Diş Çekimi Kanaması Nasıl Durdurulur

Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Emine Fulya Akkoyun, diş çekimi sonrası hastanın durumunun çekilen dişin zorluğuna göre değiştiğini ifade ederek, "Kemik desteğini kaybetmiş, sallanan dişlerin çekimi çok kolay olup hasta rahat bir iyileşme dönemi geçirirken, eğri veya kalın köklü, iltihaplı ya da gömülü dişlerin çekimleri biraz daha zor olmakta ve iyileşme yavaş olabilmektedir. Diyabet gibi bazı kontrol altında olmayan sistemik hastalıklar da hastada yara iyileşmesini bozabilmektedir. Yine de hastanın diş çekimi sonrası özenli bir bakım uygulaması, işlem sonrası rahatsızlığı en aza indirecektir" dedi.

''KANAMAYI ÖNLEYİN, DİŞ ÇEKİLEN ALANA DOKUNMAYIN''

Akkoyun, çekim yarasının üzerine konan gazlı bezin yarım saat kadar sıkıca ısırılması gerektiğini hatırlatarak bunun kanamayı durdurmaya yardımcı olduğunu söyledi. Akkoyun, gazlı bez atıldıktan sonra, gerekmiyorsa tekrar tampon konmaması gerektiğini belirterek, ''Yine de kanamanın hafif bir sızıntı halinde 6- 24 saat sürmesi normal kabul edilmektedir. Ancak, aşırı bir kanama varsa ya da bu süre aşılmışsa mutlaka diş hekimine başvurulması gerekir. Çekimden sonraki ilk gün baş yüksekte olacak şekilde yatılmalıdır. Bu da kanamayı önlemeyi sağlar. Hiçbir şekilde çekim yerine dokunulmamalı, yara bölgesi emilip tükürülmemelidir. Dil ile çekim boşluğu kurcalanmamalıdır. İlk gün cerrahi sahaya dokunulmamalı, ağız çalkalanmamalıdır." önerisinde bulundu.

"İLK 24 SAAT DİKKAT EDİLMELİ"

Diş çekimi sonrası ilk 24 saatin kritik olduğunu vurgulayan Akkoyun, hastaların çekim sonrasında dikkat etmesi gerekenleri şu sözlerle anlattı:

"Çekimin yapıldığı taraf ile 24 saat çiğneme yapılmamalıdır. Çekim sonrası iki-üç saat kadar bir şey yenilmemeli, bu süre dolduktan sonra da mutlaka ılık şeyler tercih edilmeli, çok sıcak, soğuk ve asitli yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Uyuşukluk geçmeden yemek yenmesi, fark etmeden yanak ya da dudağın ısırılmasına ve yaralanmalara neden olabilir. 48 saat sigara içilmemelidir. Sigara pıhtının bozulmasına ve yara yerinin iltihaplanmasına neden olabilir. Bu durum uzun süre ağrıya sebep olur. 24 saat alkol alınmamalıdır."

"ŞİŞLİK VARSA, BUZ UYGULAMASI YAPILMALIDIR"

Akkoyun, ağızdaki cerrahi girişimler sonrası şişlik oluşabileceğini ve cerrahi sahaya ilk gün dışardan buz uygulanarak şişliğin hafifletilebileceğini belirterek, buz uygulamasının işlem yapılan bölgeye 5 dakika uygulama, 5 dakika dinlendirme şeklinde olması gerektiğini söyledi. Aksi takdirde, ciltte buz yanığı oluşabileceğine dikkat çeken Akkoyun, "Buz uygulaması gece uyuyana kadar devam ettirilmeli ve ertesi gün uygulamaya devam etmeye gerek yoktur. Ağrı olursa aspirin dışında bir ilaç tercih edilmeli, mümkünse bunun için hekime danışılmalıdır. Çekim sonrası hastaya hekim tarafından reçete yazmış olmakta, hastanın bu ilaçları hekiminin önerdiği şekilde kullanması gerekmektedir." ifadelerini kullandı.

''İLK GÜNLER PİRİNÇ VE SUSAMA DİKKAT''

Çekim yerinin mutlaka temiz tutulması gerektiğinin altını çizen Akkoyun, "Yara içerisine yemek artığı dolması önlenmelidir. İlk gün pirinç, susam gibi taneli yiyecekler yemekten kaçınılmalıdır. Çekimden 24 saat sonra, yumuşak bir diş fırçasıyla bölge hafifçe fırçalanabilir. Her türlü uyarılara dikkat edilmesine rağmen uzun süren ya da ani beklenmedik şişlik, kanama, ağrı gibi durumlar geliştiğinde hastalar mutlaka vakit kaybetmeden hekimlerine danışmalıdır" bilgisini aktardı.

