Fadime Bebek

Düzce Valisi Cevdet Atay, Halk Eğitimi Merkezi (HEM) ve İŞKUR tarafından düzenlenen Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) binasında sürdürülen ‘Fadime Bebek Yapma’ kursunu ziyaret etti. Vali Atay’a, Vali Yardımcısı Yakup Tatoğlu, DESOB Başkanı Mustafa Kayıkcı, TSO Başkanı Tuncay Şahin Milli Eğitim Müdürü Murat Yiğit ve ilgili kurum müdürleri eşlik etti. 

Vali Cevdet Atay ve beraberindeki heyet kursta yapılan ürünleri inceledi ve kursiyerlerle sohbet ettiler. 

FADİME BEBEK YAPMA KURSU

Merkezi Eğitim Kurumları tarafından verilen ‘Fadime Bebek Yapma Eğitimi Bitirme Belgesi’ (Sertifikası) Milli Eğitim Bakanlığı Onaylı resmi belge olduğu için tüm Türkiye’de geçerlidir. Bu nedenle Fadime Bebek Yapma Kursu eğitim programı da modüller halinde ve bireyleri sektöre hazırlayıcı nitelikte ve sistematik olarak hazırlanıyor. 

Düzce İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından Fadime Bebek Yapma Kursu ile ilgili olarak şu bilgiler verildi: “Farklı malzemelerden yapılan bebekler boyanmakta ve giydirilmektedir. Eskiden evlerde tahta, kemik, tel gibi malzemelerle yapılan bebekler, teknolojiye bağlı olarak gelişmiş ve bunların üretimleri de artmıştır. Eskiden sadece çocukların oynaması için üretilen bu bebekler, artık ticari bir sektör konumuna gelmiştir. Ülkelerin geleneksel kostümlerinin giydirildiği bebekler, o ülkelerin kültürlerini yansıtmakta ve hediyelik olarak da çok rağbet görmektedir. Yöresel kıyafet kültürümüzün bu şekilde dünyaya tanıtılması ve gelecek nesillere aktarılması sağlanmış olacaktır.”

Cuma sabahı harıl harıl Fadime Bebek resimleri arıyorum iş yerinde. Kimseye bir şey dediğim yok ama bir arkadaş merak ediyor, dayanamayıp soruyor.

-Hocam ne arıyorsun sabahtan beri?

-Fadime Bebek olayına giriyorum, öğrencilere Fadime Bebek yaptırıcam.

-Aaa! Sen yapabilir misin öyle şeyler? Tipin hiç göstermiyo da yani

-Ben yapmıycam hocam, ben ilham vericem, öğrenciler yapıcak!

Ayrıca“Tipim seni fena halde yanıltıyor ben çok güzel dolma da yaparım” demek istiyorum ama demiyorum, Fadime Bebek resimlerini kaydedip sınıfa gidiyorum.

Öğrencilere resimleri gösterip Fadime Bebek’i anlatıyorum. Tabii bu arada bebeğin isminin niçin Fadime olduğunu da açıklıyorum ve onların ülkelerinde en yaygın kız isimlerinin neler olduğunu sorup öğreniyorum.

-Birazdan hep beraber böyle bebekler yapıyoruz ama malzeme almak lazım. Hadi, herkes bir lira versin. Para topluyoruz, diyorum.

Dikkat ettiyseniz cümleler şimdiki zamanda. Sınıfım A1 ve derslere başlayalı bir buçuk ay oldu daha bu yüzden bildikleri yegâne zaman, şimdiki zaman, bir de emir kipini biliyorlar.

Paraları topluyoruz, yirmi iki lira toplam. Malzemelerin parasını ben verebilirdim ama insanlar parasını ödedikleri şeylere başka davranırlar, bedava şeylere başka. Tecrübeyle bunu bildiğim için az veya çok olsun öğrencileri işin içine katarım her zaman.

Teneffüste yakındaki dükkanlardan renkli keçeler, uhu, makas, iğne, iplik ve grapon kağıtları alıp sınıfa götürüyorum. Malzemelerin isimlerini tahtaya yazıyorum, özelliklerini basitçe anlatıyorum, malzemelerle ilgili fiilleri öğretiyorum. Kes-, yapıştır-, dik-, katla- gibi.

