Yatak Mitesi

Alerjik astım ve mite’lar

• Alerjik astımı tetikleyen mite’lar neden oluşur ve ev ortamında nerelerde bulunurlar?

Ev tozu akarı denen mite, gözle görülemeyecek kadar küçük, 8 ayaklı haşerelerdir. Karanlık, nemli ve sıcak ortamlarda oluşur. Mite’lar %55 üstündeki nemli ortamları severler. Bu küçük haşereler, deri, kepek, kıl, saç parçacıkları ile beslenir. 1 gram deri parçası bile 1 milyon mite’ın beslenmesi için yeterlidir.
Ne kadar temiz olursa olsun tüm evlerde bulunan mite’lar en çok yatak, yastık, yatak takımları, battaniye, halılar, tüylü oyuncaklar, peluşlar, kumaş mobilyalar ve perdelerde bulunur. Bir gram ev tozunda, tanesi canlı olmak üzere yaklaşık 19 bin mite vardır. Bu rakam 5 yıl kullanılan bir yatakta 10 milyon seviyesine çıkar.

• Kimler mite’lara karşı önlem almalıdır?

Mitelar havada uçmaz ama ev tozuyla hareket ederler. Mitelar bulundukları yüzeylerde dışkılar, bu dışkılar alerjik özelliktedir. Dışkılar zamanla kuruyarak ince toza dönüşür ve ev tozuna yapışarak hareket eder. Bu nedenle temizlik yapılırken yerde toza yapışmış miteların dışkıları tozla birlikte yukarı yükselir, havaya karışır burun ve ağızdan soluma yoluyla vücudumuza girer. İnsanlarda, özellikle ailesinde alerjik hastalık olan çocuklarda astım, alerjik nezle gibi alerjik hastalıklara yol açabilir. Mitelar alerjik hastalıklara neden olabilen ev içinde en sık görülen alerjenlerdir.
Bu nedenlerle;
-Mite alerjisine bağlı astım, alerjik nezle, gözde alerjisi olan bebek, çocuk ve yetişkinler,
-Mitelara bağlı öksürük, hırıltı, nezle, hapşırma, ve burun kaşınması gözlerde sulanma gibi belirtileri olan bebek, çocuk ve yetişkinler;
Ayrıca:
-Özellikle ailesinde kurdeşen, astım, egzama gibi alerjik hastalığı olan bebek ve çocuklar,
-Egzaması olan veya bebekliğinde egzaması olan çocuklar,
-Deniz kıyısında olan şehirlerde veya nemli şehirlerde yaşayanların mitelara karşı önlem alması faydalı olur.

• Mitelar neden alerjik astımı tetikler?

Mite alerjisi astım ve alerjik nezlenin en sık nedenlerindendir. Bu nedenle mite alerjisi olan astımlı çocuklar mite’larla karşılaşınca astım belirtileri ortaya çıkar veya astım belirtilerinin daha da kötüleşmesine neden olur.
Mite’ların dışkıları alerjik özelliktedir ve ev tozuna yapışarak hareket ederler. Bu nedenle temizlik yapılırken yerde toza yapışmış miteların dışkıları tozla birlikte havaya hareket ederek burun ve ağızdan vücudumuza girerler. Vücudumuza giren mite alerjenleri özellikle genetik yatkınlığı olan çocuklarda alerjik reaksiyonlara ve alerjik hastalıklara yol açar. Mite alerjisi;

• Sık öksürük, nefes sıkışması ve hırlama belirtileri ile giden alerjik astıma,
• Sık burun akıntısı, peş peşe hapşırma, burun tıkanması, burun kaşınması, gözlerde kaşınma gibi belirtileri olan alerjik nezle ve göz alerjisine neden olabilir.
• Astım ve alerjik nezle, göz alerjisi de insan sağlığını kötü yönde etkiler ve hayat kalitesini bozar.

• Alerjik astıma neden olan mitelardan korunmak için önerileriniz neler?

