Boğazdan Balgamlı Kan Gelmesi

Balgamda kan görülmesine tıp dilinde hemoptizi denilmektedir. Çocuklarda kanlı balgam görülmesi az rastlanan bir durumdur. Balgamda kan görülmüşse çocuk göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Balgamda kan görülmesinin nedeni sıklıkla akciğere ait olmayan nedenler olmakla birlikte bazen de altından önemli hastalıklar çıkabilmektedir.

Balgamda kan görülmesine tıp dilinde hemoptizi denilmektedir. En sık balgamda kan görülmesinin nedeni farenjit, bademcik iltihabı ve geniz eti iltihabına bağlıdır. Aslında boğaz enfeksiyonu sonucu balgamda kan görülmesi yalancı kanlı balgamdır.

Sık Görülen Kanlı Balgam Nedenleri

Üst solunum yollarındaki sorunlardan kaynaklanan nedenler en sık görülen nedenlerdir. Bu bölgeden kaynaklanan kanlı balgamlar yalancı kanlı balgam denilmektedir. Yani balgam kanlı olarak çıkmamakta balgam boğaz bölgesinden geçerken kanlanmaktadır. Yalancı kanlı balgam nedenleri burun kanaması, rinit, farenjit, bademcik iltihabı, geniz eti iltihabı gibi nedenlerle gelişmektedir. En sık kanlı balgam nedenleri bunlardır. Bazen ciddi öksürüğe bağlı tahriş nedeniyle de kanlı balgam görülebilmektedir. Aşırı kusmalara bağlı da kanama nedeniyle kanlı balgam görülebilir. Akciğer filmi normal olan bir çocukta kanlı balgam varsa bu saydığımız nedenler akla gelmelidir.

Yabancı bir cismin akciğere aspirasyonu
Yabanı bir cismin veya yiyeceğin akciğere kaçması da kanlı balgama neden olabilir. Özellikle bir besin yerken ani gelişen öksürük sonrası gelişen kanlı balgamda akla yabancı cisim aspirasyonu gelmelidir. Yabancı cismin yer değiştirmesi sırasında kanama görülebilir.

Bronşektazi

Bronşektazi akciğerde harabiyet sonucu akciğerde bronşlarda gelişen genişlemedir. Bu geniş bronilarda balgam birikir ve bronşektazi de kanlı balgam nedeni olabilmektedir. Çünkü bronşektazide balgam enfeksiyona neden olarak bronş mukozasında kanamaya eğilim artar. Bir diğer neden ise bronş mukozasında damar yapılarda hasar yapması nedeniyledir.

Kistik fibrosis hastalığı

Kanlı balgam olan bir çocukta mutlaka kistik fibrosis akla gelmelidir. Özellikle bronşektazi de mevcutsa kistik fibrosis araştırılmalıdır.

Akciğer enfeksiyonu

Akciğer enfeksiyonu sonucu da kanlı balgam görülebilir. Zatürre kanlı balgama neden olabilir. Pnömoniler sonrası atalektezi veya bronşektazi sonucu kanlı balgam görülebilir.

Verem hastalığı

Çocuklarda verem hastalığına bağlı kanlı balgam oldukça nadirdir. Tüberküloza bağlı bronşektazi gelişmişse kanlı balgam görülebilir.

Konjenital akciğer anomalileri

Trakea ve bronş bölgelerinin darlığı kanlı balgama neden olabilir.

Parazitler

Kist hidatiğe bağlı kanlı balgam görülebilir.

Az görülen kanlı balgam nedenleri

Göğüs bölgesindeki çarpmalar veya trafik kazasına bağlı kanlı balgam görülebilir. Trakeostomi sonucu da kanlı balgam görülebilir. Çocuğun ağzına yabancı bir cisim sokarak kanamaya neden olması da psikolojik bir hastalık sonucudur.

Ameliyatlara bağlı

Bademcik veya geniz eti ameliyatı sonucu kanlı balgam görülebilir. Bronkoskopi sonrası da kanlı balgam görülebilir.

Kalp hastalıklarına bağlı

Pulmoner hipertansiyon sonucu kanlı balgam görülebilir. Kanlı balgam nedeni bulunamamışsa eko yapılmasında fayda vardır.

