Mesul Müdür Sorumlulukları

Özel hastaneler mesul müdürler tarafından idare edilmektedir. Uygulamada mesul müdürlere genel müdür, başhekim veya baştabip de denildiği görülmektedir. Ancak bunlar, kurum içinde yapılan adlandırmalardır. Resmi tanımlama “mesul müdür” olmalıdır. Özel hastanelerin bütün tıbbi, idari ve teknik hizmetleri mesul müdür sorumluluğunda yürütülür (Özel Hastaneler Yönetmeliği m. 16/1). Ancak özel hastanelerin mali sorumluluğu şüphesiz mesul müdürle ilişkili değildir. Yine mesul müdürlerin görevlerini gereği gibi yerine getirmemeleri cezai sorumluluklarını da meydana getirir. Bu sorumluluk Türk Ceza Kanunu’na göre belirlenir.

Özel hastanenin Sağlık Bakanlığı ve il sağlık müdürlüğü ile ilgili iş ve işlemlerinde esas muhatap mesul müdürdür. (Özel Hastaneler Yönetmeliği m.16/2). Özel hastaneler genellikle ticaret şirketlerince kurulmaktadır. Türk Ticaret Kanunu’na göre ticaret şirketleri şirket müdürlerince temsil edilmektedir. Ancak şirket müdürleri ticaret ve borçlar hukukundan doğan temsil yetkisini haizdirler. Örneğin özel hastane Sosyal Güvenlik Kurumu ile veya bir özel sağlık sigortası şirketi ile sözleşme imzalamak isterse bu bir borçlar hukuku sözleşmesidir ve bu sözleşmeyi şirket müdürü imzalar. Buna karşılık hastanenin, Özel Hastaneler Yönetmeliği ile ilgili bir konu için sağlık müdürlüğüne müracaatı gerekirse, müracaat dilekçesi hastane mesul müdürünce imzalanacaktır.

Herkes özel hastanelere mesul müdür olamaz. Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde Mesul müdür olabilmek için kimi koşullar öngörülmüştür. Bu şartları taşımayanlar mesul müdürlük yapamazlar. Mesul müdür olabilmek için şu şartlar aranmaktadır:

1.  Tababet ve Şuabatı Sanatlarının İcrasına Dair Kanun uyarınca Türkiye’de mesleğini icraya yetkili olmak. Bu Kanuna göre Türkiye’de hekimlik yapabilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak gerekir.

2.  Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. Yabancı hekimler özel hastanede hekim olarak çalışabilir fakat mesul müdürlük yapamazlar.

3.  Türkiye’de iki yılı kamu ya da özel hastanede olmak üzere en az beş yıl hekimlik yapmak.

4.  Herhangi bir suçtan dolayı ağır hapse veya yüz kızartıcı suçlar yüzünden hapse mahkûm olmamak. Yeni Türk Ceza Kanununa göre, suç karşılığında uygulanan yaptırım olarak cezalar, hapis ve adli para cezalarıdır (TCK m.45). Hapis cezaları ise, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezasıdır (TCK m. 46). Yani Yeni Türk Ceza Kanunu’nda artık ağır hapis cezası diye bir ceza bulunmamaktadır. Bu bakımdan Hususi Hastaneler Kanunu ile getirilen ağır hapse mahkum olmamak kuralının bir anlamı kalmamıştır. Hukukumuzda yüz kızartıcı suçların neler olduğuna ilişkin bir liste bulunmamaktadır. Ancak Anayasa’da zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma suçları örnek kabilinden yüz kızartıcı suç olarak tanımlanmıştır.

5.  Özel Hastaneler Kanunu’na göre mesul müdürlükten yasaklı olmamak.

6.  Tabip odasına kayıt olmak

7.  Türk Tabipleri Birliği Kanunu’na (TTBK) göre, tabip odaları haysiyet divanlarının verebileceği cezalar arasında, 15 günden 6 aya kadar geçici olarak meslek icrasından men ve bir bölgede çalışmaktan men cezaları da bulunmaktadır. TTBK’na göre, meslekten men edilen hekimler de bu yasakları süresince özel hastanelerde mesul müdürlük yapamazlar (Özel Hastaneler Yönetmeliği  m.16/4).

8.  Yine, Özel Hastaneler Yönetmeliği’ne göre, göre mesul müdürler görev yaptıkları hastanenin dışında başka bir muayenehanede veya sağlık kurum ya da kuruluşunda çalışamazlar  (Özel Hastaneler Yönetmeliği m.16/5).

Özel hastanelerde yine mesul müdürle aynı nitelikleri taşıyan bir başka hekim mesul müdür yardımcısı olarak Sağlık Bakanlığına bildirilmektedir. Hastane idaresinin isteğine bağlı olarak birden fazla mesul müdür yardımcısı da atanabilir. Mesul müdür, mesul müdür yardımcısının yürüttüğü işlemlerden dolayı Sağlık Bakanlığına karşı sorumlu olur. Mesul müdür yardımcıları reçete onayı, istirahat raporu onayı gibi poliklinik hastaları ile ilgili usulü işlemlerde mesul müdürün yardımcısıdır. Mesul müdür yardımcıları imza yetkisi de kullanabilir. Ancak bu durumda mesul müdür tarafından yazılı olarak hangi işlemleri yürüteceğine dair yetki devri yapılması gerekir. Bu yazılı yetki devrinin sağlık müdürlüğüne bildirilmesine gerek bulunmamaktadır.

Mesul müdürler iş hukuku hükümlerine tabi olarak özel hastane sahibince istihdam edilir. Mesul müdür ile özel hastane arasındaki iş sözleşmesi yazılı yapılmak zorundadır. 

Mesul müdürün görevden alınması, istifası mesul müdürlük şartlarının herhangi birini kaybetmesi ya da ölümü gibi durumlarda hastane sahibi tarafından en geç bir ay içinde yeni bir mesul müdür görevlendirilmesi gerekir. Bu süre zarfında mesul müdür yardımcısı mesul müdürlük görevini yapar.

Mesul müdürün değişmesi halinde özel hastaneye yeni bir mesul müdür görevlendirilinceye kadar bu görev geçici olarak mesul müdür yardımcısı tarafından vekâleten müdürlüğe bildirilir.

Özel Hastaneler Yönetmeliği’ne göre mesul müdürün görevleri şunlardır (m. 17)

1.  Özel hastanenin tıbbî, idarî ve teknik hizmetlerini mevzuata uygun olarak idare etmek ve denetlemek,

2.  Gerektiğinde, ruhsatlandırma ile ilgili her türlü işlemleri yürütmek,

3.  Özel hastanenin ruhsatlandırılmasından sonra, her türlü personel, bina ve tesis değişikliklerini müdürlüğe bildirmek,

4.  Özel hastane adına belge onaylamak,

5.  Bakanlık ve müdürlük ile ilgili olan her türlü muhabere ve yazışmaları yürütmek,

6.  Özel hastanenin personel ve hizmet kalite standartlarını korumak ve geliştirmek,

7.  Özel hastane bünyesinde kurulması öngörülen ve ilgili mevzuatı çerçevesinde ruhsatlandırılması veya tescili gereken her türlü ünite, birim veya merkezlerle ilgili ruhsatlandırma işlemlerini yürütmek,

8.  Özel hastanenin tıbbi kayıt ve arşiv sistemini oluşturmak ve kayıtların düzenli ve doğru bir şekilde tutulmasını sağlamak,

9.  Özel hastanenin denetim defterini muhafaza etmek,

10.  Özel hastanenin denetimi ile ilgili bilgi ve belgeleri muhafaza etmek,

11.  Tıbbi atıkların kontrolü ve imhası için gereken bütün tedbirleri almak,

12.  Özel hastane hizmetlerinin tam gün esasına göre sürekli ve düzenli olarak yürütülmesini sağlamak ve nöbet sisteminin düzenli olarak işlemesini takip ve kontrol etmek,

13.  Özel hastanenin türüne, yatak sayısına, personel mevcuduna ve iş hacmine göre tesis edilen tıbbi, idari, mali ve teknik destek birimleri arasında koordineli ve uyumlu çalışmayı temin etmek,

14.  Mazeret sebebiyle görev yerinin terkedilmesi halinde yerine mesul müdür yardımcısını bırakmak, terk süresi bir haftadan fazla olmamak kaydıyla derhal ilgili müdürlüğe bilgi vermek ve izin süresi hiçbir şekilde bir yıl içerisinde toplam üç ayı geçmemek şartıyla iznin bir haftadan fazla sürdüğü hallerde müdürlükten izin almak,

15.  Umumi Hıfzıssıhha Kanunu uyarınca bildirimi zorunlu olan hastalıklar ile adli vakaları müdürlüğe ve gerekli diğer mercilere bildirmek,

16.  Özel hastanede görev yapan bütün personelin sağlık taramalarını yaptırmak,

17.  Özel hastanenin sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlerinin düzenli bir şekilde yapılmasını sağlamak ve hastane enfeksiyonlarından korunma için gereken bütün tedbirleri almak,

18.  Hastaların tedavileri için dışarıdan tabip istenilmesi halinde ilgili tabibi kuruma davet etmek,

Her ne kadar Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde mesul müdürün görevleri sayılmış olsa da mesul müdürlerin Yönetmelikte gösterilmeyen ancak diğer mevzuat ile öngörülen ve Sağlık Bakanlığınca belirlenen diğer görevleri de yapması gerekmektedir.

Mesul müdürlükten yasaklılık

Mesul müdürlükten yasaklılık Hususi Hastaneler Kanunu’nun (HHK) 38 ve 39. maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre mesul müdür,

1.  İki defa yapılan uyarıya  rağmen hastane ile ilgili görevlerini ihmale devam ederse;

2.  Hastanenin nezahet (ahlaki temizlik) ve şerefini bozan yasak işler yapılmasına göz yumar veya bu işleri kendisi işlerse; 

3.  Sağlık sebepleri dışında bir senede iki kez izinsiz olarak birer haftadan veya bir defada on beş günden fazla hastaneyi terk ederse,

mesul müdürlük görevinden alınır (HHK m. 38) ve başka bir özel hastanede mesul müdür ve devlet hastaneleriyle özel idare ve belediye hastanelerinde baştabip veya müdür olamaz (HHK m. 39).

Etiketler

Sayın Işıl YILMAZ'ın belirttiği gibi mesul müdürün hangi yetki ve sorumlulukara sahip olduğu bilmeden bu soru yanıtlanamayacağı gibi, ortaya çıkan hukuki sorundan hangi tarz sorumlulukların doğacağını bilmekte önemli.

İhtimalli yanıtlarsak, İş Hukuku konusunda yorumlarsak, mesul müdürün işveren vekili sayılması için; işveren adına haraket etmesi, işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alması gerekir. Bu tarz bir görev yapıyorsa ona işveren vekili diyebiliriz ve bu sıfatla ''İŞÇİLERE'' karşı yapmış olduğu işlemlerden doğrudan işveren sorumludur.

Sendikalar kanununda ise işveren sayılan gerçek,tüzel, veya tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşu adına işletmenin bütününü sevk ve idareye yetkili olan kişiler işveren sayılmaktadır.Buda sendikalarla sorumluluğu açısından işveren vekili değerlendirmesi olacaktır.

Sayın Zehra SARIGÜL ise olaya Borçlar Kanunu'ndan haklı bir şekilde yaklaşmaktadır. B.K. m. 55 gereği mesul müdürün verdiği zararlardan sorumluluğu doğmaktadır.

Görüldüğü gibi söz konusu mesul müdürün yetkileri, verdiği zarar, tabi olmak istediği hukuksal durum bilinmeden tam bir cevap verilmesi olanaksız.

Yani ''ortaya çıkan sorun nedir'' bunuda sormak gerekir. İş hukuku problemi mi? Ticari bir sorun mu ? Yoksa bir haksız fiil mi ? Dış dünyada meydana gelen olay hangi alandaysa ona göre yorumlayabiliriz. Mesela işçiyi zorla fazla çalıştırıyorsa işveren vekili mi değil mi diye sorarız. Eğer bir ticari anaşma yapıyorsa ticari mümessil, vekil mi diye araştırırız.

Ancak yukarıdaki kısa açıklamalarımın birazda olsa yardımcı olmasını umuyorum.

Saygılarımla.

İşletmelerde ve şirketlerde çalışanlardan ve sundukları hizmetten sorumlu olan mesul müdür, yani sorumlu müdür birçok yetkiye ve hakka sahiptir. Ancak İş güvenliği hizmetlerinin sunulması sırasında İSG uzmanlarının aklına takılan en önemli konulardan biri de mesul müdür, işveren vekili midir sorusu olmaktadır. Bunun ise ilgili yönetmelikte direkt karşılığı bulunmasa bile, diğer ifadelerden sorumuzun cevabı olabilecek bir anlam çıkmaktadır.