Mite alerjisi olan veya mite alerjisi gelişme riski olan bebek, çocuk ve kişilerde mitelara karşı önlem çok önemlidir.  Bu durumlarda insan sağlığını olumsuz etkileyebilen mitelara karşı alınan önlemleri rutin ev temizliklerinin parçası haline getirmek faydalı olabilir. Mitelara karşı alınacak önlemleri şöyle sıralayabiliriz:

• Evinizi her gün iyice havalandırın.
• Toz tutan eşyaları azaltın, mümkünse tamamen kaldırın. Toz tutan kitaplar için kapaklı kütüphane kullanın.
• Mobilyalarda kumaş yerine deri veya suni deri kaplama tercih edin.
• Yatak, yorgan ve yastıklarınızda pamuklu, yünlü, kuş tüyü ürünler kullanmayın. Tercihiniz sentetik ürünler olsun.
• Çarşaf, yastık yüzü ve nevresimlerinizi haftada bir değiştirin. Bu ürünleri 60 derece veya daha sıcak suyla yıkayın, mutlaka ütüleyin.
• Perdelerinizi, kilimlerinizi, giysilerinizi iki haftada bir, 60 derece veya üzerindeki bir sıcaklıkta yıkayın.
• Halılarınızı güçlü bir elektrik süpürgesiyle en az haftada bir temizleyin. Ev içi nemi kontrol altına alın, evinizde buhar makineleri ve nemlendirici kullanmayın. Evde soba üstüne kaynayan su veya peteklerin üstüne ıslak bez koymayın. Çünkü mite’lar %55’in üstündeki nemli ortamlarda yaşar.
• Çocuğunuzda mite alerjisi varsa, evde temizlik yapılırken çocuğunuz temizlenen odada kalmasın veya maske taksın.
• Çocuğunuzun tüylü veya kumaş oyuncakları varsa kaldırın. Kaldıramıyorsanız, haftada bir kez derecede yıkayın veya haftada bir 24 saat buzdolabının buzluğunda bekletin.
• Bu standart önlemlere rağmen evleri tamamen mitelardan arındırmak mümkün değildir. Yeni geliştirilen, nano kapsül teknolojisi ile üretilen su bazlı sprey ürünün etkilerinin 3 ay kadar uzun sürmesi ve mite öldürmede çok etkili sonuçları nedeniyle umut verici görünmektedir.   Bu nedenle yatak, koltuk, halı ve perdelerinizi 3 ayda bir bu ürünlerle temizlemeniz fayda sağlayabilir.

Çocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay,  AA muhabirine yaptığı açıklamada, ev tozu akarı olarak bilinen miteların gözle görülemeyecek kadar küçük 8 ayaklı haşereler olduğunu söyledi.

Ev tozu akarlarının karanlık, nemli ve sıcak ortamlarda yaşadığını belirten Akçay, ''En çok yatak odalarındaki yatak, yastık, yatak takımları, battaniye, halılar, kumaş kaplı mobilyalar, tüylü oyuncaklar, peluşlar ve perdelerde bulunurlar. Yataklarımız mite ve bakteri kaynağı olduğu için bu haşereler deri, kepek, kıl ve saç parçalarıyla besleniyor.'' diye konuştu.

Akçay, 5 yıl kullanılan bir yatakta 10 milyon mite yaşadığını dile getirerek, şöyle devam etti:

''Bir gram ev tozunda tanesi canlı olmak üzere yaklaşık 19 bin mite bulunuyor. Mitelar, evde sık görülen ve alerjik hastalıklara neden olan alerjenlerdir. Mitelar nem oranının yüzde 50 üstünde ve sıcaklığın 18 santigrat üstündeki ısıyı tercih ederler ve çoğalmaları için ideal ısı derece, nem oranı ise yüzde 'dır. Nem oranının yüzde 50 altında olduğu ortamlarda akarlar uzun süreli yaşayamaz. Bu nedenle genelde deniz kenarına yakın bölgelerde daha fazladırlar. Evlerde yılın her döneminde akar bulanabilmektedir. Yaz döneminde ise miteların etkisi çok azalır çünkü mitelar yaz dönemlerinde çoğalamaz ve yaşayamaz. Mitelardan tamamen kurtulmak mümkün değildir. Bazı önlemlerle miteların ve bakterilerinin miktarı azaltılabilir. Mitelar havada uçmaz, ev tozuyla hareket ederler, bulundukları yüzeylere dışkılarlar. Miteların dışkıları alerjik özelliktedir ve ev tozuna yapışarak hareket eder. Bu nedenle temizlik yapılırken toza yapışmış miteların dışkıları tozla birlikte havaya karışarak burun ve ağızdan vücuda girer. Vücuda giren mite alerjenleri özellikle genetik yatkınlığı olan çocuklarda alerjik reaksiyon ve hastalıklara yol açar.''