Mr Cekilirken Yapilmasi Gerekenler

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

• Kimlik bilgileriniz: Adınız, soyadınız, T.C. Kimlik numaranız, pasaport numaranız veya geçici TC Kimlik numaranız, doğum yeri ve tarihiniz, medeni haliniz, cinsiyetiniz, sigorta veya hasta protokol numaranız ve sizi tanımlayabileceğimiz diğer kimlik verileriniz.
• İletişim Bilgileriniz: Adresiniz, telefon numaranız, elektronik posta adresiniz ve sair iletişim verileriniz, müşteri temsilcileri ya da hasta hizmetleri tarafından çağrı merkezi standartları gereği tutulan sesli görüşme kayıtlarınız ile elektronik posta, mektup veya sair vasıtalar aracılığı ile tarafımızla iletişime geçtiğinizde elde edilen kişisel verileriniz.
• Muhasebesel Bilgileriniz: Banka hesap numaranız, IBAN numaranız, kredi kartı bilginiz, faturalama bilgileriniz gibi finansal verileriniz.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve planlaması amacıyla özel sağlık sigortasına ilişkin verileriniz ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileriniz.
• Hastane veya tıp merkezlerimizi ziyaret etmeniz halinde güvenlik ve denetim amaçlı tutulmakta olan kamera kayıtları görüntüleriniz.
• Otoparkı kullanmanız halinde araç plaka veriniz.
• Sağlık Bilgileriniz: Laboratuvar sonuçlarınız, test sonuçlarınız, muayene verileriniz, randevu bilgileriniz, check-up bilgileriniz, reçete bilgileriniz dahil ancak bunlarla sınırlı olmaksızın tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi sırasında veya bunların bir sonucu olarak elde edilen her türlü sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileriniz.
• www.acibadem.com.tr sitesine veya www.acibadem.com.tr/AcibademOnline/TR/MainPage adresine gönderdiğiniz veya girdiğiniz sağlık verileriniz ve sair kişisel verileriniz.
• Acıbadem’e veya Acıbadem Grup şirketlerinden herhangi birine iş başvurusunda bulunmanız halinde bu hususta temin edilen özgeçmiş dâhil sair kişisel verileriniz ile Acıbadem Grubu çalışanı ya da ilişkili çalışan olmanız halinde hizmet akdiniz ve işe yatkınlığınız ile ilgili her türlü kişisel verileriniz.

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

• Kimliğinizi teyit etme,
• Kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi.
• İlgili mevzuat uyarınca Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Hastane ve Tıp Merkezlerimizin iç işleyişi ile günlük operasyonların planlanması ve yönetilmesi.
• Hastane Yönetimi, Hasta Hakları, Hasta Deneyimi bölümleri tarafından hasta memnuniyetinin ölçülmesi, arttırılması ve araştırılması.
• İlaç temini.
• Randevu almanız halinde randevu hakkında sizi haberdar edebilme.
• Risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerini geliştirme amacıyla analiz yapma.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından sağlık hizmetlerinizin finansmanı, tetkik, teşhis ve tedavi giderlerinizin karşılanması, müstehaklık sorgusu kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Araştırma yapılması.
• Yasal ve düzenleyici gereksinimlerin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgileri paylaşma.
• Kalite, Hasta Deneyimi, Bilgi Sistemleri bölümleri tarafından risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından hizmetlerimiz karşılığında faturalandırma yapılması ve anlaşmalı olan kurumlarla ilişkinizin teyit edilmesi.
• Pazarlama, Medya ve İletişim, Çağrı Merkezi bölümleri tarafından kampanyalara katılım ve kampanya bilgisi verilmesi, Web ve mobil kanallarda özel içeriklerin, somut ve soyut faydaların tasarlanması ve iletilebilmesi.

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

• 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu,
• 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu,
• 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
• Özel Hastaneler Yönetmeliği,
• Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Korunması Yönetmeliği,
• Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuat hükümleridir.

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

• Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
• Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
• Kişisel sağlık verilerine erişim ve bu verileri isteme,
• Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
• Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
• Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesine ve/veya kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
• İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkını haizsiniz.

