Ispanyolca Okunuş Kuralları

Merhaba, benim adım Yaroslava, Çek Cumhuriyeti'nde yaşıyorum ve 2019'dan beri Çekçe öğretiyorum. Önümüzdeki yıl Ekonomi ve Yönetim alanında yüksek öğrenimimi bitiriyorum. 2 yılı aşkın süredir Çekçe öğretiyorum. Skype üzerinden bireysel olarak ders verdiğim 10-15 öğrenciden daha fazla kişiye dil öğreniminde yardımcı olabileceğimi ve yardım etmem gerektiğini fark ettim. Böylece, acı veren kendi kendine eğitim ve bireysel dersler arasında iyi bir uzlaşma olan ev ödevi kontrolleriyle Çekçe öğretmek fikri doğdu. Aşağıdaki durumlarda derslerim tam size göre: - Çek Cumhuriyeti'nde yaşıyorsun ve Çekçe öğreniyorsun - Daimi ikamet veya vatandaşlık başvurusunda bulunmayı planlıyor musunuz? - Sınava hazırlık - Çeklerle rahat iletişim kurmak ister misiniz? Telaffuz kuralları, temel kelime bilgisi ve gramer ile başlayacağız. Ve şimdi tek kelime Çekçe bilmiyor olsanız bile, Ders 8'de odanızı anlatacaksınız ve Ders 14'te gününüzün nasıl geçtiğini anlatacaksınız.

Google Çeviri tarafından çevrilmiştir. Orijinalini göster

1-Günlük Hayattan Esinlendi: eLLC Rusça  A1 den B2 seviyesine kadar toplam 180 adet günlük hayattan esinlenerek oluşturulmuş konu içerir. Böylece öğrendiğiniz her kelime ve cümleyi günlük hayatta kullanırsınız.

2-Basitten Zora: eLLC doğal öğrenme metodunu kullanır, yani aynı anadilimizi öğrendiğimiz gibi basit kelimeler ile Rusça öğretmeye başlar, daha sonra kelimeler cümlelere, cümleler dialoglara dönüşür.

3- Rusça Heryerde: eLLC Rusça  akıllı telefon&tablet ve bilgisayarlara kurulan interaktif bir programdır, yani dilediğiniz zaman dilediğiniz yerde Rusça öğreniminize devam edebilirsiniz.

4-Gramer İpuçları: eLLC Rusça  günlük derslerin arasında ihtiyacınız olduğu anda Rusça  dil bilgilerine ait ipuçları şeklinde karşınıza çıkarır, böylece yeni öğrendiğiniz dil bilgisi kuralları sadece teoride kalmaz öğrendiğiniz bilgiyi anında kullanırsınız.

5- Geniş Kapsamlı: eLLC Rusça  10.000 den fazla kelime içerir, yani eğitimi tamamladığınızda Rusça  konuşabilmek için ihtiyaç duyacağınız kelimeden fazlasını öğrenmiş olursunuz.

6-Akıllı Öğretici: eLLC Rusça  sizin öğrenme-gelişim sürecinize göre ilerler, zayıf olduğunuz konuları farklı formatlarda karşınıza çıkarır ve öğretene kadar peşinizi bırakmaz :)

eLLC  uygulamasını ücretsiz İndirip deneyebilirsiniz.

Hazırlayan

Yrd. Doç. Dr. Oktay BERBER

Rus dili alfabesi 33 harften oluşur. Bunların 10 adeti ünlü (5’i sert ünlü, 5 yumuşak
ünlü olmak üzere); 21 adeti ünsüz (15’i hem sert hem yumuşak ünsüz, 3’ü sert ünsüz, 3’ü de
yumuşak ünsüz olmak üzere); 2 adeti de ses karşılığı olmayan işaretten oluşur.

Rus dili alfabesinin matbu kullanımı ile el yazısı kullanımı arasında bazı harflerde
farklılık bulunmaktadır. Ancak dersimiz kapsamında ele alacağımız örnekler matbu metin
olduğundan el yazısı harfleri burada gösterilmeyecek ve kullanılmayacaktır.

Rus dili alfabesindeki büyük ve küçük harfler ile ses karşılıkları aşağıdaki gibidir:

Büyük Harf Küçük Harf Ses KarĢılığı Harfin Türü

1
Tabloda görüleceği üzere Rus dili alfabesindeki bazı harfler Türkçedeki
karşılıklarından farklıdır. Bazı harflerin de ses karşılıkları parantez içerisinde birden fazla
şekilde gösterilmiştir. Bu farklılık kimi zaman o harfin kelime içerisindeki konumundan
(başta-ortada-sonda), kimi zaman da vurgulu okunuştan kaynaklanmaktadır. Hangi kelimenin
ne zaman nasıl okunacağını bilmek zamanla ve alışkanlık kazandıkça mümkün olacaktır.

Örnek Okumalar

Rus dili alfabesi tablosunda bazı harflerin okunuşları kısmında birden fazla okunuş
verilmişti. Basılı metinlerde kimi zaman harfler üzerinde  işareti kullanılır. İşte bu  (vurgu)
işareti o harfin nasıl okunması gerektiğini göstermektedir. Bazı harfler vurgu işareti varken
farklı, bu işaret yokken farklı okunabilmektedir. Vurgu işareti bir kelimede yalnızca bir yerde
olabilir. Aynı kelimede birden fazla kullanılmaz. El yazısında vurgu işareti çok fazla
kullanılmamaktadır.

