Engel Derecesi Nasıl Hesaplanır

Toplumdaki engelli vatandaşlara yapılan pozitif ayrımcılık, sosyal devlet olmanın gerektirdiği ödevlerden bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor. Devlet engellilere verdiği düzenli maaşlar, vergi istisnaları ya da çeşitli istihdam teşvikleri gibi ayrıcalıklar ile ödevini yerine getiriyor. Peki bu imkanları hangi engellilere veriliyor, engellilik oranları nasıl hesaplanıyor?

Bireyin doku, organ ve/veya fonksiyon ve psikiyatri tanısı ve buna bağlı muhakeme yeteneği kaybından kaynaklı engelliliğini uluslararası yöntemleri temel alarak belirleyen derecelendirmeler, sınıflandırmalar ve tanımlamalar engellilik durumu olarak karşımıza çıkıyor.

20 Şubat &#;da, Resmi Gazete’de yayımlanarak resmen yürürlüğe giren &#;Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik&#; Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu ile Erişkinler İçin Terör, Kaza ve Yaralanmaya Bağlı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunun alınışı, geçerliliği, değerlendirilmesi ve bu raporu verebilecek yetkili sağlık kurum ve kuruluşlarının tespiti ile ilgili usul ve esasları belirlemek; engellilerle ilgili derecelendirmelere, sınıflandırmalara ve tanımlamalara gereksinim duyulan alanlarda ortak bir uygulama geliştirmek ve uluslararası sınıflandırma ve ölçütlerin kullanımının yaygınlaştırılması amaçlanıyor.

Engelli bireylere ilişkin değerlendirme çalışmalarında sınıflandırma sistemi olarak, İşlevsellik Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması (ICF) kullanılıyor. Kişinin yaşadığı fiziksel ya da ruhsal engellerin sonucu devlet tarafından engelli raporu verilebiliyor. Bu rapor sayesinde, engelli vatandaşlar kimi ayrıcalıklara sahip oluyor.

Hesaplama işlemleri, kişilerin engel durumları ile alakalı olan hastalıkların ayrı ayrı değerlendirilmesiyle gerçekleştiriliyor. Engelli raporu alacak kişinin aşağıda belirttiğimiz branşları içeren sağlık kurulundan geçmesi gerekiyor.

• Ortopedi
• KBB
• Göz
• Ruh ve Sinir Hastalıkları
• Nöroloji
• Genel Cerrahi
• İç Hastalıkları

Balthazard Formülüne Göre Hesaplama

Birden fazla engel durumu olan kişilerin engel durum hesaplamaları Balthazard formülüne göre yapılıyor.

Örnek Hesaplama

Birinci engellilik oranı %50, ikincisi %20 olan bir bireyi ele alalım;

• En yüksek oran ’den çıkartılıyor = 50,
• Çıkan sonuç ikinci oran ile çarpılıyor 50*20 = ,
• Elde edilen sonuç ’ e bölünüyor / = 10,
• Bulunan sonuç en yüksek engellilik oranı ile toplanması neticesinde kişinin engellilik oranı bulunuyor 50+10 = %60.
• Engellilik oranları ikiden fazla olur ise, birinci ve ikinci oranların sonucu birinci sıraya ve üçüncü sıradaki oran ikinci sıraya alınarak aynı işlemler tekrarlanıyor.

Kişinin 60 yaşın üzerinde olması durumunda bu orana %10 ekleme yapılıyor.

Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik için tıklayınız.

Engelli vatanda&#;lar kendilerine sunulan ayr&#;cal&#;klardan faydalanabilmek için öncelikle yetkili sa&#;l&#;k kurulu&#;lar&#;nca verilen raporu temin etmeliler. Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#; taraf&#;ndan yetkilendirilen bu hastaneler, ki&#;ilerin engel durumlar&#;n&#; detayl&#; &#;ekilde inceleyip ona göre engel oran&#;n&#; belirler. Her bireyin birbirinden farkl&#; ölçülerde bir ya da birden fazla engeli olabilir. Herkesin engel oran&#; farkl&#; &#;ekilde gündelik ya&#;amlar&#;n&#; etkileyebilir. Bu etkenlere bakarak yetkili sa&#;l&#;k kurulu&#;lar&#; engelli vatanda&#;lar&#;n engel oran&#;n&#; belirlemektedir.

Engelli raporu nedir?

Engelli vatanda&#;lar kendilerine devlet taraf&#;ndan sunulan ayr&#;cal&#;klardan faydalanabilirler. Kendilerine sunulan ayr&#;cal&#;klar&#; elde edebilmek için engelli raporu almalar&#; ve durumlar&#;n&#; resmîle&#;tirmeleri gerekir. Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#; taraf&#;ndan yetkilendirilmi&#; devlet hastaneleri engelli vatanda&#;lara bu raporu temin etmektedir. Engelli vatanda&#;lar&#;n bu haklardan yararlanabilmesi için engellilik durumlar&#;n&#;n derecelendirilmesi gerekir. Her bireyin engelli durumu farkl&#; olabilir ve ya birden fazla engele sahip olabilir. Engel durumunun günlük ya&#;am içerisinde engel sahibini nas&#;l etkiledi&#;i de engel derecelerini belirleyebilmek için önemli bir etkendir.

Engelli vatanda&#;lar engelli raporu ile çe&#;itli haklar kazan&#;rlar ve bu haklar onlar için çe&#;itli kolayl&#;klar sa&#;lar. Engelli raporu alan bireylerin sahip oldu&#;u haklar:

• Engelli ayl&#;&#;&#;
• Evde bak&#;m yard&#;m&#;
• Özel e&#;itim
• &#;stihdam kolayl&#;&#;&#;
• Bak&#;m hizmetleri ve sa&#;l&#;k
• Vergi indirimleri ve vergi muafiyeti

Engelli dereceleri nas&#;l hesaplan&#;r?

Engellilik dereceleri kanunda belirtilmi&#;tir. say&#;l&#; Gelir Vergisi Kanunu’nun Maddesine göre “Çal&#;&#;ma gücünün %80’ini kaybetmi&#; bireyler birinci derece engelli, çal&#;&#;ma gücünün %60’&#;n&#; kaybetmi&#; bireyler ikinci derece engelli, çal&#;&#;ma gücünün asgari %40’&#;n&#; kaybeden bireyler ise üçüncü derece engelli olarak tan&#;mlan&#;r.”

Engelli dereceleri hesaplan&#;rken Balthazard hesaplama yöntemi kullan&#;l&#;r. Birden fazla engeli olan bireylerin engel oran&#; hesaplamas&#;nda bu yöntem kullan&#;l&#;r. Balthazard hesaplama yönteminiyle engelli dereceleri hesaplamas&#;n&#; &#;öyle tan&#;mlayabiliriz:

• Bireyin vücudunda olan tüm engel durumlar&#; öncelikle tespit edilir ve oranlar&#; belirlenir.
• Bu tespit edilen engel oranlar&#; en yüksekten en aza do&#;ru s&#;ralan&#;r.
• En yüksek engel oran&#; vücudun tamam&#;n&#; temsil eden %’den ç&#;kart&#;l&#;r.
• Bu ç&#;kar&#;mdan elde edilen say&#;, s&#;ralamada ikinci s&#;rada ye alan engel oran&#; ile çarp&#;l&#;r.
• Çarp&#;mdan ç&#;kan sonuç ’e bölünür ve elde edilen say&#; en yüksek vücut kayb&#; oran&#;na eklenir. Bu sayede en yüksek olan birinci ve ikinci kay&#;plar&#;n tüm vücut fonksiyon kay&#;plar&#; elde edilmi&#; olur.
• E&#;er engel say&#;s&#; ikiden fazlaysa birinci ve ikinci engellerin kay&#;p oran&#; birinci s&#;raya, üçüncü olan engel oran&#; ikinci s&#;raya kayd&#;r&#;larak ayn&#; i&#;lemler tekrarlan&#;r.
• Birey e&#;er 60 ya&#; üzerindeyse Balthazard yöntemi ile elde edilen engel oran&#;na %10 daha eklenir.

Sa&#;l&#;k Bakanl&#;&#;&#; taraf&#;ndan belirlenen resmî sa&#;l&#;k kurulu&#;lar&#; ki&#;ilerin engel durumlar&#;n&#; tespit eder. Bu yöntem ile birden fazla engel durumu olan ki&#;ilerin toplam engel oran&#; bulunmu&#; olur. Bu sayede engelli raporu da bireye verilir, engel sahibi birey de kendisine verilmi&#; haklar&#; kullanabilir.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