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

• (i) ATATÜRK MAH.FEZA SK.NO:3/8 ATAŞEHİR, Istanbul, Türkiye adresine kargo ile ıslak imzanızı taşıyan bir dilekçe ile “Kurumsal Sekretarya” departmanı dikkatine Zarfına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgi Talebi” yazılarak gönderebilirsiniz,
• (ii) Noter kanalıyla gönderebilir,
• (iii) [email protected] adresine güvenli elektronik ya da mobil imzalı olarak, kayıtlı elektronik posta adresi veya sistemimizde kayıtlı elektronik e-posta adresiniz aracılığıyla ve/veya
• (iv) Acıbadem’e hitaben yazdığınız “word veya pdf.” formatındaki bir dosyayı güvenli eimza ile imzalayarak [email protected] ‘a e-posta’nın konu kısmına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bilgi Talebi” yazarak iletebilirsiniz.

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.

EMAR (MR) Nedir?

Çocuklarda emar çekimi nasıl olur? Anestezi gerekir mi? Çocuklarda emar çekimi zararlı mıdır? Bu yazıda sorularınıza cevap bulabileceğinizi sanıyorum... Yine de cevapsız bir nokta kalırsa lütfen yazınız...

Aslında EMAR, manyetik rezonans kelimelerinin baş harflerinin yani M ve R’nin İngilizce okunuşudur. MR = Em Ar

Manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılarak vücudun hemen her yerinin ayrıntılı olarak görüntülenmesini sağlayan radyasyon veya X ışını içermeyen, güvenli ve zararsız bir görüntüleme yöntemidir. Bilgisayarlı tomografiden farkı, MR’da radyasyon olmayışıdır. Çocuklarda Bilgisayarlı tomografi çekilmesi konusunda bilgi için tıklayınız

Çocuklarda Emar Nasıl çekilir?

Halka şeklindeki dev bir mıknatısın içindeki boşluğa hasta yatırılır. Manyetik alan çalıştırıldığında vücuda radyo dalgaları gönderilir. Bu sırada vücuttan saçılan elektronların yaydığı enerji bir alıcı tarafından kaydedilir ve çok karmaşık bir yazılımla yapılan hesaplamalar sonunda vücudun iç yapısı siyah-beyaz bir görüntü haline getirilebilir. Cihaz çoğu kez kapalı bir sistemden oluşur, dolayısıyla kapalı yerde kalma korkusu olanlara sıkıntı yaratır.

Çocuklarda Neden Emar Çekilir?

Vücudun değişik bölgelerindeki kitle, kırık, kanama, anomali vs birçok değişikliğin gösterilmesi için klasik röntgen, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografinin yetersiz kaldığı durumlarda daha iyi görüntü veren MR çekimi önerilebilmektedir. Hemen tüm vücut bölgeleri için kullanılabilen MR diğer tüm görüntüleme yöntemlerinden daha net görüntü verir.

MR öncesi neler yapmalıyım?

Çoğu vakada MR çekimi öncesi özel bir hazırlık gerekmemektedir. Ancak çekimden hemen önce hastanın üzerindeki metal cisimler çıkarılmalıdır. Mesela gözlük, bilezik, küpe, kemer, kot pantolon (metalik düğmesinden dolayı) vs.

Çekim sırasında hastanın (çocuk da olsa) hareketsiz durması gereklidir. Oysa çocukluk çağında özellikle 7-8 yaştan küçük bir çocuğun MR cihazı içinde hareketsiz durması pek olası değildir. Onun için çocuğa sedasyon verilmesi yani hafif bir sakinleştirici anestezi uygulanması gerekebilir. Bu durumda da hastanın aç olması gerekir. Yani yapacağınız yegâne şey çocuğunuzu aç bırakmak olacaktır.

Anestezi verilse de verilmese de MR odasında kurallara uymak kaydıyla hastanızın yanında kalmanızda çoğunlukla sakınca yoktur. Ancak bazı merkezlerde çekim başladıktan sonra anne babanın odadan çıkması istenmektedir.

Çocuklarda Emar çekimi nasıl olur?

İşlem süresi çekilecek yere göre değişmekle beraber 20-90 dakika sürer. Resimdeki hareketli masaya yatırılan çocuk masa vasıtasıyla yuvarlak MR cihazının içine doğru sürülür. Çekim yapılacak yer tam cihazın içine gelecek şekilde ayarlamalar yapılır ve çekime başlanır. Çekim sırasında makineden yüksek sesler geleceği için çocuk ürkebilir. Hasta bu konu hakkında önceden bilgilendirilmiş olursa daha rahat eder.

Bazen çekim yapılacak yerin daha iyi görüntülenmesi için damardan ilaç uygulanması gerekebilir. Bu amaçla MR çekiminde kullanılan ilaçlar çok güvenli olup alerjik reaksiyonlar son derece nadirdir.

Emar'ın Risk ve tehlikeleri

Hiçbir risk ve tehlikesi olmayan MR çekimi, gerekirse art arda tekrarlanabilir.

İşlemden sonra hasta hayatına devam eder, özel bir tedbir, diyet veya dikkat edilmesi gereken bir durum yoktur.

Dr. Erdem TONGUÇ
Radyoloji Uzmanı,

Çözüm Radyoloji Merkezi 02125856198

İçindekiler:

Eklem protezi veya metal implant olan kişilerde manyetik rezonans görüntüleme yani MR (Emar) çekimi yapılıp yapılamayacağı pek çok hasta hatta bazen doktorlar için bile cevabı bilinmeyen bir soru ve endişe kaynağı olabiliyor. Genellikle, diz veya kalça protezi ameliyatı sonrası metal implant parçalarının hastayı veya MR cihazının düzgün çalışmasını etkileyebileceği düşünülür. Peki, implantlı hastalara MR çekilir mi, MR çekimi kimlere yapılamaz?

Vücudumuz, organize halde kusursuz çalışan bir fabrika gibidir. Bazen bir hasar meydana geldiğinde sorunun kaynağını görmeye ihtiyaç duyulur. Çoğu zaman sadece fiziksel muayeneler veya dış gözlemler yeterli olmaz ve vücudun içini görerek sorunun teşhis edilmesi gerekir. Röntgen, MR, bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görsel tarama yöntemleri vücudun belirli bölgelerinin görüntülenmesini sağlayan tarama türleridir. Manyetik rezonans görüntüleme (MR) tekniği, x-ışınlarına veya iyonlaştırıcı radyasyona ihtiyaç duymadan vücuttaki organların ve dokuların ayrıntılı görüntülerini elde etmenin bir yoludur.

Bir yaralanma, hastalık süreci veya anormal bir durumun mevcut olup olmadığını gösteren görüntüler oluşturmak için hızla değişen manyetik alanlar, radyo dalgaları ve bilgisayar kullanılarak MR taraması gerçekleştirilir (Resim 1). MR görüntüleme cihazı güçlü bir manyetik alan oluşturduğundan, bu manyetik alanla etkileşime girebilen metallerin varlığı hastaya zarar verebilir veya görüntünün bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle, kalp pili, koklear implant, yapay kalp kapakçıkları gibi implantları olan hastalara genellikle MR önerilmez. Ancak, günümüzde MR görüntüleme cihazlarının çoğu ortopedik implantlarla uyumludur ve manyetik alandan etkilenmeyen implantlar kullanıldığında eklem protezi olan hastalarda MR çekimi bir sorun oluşturmaz.

Manyetik Rezonans (MR) Görüntüleme Nedir?

Kısaca MR veya Emar olarak bildiğimiz Manyetik Rezonans Görüntüleme yöntemi, vücudun ayrıntılı görüntülerini elde etmek için güçlü manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanan bir tarama türüdür. MR görüntüleme tekniği radyasyon içermez, böylece hastalar radyasyonun zararlı etkilerine maruz kalmazlar. Manyetik rezonans görüntüleme cihazı, güçlü mıknatıslar içeren büyük bir tüp gibidir. Beyin ve omurilik, kemik ve eklemler, göğüs, kalp, kan damarları ve karaciğer gibi iç organlar dahil vücudun hemen hemen her bölümünü incelemek için MR taraması yapılabilir.

MR cihazı, bir tüpe benzer ve tarayıcının içine doğru taşınan düz bir yatak bulunur. MR çekimi sırasında bu yatağa uzanırsınız. Vücudunuzun görüntüleme yapılacak kısmına bağlı olarak, baş veya ayaklardan başlayarak yatak cihaza doğru taşınır. Manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılarak MR taraması gerçekleştirilir (Resim 2).

Manyetik Rezonans Çalışma Prensibi Nedir?

