ulaştırma endeksi ise yüzde 9,89 ile en büyük kaybı yaşayan endeks oldu.

Rusya ve Ukrayna bağlantılı şirketlerde sert kayıp

Rusya ve Ukrayna ile bağlantılı şirketlerin hisselerindeki kayıplar ise çok daha sert oldu. Rusya operasyonları ile öne çıkan THY yüzde 9,97 kayıp yaşarken fabrikaları ve satış büyüklüğüyle Rusya pazarında etkili olan Anadolu Efes'te düşüş yüzde 7,43 seviyesinde oldu. En yüksek kayıplardan birisi de Rusya'dan aldığı işlerle öne çıkan Tekfen'de. Tekfen'deki kayıp yüzde 9,93 oldu. Enka İnşaat yüzde 9,95 düşerken yine Rusya pazarında önemli oyunculardan Mavi Giyim yüzde 9,96 gerilemiş durumda. Şişecam yüzde 7,78, Ukrayna'da bağlı ortaklığı olan Turkcell yüzde 2,63 kayıp yaşadı.
Enka İnşaat, KAP'a yaptığı açıklamada Rusya'da inşaat ve gayrimenkul sektöründe uzun senelerdir iş anlaşmalarının devam ettiği belirtilerek mevcut fiili durumun kısa vadeli etkisinin minimum düzeyde kalacağı ifade edildi. Savaş endişeleri gıda şirketlerinin hisselerini yukarıya taşıdı. Borsa İstanbul'da derin satışlar yaşanırken salça ve un gibi gıda şirketlerinin hisseleri pozitif tarafta kalabildi. Ulusoy Un, Pınar Et ve Un Sanayi ile Van Et Gıda dün hisse fiyatını artıran nadir şirketlerden oldu.

Gram altın liranın üzerine çıktı
Küresel piyasalarda altının ons fiyatının artması ve doların TL karşısında güçlenmesi gram altın fiyatlarını da yukarıya taşıdı. Yüzde 7,21 artışla liraya kadar yükselen gram altın fiyatların yılın en yüksek seviyesini gördü. Cumhuriyet altını ise lirayı aştı. Altının ons fiyatında dolar üzerindeki seyrin sürmesini analistler yükselişin devam edebileceğine yorarken bu durum içerde de gram altın fiyatlarını da etkileyecek.

Tüm tahvil faizlerinde yön yukarı
Türkiye'nin gösterge tahvil faizleri savaş hamlesiyle birlikte yönünü yukarı çevirdi. Türkiye'nin 2 yıllık gösterge tahvil faizi dün yüzde 24,08'e kadar yükselirken 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 24,79 seviyesine çıktı. 5 yıllık tahvil faizi ise yüzde 25,92 seviyesine çıktı. 2 yıllık tahvil faizinde günlük yükseliş yüzde 12,26, 10 yıllık tahvil faizinde yüzde 10,5, 5 yıllık tahvil faizinde ise yüzde 8,95 oldu.

Şebnem TURHAN