Okumayı Öğrenemeyen Öğrenciler Için Çalışma

okumayı öğrenemeyen öğrenciler için çalışma

Okuma yazma öğretemedik

Pandemiyle geçen eğitim öğretim yılında 6 milyonun üzerinde öğrenci teknolojik ekipman eksikliği ve internet altyapısı problemi nedeniyle derslere erişim sağlayamadı.

Lise ve üniversite sınavlarına hazırlanan öğrenciler ekipman eksikliği nedeniyle ders çalışamazken, özellikle 1’inci sınıf öğrencilerinden bazıları okuma yazma bile öğrenemedi.

Derslere katılım sağlayamayan öğrencilerin velileri, BirGün’den Meral Danyıldız’a yaptıkları açıklamada dönem sonunda birçok dersten geri kaldıklarını kaydetti.

ÇOCUKLARIM DERSLERDEN GERİ KALDI

Birinci ve 6’ncı sınıfa giden iki çocuğunun yaşadığı mağduriyetlere değinen Gülperi Soyma, şunları söyledi: “Benim iki öğrencim var. Biri bire, biri altıncı sınıfa gidiyor. Altıncı sınıfa giden çocuğumun notları iyi geldi, birinci sınıfa giden öğrencimin notlarında ise sıkıntı yaşandı. Karnesinde matematikle Türkçe iyi, diğerleri ise çok iyi geldi.”

Yaklaşık bir senedir internet altyapısı ve tablet olmaması sebebiyle birinci sınıfa giden çocuğunun neredeyse hiçbir derse katılamadığını söyleyen Soyma, çocuğunun okuma yazmayı öğrenemediğini kaydetti. Okuma ve yazmayı kendi imkânlarıyla öğretmeye çalışan Soyma, şu ifadeleri kullandı: “İnternet anca bir sene sonra çekilebildi. MEB’e ise okulun başında tablet başvurusunda bulunmuştuk. O da on gün önce geldi. Evde yalnızca bir telefon var. Altıncı sınıfa giden çocuğum o yüzden sıkıntı yaşamadı. O cep telefonuyla idare etti. İnternet altyapısı olmaması sebebiyle kendi internetimiz anca onun derslerine yetti. Birinci sınıfa giden öğrencimiz ise hiçbir canlı derse katılamadı.”

Soyma, sözlerini şöyle noktaladı: “Küçük çocuğum epey geri kaldı. İnternet gelene kadar zaten bir sene geçti. Çocuğum okuma-yazma gibi konularda diğer arkadaşlarından çok geri kaldı, hâlâ okuma yazma öğrenemedi. Ben evde kendi elimden geldiği kadarıyla öğretmeye çalışıyorum ama küçük bir kızım daha olduğu için o da yeterli olmuyor.”

İNTERNET VE TABLET SIKINTISI YAŞADIK

1’inci ve 3’üncü sınıfa giden iki çocuğu olan veli Berna Yenigül ise bu süreçte derslere bazen katılabildiklerini; bazen ise katılamadıklarını söyledi: “Daha önce öğretmenlerimizle konuştuğumuz için notlar konusunda sıkıntı çekmesek de derslerden çok geri kaldık. Derslere bazen katılabildik, bazen ise katılamadık. Küçük çocuğumun bir de ablası olduğu için dersleri çatıştı. İnternet ve tablet konusunda çok büyük sıkıntı yaşadığımız için ders yapamadık. Tabletimiz yok, derse katılamadık. Bu süreçte mecburen arkadaşlarımıza gittik.”

Yenigül, sözlerini şöyle noktaladı: “MEB’in gönderdiği tableti de bir iki ay anca kullanabildik, sonra bozuldu. Dolayısıyla diğer aylarda yine aynı problemi yaşadık. Öğretmenlerimizi süreç hakkında bilgilendirdik, notlar her ne kadar öğretmenlerimizden ötürü kötü gelmese de ders göremediğimiz için özellikle kendim çok üzüldüm, çok etkilendim. Çocuklarımın derslerinden geri kalmasını istemem.”