это : bu okunuĢu: eta (o’nun üzerinde vurgu işareti

2
DERS 2: KELĠME TÜRLERĠ

Rus dilinde üç eril, dişil, nötr olmak üzere üç tip kelime vardır. Dil bilgisi kurallarının
tamamına yakını bu üç tip kelime üzerine kurgulanmıştır. Şimdi bu kelime türlerine bakalım:

1- Мужской род (М.р.) (Eril Tür)

стол : masa космос : uzay

 Bazı eril kelimelerin sonu ise ь yumuşatma işareti ile bitmektedir.

словaрь : sözlük день : gün

 Bazı kelimeler ise, anlamsal olarak eril olmayı gerektirmektedir. Bu tipte kelimeler
kelime sonundaki harf nedeniyle genellikle dişil türler ile karıştırılmaktadır.

папа / отец : baba дедушка : büyükbaba

2- Женский род (Ж.р.) (DiĢil Tür)

книга : kitap фамилия : soyisim

 Bazı kelimeler anlamsal olarak dişil tür olmayı gerektirmektedir.

тѐтя : teyze\hala девушка : genç kız

 Bazı dişil kelimelerin sonu ь yumuşatma işareti ile bitmektedir. Bu grup eril
kelimelerle karıştırılmamalıdır. Bu şekilde olan kelimeleri birbirinden ayıran bir kural
olmayıp, ezberlenmesi gerekmektedir.

тетрaдь : defter двeрь : kapı ночь : gece

3
3- Средний род (С.р.) (Nötr Tür)
 Kelimenin sonu о veya е harflerinden biri ile bitiyorsa o kelime nötr kelimedir.

письмо : mektup бюро : büro

NOT: Kelimenin çoğul yapımı her üç türe göre farklı Ģekilde gerçekleĢmektedir.
Çoğul kelime türü ilerleyen derslerde gösterilecektir.

ALIġTIRMALAR

1- AĢağıdaki resimlerin ne olduklarını ve kelimelerin okunuĢunu yazınız.

4
DERS 3: ġAHIS (KĠġĠ) ZAMĠRLERĠ

Türkçede olduğu gibi ben, sen, o, biz, siz, onlar şahıs zamirlerinin her birinin Rusçada
bir karşılığı söz konusudur. Yalnızca ―o‖ kişi zamiri için eril, dişil, nötr durumu söz
konusudur.

Я ben
Ты sen
Он / Она / Оно o (erkekler için o zamiri Он, kadınlar için o zamiri Она,
nötr kelimeler için o zamiri Оно)
Мы biz
Вы siz
Они onlar

DERS 4: Что? ve Кто? SORU ZAMĠRLERĠ – BASĠT SORU CÜMLELERĠ

Rusçada cansız varlıklar için Что (Ne) soru zamiri, canlı varlıklar için Кто (Kim)
soru zamiri kullanılır. Кто это? (Bu kim?) sorusu kişinin mesleğini sormak için de
kullanılabilir.

A: Что это? (Bu nedir?)

A: Кто это? (Bu kim?)

A: Скажите мне пожалуйста, что это? (Lütfen bana söyler misiniz, bu nedir?)
B: Это газета. (Bu gazetedir.)

 Кто soru zamiri şahıs zamirleri ile birlikte de kullanılabilir.

A: Кто он ? (O kim?)
B: Он студент. (O erkek öğrencidir.)

A: Кто ты? (Sen kimsin?)

A: Кто онa? (O kim?)

 Rusça da düz bir cümlenin yalnızca vurgusunu değiştirdiğinizde basit soru cümlesi
elde edebilirsiniz.

A: Это актѐр? (Bu aktör mü?)

A: Она домохозяйка? (O ev hanımı mı?)

5
ALIġTIRMALAR
Aşağıdaki resimde yer alan canlı ve cansız nesneleri soru zamirleri ile sorunuz ve
cevaplayınız.

6
DERS 4: BASĠT TANIġMA CÜMLELERĠ

Basit cümle yapıları kullanarak tanışma metinleri oluşturulabilir. Aşağıdaki metinlerde

A: Здравствуйте! (Merhaba)
B: Здравствуйте! (Merhaba)
A: Меня зовут Клаус. А как вас зовут? (Benim adım Klaus. Ya sizin adınız
nedir?)
B: Меня зовут Пѐтр Иванович. (Benim adım Pyotr İvanoviç)
A: Очень приятно. (Çok memnun oldum)
B: Мне тоже. (Ben de)

Yukarıdaki örnekte basit bir tanışma metni verilmiştir. Bu metinde üçüncü satırda
kullanılan ―Меня зовут Клаус‖ cümlesinin çevirisini ―Benim adım Klaus‖ şeklinde verdik.
Ancak daha sonraki derslerimizde de göstereceğimiz üzere, bu cümle kelime kelime
çevrildiğinde aslında ―Bana Klaus derler‖ şeklinde olacaktır. Dolayısıyla ―как вас зовут‖
yani ―sizin adınız ne‖ şeklinde kullandığımız cümle de aslında kelime kelime çevrilir ise ―size
nasıl hitap edilir‖ şeklinde olacaktır. Cümlenin bu şekilde anlam vermesi Rusçanın Türkçeden
farklı dil yapısı nedeniyledir.

 Aşağıdaki metin ise yukarıdakine göre daha samimi iki kişi arasında geçmektedir.

A: Привет! (Selam)
B: Привет! (Selam)
A: Меня зовут Ирина. А как тебя зовут? (Benim adım İrina. Ya senin adın
nedir)
B: Меня зовут Юра. (Benim adım Yura)

ALIġTIRMALAR
 Aşağıdaki metni arkadaşınızla karşılıklı diyalog şeklinde okuyunuz.
A: Здравствуйте!
B: Здравствуйте!
A: Меня зовут Алексей, а Вас?
B: Меня зовут Карина.
A:Очень приятно.