Yirmi iki öğrencinin olduğu sınıfta sekiz farklı milliyet var dolayısıyla sekiz bebek yapılması lazım fakat Koreli, Bulgaristanlı ve Çeçenistanlı öğrencilerin tek başlarına bebek yapmaktan çekindiklerini görünce grup halinde çalışabileceklerini anlatıyorum. Sevinçle Kabul ediyorlar. Grup çalışmasının gözünü seveyim!

Bebekleri bittiğinde –Çeçen kızı yaptılar- bu bir grup çalışması olduğu için bebeğin isminin Kore, Bulgaristan ve Çeçen isimlerinin birleşimi olabileceğini anlatıyorum. En yaygın Kore kız ismi ‘’Inbi’’ imiş, yağmur anlamına geliyormuş. Bulgaristan’da Ayşe, Çeçenistan’da ise Mekke imiş. Karıştırıyorlar bu üç ismi pek çok seçenekten “Inbikay”da karar kılıyorlar. Gayet prehistorik bir isim, beğeniyorum.

Suriye grubu bebekleri bittiğinde adını “Şam” olarak değiştiriyor başlangıçta Ayşe ya da Fatma olacağını belirttikleri halde. Vatan özleminin getirdiği bir esinlenme, tebrik ediyorum onları.

Resimler bitince sınıf duvarına asıyoruz. Bütün bunlar 90 dakikalık bir zaman diliminde oluyor.

Ürünlerini çok seviyorlar, bebeklerin yanında fotoğraflar çektiriyorlar, ülkelerindeki yakınlarına göndereceklermiş.

Fadime Bebek uygulamasının buraya kadar olan kısmında elde edilen kazanımlar:

Türkçe dinleme-anlama-konuşma becerisinin geliştirilmesi

Sınıf içi iletişimin güçlendirilmesi

Türkçe öğretiminin eğlenceli ve kalıcı bir hatıraya dönüştürülmesi

Kültür aktarımı yapılması

Burada şunu belirtmek isterim ki kültür aktarımı son derece hassas bir konu. Ben tek taraflı olarak kültür aktarımı yapmaktan kaçınıyorum. Kültür aktarımıyla ilgili konu neyse öğrencinin kendi kültüründeki karşılığını paylaşmasını sağlıyorum benimle ve arkadaşlarınla.

Bu ne işe yarıyor?

Hedef kültürün öğrencideki ezici baskısını hafifletiyor, baskı azalınca öğrencinin direnci de aynı oranda azalıyor, daha kolay geçiş yapabiliyor hedef kültüre.

Gelecek ders uygulamanın soru sorma tabanlı yaratıcı yazma uygulamasını yapmayı planlıyorum. Öğrenciler gruplara ayrılacaklar ve tahtaya yazacağım soruların cevaplarını beraberce yazacaklar ve sınıfla paylaşacaklar.

Sorular şöyle:

Şam, Natalya, Firoza, İnbikay ve Fetoum İstanbul’a geliyorlar, İstanbul’da aynı apartmana taşınıyorlar tesadüfen. Tanışıyorlar, arkadaş oluyorlar. Hepsinin mesleği var ancak İstanbul’da işsizler çünkü çalışma izinleri yok.

Hepsi TL veriyor ve kendi şirketlerini kuruyorlar.

Bu şirketin adı ne?

Ne iş yapıyorlar?

Ofisleri nerede ve nasıl bir ofis?

Başarılı oluyorlar mı?

Biliyorum çok meşguller ama boş zamanlarda ne yapıyorlar? Nerelere gidiyorlar İstanbul’da?

Aşağıda söz konusu bebeklerin fotoğrafları var. İnce işçiliğe dikkatinizi çekerim, ayrıntılara göstermiş oldukları özen, yaptıklarını sevmelerinden kaynaklanıyor bence.

Örnek Çalışmalar

 Yazan: Hatice Gülcan Topkaya

Artvin'in Arhavi ilçesinde ev hanımlarının aile bütçelerine katkıda bulunmaları için açılan kursta üretilen, Fadime ve Temel adı verilen taş bebeklerin dünyaca ünlü bebeklere rakip olması hedefleniyor.