Manyetik rezonans çalışma prensibi, manyetik alan üreten güçlü mıknatıslar kullanarak vücuttaki protonların manyetik alanla hizalanması ve oluşan sinyallerle görüntülerin elde edilmesine dayanır. İnsan vücudunun yaklaşık %60’ı sudan oluşur, su ise hidrojen ve oksijen atomları içeren su moleküllerinden meydana gelir. Her hidrojen atomunun merkezinde proton adı verilen daha da küçük bir parçacık bulunur. Bu protonlar küçük mıknatıslar gibidir ve manyetik alanlara karşı oldukça hassastırlar. Manyetik rezonans görüntüleme tekniğinin prensibi insan doğasının bu özelliğinden yararlanır.

Manyetik rezonans görüntüleme cihazı gibi güçlü tarayıcı mıknatısların olduğu bir alanda, vücudunuzdaki protonlar, tıpkı bir mıknatısın pusulanın iğnesini çekmesi gibi, aynı yönde dizilir. Manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılarak oluşturulan sinyaller ile vücuttaki protonların tam konumu hakkında bilgi sağlanır. Aynı zamanda, farklı doku türlerindeki protonlar farklı sinyaller üretir, böylece vücuttaki farklı doku türleri arasında ayrım yapmaya da yardımcı olurlar. Bir bilgisayar ekranında milyonlarca karmaşık resmin oluşturulması gibi, vücuttaki milyonlarca protondan gelen sinyaller, vücudun iç kısmının ayrıntılı bir görüntüsünü oluşturmak için birleştirilir. Böylece tarama yapılan vücut bölgesi görüntülenmiş olur. Manyetik rezonans görüntüleme yöntemi radyasyon içermez, manyetik alandan yararlanır. Böylece, radyasyonun neden olduğu zarar ve yan etkilere neden olmaz.

MR cihazı, bu alanda eğitim almış teknik ekip tarafından çalıştırılır ve ayrı bir odadan kontrol edilir. Çekimi gerçekleştiren tekniker tarama boyunca sizi bir monitörden görebilir ve gerek duyduğunuzda iletişime geçebilirsiniz.

Tarama sırasında, güçlü tıklama sesleri duyabilirsiniz. Bu ses MR cihazının bobinlerinde açılıp kapatılan elektrik akımıdır ve endişelenecek bir durumu belirtmez. MR çekimi, görüntülenecek alanın boyutuna göre 15-90 dakika arasında sürebilir ve görüntüleme boyunca mümkün olduğunca sabit durmanız istenir.

Manyetik rezonans görüntüleme tekniği, vücudun farklı bölümlerini etkileyebilecek çok sayıda potansiyel problemi veya anormal durumu teşhis etmek için kullanılır. Genel olarak MR taraması, sağlıklı veya anormal dokular arasındaki farklılıkları gösterebilen resimler oluşturur. Beyin, omurga, eklemler (örneğin diz, omuz, kalça, bilek ve ayak bileği), karın, pelvik bölge, göğüs, kan damarları, kalp ve diğer vücut kısımlarını incelemek için MR çekimi istenebilir. Böylece, yakınmalarınızla ilgili durumu teşhis etmeye, tedaviyi planlamaya ve önceden aldığınız bir tedavinin ne kadar etkili olduğunu değerlendirmeye yardımcı olmak için MR görüntüleme kullanılabilir.

MR çekimi, ortopedik sorunları teşhis ve tedavi etmek için kullanılan önemli yöntemlerden biridir. Ortopedi doktorları kemikleri, kasları, bağ ve tendonları, kıkırdağı ve omurgayı etkileyen bozuklukları ve yaralanmaları doğru bir şekilde teşhis edebilmek ve uygun tedavi planı oluşturmak için MR, röntgen, bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemlerine başvururlar (Resim 3).

MR taraması ile yumuşak dokuların ve kemik yapılarının güvenilir ve ayrıntılı görüntüleri elde edilir. Böylece yırtık bir kas, bağ, tendon veya kıkırdak teşhis edilebilir, ayrıca kireçlenme, bel fıtığı, kalça veya pelvik problemler gibi sorunlar tanımlanabilir.

MR, Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Röntgen Arasındaki Fark Nedir?