7
 Aşağıdaki metni arkadaşınızla karşılıklı diyalog şeklinde okuyunuz.
A: Здравствуйте, как Вас зовут?
B: Здравствуйте! Меня зовут Петя, а Вас?
A: Очень приятно. Меня зовут Алексей Петрович.
B: Очень приятно.

 Aşağıdaki metindeki boşlukları doldurunuz.

A: Здравствуйте!
B: Здравствуйте, ............... зовут Алексей, а ................ ?
A: ……........... зовут Карина.
A: Очень приятно.
B: Очень приятно.

A: Здравствуйте, как ................ зовут?

 Arkadaşınız ile birlikte yukarıdakilere benzer bir konuşma metni oluşturunuz.

A: …………………………….
B: …………………………….
A: …………………………….
B: …………………………….
A: …………………………….
B: …………………………….
A: …………………………….
B: …………………………….

8
DERS 5: SAHĠPLĠK ZAMĠRLERĠ

Rusçada sahiplik zamirleri, Türkçede olduğu gibi, benim, senin, onun, bizim, sizin,
onların şeklinde kullanılmaktadır. Ancak ―Ders 2‖ başlığı altında söylediğimiz üzere,
kelimenin türü dil bilgisi kurallarının temelini oluşturmaktadır. Buna göre, sahip olunan
nesnenin türü eril, dişil, nötr, çoğul kelime grubundan hangisi ise sahiplik zamiri de o
formatta kullanılmaktadır. Bir başka ifadeyle sahiplik zamiri kullanırken nitelenen kelime
(yani sahip olunan nesne) hangi türde ise, sahiplik zamiri de o türde kullanılmak zorundadır.
Dolayısıyla sahiplik zamirlerine geçmeden öncelikle ―Ders 2‖ konusunu tekrar etmenizi
öneririz.
Sahiplik zamirlerini aşağıda liste halinde veriyoruz. Bu tabloda çoğul sahiplik
zamirleri de verilmiştir. Ancak henüz kelimenin çoğul yapımı konusu işlenmediğinden örnek
verilmeyecektir.
Zamir Eril (M.p.) DiĢil (Ж.р.) Nötr (С.р.) Çoğul (Мн.ч)
sahiplik zamiri + eril kelime sahiplik zamiri + dişil kelime sahiplik zamiri + nötr kelime sahiplik zamiri + çoğul kelime

Я (ben) мой (benim) моя (benim) моѐ (benim) мои (benim)

 Eğer nesne eril ise, sahiplik zamiri de eril formda olmalıdır.

 Eğer nesne dişil ise sahiplik zamiri de dişil formda olmalıdır.

 Eğer nesne nötr ise sahiplik zamiri de nötr formatta olmalıdır.

9
ALIġTIRMALAR
 Aşağıdaki kelimeleri uygun sahiplik zamirleri ile eşleştiriniz.
…………. мама …………. бабушка
…………. директор …………. брат
…………. сестра …………. кот
…………. собака …………. босс
…………. офис …………. компьютер
…………. книга …………. лампа
…………. театр …………. город
…………. страна …………. стол
…………. газета …………. сестра

 Aşağıdaki soruları sahiplik zamirlerini kullanarak cevaplayınız.

10
DERS 6: KELĠMENĠN ÇOĞULU

―Ders 1‖de söylediğimiz üzere Rus dilinde dilbilgisi kurallarının büyük çoğunluğu
kelimenin türünü göre belirlenmiştir. Kelimenin çoğul yapımı da yine o kelimenin eril, dişil,
nötr olma durumu ile ilgilidir. Aşağıda sırasıyla eril, dişil, nötr kelimelerin çoğul yapım şekli
aktarılacak ve çoğul kelimenin sahiplik zamiri ile kullanımı örneklendirilecektir.

 Eril kelimelerin birkaç Ģekilde çoğul yapımı söz konusudur:

2- Yukarıdaki yedi harf dışında kelimenin sonu ünsüz harf ile bitiyorsa, kelimenin
sonuna ы eklenerek çoğul yapılır.
студент — студенты стол — столы
текст — тексты телевизор — телевизоры
стул — стулы документ — документы
журнал — журналы университет — университеты

3- Eril kelimenin sonu й harfi ile bitiyorsa, й harfi düşürülür ve и eklenir.

4- Eril kelimenin sonu ünsüz+ ь şeklinde ise, ь harfi düşer, и eklenir.

5- Bazı eril kelimelerin çoğulu yukarıda yazılı kurallar çerçevesinde yapılmaz. Bu

11
 DiĢil kelimelerin birkaç Ģekilde çoğul yapımı söz konusudur.
1- Dişil kelimenin son harfi a ve a’dan bir önceki harf ж, ш, ч, щ, г, к, х harflerinden
biri ise a harfi düşer, и eklenir.
книга — книги бумага — бумаги
собака — собаки шутка — шутки
ручка — ручки

2- Sonu a harfi ile biten dişil kelimelerdeki a harfi düşer, yerine ы eklenerek çoğul
yapılır.
комната — комнаты газета — газеты
лампа — лампы карта — карты
проблема — проблемы почта — почты
вода — воды школа — школы

3- Sonu я harfi ilen dişil kelimelerde я harfi düşer, и eklenir.

4- Dişil kelimenin sonu ünsüz + ь şeklinde ise, ь harfi düşer, и eklenir.

 Nötr kelimelerin iki Ģekilde çoğul yapımı söz konusudur.

2- Sonu e harfi ile biyen nötr kelimelerde e harfi düşer, я eklenir.

 Bazı kelimeler ise türüne bakılmaksızın kuraldışı şekilde çoğul yapılmaktadır. Çok
kullanılan birkaç kelime aşağıda verilmiştir.
брат — братья друг — друзья
дерево — деревья человек — люди
ребѐнок — дети

12
 Bazı kelimeler sürekli çoğul formda kullanılır. Sık kullanılanlar aşağıda verilmiştir.
брюки часы деньги очки

 Bazı kelimeler ise sürekli tekil formda kullanılır, çoğul yapılmazlar. Bu kelimelerin
bazıları yapı olarak çoğul durum arz ederken, kimileri de sayılamayan kelimelerdir.
Sık kullanılanlar aşağıda verilmiştir.
человечество : insanlık молодежь : gençlik
старость : yaşlılık бельѐ : iç çamaşırı
обувь : ayakkabı одежда : kılık kıyafet
золото : altın железо : demir
мясо : et мука : un
картофель : patates морковь : havuç
посуда : kap kaçak мебель : mobilya
сахар : şeker рис : pirinç
лук : soğan любовь : aşk
здоровье : sağlık аудитория : seyirci, kitle

ALIġTIRMALAR
 Aşağıdaki kelimeleri çoğul yapınız.

факс телефон театр

13
DERS 7: KĠMĠN SORUSU (Чей - Чья - Чьѐ - Чьи)

Rusçada eril, dişil, nötr, çoğul grubu kelimeler ile ilgili olarak nesnelerin kime ait
olduğunu sorarken kullanılan dört soru zarfı söz konusudur. Hangi soru zarfının
kullanılacağını bilmek için kime ait olduğu sorulacak olan nesnenin türünü bilmek
gerekmektedir.
Kimin soru zamiri ile ilgili olarak sıkça yapılan yanlışlık, nesnenin ait olduğu kişinin
erkek veya kadın olması ile ilgilidir. ―Bu kimin?‖ şeklinde aktarılan cümlede soru zamiri
sorulan nesnenin türüne göre belirlenmeli, o nesneye sahip olan kişinin erkek veya kadın
olması dikkate alınmamalıdır. Örneklerde durum daha iyi anlaşılacaktır.
―Bu kimin?‖ sorusuna verilen cevaplarda da ―DERS 5‖te aktarılan sahiplik zamirleri
ile cevap verilmektedir. Hatırlanacağı üzere yine eril, dişil, nötr, çoğul sahiplik zamirleri söz
konusu idi. Kimin sorusu için nasıl ki nesnenin türüne bakılarak uygun soru zamiri
kullanılıyor ise, cevapta da yine nesnenin türüne göre sahiplik zamiri kullanılmalıdır.
Nesnenin ait olduğu kişinin erkek veya kadın olmasına bakılmaz!
 Eril kelimeler için kimin soru zamiri Чей kelimesidir.
Чей это карандаш ? (Bu kurşunkalem kimin?)
Это мой карандаш. (Bu benim kurşunkalemim.)
Это твой карандаш.
Это его карандаш.
Это еѐ карандаш.
Это наш карандаш.
Это ваш карандаш.
Это их карандаш.

 DiĢil kelimeler için kimin soru zamiri Чья kelimesidir.

 Nötr kelimeler için kimin soru zamiri Чьѐ kelimesidir.

14
 Çoğul kelimeler için soru zamiri Чьи kelimesidir.
Чьи это дочери? (Bu/bunlar kimin kızları?)
Это мои дочери. (Bu/bunlar benim kızlarım.)
Это твои дочери.
Это его дочери.
Это еѐ дочери.
Это наши дочери.
Это ваши дочери.
Это их дочери.

ALIġTIRMALAR
 AĢağıdaki kelimelerin her birini uygun soru zamirleri ile sorunuz ve her
yazdığınız soruya sahiplik zamirlerini kullanarak cevap veriniz.

друг словарь люди мама музеи

15
DERS 8: RUSÇA FĠĠL ÇEKĠMLERĠ (GeniĢ Zaman/ġimdiki Zaman)

Rusça dil bilgisi kuralları içerisinde fiil çekimi en önemli konulardan biridir. Önceki
konularda olduğu gibi fiil çekimlerinde de mastar haldeki fiilin yapısına göre değişiklik
gösteren çekimleri mevcuttur. Bu aşamada en çok kullanılan ve derslerimizde sıkça karşımıza
çıkacak fiil türlerinin çekimi işlenecektir.

 Mastar halindeki fiil (yani zamire göre çekimsiz hali veya sözlükte yer aldığı
Ģekliyle) birden fazla heceli ise ve fiilin son üç harfi “-ать” veya “-ять” Ģeklinde
ise, bu fiillerin büyük bir çoğunluğunun “ben, sen, o, biz, siz, onlar” Ģahıs
zamirlerine göre çekimini yaparken;
1- Fiilin sonundaki ―ть‖ harfleri atılır,
2- Şahıs zamirlerine göre aşağıdaki ekler eklenir.

читать : okumak гулять : gezmek

 Mastar halindeki fiil (yani zamire göre çekimsiz hali veya sözlükte yer aldığı
Ģekliyle) birden fazla heceli ise ve fiilin son üç harfi “-ить” veya “-еть” Ģeklinde
ise, bu fiillerin büyük bir çoğunluğunun “ben, sen, o, biz, siz, onlar” Ģahıs
zamirlerine göre çekimini yaparken;
1- Fiilin sonundaki ―ить‖ veya ―еть‖ harfleri atılır,
2- Şahıs zamirlerine göre aşağıdaki ekler eklenir.