funduszeue.info

Baz&#x; öğrenciler doğuştan getirdikleri kişilik özellikleri veya yanl&#x;ş anne baba tutumlar&#x; sonucu içe kapan&#x;k-çekingen ve ya özgüvenleri düşük funduszeue.info çocuklar birinci s&#x;n&#x;fa başlad&#x;klar&#x;nda ise öğretmenler bu çocuklarla iletişim kurmakta zorlanmaktad&#x;r.Öğretmen soru sorar cevap alamaz, oku der çocuk okumaz, öğretmen zorlad&#x;ğ&#x;nda ise ağlayarak tepki verebilirler. Öğretmenler belirli bir süre bu şekilde gayret gösterdikten sonra ne yapay&#x;m? Oku diyorum okumuyor, yaz diyorum yazm&#x;yor,soru soruyorum cevap alam&#x;yorum şeklinde düşünüp bu öğrencilere ilgiyi azaltmaktad&#x;funduszeue.info baba da ilgisizse bu öğrenciler bir y&#x;l boyunca sadece okula gelip funduszeue.info&#x; harfleri öğrenmiş olsalar da okuyamamaktad&#x;funduszeue.info tür öğrenciler özgüven eksikliği nedeniyle kendilerini okumaya kapatm&#x;şlard&#x;funduszeue.info öğrencileri oku yaz diyerek kazanamay&#x;funduszeue.info öğrencilerin ihtiyac&#x; olan şey öncelikle güfunduszeue.info kendisine güven hemde okuma yazma öğretmeye çal&#x;şan kişiye güfunduszeue.info yazma öğretmeye çal&#x;şan kişi(öğretmen)taraf&#x;ndan sevildiğini, değer verildiğini funduszeue.info noktadan sonra işiniz çok kolay olacakt&#x;funduszeue.info tür öğrencilerle iletişim kurmaya çal&#x;ş&#x;yorsan&#x;z ve bir türlü başaram&#x;yorsan&#x;z, yapman&#x;z gereken şey dersi bir süreliğine geri plana b&#x;rakarak öğrenciyle sohbet etmektir. Sohbete şöyle başlamak işinizi kolaylaşt&#x;r&#x;funduszeue.info bu şekilde başlad&#x;ğ&#x;mda hep başar&#x;l&#x; oldum. Aşağ&#x;dakine benzer bir şekilde yaklaş&#x;m öğrencinin size aç&#x;lmas&#x;n&#x; sağlayacakt&#x;r.

-Baban ne iş yap&#x;yor?

-Kaç kardeşsiniz?

Hangi oyunlar&#x; oynamay&#x; seviyorsun

-Neleri yapmay&#x; seviyorsun?

-Hadi yap bakal&#x;m.

-Aferin sana çok güzel yapt&#x;n.

-Sen zeki bir öğrencisin, ben seni çok sevdim.

Görüşmenin baş&#x;nda kafas&#x; ağağ&#x; düşük ağlayan öğrenciler, görüşmenin sonunda gözlerinin içi gülerek ç&#x;funduszeue.info de ufak bir hediye ald&#x;klar&#x;nda onlardan mutlu kimse yoktur.Gün gün ad&#x;m ad&#x;m dakika bu şekilde ilgilendiğinizde gün içinde sergileyeceğiniz özgüven kazand&#x;r&#x;c&#x;, yüreklendirici tutumun karş&#x;l&#x;ğ&#x;n&#x; almaya başlars&#x;n&#x;funduszeue.info süre boyunca mutlaka aferin, harikas&#x;n , süpersin gibi ifadeleri bol bol kullanman&#x;z funduszeue.info da somut bir ödül, mesela renkli bir kalem,çikolata gibi ödüller çok işe yarayacakt&#x;funduszeue.info sürecin sonunda kendini yetersiz gören bu öğrenciler başar&#x;l&#x; olduğunu hissedecek, gözlerinin içi gülecek, ald&#x;ğ&#x; özgüvenle başar&#x;l&#x; olmak için daha çok çal&#x;şacakt&#x;funduszeue.infoşar&#x;l&#x; olduğunu duymak hoşuna gidecektir. Bir örnek;

OKU D&#x;YORUM OKUMUYOR

Okulun aç&#x;ld&#x;ğ&#x; ilk günlerde idi 2. s&#x;n&#x;f öğretmenlerimizden biri rehberlik servisine gelerek "Hocam bu s&#x;n&#x;f&#x; yeni ald&#x;m, k&#x;z öğrencilerimden bir tanesi(Merve)oku diyorum okumuyor. Harfleri söylüyorum yine de okumuyor. Biraz zorlad&#x;ğ&#x;mda ise baş&#x;n&#x; aşağ&#x;ya düşürüp,sadece ağl&#x;funduszeue.infoe hiç konuşmuyor.Öğrenciyle bir de siz görüşseniz"funduszeue.info&#x;ğ&#x;n&#x; söyledi.

Birgün sonra Merve'yi de yan&#x;na alarak Rehberlik sevisine tekrar geldi. "Hocam bu k&#x;z&#x;m&#x;z sana daha önce bahsettiğim Merve ben ç&#x;k&#x;yorum,siz görüşün" funduszeue.info beni rehberlik etkinlikleri dolay&#x;s&#x;yla s&#x;k s&#x;k derslere girdiğim için tan&#x;funduszeue.info'ye elimi uzat&#x;p "hoş geldin Merve" dedim . Merve elini uzatt&#x; fakat cevap funduszeue.infoş&#x; aşağ&#x;da hafif ağlamakl&#x; bir şekilde funduszeue.info'ye "Merveciğim biliyorsun ben rehberlik öğretmeninizim yani okuldaki bütün öğrencilerin öğretmeniyim. Seninle biraz sohbet etmek istedim benden çekinmene korkmana gerek yok, ben çocuklara asla k&#x;zmam" funduszeue.info&#x; söylerken elini b&#x;rakmad&#x;m.&#x;letişime geçmek için;

"Okulu seviyor musun Merve?" dedim. Cevap funduszeue.info sordum, " Merveciğim okulu seviyor musun?"Merve evet anlam&#x;nda baş&#x;n&#x; sallad&#x; fakat konuşmad&#x;. "Peki Merve arkadaşlar&#x;n&#x; seviyor musun?" diye sorduğumda çekingen ve k&#x;s&#x;k bir sesle evet funduszeue.infoşmay&#x; ilerlettim ailesinden ve sevdiği oyunlardan konuştuk.

Görüşmenin sonunda Merveciğim seninle küçük bir oyun oynayal&#x;m m&#x;? funduszeue.infoki renkli kalemleri gösterdim bunlara iyice bakmas&#x;n&#x;, daha sonra gözlerini kapatmas&#x;n&#x; isteyeceğimi söyledim. Bu s&#x;rada kalemlerden bir tanesini saklayacağ&#x;m&#x; saklad&#x;ğ&#x;m kalemi bildiği taktirde kalemi kendisine hediye edeceğimi söfunduszeue.infoki dört renk kalemi gösterdim ve sar&#x; renkli kalemi kald&#x;rd&#x;m.Gözlerini açt&#x;ğ&#x;nda hangi kalemi saklad&#x;ğ&#x;m&#x; sordum. "Sar&#x; renkli kalem" funduszeue.info kald&#x;rd&#x;ğ&#x;m yerden ald&#x;m ve ona hediye funduszeue.info Merve sen ne kadar dikkatlisin dedim ben böyle söyleyince mahcup bir gülümseme yüzünde belirdi. Tekrar görüşeceğiz Merve tamam m&#x; dedim ve Merve'yi gönderdim.