X-ışınları (röntgen), MR ve bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları özellikle ortopedik sorunların teşhisinde yaygın kullanılan görüntüleme yöntemleri olmakla birlikte yöntemler arasında farklar bulunmaktadır. Kemiklerdeki çıkık ve kırıkların yanı sıra tümör oluşumu gibi durumları tespit etmek için röntgen çekimleri istenebilir. Röntgen, 2-boyutlu görüntü sağlar ve bazı durumlarda kas hasarı, yumuşak dokular veya diğer vücut organları ile ilgili sorunları teşhis etmede yetersiz kalabilir.

Bununla birlikte, BT taramaları daha ayrıntılı görüntüleme sağlamak için kullanılan bir tür gelişmiş röntgen cihazlarıdır ve BT ile 3-boyutlu görüntü elde edilir. Böylece röntgen çekimleri ile tespit edilemeyen durumlarda BT taraması istenebilir. Röntgen ve BT taramalarının her ikisi de görüntü üretmek için iyonlaştırıcı radyasyon kullanır. Özellikle sık tekrarlanan BT taramalarında vücudun radyasyona maruz kalması başta kanser riski olmak üzere oldukça zararlı olabilir. Yüksek yoğunlukta radyasyona maruz kalmak hücrelere ve DNA’ya zarar verebilir, genetik hasara yol açabilir ve sağlık açısından risk oluşturur.

Ancak, MR tekniği görüntüleme oluşturmak için iyonlaştırıcı radyasyon içermez, bunun yerine manyetik alandan faydalanılır. Yani BT veya röntgenden farklı olarak, MR görüntülemesinde radyasyona maruz kalmazsınız. MR taraması radyasyon içermediğinden, vücudun herhangi bir bölümünü görüntülemede güvenli bir işlemdir.

Yumuşak doku, bağ veya organlarınızın daha ayrıntılı bir görüntüsüne ihtiyacınız varsa, genellikle MR önerilir. İç organlar gibi bir bölgenin genel görüntüsüne ihtiyacınız varsa, bir kırık veya kafa travması nedeniyle inceleme gerekiyorsa, genellikle BT taraması önerilir. Doktorunuz size belirtilerinize göre MR veya BT taraması gerekip gerekmediğine dair öneride bulunacaktır.

MR Görüntüleme Güvenli Midir?

MR çekimi güvenli midir? Manyetik rezonansın zararları var mıdır?  Soruları pek çok hastanın merak ettiği konulardan biridir. MR çekimi ağrısız bir işlemdir ve tarama esnasında kullanılan manyetik alan bilinen herhangi bir doku hasarına neden olmamaktadır. Bu nedenle MR çekimi ağrısız ve güvenli bir işlem olarak kabul edilir. Klostrofobiniz varsa yani kapalı ve dar alanlarda bulunmak size rahatsızlık veriyorsa, MR çekiminden endişe duyuyor olabilirsiniz. Ancak, modern manyetik rezonans görüntüleme cihazları ve tarama esnasında teknik ekip ile iletişime geçebiliyor olmanız bu endişeyi yenmenize yardımcı olacaktır.

MR taraması sırasında kullanılan manyetik alanların ve radyo dalgalarının insan vücudu için bir risk oluşturup oluşturmayacağına dair kapsamlı araştırmalar yapılmış ve bir risk olduğunu gösteren herhangi bir sonuç bulunmamıştır. Bu durum MR taramalarının güvenilir işlemlerden biri olduğunu göstermektedir. Ayrıca, manyetik rezonans görüntüleme radyasyon içermediğinden, bu yöntem sırasında radyasyona maruz kalma riski yoktur.

MR Çekiminin Yan Etkileri Var Mı?

MR çekiminin bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur, bununla birlikte kapalı alan korkusu veya anksiyetesi (kaygı bozukluğu) olan hastalara çekim sırasında rahatsızlık hissetmemeleri için verilen sakinleştirici ilaçlar hafif yan etkiler gösterebilir. İlaçlı MR çekimlerinde hastaya damar yolu üzerinden uygulanan kontrast ilaçlar da kısa süreli baş dönmesi, mide bulantısı veya alerjik reaksiyon gibi yan etkilere neden olabilir. Ancak, genel olarak MR çekimi yan etkisi bulunmayan bir yöntem olarak bilinmektedir.

MR Çekimi Kimlere Yapılmaz?

Güçlü bir manyetik alan oluşması nedeniyle bazı durumlarda MR çekimi yapılması önerilmeyebilir. Örneğin; hastada implante edilmiş kalp pilleri, anevrizma klipsleri, nörostimülatörler, koklear implantlar gibi durumların varlığında MR çekimi yapılmamaktadır. Hamilelerde de anne ve bebeğin sağlığını ilgilendiren önemli durumlarda MR çekimi istenebilmektedir. Ancak, amniyotik sıvının sıcaklığında zararlı bir artış olması ihtimaline karşı hamileliğin özellikle ilk 3 aylık döneminde MR çekimi önerilmemektedir. Gebeliğin daha ileri aylarında ise kontrast madde verilmeden MR çekimi yapılabilmektedir. Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, doktorunuzu bilgilendirmeyi unutmayın.

Bazı MR incelemelerinde görüntülemenin iyileştirilmesine ve daha iyi bilgi almaya yardımcı olmak için kontrast bir boyar madde damara enjekte edilebilir. Diğer ilaçlı görüntüleme yöntemlerinde de olduğu gibi bu ilaca karşı alerjik reaksiyon riski oluşabilir. Özel tıbbi durumlarınızı doktorunuzla konuşarak endişelerinizi paylaşmanız, nadir de olsa bazı riskleri önlemek için önemlidir.

Eklem Protezi ve İmplantı Olan Hastalarda MR Çekimi Yapılır Mı?

MR çekimine dair en merak edilen ve endişe duyulan konulardan biri diz ve kalça gibi eklem protezi olan hastalarda MR taramasının yapılıp yapılmayacağıdır. MR güçlü mıknatıslar kullanan ve manyetik alandan yararlanan bir cihazdır. Bu nedenle vücut üzerindeki veya içindeki bazı metal parçalar bu manyetik alanla etkileşime girebilir, hastaya zarar verebilir veya görüntünün bozulmasına yol açabilir. Ancak, bu durum her implant ve protez için geçerli değildir. Eklem protezi olan hastalar da MR taramasına ihtiyaç duyabilir. Özellikle ameliyat sonrası eklem proteziyle ilgili sorunlarda ve revizyon cerrahisi gerektiren durumlarda sorunun belirlenmesi için görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç duyulur. Öyle ki, yapılan çalışmalarda MR görüntülemenin diz protezi ameliyatı sonrası komplikasyonları olan hastalarda tanı, takip, risk sınıflandırması ve cerrahi planlama gibi konularda önemli bilgilerin elde edilmesine katkı sağladığı gösterilmiştir. Burada önemli olan protezde ferromanyetik olarak bilinen mıknatıstan etkilenen metallerin kullanılıp kullanılmadığıdır.

Vücudunuzda metal bir parça olması, kesinlikle MR taraması yaptıramayacağınız anlamına gelmez. Kalp pili, işitme kaybı için kullanılan koklear implantlar, yapay kalp kapakçıkları, beyin kan damarlarına takılan metal klipsler gibi implantlara sahip hastalarda MR önerilmemektedir. Bununla birlikte, implantın hangi malzemeden yapıldığına bağlı olarak kalça ve diz protezi gibi diğer implant türleri MR için engel oluşturmaz ve genel olarak metalik ortopedik implantlar MR’dan etkilenmez. Ortopedik ve dental implantlar metal olmalarına rağmen manyetik değildirler (demir içermezler). Bu nedenle, ameliyattan sonra yaklaşık 6 hafta geçmiş olması koşuluyla, bir MR makinesinin güçlü manyetik alanına karşı güvenlidirler. Sonuç olarak, günümüzde geliştirilen teknikler ve malzemeler sayesinde MR incelemesi güvenlik esaslarına dikkat edildiği taktirde güvenli ve faydalı bir görüntüleme yöntemi olarak bilinmektedir.

Diz veya kalça protezi sonrasında MR taraması yaptırmak için genellikle bir engel yoktur. Bazı eski MR tarama ekipmanları protezinizle uyumlu olmayabilir, ancak günümüzde MR görüntüleme cihazlarının çoğu eklem protezi parçalarıyla uyumlu ve güvenlidir. MR taramasıyla ilgili herhangi bir risk olup olmadığından emin olmak için tarama yaptırmadan önce doktorunuzu ve MR çekimini gerçekleştirecek teknik ekibi bilgilendirmeyi unutmayınız.