говорить : konuşmak смотреть : izlemek, seyretmek

16
 Bazı fiillerin yukarıda verilen iki yapı dıĢında farklı çekimleri söz konusudur. Bu
aĢamada bu iki yapının bilinmesi yeterli olacaktır. Ancak çok sık kullanılan ve
yukarıdaki iki yapıya uymayan birkaç fiilin çekimi aĢağıdaki gibi yapılmaktadır.

жить : yaşamak пить : içmek

есть : yemek yemek петь : şarkı söylemek

 Bazı fiillerin yapısı yukarıda verilen örneklere uyduğu halde çekimlerinde

 DĠKKAT: ―Gezmeyi seviyorum‖ ―öğrenmeyi istiyorum‖ gibi bir eylemi yapmayı

17
Он / Она любит завтракать. Он / Она хочет завтракать.
Мы любим обедать. Мы хотим обедать.
Вы любите смотреть телевизор. Вы хотите смотреть телевизор.
Они любят пить чай. Они хотят пить чай.

ALIġTIRMALAR

 Aşağıdaki mastar haldeki fiillerin anlamlarını bulunuz ve şahıs zamirlerine göre

делать завтракать обедать

18
 Aşağıdaki Rusça metinde parantez içerisinde verilen fiilleri uygun şekilde
çekimleyerek boşluklara yerleştiriniz.

 Aşağıdaki Rusça metinde parantez içerisinde verilen fiilleri uygun şekilde

Владимир студент. Антон тоже студент. Сейчас они ……………….. (делать) домашнее задание.
Владимир ………………… (читать) текст. Он ………………… (читать) по-русски. Он
……………….. (читать) медленно и правильно. Он хорошо ……………….. (понимать) текст. А
это Мария. Она студентка. Она его подруга.
- Мария ……………………. (спрашивать): Что вы ………………. (делать) ?
- Я ……………… (читать) и Антон …………………. (слушать).
- Вы ……………….. (читать) по-русски?
- Да, мы ………………….. (читать) по-русски.
- Владимир, как ты …………………. (понимать) текст?
- Я …………………….. (понимать) текст хорошо.
- А ты, Антон тоже хорошо …………………… (понимать) текст?
- Нет, ещѐ я плохо ……………………. (понимать) текст.
- Кто ………………….. (читать) журнал?
- Мы ………………….. (читать). Но, мы …………………….. (понимать) ещѐ плохо.

19
DERS 9: SIFATLAR ve SORULARI

Rus dilinde eril, dişil, nötr olmak üzere üç tip kelime olduğundan ve dilbilgisi
kurallarının bu üç tip üzerinden uygulandığını daha önce söylemiştik. Rus dilinde sıfatlar
konusu da yine kelimenin türü ile doğrudan ilgili bir durumdur. Yani nesne hangi türde ise o
nesnenin özelliğini belirtecek olan sıfat da nesnenin türüne dönüştürülerek kullanılır. Bir
nesnenin sıra, renk, biçim gibi herhangi bir özelliğini belirtecek olan sıfatlar için
söylenebilecek bir başka genel geçer ifade ise, sözlüklerde sıfatların büyük çoğunluğunun eril
formatı ile yer aldığıdır.

 Sıfatların sonundaki yer alan ve kelimedeki vurgu yeri ile kelime türlerine göre
değişen eklerin birkaç kullanımı mevcuttur. Aşağıda sıfatlar ile ilgili kurallar tablo
halinde verilmiştir. Ancak bu kuralların aşağıdaki gibi ezberlenmesi karışıklığa yol
açacaktır. Bunun yerine sıkça kullanarak sıfatın hangi ekle kullanılacağının
öğrenilmesi daha doğru olacaktır:

Kelimenin Soru Vurgu son Vurgu son Son hecede к, г, Son hecede к, Son hecede ш, Son hecede ш,
türü: Zarfı: hecede değilse: hecede ise: х harfleri varsa г, х harfleri щ, ч, ж harfleri щ, ч, ж
ve vurgu son varsa ve vurgu varsa ve vurgu harfleri varsa
hecede değilse: son hecede ise: son hecede ve vurgu son
değilse: hecede ise:
Eril Какой краси́вый дом голубо́й цвет стро́гий учитель дорого́й това́р хоро́ший вкус большо́й слон
ру́сский язы́к како́й цвет настоя́щий друг чужо́й город
ти́хий сон глухо́й челове́к горя́чий чай
све́жий воздух
Dişil Какая краси́ваякарти́на голуба́я волна́ стро́гая ма́ма X хоро́шая жена больша́я книга
ру́сская ка́ша настоя́щая игра чужа́я планета
ти́хая му́зыка горя́чая чашка
све́жая газета
Nötr Какое краси́вое пла́тье голубо́е не́бо стро́гое пра́вило X хоро́шее кино большо́е фото
ру́сское сло́во настоя́щее пиво чужо́е лицо
ти́хое ме́сто горя́чее какао
све́жее мясо
Çoğul Какие краси́вые стихи голубы́е глаза́ стро́гие усло́вия X хоро́шие пе́сни больши́е го́нки
ру́сские доро́ги настоя́щие ѐлки чужи́е де́ньги
ти́хие времена́ горя́чие блю́да
све́жие иде́и

 Renkler de bir nesneyi nitelediklerinden sıfatlar gibi nesnenin türüne dönüştürülerek

20
ALIġTIRMALAR
 AĢağıdaki metni okuyunuz ve sıfatların kullanılıĢını inceleyiniz.

Наш город
Петербург большой и красивый город. Он не очень старый. Здесь есть новые
проспекты и старые узкие улицы. Главная улица Невский проспект. Он длинный и
широкий.
Все знают музеи Петербурга: Эрмитаж, Русский музей, Исаакиевский собор.
Петербург не очень зелѐный город, но здесь есть известные сады и парки: Летний
сад, Марсого поле. Российские и иностранные туристы часто гуляют здесь.

 AĢağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.

1- Петербург большой город?

2- Он красивый ?

3- Петербург старый город ?

4- Какая улица Петербурга главная ?

5- Невский проспект длинный или короткий ?

6- Он узкий или широкий ?

7- Какие проспекты и улицы здесь есть ?

8- Какие музеи Петербурга вы знаете ?

9- Петербург зелѐный город ?

10- Какие известные сады и парки вы знаете ?

 Yaşadığınız şehir ile ilgili benzer şekilde bir metin yazınız. Yazdığınız metne dair
sorular oluşturunuz ve cevap veriniz.

21
DERS 10: SAYILAR

25 (двадцать пять) — это 20 (двадцать) → 5 (пять)

ALIġTIRMALAR

 Aşağıda verilen sayıların okunuşlarını yazınız.

22
 AĢağıdaki iĢlemleri boĢlukları doldurarak yapınız.

1. Шесть плюс четыре равно десять: + =

2. Девять минус шесть равно три: - =

3. Пять плюс восемь равно тринадцать: + =

4. Двенадцать минус восемь равно четыре: - =

5. Два плюс семь равно девять: + =

6. Десять минус один равно девять: - =

7. Четыре плюс семь равно одиннадцать: + =

8. Пятнадцать минус тринадцать равно два: - =

23
DERS 11: MĠKTAR ve SAAT (Сколько)

Rus dilinde herhangi bir şeyin miktarını sorarken ―сколько‖ kelimesi

 Miktar belirten sayı 1 veya sonu 1 ile bitiyorsa (11 hariç) рубль, доллар ifadesi
aynen kullanılır (1, 21, 31, …., 101, 301, 1001 gibi):
Сколько стоит молоко? (Süt ne kadar?)
Молоко (оно) стоит 41 рубль.

 Miktar belirten sayı 2,3,4 veya sonu 2,3,4 ile bitiyorsa рубля, долларa Ģeklinde
kullanılır (2,3,4,52,64,103,194 gibi):
Сколько стоит билет в метро?
Он стоит 24 рубля.

 Miktar belirten sayı ve sayının sonu 5 ve daha büyükse рублей, долларов (5, 6, 7,
8, 9, 10,11,12 …. 20, 26, 30, 100, 1000 gibi):
Сколько стоит шапка?
Она стоит 150 рублей.

ALIġTIRMALAR

 Aşağıdaki boşluklara рубль, рубля, рублей kelimelerinden uygun olanları yazınız.

24
 AĢağıdaki boĢluklara parantez içerisinde yazılı olan kelimelerin rakamsal
karĢılıklarını yazınız.

1. Диск стоит (двести) рублей.

Сколько времени ? (Saat kaç ?)

 Eğer saat 1 veya 21 Ģeklinde rakamsal bir ifade ise час; eğer dakika 1 veya sonu
21, 31, 41, 51 ile biten bir rakamsal ifade ise минутa kelimesi kullanılır.

Сколько времени?
(Oдин) час двадцать один минута. (1:21)

 Eğer saat 2, 3, 4 veya 22, 23, 24 Ģeklinde rakamsal bir ifade ise часa; eğer dakika
2, 3, 4 veya sonu 2,3,4 ile biten (12 hariç) rakamsal ifade ise минуты kelimesi
kullanılır.
Сколько времени?
Два часа тридцать два минуты. (2:32)

 Eğer saat 5ve 5’ten 20’ye kadar bir saat ifadesi ise часов; dakika 5 ve 5 ile 20
arası veya sonu 5 ile biten bir ifade ise минут kelimesi kullanılır.
Сколько времени?
Двенадцать часов тридцать шесть минут. (12:36)

25
ALIġTIRMALAR

 AĢağıdaki boĢlukları час ve минута kelimelerinin uygun formatı ile doldurunuz.

1. Сейчас 11 ………… 3 ………….. .

 AĢağıdaki zaman ifadelerini cümle olarak yazınız.

2:00

5:00

4:30

3:28

8:45

9:55

16:30

18:15

22:22

23:57

19:42

1:11

2:23

26
DERS 12: SAHĠPLĠK BĠLDĠREN CÜMLELER

―Ders 5‖ ve ―Ders 7‖de kelimeler üzerinden aktarılan sahiplik zamirlerine ek olarak

 Sahiplik yapısı olan cümlelerde belirli bir kalıpsal kullanım söz konusudur.
Olumlu cümlelerde: У меня есть + sahip olunan nesne (Benim bir …… var.)
У тебя есть + sahip olunan nesne (Senin bir ..…. var.)
У него есть + sahip olunan nesne (Onun bir ..…. var.)
У неѐ есть + sahip olunan nesne (Onun bir ..…. var.)
У нас есть + sahip olunan nesne (Bizim bir ..…. var.)
У вас есть + sahip olunan nesne (Sizin bir ..…. var.)
У них есть + sahip olunan nesne (Onların bir ..…. var.)

У меня есть друг. (Benim bir erkek arkadaşım var.)