Anneyle görüştüfunduszeue.info beş çocuğu olduğunu k&#x;z&#x;yla yeterince ilgilenemediğini,baban&#x;n da d&#x;şar&#x;da çal&#x;şt&#x;ğ&#x;n&#x; sadece çocuklar&#x; ile değil kendisiyle de yeterince ilgilenmediğini değer vermediğini bu yüzden can&#x;n&#x;n çok s&#x;kk&#x;n olduğunu söyledi.Böyle devam ederse eşinden boşanacağ&#x;n&#x; söfunduszeue.info çocuğa okuma yapt&#x;rmaya çal&#x;şt&#x;ğ&#x;n&#x; ancak çocuk okumakta zorland&#x;ğ&#x;nda kendisine hakim olmay&#x;p k&#x;zd&#x;ğ&#x;n&#x;,daha sonraki zamanlarda ise k&#x;z&#x;n&#x;n gitgide hiç okumaz olduğunu söyledi. Okutmak istediğimde baş&#x;n&#x; aşağ&#x;ya düşürüyor ağl&#x;yor hiç okumuyor dedi. Anne bir yandan ağl&#x;yor bir yandan da anlatmaya devam funduszeue.infoğ&#x;nda 1 yaşlar&#x;nda bir çocuğu daha vard&#x;. Geçen y&#x;ldan beri durum bu ben ne yapacağ&#x;m, bu çocukta zeka geriliğimi var? Niye okumuyor hocam? neredeyse ç&#x;ld&#x;racağ&#x;m funduszeue.info biraz sonra sakinleşfunduszeue.infon anlatt&#x;klar&#x;ndan sonra durum iyice netleşmişfunduszeue.info can&#x; s&#x;kk&#x;n olan anne,Çocuk okurken en ufak bir yanl&#x;ş yapt&#x;ğ&#x;nda, çocuğuna k&#x;zm&#x;ş, bağ&#x;rm&#x;ş, çağ&#x;rm&#x;ş çocuğun özgüvenini iyice k&#x;rm&#x;şt&#x;.Çocuk, okurken hata yapacağ&#x;ndan ve hata yapt&#x;ğ&#x;nda da kendisine k&#x;z&#x;lacağ&#x;ndan funduszeue.info yüzden daha okumaya başlamadan ağl&#x;funduszeue.info durumu anlatt&#x;m.Çocuğa nas&#x;l yaklaşmas&#x; gerektiği hakk&#x;nda bilgi verdikten sonra görüşmeyi sonland&#x;rd&#x;funduszeue.info gün sonra Merveyi Rehberlik servinse yeniden davet funduszeue.info sohbet ettikten sonra Merveciğim sen harfleri biliyormusun funduszeue.info&#x;lar&#x;n&#x; biliyorum dedi. Daha önceden s&#x;n&#x;f öğretmenliği de yapm&#x;ş olmam&#x;n verdiği tecrübeyle öğrencinin hangi harfleri tan&#x;y&#x;p tan&#x;mad&#x;ğ&#x;n&#x; tespit ettim, öğrenci sadece dört harf tan&#x;yordu.Öğrenciye sevgiyle yaklaşman&#x;n karş&#x;l&#x;ğ&#x;n&#x; hemen almaya başlad&#x;m onu okuyabileceği yönünde funduszeue.info gün dakika yan&#x;ma al&#x;p okutmaya başlad&#x;funduszeue.infoç okumayan oku deyince ağlayan bu öğrenci söylediğim harfleri söylemeye başlam&#x;şt&#x;.Daha sonra harflerden hece,hecelerden kelime,kelimelerden cümle yapt&#x;funduszeue.info sürekli funduszeue.info&#x;ld&#x;ğ&#x;nda hemen üzülüyor gözleri funduszeue.info arada hemen müdahale ediyordum.&#x;nsanlar&#x;n yeni bir şey yaparken öğrenirken ilk başlarda hatalar yapabileceklerinin örnekleri ile anlat&#x;funduszeue.info etmemesi gerektiğini söylüfunduszeue.info toparl&#x;yor ve okumaya devam ediyordu. Okudukça aferin, bak okuyorsun dediğimde çok mutlu oluyor,gözlerinin içi gülüyordu. Öğrencilerimize bir şey öğretirken hata yapt&#x;klar&#x;nda k&#x;zmak onlar&#x;n öz güvenlerinin iyice k&#x;r&#x;lmas&#x;na neden funduszeue.info öğretmenler hem de anne babalar çocuklara bir şey öğretirken hata yapt&#x;klar&#x;nda k&#x;zmak yerine cesaretlendirilmeli,sab&#x;rl&#x; olmal&#x; ve sevgi ile yaklaşmal&#x;d&#x;r.Özgüveni k&#x;r&#x;lm&#x;ş bu öğrenci, s&#x;n&#x;f öğretmeni ile de yapm&#x;ş olduğumuz işbirliği sonucu ortalama üç ay gibi bir süre sonunda okumay&#x; öğrendiği gibi tahtaya ç&#x;k&#x;p arkadaşlar&#x;n&#x;n önünde şiir okumay&#x; başard&#x; .Merve'nin s&#x;n&#x;f öğretmeni 2. Dönem yapt&#x;ğ&#x; veli toplant&#x;s&#x;nda "Rehber öğretmenimiz ne yapt&#x; ne etti bilmiyorum ama Merve'ye okuma yazmay&#x; öğretti. "dedi .Yapt&#x;ğ&#x;m Merve'ye sevgi ile yaklaşmak değerli olduğunu hissettirmek, cesaret vermek ve okuyabileceğine inand&#x;rmakt&#x;. Gerisini Merve başarm&#x;şt&#x;.Merve'nin okumay&#x; öğrenmekle birlikte her alanda özgüveni ve başar&#x;s&#x; artmaya başlam&#x;şt&#x;.Y&#x;l sonuna doğru Merve s&#x;n&#x;f seviyesinde ak&#x;c&#x; bir okuma becerisine sahip olmuş ve okulda uygulamakta olduğumuz "Mikrofon Bende Projesinde" tüm okulun karş&#x;s&#x;nda mikrofonla şiirler ,şark&#x;lar söylemeye başlam&#x;şt&#x;.Ayr&#x;ca sabahlar&#x; okula geldiğim zaman ve teneffüslerde s&#x;k s&#x;k bana "öğretmenim" diyerek sar&#x;l&#x;yordu. Merve okulumuzun 4. S&#x;n&#x;f&#x;ndan ayr&#x;lana kadar bu şekilde bana sar&#x;lmaya devam etti. Bunun bana verdiği mutluğu anlatamam bu mutluluk parayla pulla ölçülemez.

- 3 dakikalık okuma. Görüntülenme:

Çocuğum Okuma Yazmayı Öğrenemiyor Ne Yapmalıyım?

Okumayı Ge&#; S&#;ken &#;ocuklara Dikkat

Öğrenme güçlüğü nedir?

Çocukların gelişimleri sırasında her yaş grubunda kazanmaları gereken beceriler vardır. Çocukların becerileri basitten karmaşıklığa doğru gelişir. Çocukların gelişimleri ebeveynleri tarafından sağlanan uygun destek ve uyaranlarla gerçekleşir. Çocuklar ebeveynleri ile birlikte denemeler, alıştırmalar yaparak kazandıkları becerilerde ustalaşırlar. Sonra yeni beceriler edinmeye geçerler. Kendi yaşına göre beklenen beceriler gelişmesinde gecikme olduğunda, sorun olup olmadığı değerlendirilmelidir. Örneğin ikili yaşlarda iki kelimeli cümle kurmaya başlar, tuvalet eğitimini kazanır, okul başladığı dönemde ilk yıl içinde okuma yazma öğrenmesi beklenir. Çocuğun gelişim düzeyine ve zekâsına göre öğrenmesi-kazanması gereken becerilerde yaşının çok altında kaldığında özgül öğrenme bozukluğundan (ÖÖB) şüphelenilir. Özgül öğrenme bozukluğu, çocuğa gerekli bilgi, eğitim desteği sağlanmış olmasına karşın, belirli alanlardaki öğrenme ve okul becerilerini kullanma güçlüğü olarak tanımlanan nörobiyolojik bozukluktur. Eğitsel beceriler yaşa göre beklenilenin önemli ölçüde altındadır.

ÖÖG olan çocukların zekâları sıklıkla normal düzeyde ya da üzerindedir. Bu nedenle bazı alanlarda (derslerde) başarılı olur ya da şaşırtıcı kıvraklıkta cevaplar verebilirken, okuma yazma konusunda ya da kendini ifade etmede yaşının çok altında performans gösterebilirler. ÖÖG olan çocukların bir kısmı da okuma yazmada çok kötü iken, hala harfleri öğrenememişken, matematik alanında çok parlak olabilir. Bu, “matematiği başardığına göre istese okumayı da yapar, demek ki istemiyor, önem vermiyor” diye düşünülmesine neden olabilir. Unutmayın ki, bu durum isteğe bağlı değildir.

Farklı türlerinden söz ediliyor. İşitsel işleme bozukluğu, dil işleme bozukluğu, disleksi, yazı yazma güçlüğü, matematik öğrenme güçlüğü, sözel olmayan öğrenme güçlükleri gibi. Kısaca bunlardan söz edebilir misiniz?

ÖÖB okuma, yazma ve matematik bozukluğu şeklinde tanımlanan üç alanda görülür. Farklı dil ve kültürlerde, okul çocukları arasında, okuma, yazma ve matematik bozukluğu şeklinde görülen ÖÖB sıklığı %5 ile %15 arasındadır. Aynı zamanda da konuşma, dinleme, anlama, sesleri ayırt edebilme, işitsel bellek, yer-yön tayini, dikkat, zaman kavramı, sıraya dizme, motor beceriler gibi bir pek çok alanda da düşük performans gösterebilirler. Bütün bu sorunlar çocuğun akademik becerilerine, oyunlarına, günlük aktivitelerine hatta arkadaş ve diğer sosyal ilişkilerine olumsuz etki yapar

Hangi belirtiler varsa öğrenme güçlüğünden kuşku duyulur?

Okul öncesi dönemde ÖÖB ile ilgili risk faktörü olarak tanımlanan gelişimsel sorunlar görülse de sıklıkla aileler çocuğun öğrenme güçlüğünü okul başladıktan sonra fark eder.

Aileler sıklıkla çocuklarının okuma yazmada yaşıtlarının ve sınıfın gerisinde kaldığını, öğrenemediğini, çabuk sıkıldıklarını, on-yirmi dakikalık bir ödevin saatlerce sürdüğünü, yazı yazmak ya da okuma yapmak istemediklerini, zaman zaman okula gitmek istemediklerini söylerler. Bu öğrenme sorunları nedeniyle çocukları ile ilişki sorunu yaşadıklarını, çok uyardıklarını, okulda etiketlendiğini, zaman zaman dışlandığını belirtirler. Aileler genel olarak sözel becerileri, sosyal ilişkileri iyi olan çocukların, yaşıtlarına göre okuma yazma ve ya matematik becerilerinin geri kaldığı durumlarda ÖÖB’dan şüphelenmelidirler.

ÖÖB okuma, yazılın anlatım ve matematik bozukluğu olarak üç alanda tanımlanmıştır.

Okuma bozukluğu (disleksi);en sık görülen ÖÖB’dur. Çocukların okuma ile ilgili gerekli eğitim desteği almalarına ve uygun zekâya sahip olmalarına rağmen, okuma hızında ve niteliğinde yaşıtlarına göre gerilik söz konusudur. Bu çocuklar okurken harf atlama, harf ekleme, harf değiştirme, bazı harflerin seslerini öğrenmede zorluk, harfin şekli ile sesini birleştirememe, kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanma, okurken eksik bırakma/tekrarlama, kelimeleri ters okuma şeklinde okuma becerilerinde sorun yaşarlar. Sınıf düzeyinde bir okuma parçasını kendi okuduğunda anlamakta zorlanırken, başkaları okuduğunda ise daha iyi anlarlar. Sıklıkla ebeveynler okuma parçalarını kendileri okuduğunda çocukların soruları yapabildiğini fark ederler. Ancak anne babanın, öğretmenlerin tüm çaba ve desteklerine rağmen okumayı öğrenmekte sorun yaşarlar. Ders yapmaya karşı isteksizdirler. Kendine güvenleri olumsuz etkilenir.

ÖÖB ile birlikte sık görülen ruhsal sorunlar tabloyu karmaşık hale getirir ve öğrenme becerisindeki zorlukları daha da ağırlaştırır. ÖÖB, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile sık birlikte görülür. ÖÖB ile birlikte dikkat sorunları yaşandığında çocuğun öğrenme becerileri daha da olumsuz etkilenir. Bu nedenle dikkat sorunlarının hızla çözülmesi, çocuğun öğrenme becerilerindeki sorunun şiddetini belirlemede önemli olacaktır. Yine dikkat problemleri çözüldüğünde çocuğun alacağı eğitim desteğinden faydalanması artacaktır. ÖÖB’nun normal zekâ kapasitesindeki çocuklarda görüldüğü belirtilse de zekâ sorunu olan çocukların kendi kapasitelerinin çok altında okuma, yazma ve matematik becerileri olduğunda bu çocuklarda da öğrenme güçlüğünün tabloya eklenip eklenmediği değerlendirilmelidir. Bu çocuklara verilen özel eğitim desteğinin ek olarak öğrenme güçlüğüne yönelik de alınması sağlanmalıdır.

Yazıma bozukluğu (disgrafi): Okuma bozukluğu ile birlikte sık görülür. Çocuk gördüğü/duyduğu şeyleri yazmada zorlanır. Yavaş yazar, el yazısı çirkin ve okunaksızdır. Bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır (nu-u, b-d, m-n, pg, ve-ev gibi), yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece ekler. Sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar, küçük-büyük harf karışır. Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar. Dilbilgisi kurallarına göre yazmakta zorlanırlar. Özellikle yazılı sınavlarda başarısız olurlar. Yazmadaki güçlükler nedeniyle, ders sırasında tahtaya yazılanları defterine geçirebilmede, dersi takip etmekte, ev ödevlerini tamamlayabilmekte, sınıf içi etkinliklere katılmakta güçlük yaşarlar.

Matematik bozukluğu (diskalkuli); Matematik terimlerini anlama ve yazılı problemleri terimlere çevirmede, sayısal sembolleri tanıma, anlamada, toplama, çıkarma, çarpma, bölme işlemlerinde ve işlemlerin sırasını izlemede, rakamları doğru yazmada güçlük yaşarlar. Dört işlemi yaparken yavaştır, parmakla sayar, yanlış yaparlar. Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker (on mu beş mi büyüktür, düşünmeden karar vermekte zorlanır). Bu çocuklar gündelik hayatta yaşına göre kolaylıkla yapmaları beklenen, sayma, para üstü hesaplama ve sayısal problem çözme gibi durumlarda sorun yaşarlar. Okuma yazma bozukluğu ile birlikte görülmekle beraber tek başına da görülebilir. Tek başına görüldüğünde matematikle ilgili öğrenme güçlüğü geç fark edilir.

Okul öncesinde dönemde işaret verir mi?

ÖÖB nedeniyle aileler, sıklıkla ilkokul döneminde okuma yazma öğrenmenin gecikmesinin fark edilmesiyle başvurular. Bununla birlikte okul öncesi dönemde ÖÖB olan çocuklarda görülen ve ÖÖB için risk olarak tanımlanan belirtiler bulunmaktadır. Bunlar dil gelişiminde gecikme, gramer yapısına uygun cümle kurmada zorluk, kendini ifade etme becerilerinde zayıflık, fakir konuşma içeriği, sözcük bulmada ve isimlendirmede güçlük, benzer sesteki kelimeleri yanlış söyleme, kelimeleri karıştırma, şeklindeki yakınmalardır. Verilen yönergeleri akılda tutmada zorluk yaşarlar. Yaşlarına göre öğrenmeleri gereken sayı, kavramları öğrenmekte zorlanırlar (gün, renk, ay isimleri gibi). Görsel hafızaları daha zayıftır. Resim çizmek, boyama, kopyalamaya karşı isteksizlik yaşarlar. Geometrik şekilleri çizmede güçlük yaşarlar. Motor koordinasyon ve ince motor becerilerin gelişiminde sorun görülebilir (yön bulma, pozisyon alma, sağ sol ayırt etme, ön arka kavramlarını öğrenme, top yakalama, ip atlama, çatal kaşık kullanma, ayakkabı bağcıklarını bağlama, düğme ilikleme gibi). Sayılan alanlarda sorun yaşandığında bu sorun devamlı olduğunda aileler çocuklarında ÖÖB gelişimi açısından riskli olduklarını bilmeli uygun desteği almalıdırlar. Okul öncesi dönemde belirlenen riskli çocuklara uygun müdahaleler yapıldığında bu çocukların ileride ÖÖB geliştirmeleri azalmaktadır. ÖBB gelişimi açısından riskli grupların tespiti ve desteklenmesi, çocuklarıÖÖB gelişimini önlemesi bakımından önemlidir. koruyucu müdahale olması bakımından oldukça önemlidir. Riskli gruplara müdahale ile bu çocukların sorun beceriler açısından yaşıtlarını yakalayabildiği, kendi yaşlarına ve potansiyellerine uygun beceriler geliştirebildiği görülmektedir.