Eğer diş hekiminiz yirmilik dişlerinizin çekilmesini tavsiye ediyorsa panik yapmayın. Dişinizi çektirdikten sonra eski halinize geri döneceksiniz. Aslında, üçüncü büyük azı dişleri (yirmilik dişler) ağız sağlığınızı etkilemeye başladığında bunları çektirmek, verebileceğiniz en doğru karardır. Tam anlamıyla iyileşmek ve her türlü komplikasyonu önlemek için dikkatli davranmalı ve tüm operasyon sonrası iyileştirici talimatları takip etmelisiniz.

Yirmilik Diş Çekimi Sonrası Bakımı

Academy of General Dentistry’ye göre dişçiler her yıl milyonlarca Amerikalının yirmi yaş dişini çektiğini söylemektedir. Ameliyattan sonra bazı geçici kanama, rahatsızlık, şişlik ve morarmalar görülse de çoğu hasta kısa sürede iyileşmektedir. Bununla birlikte, kuru soketin (iyileşmeyen diş yuvası) en yaygın önlenebilir cerrahi komplikasyon olduğunu bilmeniz gerekir.

Soket içerisinde henüz oluşan kan pıhtısı yerinden oynatıldığında veya çözüldüğünde, kemik ve sinir uçlarının açığa çıkmasıyla kuru soket oluşur. Mayo Clinic’in de belirttiği gibi iyileşmeyen diş yuvasının, şiddetli ağrının yanı sıra ağız kokusu, ağızda hoş olmayan bir tat, yuva içinde görülen kemik, boğaz bölgesinde şişmiş lenf bezleri ve düşük seviyede ateş gibi belirtileri vardır.

Yirmilik dişler çekildikten sonra muhtemel problemlerin önüne geçmek için işte size çekim sonrası iyileştirici tüyolar:

Yirmilik Diş Çekimi Sonrası Şişlik

Şişliği, morarmayı veya her türlü ağrıyı en aza indirmek için aralıklı olarak iki güne kadar (20 dakika uygulayıp 20 dakika ara vererek) buz küpünü ağzınızın dışına uygulayın. Çekim öncesi eğer dişiniz enfekte olduysa diş hekiminiz sizden buz yerine ılık, nemli kompres yapmanızı isteyebilir.

Yirmilik Diş Çekimi Sonrası Kanama

Kanama olması doğaldır. Operasyon sonrası diş çekilen bölge üzerinde 30 dakika boyunca gazlı bez tutun. Conestoga Oral & Maxillofacial Surgery, daha ağır kanamalarda gazlı bezi 30 dakika boyunca ısırmanızı ya da parmakla bastırmanızı önermektedir. Diğer bir seçenek ise aynı süre boyunca ıslak çay poşeti kullanmaktır. Çay içerisindeki tannik asit damarları daraltarak kanamayı durdurmaya yardımcı olur.

Ağız Bakımı

Ameliyattan sonra ilk iki saat boyunca yemek yemeyi ve bir şeyler içmeyi sınırlandırın ve günün geri kalanında dinlenin. Kan pıhtısını yerinden oynatmamak için ağzınızı güçlü şekilde çalkalamayın. Ayrıca birkaç gün boyunca hem sıkı egzersiz yapmaktan hem de sigara içmekten veya ameliyat günü ya da kanama sürdüğü müddetçe aşırı derecede tükürmekten kaçının. 12 saat sonra, tuzlu su veya sulandırılmış ağız gargarası ile ağzınızı hafifçe çalkalayabilirsiniz. Ameliyat gecesi dişlerinizi dikkatlice fırçalayın ancak ameliyatlı bölgeden mümkün olduğunca uzak durun.

Beslenme

Kanama durduktan sonra, susuz kalmamak için bol miktarda ılık veya soğuk içecekler için. Reading Oral Surgery Group’un da tavsiye ettiği gibi düzenli şekilde beslenmeli, berrak içecekler ve yumuşak besinlerle başlamalısınız. Bir blender içerisinde sıvılaştırılan sebzelerin, et ve meyvelerin yanı sıra puding, yumurta, patates püresi ve pişmiş tahılların tercih edilmesi daha uygundur. Kan pıhtısını yerinden oynatmamak için gazlı içeceklere ve ağız içinde parçacık bırakabilecek patlamış mısır, yer fıstığı ve makarna gibi yiyeceklere karşı dikkatli olunmalıdır.