 Sahiplik bildiren olumsuz cümlelerde; olumlu cümlede kullanılan есть

 Eril nesnelerin olumsuz sahiplik cümlelerinde;

 DiĢil nesnelerin olumsuz sahiplik cümlelerinde;

27
- Eğer dişil kelimenin sonu “я” harfi ile bitiyorsa, olumsuz cümlede “я” harfi
düşürülür, “и” harfi getirilir.
У неѐ нет семьи. (Onun bir ailesi yok.)
- Eğer dişil kelimenin sonu “ь” harfi ile bitiyorsa, olumsuz cümlede “ь” harfi
düşürülür, yerine “и” harfi getirilir.
У нас нет тетради. (Bizim bir defterimiz yok.)

 Nötr nesnelerin olumsuz sahiplik cümlelerinde;

 Bazı kelimelerin olumsuz sahiplik cümlelerinde özel kullanımlar söz konusudur:

ALIġTIRMALAR
 Parantez içerisinde verilen kelimeleri uygun eklerle boĢluklara yerleĢtiriniz.

1. У меня нет ……………… (семья)

28
 Parantez içerisinde verilen kelimeleri uygun formata dönüĢtürerek boĢluklara yerleĢtiriniz.

 У меня есть ……….….… (прекрасный) семья.

 AĢağıdaki sorulara cevap veriniz.

29
 Какой у него ест работа? ………………………….
 У тебя есть сестра? ………………………………..
 Какая у тебя есть сестра? …………………………
 У нас есть журнал? ………………………………..
 Какой у нас есть журнал? …………………………
 У вас есть идея? …………………………………...
 Какая у вас есть идея? …………………………….
 Там есть магазин? …………………………………
 Какой там есть магазин? ………………………….
 Там есть театр? ……………………………………
 Какой там есть театр? …………………………….
 Там есть ресторан? ………………………………..
 Какой там есть ресторан? …………………………
 Там есть парк? ……………………………………..
 Какой там есть парк? ……………………………...
 Там есть метро? ……………………………………
 Какое там есть метро? …………………………….
 Там есть стадион? ……………………………
 Какой там есть стадион? …………………….
 Там есть банк? ……………………………….
 Какой там есть банк? ………………………..
 Там есть аптека? ……………………………..
 Какая там есть аптека? ………………………
 Там есть музей? ………………………………
 Какой там есть музей? ……………………….
 Здесь есть фабрика? ………………………….
 Какая здесь есть фабрика? …………………..
 Здесь есть киоск? …………………………….
 Какой здесь есть киоск? ……………………..
 Здесь есть площадь? ………………………….
 Какая здесь есть площадь? ……………………

30
DERS 13: GEÇMĠġ ZAMAN

―Ders 8‖de geniş zaman veya şimdiki zaman fiil çekimleri basit şekilde ele alınmıştı.
Rusçada geçmişte olan bir eylemi anlatabilmek için cümle içerisinde kullanılan fiil, cümlenin
öznesinin eril-dişil-nötr-çoğul olma durumuna göre farklılaşan bir format ile kullanılmaktadır.

 Mastar haldeki fiilin sonu ать, ять, еть, ить ekleri ile bitiyor ise, bu fiili geçmiĢ
zaman formatına dönüĢtürebilmek için sondaki ть harfleri atılır; cümlenin öznesi
eril ise fiile л; diĢil ise ла; nötr ise ло; çoğul ise ли harfleri eklenir.
Я слушаю радио. (Şimdiki zaman)
Я слушал радио. (Geçmiş zaman)

 Cümlenin geçmiş zaman ifade ettiğini anlayabilmemizi kolaylaştıracak bir takım

ALIġTIRMALAR

 AĢağıdaki fiilleri Ģimdiki/geniĢ zaman ve geçmiĢ zaman ile kullanarak cümle

31
 Aşağıdaki metinde parantez içerisinde verilen kelimeleri uygun formatta kullanınız.
Metni Türkçeye çeviriniz.

32
DERS 14: ĠSMĠN EDATLI HALĠ (-DE HALĠ)

―Nerede?‖ (Где?) sorusuna verilecek cevaplarda isme –de, -da anlamı katan ―в / во‖
ve ―на‖ edatları kullanılmaktadır. Burada temel problem ne zaman ―в / во‖, ne zaman ―на‖
kullanılacağı ile ilgili ortaya çıkmaktadır. Aşağıda bazı kurallar çerçevesinde bu iki edatın
kullanımı ile ilgili bilgiler aktarılmıştır.
Rusçada -de halinde ismin yalın halinin sonuna yani ―в / во‖ ve ―на‖ edatlarından
hemen sonra gelen kelimenin sonuna -e, -и, -у, -ю (tekil); -ax, -яx (çoğul durumda) ekleri
getirilir. Genelde yalın haldeki ismin son harfi kaldırılır ve bu eklerden uygun olan gelir.
Aşağıda ―в / во‖ ve ―на‖ edatlarının kullanımıyla bu eklerin kullanımı da aktarılacaktır.

 в / во Edatının Kullanımı
 Herhangi bir şeyin içinde veya bir mekanın içinde bulunma anlamı vermek için
kullanılır.
Где он учиться?
Он учиться в университете.
в ресторане в отеле
в офисе в клубе
в магазине в квартире
 Eğer bir kurum, kuruluştan bütün halinde bahsediliyor ise kullanılır.
в институте в университете
в школе в музее
 Eğer bir ülkede, şehirde, yerleşimde, bölgede bulunma hali ise kullanılır.
в Америке в Турции
в Эскишехире в центре
 Bir sosyal grubun içerisinde bulunma hali için kullanılır.
в семье в классе в группе
 Herhangi birinin giydiği bir kıyafetin içinde bulunma hali ile kullanılır.
в чѐрном костюме в красном платье
 Zaman ifadelerinde kullanılır.
в 1991 году в 2003 году
в детстве в 21-ом веке
 на Edatının Kullanımı
 Yönleri kelimeleri ile bulunma hali ifadelerinde kullanılır.
на севере на юге
на западе на востоке
 Ada, nehir, göl, deniz, dağ kelimeleri ile bulunma hali ifadelerinde kullanılır.
на Кубе на урале