Öğrenme güçlüğünün sebepleri neler?

ÖÖB gelişiminde genetik, çevresel etkenler, ayrıca beynin yapı ve işlevlerindeki bozulmaların etkili olduğu belirtilmiştir. ÖÖB tek yumurta ikizlerinde eş hastalanma oranı %, birinci derece akrabalarda görülme riski dört-sekiz kat fazladır.

Öğrenme becerisinden söz edebilmek için öncelikle zekâ, dikkat, uygun eğitim ve bilginin ulaşabilir olması gereklidir. Öğrenme, öğrenilen materyali algılama, birbiriyle ilişkilendirme, akılda tutma ve yeri geldiğinde kullanabilmektir. Yani öğrenme bilginin kazanılması ve kullanılması işlevidir. Öğrenme için önce bilgi beyne ulaşmalı, anlamlandırılmalı, yorumlanmalı ardından depolanmalı (bellek) ve gerektiğinde kullanılabilmelidir. Öğrenme sürecinde bu aşamalardan birinde ya da birkaçında bir sorun olduğunda “özgül öğrenme bozukluğu” ortaya çıkar.

Çevresel faktörler olarak, anne babanın okur-yazar olmamaları, çocuğun okuma ve becerilerinin gelişimi için uygun ortam yaratmamaları, gerekli desteği sağlamamaları ve model oluşturmamaları sayılabilir.

Tanı nasıl konuyor?

ÖÖB tanısı alan çocuklar geniş bir yelpazede farklı özellikler gösterirler. Okuma, yazma, matematik becerilerindeki sorunlar ek diğer motor beceriler, sosyal, dil, dikkat alanında da sorun yaşayabilirler. Bu nedenle değerlendirme aşamasında ayrıntılı gelişim ve öğrenme becerileri ile ilgili öykü alınır. Klinik değerlendirme sırasında çocuğun sorun yaşadığı alanla ilgili gözlem ve psikometrik testlerle (zekâ testleri, özgül öğrenme bozukluğuna özgün testler) değerlendirme yapılır. Klinik değerlendirmede çocuğun zekâ düzeyi normal veya normalin üstünde olmasına rağmen okuma, yazma ve matematik becerilerinde, öğrenebilmesinde güçlük belirgindir. Tanıda yaşanan bu güçlüklerin çocuğun okul başarısını ve akademik alanlardaki performansını olumsuz yönde etkiliyor olması gerekir. Yine tanı sırasında, öğrenme sorununun başka nedenleri olup olmadığı iyi araştırılmalıdır (görme, işitme sorunları, dikkat eksikliği, depresyon, kaygı sorunları, medikal durumlar). ÖÖB ile birlikte olabilen ve tabloyu ağırlaştıran ek ruhsal hastalıklar gözden geçirilir. Tüm klinik ve psikometrik test değerlendirmesinden sonra aileye tanı ve tedavi planı hakkında bilgi verilir.

Tedavi edilebilir mi?

Tedavideki en önemli şey ailelerin çocukların yaşadığı sorunun bir “öğrenme güçlüğü” olduğunu bilmeleridir. Aile çocuğun öğrenme sorunu ile ilgili olarak ve gereken desteklerle ilgili olarak öğretmenini bilgilendirmelidir. Çocuğun öğrenme becerisindeki güçlü ve zayıf yanları değerlendirildikten sonra bireyselleştirilmiş “Özel Eğitim” düzenlenir. Uygulanan özel eğitim programı, aile ve okul desteği ile sıklıkla çocukların öğrenim becerileri artar ve kendi kapasitelerine paralel öğrenme becerisi kazanırlar. Psikiyatrik destek ile çocuğun yaşadığı sosyal ve ruhsal sorunlar anlaşılmaya çalışılır. Yine teravide, öğrenme, dikkat, algılama, zorluklarla baş etme, problem çözme, iletişim, kendini kontrol becerilerinin geliştirilmesi hedeflenir.

Evde çocuğa yardımcı olabilmek için neler yapılmalı?

Erken dönemderiski azaltmada, ailesel koruyucu faktörler önemlidir. Anne babanın okur-yazar olmaları, evde okuma açısından model olmaları, okuma ile ilgili ortam olması, çocuğun okuma ve becerilerinin gelişimi için uygun ortam yaratmaları, desteklemeleri ve teşvik etmeleri önemli görünmektedir.
Çocuğun gelişiminde ebeveynler çocuğun becerisinin gelişmediği durumlarda çocuğun yaşına uygun becerileri yapmasına fırsat yaratmalıdır (çocuğun yaşına uygun yapması gereken şeyleri onun yerine yapmamalıdırlar, yemek yedirme, giydirme gibi)

Okul döneminde anne babalara öneriler

Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG), tembellik ya da sorumsuzluk değildir. Zekâ geriliği hiç değildir. Çoğu zaman birlikte görülse de Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğundan farklı bir güçlüktür.

Aileler, ÖÖG tanısı konulduğunda, bunun bir güçlük olduğunu kabul etmelidirler. “İstemediği için yapmıyor, istese her şeyi başarır” şeklinde düşünmemelidirler.

ÖÖG hakkında bilgi sahibi olmaya çalışın.

Öğrenme güçlükleri aileyi şaşırtmamalı ve öfkelendirmemeli.

Ruh sağlığı kliniklerinden, özel öğretmenlerden destek almalıdırlar. Aileler kendi başına bu sorunla baş etmeye çalışmamalıdırlar. Eşlik eden başka psikiyatrik sorunlar varsa, bunun için gerekli olan tedaviyi ertelememelidirler.

Ebeveynlerin, ilk zamanlar çocukla birlikte ders çalışması, ödev yapması gerekebilir. Ebeveynleri çocuğa eşlik etmesi, nasıl yapacağı göstermeleri ama çocuğun yerine ödev yapmamaları gerektiği konusunda yönlendirilmelidir.

Ebeveynler okumada örnek olmaları, evde herkesin katıldığı günlük okuma saatleri ayarlayabilirler.

Çocuğunuzdan yüksek sesle okumasını istemeli, o okurken mutlaka dinlemelidirler.

Ders çalışma ortamının sessiz, düzenli olmasına, kısa sürelerle çalışıp kısa molalar verilmelidir.

Ailece etkinlikler yapılması konusunda yönlendirin. (hep birlikte kelime oyunları (adam asmaca, isim /şehir, kelimenin son harfiyle başlayan yeni bir kelime türetme gibi) oynamak çocuğunuzun dikkatini arttırır, harfleri tanımasına yardımcı olur, en önemlisi de birlikte keyifli zaman geçirilmesi aile ilişkilerini güçlendirir.)

Teorik anlatımlar yerine, yaparak öğrenmeyi sağlayan pratik çalışmalar daha yararlı olabilir.

Öğrenmesini kolaylaştıracak olan davranışların basitten karmaşığa doğru sıralayarak, aşamalı olarak öğrettiğiniz taktirde çocuğun öğrenmesi daha kolay olacaktır.

Doğrudan anlatım yöntemi etkilidir.

Okula düşen görevler var mı?

ÖÖG olan çocuklar belli etmeseler bile güçlüklerinin ve okuma yazma konusunda sınıftaki diğer arkadaşlarının gerisinde olduklarının farkındadırlar ve bunun için kendilerini kötü hissetmektedirler. Bu da çoğu zaman kaçınma davranışı göstermelerine, derse katılmakta isteksiz olmalarına, ödev yapmak istememelerine neden olmaktadır.

Öğretmen, öğrencinin bilerek yapmadığını bir güçlük yaşadığını bilmelidirler. Okulda öğretmenler çocuğun dışlanma etiketleme gibi yaşadıkları sosyal zorluklar konusunda destek olmalıdırlar.

Öğretmen ve ebeveynler işbirliği içinde olmalıdır. Öğretmenler gerekirse ruh sağlığı uzmanınız ile görüşmelidirler.
Rehberlik merkezi, özel eğitim uzmanları ile bağlantı kurarak çocuğun problemine yönelik sınıf içi düzenlemeler yapmalı, destek olmalıdırlar.

Öğrenme güçlüğü çocukken fark edilmeyen yetişkinlerin yaşamı nasıl etkilenir?

Erken dönemde fark edilmeyen ve tedavi desteği alamayan kişilerde zorluklar devam eder. Sıklıkla okulda öğrenme bozukluğu yaşadığı alanda kapasitesinin çok altında akademik performans gösterir. Bu okuma yazma alanındaysa tüm akademik becerileri etkilenir. Uzun metinleri okumada ve anlamada zorlanır, sıkılırlar. Eğitimleri aksar. Sağ sol ayırımı, motor koordinasyonda, dil becerilerindeki güçlükler devam eder. Yabancı dil öğrenmede, sınavlarda zorluk yaşarlar. Yavaş bir tempoda çalışma, işlerini tamamlamada zorlanırlar.