Mesul müdür işletmenin tüm reaksiyonlarından sorumlu olarak birçok yetkiye sahiptir. Tabi bu durum onu birçok şeyden de sorumlu kılmaktadır. İşverenin belirlediği yetkiler dışında işveren vekilliği yapabilir mi, bu konuda yetki sahibi midir gibi konularda 4857 sayılı İş Kanununda açık şekilde belirtilen yetki sınırlamasına bakılabilir.

Adı geçen kanunda işveren vekili işveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimseler olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bu yetkinin işveren tarafından verildiği kişi işveren vekili olmaktadır. Mesul müdür yetkisini taşımak işveren vekili olunduğu anlamına gelmez. Bunun için işverenin buna özel bir yetki devri veya paylaşımı oluşturmuş olması gerekir.

İş Kanununda Mesul Müdürlük

İş Kanununda mesul müdürlük kavramı işverenin kanunlar çerçevesinde yetki vermesiyle söz konusu olmaktadır. Elbette çalışılan sektöre ve işletmeye göre mesul müdürlük kavramı değişkenlik gösterebilmektedir. Nerede çalışılıyorsa o yerin niteliğine uygun bir görev tanımı yapılması uygundur.

Mesul müdürlük fabrikalarda farklı, restoranlarda farklı ve değişik işletmelerde daha farklı anlamlar taşır. Birçok ortak yönü olmakla birlikte sektöre göre değişkenlikler olduğu muhakkaktır. Bunun için bununla ilgili yönetmeliklere ve mevzuata bakmak ve yetkilerin sınırını görmek önemlidir. Mesul müdürlerin kendi hak ve sorumluluklarını bilmeleri işveren ile aralarındaki hukukun korunması açısından önemlidir.

İşverenin de mesul müdürlüğün içeriği hakkında bilgi sahibi olması sözleşme imzalanırken önemli yer tutmaktadır. Zira neticede işverenin emri altında çalışan bir kişi olacağı için hangi haklara sahip olduğu, ne gibi yetkilerinin bulunduğu ve sorumlulukları işveren tarafından da anlamlandırılmalıdır. Zira çeşitli anlaşmazlık durumlarında işverenlerin bu konuda yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmektedir.

Durumun iş güvenliği açısından yansıması ise, İSG uzmanlarının faaliyetlerini sürdürürken paydaş olarak kabul ettikleri mesul müdürler konusunda yetkilerinin belirlenmiş olması, hizmetlerin aksamaması açısından gereklidir. Zira kanunen iş güvenliği tedbirlerinin alınmasından işveren sorumlu olsa da bazı durumlarda mesul müdürlere yetki devrinin olması veya mesul müdürlerin asıl yetki devri yapılan işveren vekili zannedilmesinden ötürü yetki karmaşası oluşabilmektedir.

Bu konuda İSG uzmanlarının diret muhatabı işveren veya işveren vekili olmaktadır. Mesul müdürlerin işveren vekili olma durumu söz konusu olmadığı için iş güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi safhasında işveren vekili olarak tayin edilen kişiyle irtibat kurulması gerekir.

Mesul Müdür Sorumluluğu

Mesul müdür sorumluluğu konusunda çoğu iş uzmanları ve hukukçular imzalanan sözleşmeye bakılması konusunda hem fikirdir. Zira mesul müdürün işletme yönetiminde görev alıyor olması gibi farklı durumlar söz konusu olabilmektedir. Bunun tam tespiti ve hukuki açıdan değerlendirilmesi için taraflar arasındaki ahitnamenin bilinmesi gerekmektedir.

Ayrıca diğer taraftan farklı işletme türlerinde mesul müdürlerin farklı sorumlulukları olduğu da gerçektir. Büyük bir atölye veya fabrika ile hastaneler veya restoranların mesul müdürlerinin sorumluluk alanlarının aynı olmayacağı açıktır.

İşe sendikal açıdan da bakılması önemlidir çünkü kanuni olarak bir anlaşmazlık veya çatışma durumunda sendikal hakların da söz konusu olduğu görülmektedir. Sendikal haklarda kimlere hangi görevlerin verilip verilmeyeceği, angarya sayılacak sorumluluklar belirtilmekte, hukuki çatışma durumlarında işveren bu açıdan zor durumda kalabilmektedir.