33
на байкале на море
 Yüzey, satıh, kat gibi bir şeyin üzerinde bulunma ifadelerinde kullanılır.
на этаже на земле на улице
на столе на пляже на проспекте
 Kara, deniz, hava ulaşım vasıtaları ile bir yere gitmeyi bildirirken kullanılır.
на автобусе на метро на трамвае
на самолѐте на поезде на такси
 Bazı zaman birimlerinde kullanılır.
на неделе на закате
на рассвете на праздники
 …… dilinde yazmak, konuşmak, anlatmak ifadeleri ile kullanılır.
Юра говорит на турецком.

ALIġTIRMALAR
 Sorulara olumsuz yanıt veriniz.

34
 Soruları yanıtlayınız.

 AĢağıdaki boĢlukları “в / во” ve “на” edatlarıyla doldurunuz.

35
 Sağdaki kelimeleri kullanarak soruları cevaplayınız.

36
 Aşağıdaki soruları cevplayınız.

37
 Aşağıdaki metni okuyunuz ve Türkçeye çeviriniz.

38
 Aşağıdaki metni okuyunuz ve Türkçeye çeviriniz.

39
KAYNAKLAR

A. A. Köksal – M. K. Gültekin, Adım Adım Rusça, Kurmay Yay., Ankara, 2006.

40

А harfi için örnek cümle

Апельсиновое варенье было её любимым лакомством.

En sevdiği tat portakal reçeliydi.

Б harfi için örnek cümle

Баскетболист совершил успешный трёхочковый бросок.

Basketbolcu başarılı bir üçlük attı.

В harfi için örnek cümle

Вечером в парке выступит духовой оркестр.

Akşam parkta bir bando gösterisi olacak.

En Çok Kullanılan Rusça 1000 Kelime ve Cümle

Г harfi için örnek cümle

Гости привезли много гостинцев.

Konuklar çok fazla şekerleme getirdi.

Д harfi için örnek cümle

Дедушка купил нам дыню.

Büyükbaba bize bir kavun aldı.

Е harfi için örnek cümle

Елена была очень красива.

Elena çok güzeldi.

Ё harfi için örnek cümle

Ёжик прятался под ёлкой.

Kirpi köknar ağacının altında saklanıyordu.

Ж harfi için örnek cümle

Жена купила мужу подарок.

Karısı, kocası için bir hediye aldı.

З harfi için örnek cümle

Задание было лёгким.

Alıştırma kolaydı.

И harfi için örnek cümle

Искры летели из костра.

Kıvılcımlar alevden uçtu.

Й harfi için örnek cümle

Йога очень полезна для здоровья.

Yoga sağlık için çok faydalıdır.

К harfi için örnek cümle

Кошка была очень пушистой и милой.

Kedi çok pofuduk ve sevimli idi.

Л harfi için örnek cümle

Лиса считается очень хитрым животным.

Tilki çok kurnaz bir hayvan olarak kabul edilir.

М harfi için örnek cümle

Мама мыла миску.

Annem kaseyi yıkadı.

Н harfi için örnek cümle

Ночью мы любовались звёздами.

Geceleyin yıldızlara hayran kaldık.

О harfi için örnek cümle

Окна в доме были огромными.

Evin pencereleri çok büyüktü.

П harfi için örnek cümle

Папа пылесосил в прихожей.

Babam koridoru süpürüyordu.

Р harfi için örnek cümle

Руководитель поручил мне важный проект.

Müdür bana önemli bir proje verdi.

С harfi için örnek cümle

Сапожник починил мои сапоги.

Ayakkabıcı botlarımı tamir etti.

Т harfi için örnek cümle

Такси было быстрым и комфортным.

Taksi komforlu ve hızlıydı.

У harfi için örnek cümle

Утро было солнечным.

Sabah güneşliydi.

Ф harfi için örnek cümle

Фотография была моим хобби многие годы.

Fotoğrafçılık uzun yıllardır benim hobimdir.

Х harfi için örnek cümle

Хозяин был хорошим человеком.

Ev sahibi iyi bir adamdı.

Ц harfi için örnek cümle

Цветы цвели повсюду.

Her yerde çiçek açtı.

Ч harfi için örnek cümle

Чашка чёрного чая меня очень взбодрила.

Bir fincan siyah çay beni gerçekten neşelendirdi.

Ш harfi için örnek cümle

Шапка была связана из шерсти.

Şapka yün tığ ile dikilmiş.

Щ harfi için örnek cümle

Щи оказались очень вкусным супом.

Lahana çorbası çok lezzetli bir çorba çıktı.

Ъ harfi için örnek cümle

Подъём на гору был крутым.

Dağa tırmanış dikti.

Ы harfi için örnek cümle

Ты и я harfi için örnek cümle лучшие друзья.

Sen ve ben en iyi arkadaşız.

Ь harfi için örnek cümle

Маленький мальчик играл в саду.

Küçük çocuk bahçede oynuyordu.

Э harfi için örnek cümle

Эта книга harfi için örnek cümle энциклопедия.

Bu kitap bir ansiklopedi.

Ю harfi için örnek cümle

Юбку мне купила Юля.

Julia bana etek aldı.

Я harfi için örnek cümle

Яблоки были сочными и спелыми.

Elmalar sulu ve olgundu.