Arhavi Kaymakamlığı, Arhavi Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ile Arhavi Belediye Başkanlığının organizasyonuyla açılan taş bebek yapım kursuna katılan ev hanımları, birkaç çakıl taşını birbirine yapıştırıp üzerine atölyede diktikleri yöresel kıyafetleri giydirerek ürettikleri bebeklerin her birinin satışından 20 lira gelir elde ediyor.

Arhavi Halk Eğitim Merkezi Müdürü Hasan Hüsnü Özcan, yaptığı açıklamada, kursu yaklaşık 3 ay önce ev hanımlarına ekonomik katkıda bulunmak amacıyla açtıklarını belirterek, ''Ev hanımlarının kursa gösterdiği ilgiden memnunuz. Arhavi Belediyesi kurs için Arhavi Gösteri Merkezi'nde müdürlüğümüze atölye tahsis etti. Kursiyerlerimiz burada usta öğretici Emine Gündoğdu tarafından eğitiliyor'' dedi.

Özcan, şimdiye kadar açtıkları üç kursta toplam 45 kadına taş bebek yapımının öğretildiğini ifade ederek, ''Burada üretilen taş bebekleri hediyelik eşya olarak piyasaya sürüyoruz. Arhavi taş bebekleri ile başta ilçemizin ve Artvin'in tanıtıma katkıda bulunmak istiyoruz. Ev hanımlarının burada ürettikleri bebeklerden aile ekonomilerine katkıda bulunmaları bizleri oldukça mutlu etti'' diye konuştu.

Taş bebek kursu koordinatörü Sibel Gündoğdu Güven ise ilçenin deniz kenarında olması nedeniyle taş bebek yapımı için gerekli taşları bulmakta zorluk çekmediklerini söyledi.

Kursa katılan kadınların hepsinin taş bebek yapabilecek kapasiteye ulaştığını belirten Güven, ''Karadenizli olduğumuz için Temel ve Fadime figürleri başta olmak üzere tulum sanatçısı, doktor, asker gibi çeşitli meslek gruplarına yönelik taş bebekler ürettik. Bir kursiyerimiz iki günde 7 taş bebek üretebiliyor'' dedi.

"Taş Bebeklerimize İlgi Giderek Artıyor''

Güven, taş bebekleri ilk olarak Arhavi Kültür, Turizm ve Sanat Festivali'nde görücüye çıkardıklarını kaydederek, ''Taş bebekler kısa sürede halkın büyük ilgisini gördü. Aralık 'de İstanbul'da CNR Fuar Merkezi'nde Türk-Yunan iş birliğiyle yürütülen Uluslararası El Sanatları Fuarı'nda Turizm Geliştirme Vakfının çatısı altında stant açarak, bebekleri uluslararası fuarda sergileme şansı bulduk ve firmalardan sipariş aldık'' diye konuştu.

Fuarda bebeklerin Yunanların ilgisini çektiğine işaret eden Güven, şunları kaydetti:

''Bizleri ülkelerine davet ederek taş bebek üretimi konusunda iş birliği teklifinde bulundular. Amacımız ürettiğimiz Temel ve Fadime taş bebekleriyle dünyaca ünlü Sindy ve Barbie'ye rakip olmak. Ev hanımlarımız arasında bebekleri olanlar var. Çok istekliler ve buradan elde ettikleri gelirlerle aile ekonomilerine katkı sağlamaları bizleri oldukça mutlu ediyor. Piyasada Türk el sanatları figürleri ve sanatsal yapıları görünsün istiyoruz. Taş bebeklerimize ilgi giderek artıyor. Çeşitli sivil toplum kuruluşları, belediyelerden ve meslek gruplarından taş bebek sipariş alıyoruz.''

Güven, siparişlere cevap vermek için kursiyerlerin çalışmalarını aralıksız sürdürdüğünü belirterek, ''Ayda yaklaşık taş bebek üretiyoruz. Ülkemizin her yerine taş bebeklerimizi ulaştırarak marka oluşturmak istiyoruz. En büyük sıkıntımız taş bebeklerimizin taklit edilmesidir. Geçtiğimiz günlerde yöresel taş bebek konusunda İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün kanalıyla Kültür ve Turizm Bakanlığına patent başvurusu yapıldı'' dedi.