Nadir görülen kanlı balgam nedenleri

Solunum yolu tümörlerine bağlı da kanlı balgam görülebilir. Bronşial adenoma, karsinoid tumor ve bazı tümörler kanlı balgama neden olabilir. Bazen ostesarkom gibi akciğere metastaz yapan tümörler de kanlı balgam yapabilir. Tümör görülme sıklığı % civarındadır. Hava yollarında arterivenöz malfarmasyon ve telenjektaziler kanlı balgama neden olabilir. Herediter hemorajik telenjiektazi nedeni olan Osler-Rendu-Weber Sendromu nadir kanlı balgam nedenidir.

Kanama bozuklukları

Bazen kanama bozuklukları da kanlı balgama neden olabilmektedir.

Çok nadir görülen kanlı balgam nedenleri

Akciğeri etkileyen sistemik hastalıklar da kanlı balgama neden olabilmektedir.
Başlıca sistemik hastalıklar şunlardır.

Vakülitler:
-Good-Pasture hastalığı,
Glomerulonefritli birlikte kanlı balgama neden olmaktadır. Anti glomerular bazal memebran antikorlarına bağı vakülit sonucu kanlı balgam görülür.

-Henoch-Schonlein Vasküliti,
-SLE,
-Wegener gronolomotozis (c-ANCA),
-PAN (p-ANCA),
-Churg-Strauss sendromu  (Eozinofili vardır),
-İdiopatik pulmoner hemossiderozis (BAL da hemosiderin yüklü makrofaj, Tc99 bağlı eritrosit sintigrafisinde parankimal kanama),
-Heiner sendromu,
-Behçet hastalığı,
-Çölyak,
-İlaç toksitesi [Penisilamin, nötrofurantoin).

Sonuç olarak kanlı balgam çok basit bir boğaz enfeksiyonuna bağlı olabileceği gibi akciğerde tümör gibi çok ciddi bir nedene bağlı da gelişebilmektedir. Kanlı balgam olan bir çocuk çocuk göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi ve gerekli incelemeler yapılmalıdır.

Uzmanların ciddi hastalıklara işaret ettiğini söylediği sorunlardan biri kan tükürmek, öksürürken kan gelmesi ve ağızdan kan gelmesidir. Bu tür şikayeti olan hastalarda ileri tetkikler yapılmalıdır.

Kan tükürmek veya kanlı balgam ciddi hastalıklara işaret eder.

Kanamanın yeri ve nedeni tespit edilmelidir.

Ağızdan kan gelmesinin sebepleri:

1. Ağızdan kan gelmesinin sebeplerinden biri burun boşluğu, ağız ve boğazdan oluşan üst solunum yollarıdır. Hem tükürürken hem de burundan kan gelmesi, üst solunum yoluna işaret eder. Mutlaka kulak burun boğaz muayenesi yapılmalıdır.

2. Kan, bulantı ve kusma şikayetiyle birlikte geliyorsa sebebi mide ve bağırsaklar olabilir. Akciğerden kaynaklanan kanamalarda da bulantı ve kusma görülür.

3. Akciğerden kaynaklanıyorsa genellikle kan öksürüldüğünde gelir. Göğüste hırıltı vardır. Kanama balgam içinde olabileceği gibi tamamen kandan oluşan tükürük veya balgam şeklinde de olabilir. Akciğerden kan gelmesi en çok tümörler ve kanser sebebiyle görülür.

Ağızdan kan gelmesi başta küçük miktarlarda olsa da bir anda hayati miktarlara ulaşabilir. Ağızdan kan gelmesi tüberküloz, kanser,tümör, apse ve bronşektazi gibi hastalıklarda görülebilir ve kanama aniden artar.

Kan tükürmek ciddiye alınması gereken bir durumdur. Hemen bir doktora başvurulmalı ve derin inceleme yaptırılmalıdır.

Soru: Hemoptizi nedir?

Cevap: Halk arasında “öksürükle kan tükürme” anlamına gelen hemoptizi, solunum yolları veya akciğerlerden çeşitli sebepler nedeniyle gelen kanın öksürükle dışarı atılmasıdır.