İlaçlar

Tam olarak diş hekiminizin belirttiği şekilde enfeksiyon için reçetelendirilmiş ağrı kesici ilaç ve antibiyotikler alın. Uyuşturucu etkisi güçlü bir ağrı kesici ilaç alıyorsanız, araba veya makine kullanmamanız ve alkollü içeceklerden uzak durmanız gerektiğini unutmayın.

Ne Zaman Diş Hekimini Aramalı?

Yaşadığınız ağrı ve şişliğin her geçen gün azalması gerekir, ancak aşağıdakilerden herhangi birisini yaşarsanız hemen diş hekiminizi arayın:

• İyileşmesi gerekirken tam tersine daha da kötüleşen şişlik.

• Basınçla azalmayacak derecede aşırı kanama.

• Ameliyattan sonra üç ila dört gün boyunca şiddetli zonklama şeklinde ağrı.

• İnatçı yüksek ateş.

İster yirmilik dişinizin bir tanesini isterseniz dördünü birden çektirmiş olun, diş hekiminizin zorlanmadan nasıl bu sorunun üstesinden geleceğini bildiğini unutmayın. Olgunlaşmayı simgeleyen bu dişlerle olgunlukla baş edin.

Diş Çekimi Sonrası Yapılması Gerekenler

Dişler çeşitli sebeplerle, fakat en çok da hasta ısrarı ile çekilir. Diş çekimi günümüz diş hekimliğinde en son düşünülmesi gereken şeydir; ama halk arasında ufacık bir ağrıda bile hemen çektirme eğilimi vardır. Apse yapmış, çürüğü büyük dişler ya da şiddetli ağrı yapmış dişlerin hemen çekilmesi gerektiğine inanılır. Kanal tedavisi ya da dolgu yapılarak dişlerinin kurtarılabileceğini hastaya anlatarak ikna etmek çok zordur. Bazen de ikna olmayan hastanın ısrarı sonucu yıllarca ağızda kalabilecek bir diş çekilebilir. Diş çekimine karar vermek gerçek bir hekim için çok zordur. Size de dişlerinizi kolayca teslim etmenizi önermeyiz. Sonuçta çektirmek zorunda kalırsanız da dikkat etmeniz gereken noktalar vardır:

1. Çekim sonrası hekim tarafından çekim yerine yerleştirilen pamuğu ya da gazlı bez tamponu dakika sıkıca ısırınız. Bu tampon, çekim boşluğunda kanamayı durdurarak, sağlıklı bir iyileşmeyi gerçekleştirecek olan kan pıhtısının oluşmasını sağlar. Tamponu sık değiştirirseniz pıhtının oluşmasını engellersiniz. Pıhtı, çekim boşluğunu doğal bir tampon gibi kapatacak ve boşluğun ilerde kemik yapıyla dolması için gerekli hazırlığı yapacaktır. Pıhtının oluşması engellenir ya da dikkat edilmesi gereken noktalara dikkat edilmeyerek pıhtı koparılırsa yara iyileşmesi bozulur ve ağrılı bir süreç başlar.

2. Çekim sonrası ağrı olursa aspirin dışında bir ağrı kesici almalısınız. Aspirin, kanı sulandırıcı özelliğinden dolayı kanamayı başlatıp pıhtılaşmaya engel olabilir. Uyuşukluk geçmeye başlarken, şiddetli bir ağrı olabilir. Bu durumda hemen ağrı kesici alınmalıdır. Anestezi için kullanılan iğne yerlerinde çekimi takip eden günlerde ağrı, acı olabilir. Bu ağrılar da genellikle iki gün içinde geçer.

3. Çekim sonrasındaki 24 saate kadar olan sürede sızıntı şeklindeki hafif kanamalar normaldir. Panik yapmayın. Çekim sonrası yoğun kanama olursa temiz, steril bir pamuk tamponu yarım saat kadar ısırınız. Kanama kesilmez, aynı şiddetle devam ederse hekiminize başvurunuz. Hekime ulaşamıyorsanız tamponu daha uzun süre ısırarak kanamayı kontrol altına almaya çalışın. Tamponu sık sık değiştirip, ağzınızı çalkalayarak çekim yerinin daha fazla kanamasına neden olmayınız. Tüm bunlara rağmen kanamayı kesemiyorsanız ki, bahsettiğimiz çok yoğun kanamadır, sızıntı şeklindeki kanama tamponla kesilir- bir eczaneden transamin kapsül ya da ampul alın. Tampona bir miktar toz veya ampul içindeki sıvıyı emdirerek çekim yerine koyup sıkıca ısırın. Bu önerimiz, doktora ulaşılamıyorsa ve kanama çok yoğunsa geçerlidir. Normal şartlarda doktorunuza mutlaka ulaşmaya ve önerilerine göre hareket etmeye çalışınız.

