Farklı Oyun Ve Masal Tekerlemeleri

Uyaklarla elde edilen ses ve söz oyunlarıyla ve çeşitli çağrışımlarla birbirine bağlanmış, çoğunlukla, iç ahenk olarak şiir, şekil olarak düzyazı görünümlü, birbirini tutmaz gerçek dışı düşüncelerin sıralanmasıyla meydana getirilmiş halk edebiyatı ürünleridir. Tekerlemelerin belirli bir ana konusu yoktur. Birbirine aykırı düşünceleri, gerçekdışı, olmayacak durumları bir araya getirip mantık dışı bir takım sonuçlara vararak şaşırtıcı bir etki yaratırlar. Tekerlemeleri türlerine göre 4 gruba ayırabiliriz: Masal tekerlemeleri, Oyun tekerlemeleri, Tören tekerlemeleri ve Bağımsız (yalnızca söz oyunu değeri taşıyan) tekerlemeler.

Tekerleme Örnekleri:

“Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde develer tellal iken pireler berber iken Ben bağda üzüm bekler, derede odun yükler iken, bir varmış bir yokmuş Masalın yalanı mı olurmuş. O yalan bu yalan, fili yuttu bir yılan Bu da mı yalan? derken; sabahleyin erken, keçiler koyunları tıraş ederken, tahta kurusu saz çalar, sıçan cirit atar iken, çıkmış bir kocakarı ortaya En sonunda açmış ağzını yummuş gözünü. Bir laf etmiş, bir laf etmiş Bakalım ne laflar etmiş”  (Masal Tekerlemesi)

“Çık çıkalım çayıra

Yem verelim ördeğe

Ördek yemini yemeden

Ciyak miyak demeden

Hakkudu hukkudu

Çıktım çıkardım

Ki-mi çı-kar-dın” (Oyun Tekerlemesi)

“Şu köşe kış köşesi, şu köşe yaz köşesi, şu şişe su şişesi.” (Bağımsız Tekerleme)