Çıkan kan miktarı balgamda çizgilenme tarzında hafif olabileceği gibi yaşamı tehdit edecek boyutta da olabilir. Kanama ile kan kaybından çok, kanın solunum yollarını tıkaması en önemli ölüm nedenidir. Bu nedenle acil müdahale gerektirebilen bir sağlık sorunudur

Bazen ağız veya burun içi kanamalar ya da sindirim sisteminden kaynaklanan kanın (hematemez) ağızdan dışarı atılması ile karıştırılabilir. Hematemez genellikle bulantı ve kusma ile olur ve kahve telvesi gibi koyu renklidir. Hemoptizi ise genellikle parlak kırmızı renkte olur ve öksürükle gelir.

Soru: Hemoptizi neden oluşur?

Cevap: Solunum yolları, akciğerler, kalp ve büyük damarları etkileyen ya da kanama bozukluğuna yol açan birçok hastalık hemoptiziye neden olabilir.

En sık nedenleri arasında, akciğer kanseri, tüberküloz (verem), bronşektazi, akciğerin mantar enfeksiyonları, akciğer apseleri ve pnömoni (zatürre), damar bozuklukları, akciğere pıhtı atması (emboli), kalp kapak hastalıkları (mitral darlık), doğumsal kalp hastalıkları, travmalar, yabancı cisimlerin yanlışlıkla nefes borusuna kaçması, pıhtılaşmayı önleyen hastalıklar, romatizmal hastalıklar (sarkoidoz, Behçet hastalığı, SLE gibi) ve kan sulandırıcı ilaçlar, aspirin gibi ilaçlardır.

Soru: Hemoptizi olan bir hasta ne yapılır?

Cevap: Öksürük, balgam gibi diğer solunumsal belirtilerin aksine hemoptizi oldukça korkutucu bir belirtidir ve hasta genellikle bir Göğüs Cerrahisi veya Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurur. Eğer kanama ciddi miktarlarda (örneğin bir çay bardağı kadar) ise vakit kaybedilmeden gerekirse bir acil servise başvurulmalıdır. Hemoptizi varlığını doğrulamak ve sebebini bulmak için hastanın tıbbi öyküsü, kan testleri, akciğer grafisi veya bilgisayarlı tomografi gibi incelemeler öncelikle yapılır. Sonra ya da ciddi kanama olan hastalarda ilk basamak olarak uygulanacak olan bronkoskopi en önemli girişimsel işlemdir. Bronkoskopi genel veya lokal anestezi altında uygulanabilir. Bronkoskopi cihazı ucundaki optik yardımıyla solunum ağacının görüntülenmesini ve kanama odağının saptanmasını sağlar.

İlaç tedavileri, buzlu sıvı ile yıkama yapılması, kanayan bronş damarının görüntülüme yöntemi aracılığıyla pıhtılaştırma uygulanması (embolizasyon), bronş içi tıkayıcılar yardımıyla kanamanın durdurulması, kanayan bronş kısmının balon yardımı ile kapatılarak kanamanın durdurulması (izolasyon) ve gerekirse de kanayan akciğer dokusunun tamamen çıkarılması gibi cerrahi yöntemler hastanın ve kanamanın durumuna göre uygulanan tedavi yöntemleridir.

Doç. Dr. Nesimi Günal

Merhaba hocam,

Ben 10 gün önce göğüs hastalıkları uzmanına başvurdum. Sorunum öksürük ve balgam çıkarmaydı. Doktor bana akut bronşit teşhisi koydu, aynı zamanda bana akciğer filmi çekildi ve filmde bi bulguya rastlanmadı. Şu anda 10 günden beri Zinnat diye ilaç kullanıorum.

İlacım yarın bitiyor ve hocam 2 gün öncede ard arda kere kanlı balgam çıkardım. Kan yoğun bir kan değildi, sadece balgamın içinde damar şeklindeydi. Akut bronşitler kanlı balgam çıkarır mı?  Kanlı balgam çıkarmak hangi hastalıkların habercisidir hocam? Aynı zamanda 23 yaşındayım, beni aydınlatırsanız çok sevinirim hocam.

Eyvah, balgamımda kan var!

Balgamla kan gelmesi (hemoptizi), insanları çok korkutan ve onların bir an önce doktora koşmalarına sebep olan bir belirtidir.

Hemoptizi tipik olarak parlak kırmızı renkte ve köpüklüdür ama solunum yollarında bir süre bekledikten sonra çıkarılırsa kanın rengi değişir, koyu kırmızı kahverengi olur.