4. Çekim sonrası 24 saat sigara içmeyiniz, alkol kullanmayınız. Bunlar pıhtının kopmasını veya sağlıklı bir şekilde oluşmasını engeller. Sigaraya dayanamıyorsanız, dişlerinizi ısırır pozisyonda, çok derin çekme ve emme hareketi yapmadan bir iki nefes alıp isteğinizi bastıracak kadar içmelisiniz. Çok sıcak ve soğuk gıdalar almayınız. Çünkü bu, pıhtının yerinden kopmasına ve kanamanın tekrar başlamasına neden olabilir. Çekim sonrası ılık ve yumuşak şeyler yenilip içilmelidir.

5. Çekim zor şartlarda, uzun sürede gerçekleşmişse, yani bizim tabirimizle koplikasyonlu bir çekim olmuşsa 8 saat süreyle her saat başı dakikada bir dışardan soğuk tatbiki yapmanızda fayda vardır. Bu şekilde şişme ve morarmayı kontrol altına alabilirsiniz.

6. Bazen çekim sırasında kök kırılabilir. Bu durumda kökün boyuna, çekim yerine ve bazı şartlara göre kökün bırakılmasına veya çıkarılmasına hekim karar verir. Hastalar bu durumda kararı hekime bırakmalıdır. Gerekli tedavi yapılarak kökün bırakılması ve ay sonra alınması ya da bazı şartlar altında kökün tamamen orda bırakılması gerekebilir. Ne olursa olsun kökün mutlaka çıkarılması mantığıyla hareket ederek hekimi, sizi hırpalamak pahasına, kökleri çıkarmaya zorlarsanız daha tehlikeli sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Bir hekime güvenip gitmişseniz, komplikasyonlar karşısında da bırakın kararları hekiminiz versin.

7. Çekim sonrası dilinizle veya herhangi bir aletle çekim yerini kurcalamayınız, yara iyileşmesini bozmayınız. Diş, kemiğin içinde bulunduğundan çekim sonrası ortaya çıkan kemiği hastalar kök sanarak çıkarmaya, tespit etmeye çalışırlar. Kök kalmışsa hekiminiz zaten sizi uyaracaktır. Emin olmak için çekim sonrası dişinizi görün; ama bu mikrop topunu alıp evinize getirmeyin lütfen. Hastalar kırılmamış kökleri görmelerine rağmen evde dilleriyle kemiği kök sanıp keşfetmeye çalışarak yara iyileşmesini bozarlar. Bu konuda daha bilinçli davranınız.

8. Çekim günü oluşacak ağrılarla onu takip eden günlerde de çekimin durumuna göre hafif ve ağrı kesici ile kesilen ağrılar normaldir; fakat çekimi takip eden günlerde başlayan, gece uykudan kaldıran, ağrı kesicilere rağmen kesilmeyen, diş çekilmemiş gibi oluşan şiddetli ağrılar bize yara yerinin enfekte olması, pıhtının kopması vs. gibi çekim yerinde normal olmayan bir olay olduğunu anlatır. Bu durumda hekime başvurulmalı, gerekli pansuman ve tedavinin yapılması sağlanmalıdır. Hekiminiz ağızda gerekli pansumanı yaparak antibiyotik, ağrı kesici ve ağız hijyeni için gerekli gargarayı verdiğinde hemen bir rahatlama hissedersiniz. Ağrılar hemen kesilmeyebilir; ama hafifler. Hekim sadece ilaç verip yollarsa ağrılarınızın hafiflemesi günü bulabilir. Pansuman için hekime tatlı bir baskı yapabilirsiniz. Bazen pansumana gerek yoktur; fakat ayna ile dişinize baktığınızda iltihabi sıvıyı, cerahati görebiliyor ve dilinizle bu büyük boşluğu hissediyorsanız pansuman gerekir ve bu sizi çok rahatlatacaktır. Bazen 5 dakikalık bir pansumanla rahatlar ve böylece gününüzü ağrılı geçirmekten kurtulabilirsiniz. Çekim sonrası şiddetli ağrınız olursa, hekiminize; “Bu durumda pansuman yapılsa ağrım daha çabuk hafifleyebilir mi? Ağzımın durumunu siz daha iyi bilirsiniz ama çok rahatsızım,” gibi cümleler kurarak onu kırmadan uyarabilirsiniz. Eğer pansuman gerekli ise yapacaktır. “Hayır, gerekli değil,” diyerek size mantıklı bir açıklama yaparsa, “ille de pansuman isterim” diye tutturmayın.