Burun, ağız içi, yutak ve gırtlaktan kaynaklanan üst solunum yolları kanamalarının ve sindirim sistemine ait kanamaların hemoptiziden ayırt edilmesi gerekir.

Hastalar çoğu zaman kanamanın akciğerlerden geldiğini (hatta bazen hangi taraftan geldiğini bile) çok iyi tanımlarlar. Tipik bir kanamada önce nefes borusunda yanma ve gıcıklanma hissedilir, ardından hastanın burnuna kan kokusu gelir ve daha sonra da öksürerek kan çıkarılır.

Hemoptizi, ciddi bir hastalığın belirtisi olabileceğinden üzerinde önemle durulmalı ve sebebi mutlaka araştırılmalıdır.

Hemoptizi daha çok bir akciğer hastalığı belirtisi olmakla beraber, kanama burun, boğaz ve gırtlaktan da gelebilir.

Bu bölgelerin hastalıkları muayene ile kolayca tanınabileceği için, hemoptizi tanımlayan bir hastanın öncelikle kulak, burun, boğaz muayenesi yapılmalıdır.

Şiddetli öksürükler de geçici olarak kanamalara yol açabilir.

Balgamda kanamaya neden olan önemli hastalıklar:

AKCİĞER KANSERİ

Sigara tiryakisi, yaşlı kişilerde ilk akla gelmesi gereken ihtimaldir. Hemoptizi, kanserin ilk belirtisi olabilir fakat maalesef erken belirtisi değildir. Teşhis için, akciğer röntgeninden başka bilgisayarlı tomografi, bronkoskopik incelemeler de gerekir. Akciğer kanserinde erken teşhis hayat kurtarır.

TÜBERKÜLOZ

Halk arasında ince hastalık, verem gibi isimlerle bilinen akciğer tüberkülozu da balgamda kanamaya neden olan hastalıkların en sık saptanan nedenlerindendir.

Kesik kesik öksürük, iştahsızlık, halsizlik, zayıflama, hafif ateş ve gece terlemesi hastalığın diğer belirtileridir. Teşhis için akciğer röntgeni ve balgamda verem mikrobunun saptanması gerekir. Doğru ilaçlarla yeterli süre tedavi edildiğinde tamamen düzelen bir hastalıktır.

ZATÜRREE

Başlıca belirtileri, üşüme, titreme, yüksek ateş, öksürük, cerahatli balgam, göğüs ağrısı ile birlikte balgamda kanama olmasıdır. Kesin teşhis için akciğer röntgeni yeterlidir. Uygun antibiyotiklerle yerinde hiçbir iz bırakmadan düzelir.

AKCİĞER EMBOLİSİ

Akciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması ile oluşur. Pıhtının kaynağı bacakların derin toplardamarlarıdır. Ani başlayan batar tarzda göğüs ağrısı, nefes darlığı, öksürük akciğer embolisini düşündürmelidir. Teşhis için röntgenden başka akciğer tomografisi, sintigrafisi ve özel durumlarda anjiografi yapılmalıdır. Tedavide kanı sulandıran ilaçlardan yararlanılır.

BRONŞEKTAZİ

Bronşlarda yaygın veya bölgesel olarak genişleme ve harabiyet vardır. Başlıca sebebi çocukluk çağında geçirilen kızamık, boğmaca, zatürree gibi iltihaplı hastalıklardır. Tipik belirtileri tekrarlayıcı nitelikte öksürük, balgam ve zaman zaman da balgamda kanamadır. Kesin teşhis için ince kesitli bilgisayarlı tomografi yapılmalıdır.

AKCİĞER ABSESİ

Alkoliklerde, düşkün ve yaşlılarda daha çok rastlanan bir hastalıktır. Yüksek ateş, titreme, çok bol ve kötü kokulu balgam ve genel durum bozukluğu başlıca belirtileridir. Bazı hastalar antibiyotikler ile tedavi edilebilirken bazılarında cerrahi girişim gerekir.

DİĞER HASTALIKLAR

Akciğerlerden başka, bazı kalp-dolaşım sistemi, kan, böbrek hastalıkları da balgamda kanamaya yol açabilirler.

Siz de yorumunuzu paylaşın: