Sınıf Yönetimi Münire Erden Pdf

Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları seafoodplus.infoçseafoodplus.info Rıza TERZİ*  Yeni bir bin yılla birlikte artan değişim hızı ve bu hıza ayak uydurabilecek nitelikli insan gücü yetiştirmek zorunda olan eğitim sistemimizin başarısı nitelikli öğretmenlere bağlıdır. Nitelikli insan gücünün yetiştirildiği yer sistemin en işlevsel parçası olan okul ve sınıftır. Bu nedenle etkili bir okul ve sınıf yönetiminin var olması gerekliliği kaçınılmaz olarak karşımıza çıkmaktadır. Sınıfı bir sistem olarak algılamayı gerektiren sınıf yönetiminin eğitim ve öğretim üzerindeki etkisi alanyazında genel kabul gören bir anlayış biçimidir. Etkili bir sınıf yönetimi olmaksızın sınıf ortamında öğrenciye kazandırılmak istenen davranış biçimlerinin istenen düzeyde gerçekleşebileceğini söyleyebilmek zordur. Sınıf yönetimi, kaynakları örgütleme, çevreyi etkili bir biçimde düzenleme, öğrenci gelişimini gözleme, ortaya çıkabilecek öğrenci sorunlarını önceden tahmin edebilme gibi unsurları içeren sınıftaki hayatın bir orkestra gibi yönetilmesidir (1) . Sınıf yönetimi bir öğretim sistemi olmayıp, modern sınıfın kaçınılmaz çeşitliliğini, karmaşıklığını eşgüdümleyen sistematik bir yöntemdir (2) . Bir yöntem olarak sınıf yönetiminin çeşitli dinamiklerin etkileştiği sınıf ortamında öğretmenlerin yönetim becerileri üzerinde odaklaştığı söylenebilir. Öğretmenin yönetim becerileri sınıf içi kadar; aile, okul çevresi, toplum ve okul kültürü gibi diğer sistem öğelerini kapsayan geniş bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Sınıf yönetiminin değişkenlerini öğretmen, öğrenci, okul programı, eğitim ortamı, eğitim yönetimi, aile ve çevre olarak sıralayabiliriz. Ancak bu değişkenler içerisinde en stratejik olanı öğretmenlerdir. Çünkü eğitim süreçlerinin düzenlenmesinden ve yürütülmesinden öğretmen sorumludur (3,4) . Bu anlamda etkili bir biçimde yönetim yetenekleri olmaksızın öğretmenlerin diğer becerileri 1 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları etkisiz kalabileceği gibi iyi bir sınıf yönetimi ve organizasyonu öğretmenleri karşılaşacakları bir çok zorluktan da kurtarır (5) . Eğitim sisteminin en küçük birimi olan sınıf, eğitim amaçlarının davranış boyutuna aktarıldığı işlevsel ve özel bir çevredir. Bu anlamda sınıf ortamının dinamik süreçlerin etkileştiği bir alan olduğu söylenebilir. Bu dinamik süreçleri eğitim ve öğretimin hedefleri doğrultusunda yönlendirecek öğretmene önemli görevler düşmektedir. Etkili sınıf yönetiminin önemli değişkenlerinden birinin öğretmen davranışları olduğu söylenebilir. Öğretmen bir yandan bilgi, beceri ve tutumlarıyla öğrencilerinin eğitimi görevini yürütürken diğer yandan davranışları ile onları etkiler. Öğretmenin samimi, anlayışlı sabırlı olması öğrenciyi olumlu düşünmeye sevk edecek aksi davranışlar ise öğrenci üzerinde olumsuz etki yaratacaktır (6) . Etkili sınıf yönetimi sadece sınıftaki süreğen olaylara ve davranış yönetimine dikkat edilmesini değil aynı zamanda öğretmenlerin öğretim uygulamalarında nasıl davranacaklarına ve bu uygulamaları nasıl örgütleyeceklerine de dikkat edilmesini gerektirir. Bu anlamda öğretmenin sınıf yönetimi etkinliklerinin, hedeflerin ve dersin içeriğinin tümüyle ilişkilidir (7,8) . Öğretmen, öğrencilerin davranış sorunlarını ortadan kaldırmak ve öğretme ve öğrenme çevresinin yaratılması ve sürdürülmesi için gerekli olan hazırlıkları yaparak uygulamalı ve sürdürebilmelidir (9) . Bu öncelikle öğrencilerin öğrenmeye ayrılmış olan süreyi verimli biçimde değerlendirmeleri ve ikinci olarak öğrencilerde sorumluluk bilincinin gelişmesi ve davranışlarını kontrol becerisi kazanmalarını sağlama açılarından önem taşımaktadır. Öğretmen, plânlamadan, önceden tahmin edemeyeceği sorunların üstesinden gelme ve öğrenciyi istenilen amaçlar yönünde eşgüdümlemeye kadar geniş bir yelpaze içerisinde sınıf ortamının örgütlenmesini yönetim becerilerine dayalı olarak düzenleyebilmelidir. 2 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları Bu düzenlemenin istenen düzeyde gerçekleşebilmesinin, sınıftaki olaylar örgüsünün tek tek parçalarını değil, tümünü birden göz önünde tutularak başarılabileceği söylenebilir. Öğretmenler öğrencilerin sadece yetenek ve öğrenme alışkanlıklarına değil, aynı zamanda davranışlarına da dikkat etmelidirler. Davranış kontrolü sınıf yönetiminin önemli bir öğesidir (10) . Pozitif bir çevre yaratmak ve problemleri önlemek için öğretmenler bireysel farklılıkları göz önünde bulundurmalı olumlu davranışları ve öğrenci motivasyonunu desteklemelidir (11) . Bu aynı zamanda davranışların etkili yönetildiği, istenmeyen davranışların sınıfın katılımını ve motivasyonu düşürmeden en aza indirilmiş olduğu bir sınıf anlamına da gelmektedir. Davranışların ve öğrenmenin iyi yönetildiği sınıfta, öğrenciler öğretim amaçlarını gerçekleştirir ve amaçların gerçekleşmesini engelleyen davranışlar gözlenmez (12) . Öğrencilerin öğretimin amaçlarına beklenen düzeyde ulaşabilmelerini kolaylaştıran sınıf yönetiminde önemli bir aktör olan öğretmenin belirli bir takım ilkeleri takip etmesi ve sınıf ortamında bu ilkelere uyulması gerekliliği vardır. Bu ilkelere öğretmen rollerinin izleyeceği aşamalar da denilebilir. Bunları öğrencinin derse giriş davranışlarının desteklenmesi, öğrenci gelişimine yardım için harekete geçebilme ve bu gelişim için başvurulacak bir sonraki aşamanın doğru bir biçimde tespit edilmesi olarak ifade edebiliriz (13) . Bu konuda etkili sınıf yöneticilerinin şu ilkeleri unutmamaları gereği üzerinde durulmaktadır (14) : • Sınıftaki hareket yöntemlerini, standartlarını ve iletişim döngüsünü öğrenciler açısından oluşturun. 3 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları • Öğretim için önceden plân yapın ve öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun materyalleri önceden hazırlayın. • Öğrenci gelişimini takip eden değerlendirme (accountability) sistemleri geliştirin. • Öğrenme uygulamalarına ayrılan zaman ve görevlerinizi analiz edin. • Öğretimle ilgili kurallara ve standartlara uyumu gözleyin. Öğrencilerin bunları anlamalarına yardımcı olun. Sınıf yönetimi ile oluşturulacak öğrenme çevresi öğrencilerde öğrenme isteğini, bilgiyi almaya hazır bulunuşluğu, derslerin içeriğinin anlaşılmasını artıran bir öğretim çevresidir. Öğrenme etkinliklerinin düzenleyicisi olarak öğretmen, öğrenci üzerine odaklaşan öğrenci merkezli bir öğretmeni de ifade etmektedir. Öğrenme çevresi; fiziksel, sosyal ve eğitimsel çevre olmak üzere üç kavramı ihtiva eder. Öğretmen ihtiyaçlara göre her kavramı öğrencileriyle etkili bir iletişime girerek iyi plânlayabilmeli ve yönetebilmelidir (15) . Etkili öğretmenler sınıf içi davranışlarında olduğu kadar mesleklerinde de ön plâna çıkan öğretmenlerdir. Etkili öğretmenlerin temel özelliklerinden biri de öğrenme çevresini oluştururken bilişsel duyuşsal ve psiko-motor öğrenmelerin üçüne birden önem vermeleridir (16) . Başarılı bir sınıf yönetiminin en temel anahtarı uygulamalar ile ilgili olarak plân yapmaktır. Öğretmen yapacağı plânla birlikte etkili bir biçimde başarılı olabilmek için istenmeyen davranışları ortaya çıkaran olayları da hesaba katarak davranışını oluşturmalıdır. Bu bağlamda öğretmen, uygun bir öğretim yöntemi belirlemez ve esnek bir yaklaşım biçimi 4 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları sergilemezse en iyi ders plânı bile başarısızlığa uğrayabilir. Sınıftaki zamanın kullanımı ile ilgili çalışmalar zamanın öğrenme üzerinde önemli bir faktör olabileceğini, zamanın kullanımına sadece öğretmenlerin değil, öğrencilerin de ihtiyacı olduğunu göstermiştir. Çoğu disiplin sorunları derse düzenli bir başlangıç yapılamamasından kaynaklanmasına rağmen, ikinci en çok sorun yaratan kısım ise dersin bitimidir (17) . Dikkatli bir şekilde plânlanmış bir ders bitimi tecrübeli öğretmenler bir uygulamadan diğerine geçişi başarıyla yapabildikleri bir yöntemdir (18) . Zamanın etkili bir şekilde kullanımı, öğretmenin öğrenciye belirli bir ders saati içerisinde kazandırması gereken bilgi, tutum ve davranışların istenilen düzeyde oluşmasında önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Sınıftaki uygulamaların akıcılığı, disiplin açısından önemlidir. Çünkü dersin bölünmesi öğretmen ve öğrencinin dikkatinin bozulmasına ve ilgisinin azalmasına neden olur (19) . Doğru dengeyi bulmak çoğu zaman kolay bir iş değildir. Aynı şeyler üzerinde devamlı bir şekilde durmak sıkıcılığa ve monotonluğa; çok fazla değişiklik yapmak ise zihinlerin karışmasına neden olabilir. Öğrenciler genellikle canlarının sıkıldığı, otoriteye karşı çıkma ihtiyacı duyduklarında istenmeyen davranışlarda bulunabilirler. Öğretmen öğrencilerin derse etkili katılımlarını sağlayarak istenmedik davranışları azaltabilir (20) . Konularına hakim olan öğretmenler öğrencilerini derse aktif olarak katarlar. Bu öğretmenler ders sunularını açık öğrencilerin öğrenme esnasında karşılaştıkları sorunları bilen, öğrencilerin soruları için hazır ve verdikleri cevaplarda herhangi bir kaçamak ve belirsizlik olmayan öğretmenlerdir (21) . Öğrencilerin etkili katılımını sağlayabilmek için öğretmen, dikkati toplayıcı değişik öğretim yöntemlerini, sınıfla açık bir iletişime girmeyi, konunun gerçek hayatla bağlantılarını kurarak işlemeyi kullanabilir. Öğretmenliğin ilk yıllarında sınıf yönetimi öğretmenlerin zamanlarının önemli bir bölümünü 5 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları alır. Ancak davranış yönetimi ile ilgili karşılaşılan güçlükler sadece deneyimsiz öğretmenlerle sınırlı değildir. Deneyimli öğretmenlerinde sınıf yönetimi ile ilgili stratejilere gereksinimi vardır (22 ) . Sınıf yönetimi ile ilgili olarak öğretmenlerin karşılaştığı güçlükler sınıf yapısından ve öğrenciden kaynaklandığı kadar öğretmenden de kaynaklanmaktadır. Öğretmenden kaynaklanan sorunlar öğretmenin yönetim ve öğretim tarzı, öğrencilerde düşük beklenti belirleme, öğretmenin kişisel özellikleri, öğrenci rolünü algılama biçimi olarak ifade edilebilir (23) . Etkili bir sınıf yönetimi için tecrübe kazanılmasını beklemenin hem öğretmen açısından hem de öğrenci açısından eğitim ve öğretim hedeflerine ulaşmada sorunlar doğuracağından hareketle, kuram-uygulama arasında paralellikler kurarak gerçeğe ulaşmak daha doğru gözükmektedir. Sınıf gerçeğini anlamlandırmada deneyim ve uzmanlıkla ilgili olarak öğretmenler arasında yöntem farklılıklarının olduğu, uzmanlaşmış öğretmenlerin sınıfın içerisinde önemli olanla önemli olmayanı ayırt etmede daha yetenekli oldukları ve dersin bir bölümünün başlangıç ve bitimi ile ilgili olarak daha açık bir ileti kullandıkları ifade edilmektedir (24) . Öğretmenin neşeli, mutlu ve kendine güvenli hâli güdü, tersi görüntüler olumsuz etki yapmaktadır. Öğretmenin duygusal durumu, sınıfta rahat olup olmaması her türlü kararını etkilemektedir (25) . Olumsuz duygular tepkimeler neticesinde karar veren öğretmenlerin etkili karar verebileceklerini söyleyebilmek zor görülmektedir. Bu nedenle öğretmenlerin problemlerinden arınarak sınıfa girmeleri daha etkili karar alıp uygulamalarını sağlayabilir. Etkili öğretmen davranışları ile ilgili olarak uygulamalı bir yaklaşımı benimseyen Fontana etkili sınıf yöneticileri olacak öğretmenlere uygulamaları gereken temel kuralları şu şekilde ifade etmektedir (26) . • Dakik olun: Çoğu sınıf problemleri öğretmenin sınıfa geç gelmesi ile başlar. Derse zamanında gelmeniz öğrenciyi ve dersi önemsediğiniz görüntüsünü verir. • İyi hazırlanın: Derse iyi hazırlanmak öğretim hedeflerine ulaşmak için önemlidir. Öğrenci 6 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları öğrenmek için oradadır. Öğrenme hedeflerine ulaşılması sizin derse etkili bir biçimde hazır olmanıza bağlıdır. • Hızlı bir şekilde derse başlayın: Öğrencilerin dikkatini ve katılımlarını sağlayacak yöntemlerle başlayarak derse hızlı ve kararlı bir başlangıç yapın. • Tüm sınıfın katılımı konusunda ısrarcı olun: Konuyu açıklamaya başlamadan tüm sınıfın dikkatini derse toplayın. • Sesinizi etkili bir biçimde kullanın: Ses, öğretmenin sınıfla olan etkileşiminde en önemli öğedir. Sesini etkili kullanan bir öğretmenin öğrencinin dikkatini toplamada, sesini etkili kullanamayan bir öğretmene nazaran daha avantajlıdır. • Karışıklıklarla uğraşabilmek için açık stratejileriniz olsun: Beklenmeyen bir durumda nasıl davranılacağı bilinirse sorunlar kolayca halledilebilir. • Karşılaştırma yapmaktan kaçının: Öğrenci performansları hakkında karşılaştırma yapmak sınıfta bölünmelere neden olabilir. Düşük performanslı öğrencilerin tamamen kaybedilmesine yol açabilir. • Verdiğiniz sözleri tutmaya dikkat edin: Verilen sözlerin tutulmaması sınıfta güveni zedeleyebilir. • Sınıfı amacına uygun bir biçimde organize edin: Oturma düzeni, araç ve gereçlerin uygun bir biçimde yerleştirilmesi iyi bir organizasyon için gereklidir. • Öğrencilerin problemleri ile ilgilenin: Öğrencinin ders içi ve ders dışından kaynaklanan problemleri ile ilgilenmek öğrencinin derse katılımını artırabilir. 7 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları Etkili öğretmenlerin sınıf içi davranışları değerlendirildiğinde yönetim açısından liderlik özellikleri gösterdiği, duygusal yönden ise öğrencilere yakın duran, onların sınıf içi ve sınıf dışındaki problemlerine eğilen bir yol izlediği söylenebilir. SONUÇ Sınıfın karmaşıklığını ve çeşitliliğini eşgüdümleyen, öğrenme çevresini daha etkili bir şekilde oluşturan bir yöntem olarak sınıf yönetimi, sınıftaki uygulamaların tümüyle ilişkilidir. Bu uygulamaların hazırlayıcısı ve yönlendiricisi olarak öğretmen davranışları öğrenme hedeflerine ulaşmada önemli bir etkendir. Bu nedenle öğrenci ihtiyaçları çerçevesinde öğretmen gerektiğinde bir lider, gerektiğinde bir arkadaş olabilmelidir. Uygun bir ortam oluşturulduğunda, doğru program ve doğru yöntemlerle her insanın öğrenme isteğinin artacağı ve “bütün öğrencilerin öğrenebileceği” söylenebilir.  * Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi. (1) J. Kasin Lemlech. Classroom Management, Longman Press, Newyork. , s (2) R Waterhause. Classroom Management, Educational Press, Stafford, , s (3) Ayhan Aydın. Sınıf Yönetimi, Anı Yayıncılık, Ankara, , s (4) E.C. Wragg. Class Management. Roudledge, London, , s (5) Sheila Macrae. “Classroom Management and Organization”, Becoming a Teacher, 8 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları (Ed.)Justin Dillon. seafoodplus.infoe. Open University Press, Newyork, , s (6) Nezahat Güçlü. “Öğretmen Davranışları”, Millî Eğitim, , , s (7) Julie P. Sanford ve Edmund Emmer. Understanding Classroom Management, Prentice Hall, New Jersey, , s (8) M. Cohn. To be a Teacher, Random Hause, Newyork, , s (9) Daniel L. Duke. Teacher’s guide to classroom management, Random Hause, Newyork, , s (10) Peter Mortimore, Pamela Sammos. “Teacher Espectation.” Teaching and Learning in the Primary School . (Ed.) Andrew Pollard and Jill seafoodplus.info Open University, Newyork, , s (11) Anita Woolfolk. Educational Psycology, Allan and Bacon Inc., Boston, , s (12) Mehmet Özyürek. Sınıfta Davranış Yönetimi, Karatepe Yayınları, Ankara, , s (13) Wynne Harlen. The Teaching of Science in Primary Schools, David Fulton Publishers, London, , s (14) J. Kasin Lemlech. a.g.e., s (15) Shirley Bull ve Jonathan Solity. Classroom Management, Roudledge, London, , 9 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları s (16) Donald C. Orlich, Robert J. Harder, Richard C. Kalahan. Teaching Strategies, Houghton Mifflin Company, Boston, , s (17)Janet R. Moyles. Organizing for Learning in the Primary Classroom, Open University Press, Buckingam, , s (18)Colin J. Smith ve Robert Laslett. Effective Classroom Management, Roudledge, London, , s (19) Smith ve Laslett. a.g.e., s (20) Münire Erden, Y. Akman. Eğitim Psikolojisi, Arkadaş Yayınları, Ankara, , s (21) Woolfolk a.g.e., s (22) Özyürek. a.g.e., s (23) Bülent Öztürk. “Sınıfta İstenmeyen Davranışların Önlenmesi ve Giderilmesi”, Sınıf Yönetimi , (Ed.) Emin Karip, Pegem Yayıncılık, Ankara, , s (24) David Berliner. ”Teacher Expertise” Teaching and Learning in the Primary School. (Ed). Andrew Pollard and Jill Bourne, The Open University Press, Newyork, , s 10 / 11 Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları (25) Hüseyin Başar. Sınıf Yönetimi, M.E.B. Yayınları, İstanbul, , s (26) David Fontana. Classroom Control. The British Psychological Society, London, , s Kaynak: seafoodplus.info   11 / 11 

1 SINIF YÖNETİMİ

2 Editör: Prof. Dr. M. Çağatay ÖZDEMİR SINIF YÖNETİMİ ISBN DOI / Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. , PEGEM AKADEMİ Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şseafoodplus.info aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Pegem Akademi Yayıncılık, yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye de kurulan seafoodplus.info ve seafoodplus.info tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere adresinden ulaşılabilmektedir. 1. Baskı: Ekim , Ankara 3. Baskı: Ekim , Ankara Yayın-Proje: Özlem Sağlam Dizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek Kapak Tasarımı: Pegem Akademi Baskı: Vadi Grup Basım A.Ş. İvedik Organize Sanayi Cadde Sokak No Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: [email protected]

3 3. Baskı İçin Önsöz Eğitim Fakülteleri uzun yıllardır öğretmen adaylarına; alan bilgisi, meslek bilgisi ve genel kültür bilgisi kazandırmaya yönelik dersler vermektedir. Bu dersler ile nitelikli öğretmen yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Yüksek Öğretim Kurulunca öğretmen yetiştirme modellerinde değişiklikler yapılmaktadır. Bu değişikliklerden biri de Yüksek Öğretim Kurulu nun yılında Eğitim Fakültelerinin ders programında yaptığı değişikliktir. Bu yıldan itibaren Eğitim Fakültelerinde Sınıf Yönetimi dersi verilmeye başlanmıştır. Sınıf yönetimi dersi öğretmenlik meslek bilgisini kazandırmaya yönelik dersler arasında olduğundan öğretmenler için oldukça önemlidir. Bu ders; öğretmen adayları ve öğretmenlerin sınıf yönetimi konusunda bilgilenmelerine ve bu bilgileri etkili bir biçimde sınıfta uygulamalarına yardımcı olacak bilgiler içermektedir. Bu dersle öğretmen, öğretim sırasında öğrencisini daha iyi tanıyabilecek, onu daha iyi motive edecek, onunla daha iyi iletişim kuracak, bilgileri sınıf ortamına etkili bir biçimde aktaracak, sınıf ortamında zamanını daha iyi değerlendirecek, sınıfta çıkabilecek her türlü soruna daha iyi çözümler getirecek, sınıf ortamını daha iyi organize edecek ve sınıf içi etkinlikleri daha iyi planlayacaktır. Bu kitap, Yüksek Öğretim Kurulunun Sınıf Yönetimi dersi için verdiği kur tanımı esas alınarak hazırlanmıştır. Kitabın tümü tek bir yazar tarafından yazılmamış, her bir bölüm konunun uzmanı kişilerce yazılıp, kitabın editörünce birleştirilmiştir. Her bölüm, bölümün içeriğini gösteren ve bölümde incelenecek konuyu kısaca açıklayan anahatlar kısmıyla başlamakta, bölümü tekrar etmek amaçlı hazırlanmış bir özet kısmıyla sona ermektedir. Her bölümde, konu hakkında daha fazla araştırma yapmak için kullanılabilecek kaynakça ve önerilen kaynaklar kısmı bulunmaktadır. Ayrıca her bölümün sonunda, bölümü daha anlaşılır kılmak amaçlı hazırlanmış örnek olay ve bölümün şematik gösterimi vardır. Kitabın hazırlanmasındaki yoğun uğraş içinde en fazla sorumluluğu üstlenen her bir bölümün yazarına ayrı ayrı teşekkür ederim. Kitapla ilgili çalışmaları organize eden Yrd. Doç. Dr. Halük Ünsal a; yazarlarla iletişim ve koordinasyon sağlayıp, bölümleri kontrol eden Arş. Gör. A. Selcen Bingöl e ve Arş. Gör. Özge Ceren Çelik e ve kitabın yayımlanmasını sağlayan Pegem Akademi deki bütün personele teşekkür etmek isterim. Ayrıca bu uğraşta emeği geçen, ismini zikredemediğim kişilere özel teşekkürlerimi iletirim. Prof. Dr. M. Çağatay ÖZDEMİR Ekim

4 Bölümler ve Yazarları 1. Bölüm: Eğitim, Okul ve Sınıf Yönetimi Prof. Dr. Servet Özdemir Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi 2. Bölüm: Öğrenme İçin Motivasyon Prof. Dr. Galip Yüksel Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi 3. Bölüm: Sınıf Yönetiminde Aile ile İşbirliği Prof Dr. Yücel Gelişli Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi 4. Bölüm: Sınıf Ortamında İstenmeyen Davranışlar ve Yönetimi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Ethem Özdemir Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 5. Bölüm: Sınıfta Öğretim Liderliği Prof. Dr. Yavuz Erişen Yıldız Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 6. Bölüm: İletişim ve Etkileşim Yrd. Doç. Dr. Sevil Büyükalan Filiz Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi 7. Bölüm: Sınıfta Zamanın Etkili Yönetimi Prof. Dr. Gülay Ekici Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi

5 8. Bölüm: Sınıfta Kurallar Geliştirme ve Uygulama Doç. Dr. Melek Çakmak Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi 9. Bölüm: Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf İçi ve Dışı Etkenler Prof. Dr. Soner Mehmet Özdemir Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bölüm: Okul ve Sınıfta Disiplin Yrd. Doç. Dr. Halük Ünsal Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bölüm: Sınıf Organizasyonu Doç. Dr. İhsan Seyit Ertem Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bölüm: Sınıfta Yerleşim Düzeni Doç. Dr. Mustafa Ulusoy Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Bölüm: Sınıfta Etkili Öğrenme Doç. Dr. Demet Somuncuoğlu Özerbaş Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi

6 İÇİNDEKİLER Önsöz iii Bölüm 1 Eğitim, Okul ve Sınıf Yönetimi Anahatlar Giriş 2 Okul Yönetimi Okul Geliştirme Ölçütleri Etkili Sınıf Yönetimi İçin Bazı Öneriler Özet Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 2 Öğrenme İçin Motivasyon Anahatlar Giriş İçsel ve Dışsal Motivasyon Motivasyon Kuramları Davranışçı Kuram Pekiştireç ve Pekiştirme Bilişsel Kuramlar İnsancıl Kuram Motivasyon ve İhtiyaçlar İhtiyaçlar hiyerarşisi olarak motivasyon: Maslow&#;un çalışması Sosyal ve Duygusal İhtiyaçlar a. Aitlik ihtiyacı b. Onanma ihtiyacı c. Endişeyi azaltma ihtiyacı Bilişsel öğrenme ihtiyaçları a. Özerklik ihtiyacı b. Başarı ihtiyacı c. Başarı ve başarısızlığı anlama ihtiyacı: Yükleme kuramı

7 4. Kendi değerini koruma ihtiyacı Motivasyon ve İnanışlar Yetenek hakkındaki inanışlar Kapasite hakkındaki inanışlar: Özyetkinlik Öğrenen Odaklı Sınıf Öğrencileri Motive Etmenin Yolları Özet Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 3 Sınıf Yönetiminde Aile İle İşbirliği Öğrenme Hedefleri Anahatlar I. Aile ve Aile Türleri a. Ailenin Tanımı b. Aile Türleri Kırsal aile Gecekondu ailesi Kent ailesi II. Ailenin Çocuğun Okul Başarısına Etkisi a. Ailenin Görevleri b. Ailenin Çeşitli Yönleri ve Eğitim Ailenin Tipi Boşanma Çalışan Anne ve Babalar III. Ailelerin Eğitim ve Öğretimden Beklentileri IV. Okul ve Aile İşbirliği V. Öğretmen Aile İşbirliği Öğretmen Aile İlişkisinin Gerekçeleri VI. Öğretmen Aile İşbirliği Türleri a. Ev Ziyaretleri b. Mektupla İletişim c. Telefon Görüşmeleri viii Sınıf Yönetimi

8 d. Sınıf Anneliği ya da Öğretim Yardımcılığı e. Veli Toplantıları f. Aile Eğitim Programları g. Aile Konferansları VII. Aile İşbirliği İçin Öneriler Özet Örnek Olay Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 4 Sınıf Ortamında İstenmeyen Davranışlar ve Yönetimi Anahatlar Giriş İstenmeyen Davranışların Anlamı İstenmeyen Davranışlara İlişkin Ölçütler Öğrenci ve Öğretmenlerde İstenmeyen Davranışlara İlişkin Bir İnceleme ve Araştırma İlgili Yayınlarda Sınıf Ortamında İstenmeyen Davranışların Nedenlerine İlişkin Çalışmalar Sınıf Yapısı ve Donanımından Kaynaklanan Problemler Öğrenciden Kaynaklanan Problemler Öğretmenden Kaynaklanan Problemler İstenmeyen Davranışlara İlişkin Yaklaşımlar Müdahaleci Olmayan Yaklaşım Davranışçı Yaklaşım Etkileşimci Yaklaşım Davranış Değiştirmenin İlkeleri İstenmeyen Davranışın Engellenmesi ve Yönetimi Problemi Anlamalı Öğretmenin Olumlu Etkileri Görmezden Gelmek Uyarmak Derste Değişiklik Yapmak Sorumluluk Vermek Öğrenciyle Konuşmak Okul Yönetimi ve Aileyle İletişim Kurmak İçindekiler ix

9 Ceza Vermek Günlük Dilde Ceza Davranış Biliminde Ceza Birinci Tür Ceza İkinci Tür Ceza Ceza Vermede Uyulması Gereken İlkeler Uygun Olan Davranışların Pekiştirilmesi Pekiştirilmenin Etkili Olarak Kullanılmasında Şu Hususlara Dikkat Edilmelidir Pekiştirmenin Türleri Olumlu Pekiştirme Olumsuz pekiştirme Uygulayıcıların Benimsedikleri Pekiştireçler Sonuç Aile Faktörü İle İlgili Sonuçlar Öğrenci Faktörü İle İlgili Sonuçlar Öğretmen-Okul-Yönetim Faktörü İle İlgili Sonuçlar Diğer Faktörlerle İlgili Sonuçlar Özet Örnek Olay Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 5 Sınıfta Öğretim Liderliği Anahatlar Giriş Liderlik Kavramı Liderlik Tanım ve Yaklaşımlarının Gelişimi Liderlikte Güncel Yaklaşımlar ve Öğretim Liderliği Kültürel Liderlik ve Öğretim Liderliği Vizyoner Liderlik ve Öğretim Liderliği Etik Liderlik ve Öğretim Liderliği x Sınıf Yönetimi

10 Süper Liderlik ve Öğretim Liderliği Transformasyonel - Transaksiyonel Liderlik ve Öğretim Liderliği Entelektüel Liderlik ve Öğretim Liderliği Liderlik ve Öğretim Liderliği Konusunda Yapılan Bazı Çalışmalar Özet Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 6 İletişim ve Etkileşim Anahatlar Giriş İletişimde Yer Alan Ögeler İletişim Çeşitleri Kişi içi iletişim Kişiler arası iletişim Sözlü iletişim Sözsüz iletişim Sınıf İçi İletişim Empati Sınıf İçinde Sözel Olmayan Iletişim Becerisi Bir Anektot Öğretmen - Öğrenci İletişimi İletişim Engelleri Sınıfta İletişim Engeli Oluşturan Faktörler Özet Gerçek Yaşamda Öğretmen Davranışları Beyin Fırtınası Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi İçindekiler xi

11 Bölüm 7 Sınıfta Zamanın Etkili Yönetimi Anahatlar Giriş Zaman ve Zaman Yönetimi Nedir? Sınıfta Zamanın Etkili Yönetimi a. Eğitim- Öğretimde Zaman Kavramı b. Eğitim-Öğretimde Zaman Yönetimi Kavramı c. Sınıfta Zamanın Etkili Yönetiminin Sağladığı Yararlar Sınıfta Zaman Yönetimini Etkileyen Temel Boyutlar Sınıfta Zaman Tuzakları Sınıfta Zamanın Etkili Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Sınıfta Zaman Yönetimi Envanteri Öğretmen İçin Etkili Zaman Yönetimi Envanteri Öneriler Özet Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölüm 8 Sınıfta Kurallar Geliştirme ve Uygulama Anahatlar Giriş Sınıfta Kurallar ve Uygulama Süreci Sınıf Atmosferinde Kural Sınıf Kurallarının Belirlenmesi Kural Sayısı Kural İfadeleri Sonuç Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi xii Sınıf Yönetimi

12 Bölüm 9 Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf İçi ve Dışı Etkenler Anahatlar Sınıf Ortamını Etkileyen Etkenler Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf İçi Faktörler Öğrenci Özelliklerinin Sınıf Ortamlarına Etkisi Öğretmenin Sınıf Ortamlarına Etkisi Öğretmenin Rolleri Öğretmen Yeterliği İyi Öğretmen Nasıl Olmalıdır? Eğitim/Öğretim Programının Sınıf Ortamlarına Etkisi Sınıfın Fiziksel Yapısının Sınıf Ortamlarına Etkisi Öğrenci Sayısı Isı, Işık (Aydınlatma) ve Renk Görünüm (Estetik) ve Temizlik Gürültü ve Akustik Araç-Gereçler / Öğretim Materyalleri Sınıf Ortamını Etkileyen Sınıf Dışı Faktörler Okul ve Okul Yönetiminin Sınıf Ortamlarına Etkisi Ailenin Sınıf Ortamlarına Etkileri Kitle İletişim Araçlarının Sınıf Ortamlarına Etkisi Çevre ve Arkadaş Grubunun Sınıf Ortamlarına Etkisi Özet Örnek Olay Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 10 Okul ve Sınıfta Disiplin Anahatlar Sınıf Yönetimi ve Disiplin Okulda disiplin Sınıfta Disiplin, Disiplin Model ve Teorileri Disiplin Yaklaşımı Kararlaştırma İçindekiler xiii

13 Kontrol ilişkisi Teorik Temeller Disiplin Modelleri Okullarda Disiplin Uygulamaları Özet Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 11 Sınıf Organizasyonu Anahatlar Sınıf Organizasyonun Tanımı ve Önemi Sınıfın Fiziksel Organizasyonu ve Teknoloji Kullanımı Sınıfın Sosyal ve Psikolojik Organizasyonu Sınıfta Zaman Organizasyonu Sınıf Kurallarının Organizasyonu Sınıfta Öğretimin Organizasyonu Son Söz Örnek Olay Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 12 Sınıfta Yerleşim Düzeni Anahatlar Sınıfta Yerleşim Düzeni Temizlik Işık Renk Sınıfın Büyüklüğü ve Öğrenci Sayısı Isı Gürültü xiv Sınıf Yönetimi

14 7. Estetik Güvenlik Sınıfın Düzenlenmesi Sınıf Tabanı Koltuklar ve Masalar Sınıf Kitaplığı Sınıf Duvarları Teknoloji Dolaplar ve Depo Öğretimsel Alanlar Öğrenme ve İlgi Merkezleri Küçük Grup Çalışma Alanı Bireysel Çalışma Alanı Yerleşim Düzeni Özet Örnek Olaylar Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi Bölüm 13 Sınıfta Etkili Öğrenme Anahatlar Sınıfta Etkili Öğrenme Ortamı Oluşturma Etkili Öğrenme Ortamı Oluşturmada Lider Öğretmen Etkili Ders Tasarımı Öğretme Öğrenme Sürecinin Niteliğini Belirleyen Ögeler Etkili Öğrenmede Yönelimler Öğrenci Merkezli Öğrenme Örnek Olay Özet Kaynaklar Önerilen Kaynaklar Bölümün Şematik Gösterimi İçindekiler xv

15 EĞİTİM, OKUL VE SINIF YÖNETİMİ Prof. Dr. Servet ÖZDEMİR 1 Anahatlar Okul yönetimi, okul geliştirme ölçütleri, sınıf yönetimi, etkili sınıf yönetimi için bazı öneriler. Bu bölüm, eğitim sisteminde okul ve okul yönetiminin yeri ile başlamakta okul geliştirme ölçütleriyle devam etmektedir. Daha sonra sınıf yönetimi ve öğretmenlerin bu sistemdeki önemine yer verilmekte, ileri kısımları ise sınıf yönetiminde etkili olabilecek öneriler oluşturmaktadır.

16 Kaynaklar Parker, E., Moran, M., McGrath, S., & Humphrey, J. ( ). Methuen High School. Ongoing Teacher Training And Support For Changes in Instruction. MEB, (). Milli Eğitim Bakanlığı Sayısal Veriler Akşam Gazetesi Sakarya Valisi Nuri Okutan Okul Öncesi Eğitimi hakkında yaptığı başarılı çalışmalar. Önerilen Kaynaklar Okutan, M.(). Sınıf yönetiminde örnek olaylar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Turan, seafoodplus.info Şişman, M.(). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Küçükahmet, L.(). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Erdoğan, İ.(). Sınıf yönetimi. Ankara: Alfa Yayınevi. Çelik, V.(). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Başar, H.(). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık. Aydın, A.().Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Erden, M.().Sınıf yönetimi. Ankara: Arkadaş Yayınları. 14 Sınıf Yönetimi

17 ÖĞRENME İÇİN MOTİVASYON Prof. Dr. Galip YÜKSEL 2 Anahatlar Motivasyon ve İhtiyaçlar Maslow&#;un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Duygusal ve Sosyal İhtiyaçlar Bilişsel Öğrenme İhtiyaçları Özerklik ihtiyacı Başarma ihtiyacı Başarı ve başarısızlığı açıklama ihtiyacı Kişisel değeri koruma ihtiyacı Motivasyon ve İnanışlar Yetenek Hakkındaki İnanışlar Kapasite: Öz-Yetkinlik Hakkındaki İnanışlar Öğretmenin, Öğrenci İnançlarını Etkilemesi Öğrenen Odaklı Sınıf Bu bölümde, önce içsel ve dışsal motivasyon ele alınmakta daha sonra motivasyon kuramlarından olan davranışçı, bilişsel ve insancıl kuram incelenmektedir. Motivasyon ve ihtiyaçlarla ilgili olarak Maslow un ihtiyaçlar hiyerarşisi, duygusal ve sosyal ihtiyaçlar ele alınmakta, ardından bilişsel öğrenme ihtiyacı, özerklik ihtiyacı, başarma ihtiyacı, başarı ve başarısızlığı açıklama ihtiyacı ve kişisel değeri koruma ihtiyacı açıklanmaktadır. Daha sonra motivasyon ve inançlarla ilgili olan, yetenek hakkındaki inanışlar, öz yetkinlik inanışları ve öğretmenin öğrenci inanışlarına etkisi açıklanmaktadır. Motivasyon ve inançların ardından öğrenen odaklı sınıf konusuna değinilmektedir.

18 Örnek Olay Seçim kuramına göre genetik kodlarımıza işlenmiş beş ihtiyaç vardır. Bunlar hayatta kalma, güç / öz saygı, sevgi ve ait olma, özgürlük ve eğlence ihtiyacıdır. Diğer yandan bilişsel öğrenme ihtiyaçları vardır. Bunlar özerklik ihtiyacı, başarma ihtiyacı, başarı ve başarısızlığı açıklama ihtiyacı ve kişisel değeri koruma ihtiyacı. Bu tür ihtiyaçlar dikkate alındığında aşağıda olaylar nasıl açıklanabilir. Derste sürekli diğer öğrencilerle konuşan, dersin akışını engelleyen öğrencinin davranışını nasıl açıklarsınız? Ders başarısı ortalamanın altında olan, sportif etkinliklere katılmayan bir öğrenci internet kullanma becerilerini artırma gayreti içindedir. Boş zamanlarının çoğunu bilgisayar başında internet kullanarak geçirmektedir. Aile bu durumdan rahatsız olur. Çevreden yardım ister. Bir yetişkin öğrencinin internet kullanmasının yasaklanmasını ya da sınırlı sürelerde kullanmasının sorunu çözeceğini önerir. Size göre bu öneriler öğrencinin çalışmaya motive olmasını nasıl etkiler? Neden? Çok daha iyi yapabilirdim ancak gece yarısına kadar çalışmaya başlayamadım", "Bu şeyi anladım fakat sınavda heyecanlandım şeklinde öğrenci açıklamaları nelerin göstergesi olabilir? Tartışınız. Kaynaklar Ames, C. (). Motivation: What teachers need to know. Teachers College Record, 91, Arık, A. İ. (). Öğrenme Psikolojisine Giriş. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. Atkinson, R.L., Atkinson, R.C. ve Hilgard, E.R. (). Psikolojiye giriş. İstanbul: Sosyal Yayınları. Bacanlı, H. (). Eğitim psikolojisi. Geliştirilmiş Baskı. Ankara: Asal yayınları 3. Bandura, A. (). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psy-chological Review, 84, Bandura, A. (). Social foundation of thought and action. A Social cognitive theory. Upper Saddle River. NJ: Prentice Hall. Bandura, A. (). Social cognitive theory. In R. Vasta (Ed.), Annals of child devel-opment (vol, 6, pp). Greenwich, CT: JAI Press. Bandura, A. (). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28 (2) Brown,J.,& Weiner, B. (). Affective consequences of ability versus effort ascrip-tions: Controversies, resolutions, and quandaries. Journal of Educational Psychology, 76, Sınıf Yönetimi

19 Prof. Dr. Galip Yüksel Bruning,R., Shraw,G.& Ronning, R.().Cognitive psychology and instruction (3rd ed).upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. Covington, M. (). Making the grade: A Self-worth perspective on motivation and school reform. Cambridge, MA: Harvard University Press. Deci, E., & Ryan, R. (). The support of autonomy and the control of behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 53, Deci, E., & Ryan, R. (). Instinct motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum. Dweck, C. (). "Motivational Processes Affecting Learning" American Psycholo-gist, Eggen, P. & Kauchak, D. (). Educational Psychology. Windows on classrooms. Ohio: Merrill Prentice Hall. Eliot, A., & Church, M. (). A hierarchal model of approach and avoidance achieve-ment motivation. Journal of Personality and Social Psycholohgy, 72, Goleman, D. (). Duygusal zeka (Çeviren: Banu Seçkin Yüksel). İstanbul. Varlık yayınları. Gottfried A., (). Academic intrinsic motivation in elementary and junior high stu-dents. Journal of Educational Psychology, 82, Harter, S & Jackson, B.().Trait versus nontrait conceptualization of intrinsic/extrinsic motivational orientation. Special issue: Perspectives on intrinsic motivation. Moti-vation and Emotion, 16, Hill, K. & Wigfield, and A. (). Test anxiety: A major educational problem and what can be done about it. Elementary School Journal, 85, Kuzgun, Y. (). Rehberlik ve psikolojik danışma. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Lepper, M., Greene, D. & Nisbett,R. (). Understanding Children s Intrinsic Inter-est with Extrinsic Rewards. A Test of the Over justification Hypothesis, Journal of Personality and Social Psychology 28, (1) McCombs, B. (). Integrating metacognition, affect, and motivation in improving teacher education. In seafoodplus.infot & seafoodplus.infos (Eds.), How students learn: Re-forming schools through learner-centered education (pp ).washington, DC: American Psychologies Association. Morris, C. G. (). Psikolojiyi anlamak. Üçüncü baskı. (Çeviri Ed.: H. Belgin Ayva-şık ve Melike Sayıl). Ankara. Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Nicholls, J., & Miller, A. ().Conceptions of ability and achievement motivation. In seafoodplus.info &seafoodplus.info (eds.), Research on motivation in education, Vol.1 Student motivation (pp). New York: Academic Press. Özakpınar, Y.(). Öğrenme: Verimli zihinsel çalışmanın psikolojik koşulları. İstanbul: Ötüken yayınları. Özakpınar, Y. (). Hafıza. İstanbul: Ötüken yayınları. Özyürek, M. () Olumlu sınıf yönetimi. Ankara: Kök Yayınları. Pennac, D. (). Okul sıkıntısı.( Çeviren: Barış Behramoğlu, İstanbul: Can yayınları. Öğrenme İçin Motivasyon 41

20 Piaget, J. (). Origins of intelligence in children. New York: International Univer-sity Press. Pink, D.H. (). Drive: Nasıl motive oluruz? Nasıl motive ederiz? (Çeviren: Levent Göktem) İstanbul: MediaCat. Ryan, R., & Deci, E. (). Instinct and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association. San Diego. Schunk, D.H () "Social Cognitive Theory and Self-Regulated Learning" Self-Regulated Learning and Academic Achievement Theoretical Perspectives (Ed: B.J. Zimmerman ve D.H. Schunk) Second Edition. New Jersey: Lawrewnce Erlbaum Associates Publishers Stipek, D. (). Motivation and instruction. In D. Berliner & R. Calfee (Eds.), Hand-book of Educational Psychology (pp ).new York: Macmillan. Weiner, B. (). Ability versus effort revisited: The moral determinants of achieve-ment evaluation and achievement as a moral system. Educational Psychologist, 29, Wentzel, K. & Wigfield, A. (). Academic and social motivational influences on students&#; academic performance. Educational Psychology Review; 10, Wolf, L. Smith,J.& Birnbaum, M. (). Measurespecific assessment of motivation and anxiety. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago. Yüksel, G. (). Öğrenci motivasyonu ve öğrenme konusunda rehber öğretmenlerin işlevleri. Milli Eğitim, , Önerilen Kaynaklar Motivasyon konusuna dair, bazı kitapların önerilmesi uygun olur. Bunlardan birincisi, Yılmaz Özakpınar ın Öğrenme - Verimli Zihinsel Çalışmanın Psikolojik Koşulları adını taşıyor. İkincisi, seafoodplus.info Arık ın Motivasyon ve Heyecana Giriş adlı eseri. Üçüncüsü de çeviri bir kitap. D.H. Pink in Drive: Nasıl Motive Oluruz? Nasıl Motive Ederiz adlı eseri. Bunların dışında Psikolojiye Giriş adıyla piyasada bulunan kitaplar ayrıca yazılmaya gerek duyulmamıştır. Onlar ilk elden okunmalıdır. 42 Sınıf Yönetimi

21 SINIF YÖNETİMİNDE AİLE İLE İŞBİRLİĞİ Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ 3 Anahatlar Aile ve Aile Türleri, Ailenin Çocuğun Okul Başarısına Etkisi, Ailenin Çeşitli Yönleri ve Eğitim, Ailelerin Eğitim ve Öğretimden Beklentileri, Okul ve Aile İşbirliği, Öğretmen Aile İşbirliği, Öğretmen Veli İşbirliği Türleri, Aile İşbirliği İçin Öneriler Sınıf Yönetiminde aile ile işbirliğinin gerekçesinin ele alındığı bu bölümde; Öncelikle çeşitli boyutları ile ailenin özellikleri ve bu özellikler açısından ailelerin sınıflaması yapılarak; ailenin çocuğun okul başarısına etkisi aile türleri açısından açıklanacaktır. Daha sonra, ailelerin okul ve öğretmenlerden beklentileri ele alınacak; okul ile aile arasındaki işbirliğine değinildikten sonra öğretmen ile aile arasındaki işbirliği türleri; Ev Ziyaretleri, Mektupla İletişim, Telefon Görüşmeleri, Sınıf Anneliği ya da Öğretim Yardımcılığı, Veli Toplantıları, Aile Eğitim Programları, Aile Konferansları olarak açıklanacaktır. Ayrıca bölüm sonunda aile ile işbirliği için önerilere yer verilecektir.

22 Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ Önerilen Kaynaklar Akar, İ.,(); Öğrenci Davranışlarını Etkileyen Etmenler (Sınıf Yönetimi, Editör: Zeki Kaya), Ankara: Pegem Yayıncılık. Arvasi, S. A.,(); Eğitim Sosyolojisi, İstanbul: Burak Yayınevi. Bacanlı H(); Anababa İle İlişkiler (Sınıf Yönetimi, Editör: Emin Garip), Ankara: Pegem Yayıncılık. Başar, H.,(); Sınıf Yönetimi, 5. Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık. Başaran, İ, E.,(); Eğitime Giriş, Ankara: Sevinç Matbaası. Craig, İ.,(); Managing Primary School, Pitman Publishing. Craig, J. C(); Issues to Adres, Assets to Engage: Parents in Classrooms and Schools, Journal of Curriculum Supervision, Vol,3. Duman, T.,(); Yeni Bir Döneme Başlangıç (Sınıf Yönetimi, Editör: Leyla Küçükahmet), Ankara: Nobel Yayıncılık. Duman, T., Gelişli, Y., Çetin. Ş.,(); Ortaöğretim Öğrencilerinin, Öğretmenlerin Sınıfta Disiplin Sağlama Yaklaşımlarına İlişkin Görüşleri, XI.Eğitim Bilimleri Kongresi, Ekim Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşe, KKTC. Ergün, M.,(); Eğitim Sosyolojisine Giriş, seafoodplus.infoı, Ankara: Ocak Yayınları. Hoşgörür, V.,(); İletişim, (Sınıf Yönetimi, Editör: Zeki Kaya), Ankara: Pegem Yayıncılık. Jones, V. F., Jones L. S.,(); Comprehensive Classroom Management (Motivating and Managing Students),Boston: Allyn and Bacon Inc. Kauffman, J. M. ve diğ.,(); Managing Classroom Behaver (Reflective Case Based Approach), Boston: Allyn and Bacon Inc, Kurtkan, A.,(); Eğitim Sosyolojisi, seafoodplus.infoı, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. Partin, R. L.,(); Classroom Teacher s(survival Guide), New York: The Center For Applied Research İn Education, Stevenson, C.,();Teaching Ten to Fourteen Year olds, London:Longman. Tezcan, M.,(); Eğitim Sosyolojisi,(seafoodplus.infoı) Ankara: Zirve Ofset. Wallen, J.C ve Diğ.,(); Effective Clasroom Management, Boston: Allyn and Bacon Inc Sınıf Yönetiminde Aile ile İşbirliği 73

23 SINIF ORTAMINDA İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR VE YÖNETİMİ Yrd. Doç. Dr. İbrahim E. ÖZDEMİR 4 Anahatlar İstenmeyen davranışlar ve ölçütleri, istenmeyen davranışlara karşı yaklaşımlar, istenmeyen davranışların nedenleri, davranış değiştirme ilkeleri, istenmeyen davranışları değiştirme yöntemleri. Bu bölüm, istenmeyen davranışlar ve buna ilişkin ölçütleri belirleyerek başlamakta, ardından güncel bir araştırmaya ilişkin sınıf ortamında istenmeyen öğrenci ve öğretmen davranışlarının niteliklerini ve çözümlerini açıklayarak devam etmektedir. Daha sonra istenmeyen davranışlara karşı yaklaşımları, istenmeyen davranışların nedenlerini ve davranış değiştirmenin ilkelerini ele almaktadır. İstenmeyen davranışların değiştirilmesine ve uygun olan davranışların pekiştirilmesine ilişkin yöntemleri ve olumlu davranışlara ilişkin becerileri açıklamak ise bu bölümün ileriki kısımlarını oluşturmaktadır.

24 Örnek Olay 2 Yazar Milli Eğitim Bakanlığı Türk Kültürünü Yayma ve Yaşatma Kurumu kanalı ile yılları arasında İngiltere Kıbrıs Türk Cemiyeti Türk Çocukları Okulları öğretmenliği için Londra da görevlendirilmiştir. Kıbrıs ve Türkiye den Londra ya gidip hayatını kazanmaya çalışan soydaşlarımızın çocukları ile İngiliz çocuklarından bazıları Türk Okullarında Türk kültürünü öğrenmektedirler. Okullarda öğrenci seviyelerine göre Türkçe, Sosyal Bilgiler, Din Bilgisi, Müzik, Folklör, Milli ve Dini Bayramlar öğretilmektedir. Öğretim haftada altı gün akşamları saatleri arasında yapılmaktadır. Öğretmen Clapton-Millfield Infant School da etkinlik gereği masanın üzerine Türk Bayrağı açtı. Bayrak masanın üzerinden sarkıyordu. Bu sırada sınıfta olan öğrenciler büyük bir dikkatle öğretmeni izliyorlardı. Hilal adında küçük bir kız öğrenci Bu bayrak Türk Bayrağı mı? diye sordu. Öğretmen Evet, bu bayrak Türk Bayrağıdır. O, hepimizin bayrağıdır. Dedi. Sessizlik devam ederken öğretmen, bayrak sevgisi, vatan aşkı ve milliyet duygusu gibi değerleri açıkladı. O anda Hilal masanın yanına geldi. Türk Bayrağını öptü. Ona sarıldı. Masadan sarkan bayrağın altına girdi. O, Türk bayrağını başının üzerine almış ve onun gölgesinde huzur bulmuş gibi çok mutlu idi. Diğer öğrenciler Hilal i izliyorlardı. Ortam o kadar sessizdi ki havada uçan sineğin kanat sesleri duyulabiliyordu. Bu sırada büyük öğrencilerden olan Şamil küçük kardeşimizin bu davranışı beni çok duygulandırdı dedi. Öğretmen Evet, bende çok duygulandım dedi. Hilal Ben Türk Bayrağını törenlerde taşıyacağım. Ne olur öğretmenim bana izin ver dedi. Öğretmen Hilal sen küçüksün ama Bayrağımızı taşıyabileceksin. Çünkü seni çok hevesli gördüm dedi. Hilal muzaffer bir eda ile Elbette taşırım öğretmenim dedi. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı töreninde Hilal in yerine bayrağı rahat taşıyabilecek öğrencilerden birisi taşıdı. Bundan dolayı Hilal öğretmene darıldı ve okula gelmedi. Öğretmen Hilal in velisine haber göndererek Benim afacanımı lütfen okula gönderiniz. Ona bayrağımızı dershanede taşıtacağım dedi. Hilal neşeli bir halde okula geldi. Türk Bayrağını yoruluncaya kadar taşıdı. Diğer öğrenciler, gururla bayrağı taşıyan Hilal i alkışladılar. Böylece Hilal bayraklaşmış oldu. Kaynaklar ÇAKMAK, Melek, Sınıf Ortamı ve Grup Etkileşimi. Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar (Ed. Leyla Küçükahmet). Ankara: Nobel Yayınevi, SARITAŞ, Mustafa, Sınıf Yönetimi ve Disiplinle İlgili Kurallar Geliştirme ve Uygulama. Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar (Ed. Leyla Küçükahmet). Ankara: Nobel Yayınevi, Sınıf Yönetimi

25 Yrd. Doç. Dr. İbrahim E. Özdemir KORKMAZ, İsa, İstenmeyen Davranışların Önlenmesi. Sınıf Yönetimi (Ed. Zeki KAYA). Ankara: Pegem A yayıncılık Tic. Ltd. Şti., ATAMAN, Ayşegül, Sınıf İçinde Karşılaşılan Davranış Problemleri ve Bunlara Karşı Geliştirilen Önlemler. Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar (Ed. Leyla Küçükahmet). Ankara: Nobel Yayınevi, ÖZTÜRK, Bülent, Sınıfta İstenmeyen Davranışların Önlenmesi ve Giderilmesi. Sınıf Yönetimi (Ed. Emin KARİP). Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti., KORKMAZ, İsa, Ön. Ver., ÖZTÜRK, Bülent, Ön. Ver., ATAMAN, Ayşegül, Ön. Ver., KÜÇÜKAHMET Leyla, Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Alkım Kitabevi, ÖZTÜRK, Bülent, Ön. Ver., ATAMAN, Ayşegül, Ön. Ver., AKYOL, Hayati, Olumlu Öğrenmeye Uygun Bir Ortam Oluşturma. Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar (Ed. Leyla Küçükahmet). Ankara: Nobel Yayınevi, JACOBSON, David and Others, Methods For Teaching (çev. Hüseyin BAŞAR). A Skills Approach, Second Ed. Charles and Merrily Pub. Comp. Colombus, ELROD, T. Wibsorn and TERREL, S. M., Schools Without Corporal Punishment: There Are Alternatives. Contemporary Ecucation. Vol. 62, Nr.3, s , Spring BAŞAR, Hüseyin, Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Yayınevi, RICH, John M., Should Student Be Punished?. Contemporary Education, Vol. 62, Nr. 3, s , Spring BAŞAR, Hüseyin. Ön. Ver., ÖZYÜREK, Mehmet, Sınıf Yönetimi. Ankara: Karatepe Yayınları, ÖZYÜREK, Mehmet, Sınıf Yönetimi. Ankara: Karatepe Yayınları, ÖZYÜREK, Mehmet, Sınıf Yönetimi. Ankara: Karatepe Yayınları, ÖZYÜREK, Mehmet, Sınıf Yönetimi. Ankara: Karatepe Yayınları, ÖZYÜREK, Mehmet, Sınıf Yönetimi. Ankara: Karatepe Yayınları, VANGOLOSI, James, Classroom Management Strategies. Mongman Inc., New York, RICH, John M., Ön. Ver., ERDEN Münire ve AKMAN, Yasemin, Eğitim Psikolojisi. Ankara: Arkadaş Yayınevi, BACANLI, Hasan, Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayınevi, SELÇUK, Ziya, Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayınevi, FİDAN, Nurettin ve ERDEN, Münire, Eğitime Giriş. Ankara: Feryal Matbaacılık, AYDIN, Ayhan, Sınıf Yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık, AYDIN, Ayhan, Ön. Ver., Önerilen Kaynaklar Sınıf yönetimi ile ilgili bütün kaynaklar önerilebilir. Sınıf Ortamında İstenmeyen Davranışlar ve Yönetimi 95

26 SINIFTA ÖĞRETİM LİDERLİĞİ Prof. Dr.

27 Kaynaklar Erçetin, Ş. (). Lider Sarmalında Vizyon. Ankara: Nobel Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, s TDK. Türkçe Sözlüğü. Erçetin, Ş. a.g.e., s K.H.O. Liderlik Eğitimi. den yılında alınmıştır. Rost, C. J. (). Leadership for the 21 Century. Connecticut. Organizasyonel Değişimde Liderlik ve Yönetim Danışmanlığı, Organizasyonlarda Yüksek Performans İçin Yönetimin Sahip Olması Gereken Yetenek ve Kapasiteler. seafoodplus.info Werner, İ. (). Liderlik ve Yönetim. Kişisel Gelişim ve Yönetim Dizisi. Ankara. Erçetin, Ş. a.g.e., s.3 Şişman, M. (). Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem Yayıncılık, s Dereli, T. (). Organizasyonda Davranış. İstanbul: Ar Yayıncılık,s: Rost, C. J. a.g.e. s Kırçıl, O. (). Kalite Çemberleri. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No: , s Tabak, A. (). Tarihsel Gelişimi İçerisinde Liderlik Tanımları ve Liderlik Kavramının Günümüzdeki Yeri. seafoodplus.info den yılında alınmıştır. Buona and Bowditch. (). A Primer on Organizational Behaviour. New York: Willey Book, s Buluç, B. (). Bilgi Çağı ve Örgütsel Liderlik. Yeni Türkiye Dergisi. Yıl:4, Sayı Ankara.. Koçel, T. (). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık, s Erçetin, Ş. a.g.e., s Toprakçı, E. (). Sınıf Örgütünün Yönetimi. Ankara: Ütopya Yayınları, s İnsankaynakları İçerik Ekibi. a.g.e. Erçetin, Ş. a.g.e., s Toprakçı, E. a.g.e., s Bennis, W. (). Lider Olmanın Temel İlkeleri. Mehmet Şişman. Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem Yayıncılık, , s Saban, A. Öğretmen Liderliği. seafoodplus.info /yayimlar//seafoodplus.info den yılında alınmıştır. Erdoğan, İ. ( ). Eğitimde Değişim Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık, s Segiovanni, T.S. and Starrat, R.J. (). Supervision Human Perspectives, Mcgraw-Hill Book Commany, s Segiovanni, T.S. and Starrat, R.J. a.g.e., s Çalışlar, A. (). Ansiklopedik Kültür Sözlüğü. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. Çalışlar, A. a.g.e. Pehlivan, İ. (). Yönetsel ve Örgütsel Etik. Ankara: Önder Matbaacılık. s: Çeliköz,.N. (). Bir Meslek Olarak Öğretmenlik ve Etiği. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Editör. seafoodplus.info M. Çağatay Özdemir. Ankara: Asil yayınları, s Çelik, V. (). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Yayınları. s Sınıf Yönetimi

28 Prof. Dr. Yavuz Erişen Aktan, C.C. (). Değişim ve Yeni Global Yönetim. İstanbul: Mess Yayınları. Yukl, A. G. (). Leadership in Organizations. Englewoods Cliffs, NJ: Prentice Hall. 3rd Ed. İnsankaynakları İçerik Ekibi. Liderlik Anlayışında Yeni Yaklaşımlar: Transformasyonel, Transaksiyonel ve Karizmatik Liderlik Yaklaşımları. seafoodplus.info /CN/ seafoodplus.info?BodyID=78 den de alınmıştır. Bass, B. M. (). Personal Selling and Transactional/Transformational Leadership. The Journal of Personal Selling & Sales Management. Summer, (17)3, Yavuz, C.A. Liderlikte Güncel Yaklaşımlar. www. seafoodplus.info Content- seafoodplus.info?BodyID=67 den de alınmıştır. Bass, B.M. a.g.e Yavuz, C.A. a.g.e. İnsankaynakları İçerik Ekibi. Liderlik Anlayışında Yeni Yaklaşımlar: Transformasyonel, Transaksiyonel ve Karizmatik Liderlik Yaklaşımları. seafoodplus.info /CN/ seafoodplus.info?BodyID=78 den de alınmıştır. Akdemir, A. Entelektüel Liderlik. seafoodplus.info den de alınmıştır. Cronin E. T Reflections on Leadership Taylor R.L. and Rosenbach W. E., Contemporary Issues in Leadership., Colarado: Westview Press , Goleman, D. (). Harvard Business Review, March-April Alberg, M.S. (). A Study of Organizational Leadership: New Standards and Changing Roles for the Principalship. Doctoral Dissertation, Memphis State University. Laine, E.F.H. (). &#;Systems Leadership&#; and Education Reform: Toward the Development of A New Paradigm for Creating and Sustaining Organizational Change From Within. Doctoral Dissertaion, George Mason University. Ünal S. ve Ada, S. (). Sınıf Yönetimi. İstanbul, s Toprakçı, E. a.g.e. s Şişman, M. a.g.e. s, Erişen, Y. (). Öğretmen Yetiştirme Programlarına İlişkin Kalite Standartlarının Belirlenmesi ve Fakültelerin Standartlara Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Doktora Tezi: A.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Oser, F. (). Standards in Teacher Training. European Education, 30 (2). Cobb, V.L. (). An International Comparison of Teacher Education. ERIC Digest No: ED Önerilen Kaynaklar Liderlik konusunda çok fazla yayın bulunmasına rağmen, öğretim liderliği konusunda Türkçe literatürde kapsamlı bir yayın listesi oluşturmak zordur. Mehmet Şişman ın Öğretim Liderliği, Vehbi Çelik in Eğitimsel Liderlik, Şule Erçetin in Lider Sarmalında Vizyon kitapları konuyla ilgili okunabilecek yayınlar arasında sayılabilir. Yine bu konuda önemli bilgiler sağlayabilecek ulusal ya da uluslar arası çeşitli makalelere de internet ortamından ulaşılması mümkündür. Sınıfta Öğretim Liderliği

29 İLETİŞİM VE ETKİLEŞİM Yrd. Doç. Dr. Sevil BÜYÜKALAN FİLİZ 6 Anahatlar İletişim: Ögeleri, Kaynak -Kodlama, Mesaj, Kanal, Alıcı-Kod Çözme, Geribildirim İletişim Çeşitleri: Kişi İçi İletişim, Kişilerarası İletişim Sınıf İçi İletişim: Etkili İletişim, Konuşma Becerileri, Empati Kurma, Etkin Dinleme Sınıf İçinde Sözel Olmayan İletişim: Beden Dili, Öğretmenin Giyimi, Göz Teması, Bekleme Süresi, Sosyal Alan Öğretmen Öğrenci İletişimi İletişim Engelleri Bu bölümde iletişim kavramı üzerinde durulmakta ve iletişimin ögeleri belirlenmeye çalışılmaktadır. Daha sonra iletişim çeşitleri ele alınıp kişi içi iletişim ve kişiler arası iletişim açıklanmıştır. Sınıf içi iletişimin nasıl olması gerektiği ile devam edilmiş ve sınıf içinde sözel olmayan iletişimin önemine vurgu yapılarak sağlıklı öğretmen öğrenci iletişiminden bahsedilmiştir. Son olarak iletişim engellerine dikkat çekilmiştir. Dersten önce kendinize iletişim ile ilgili bu konu benim ne işime yarayabilir bu konuyu öğrenmesem ne kaybederim diye sorun. Birileriyle yaşadığınız iletişim problemlerinin nedenlerini bulmaya çalışın. Ve bugüne kadar öğrenim sürecinde gözlemlediğiniz sınıf içi iletişim problemlerini bir düşünün.

30 Yrd. Doç. Dr. Sevil Büyükalan Filiz Beyin Fırtınası Sizce sınıf içi öğretmen ve öğrenci iletişiminde ana sınıfı, ilköğretim, orta öğretim ve üniversite düzeyinde sözel ve sözel olmayan öğretmen davranışları nelerdir? Okul düzeylerine göre tartışınız ve ayrı ayrı davranış listeleri oluşturunuz Kaynaklar Anderson K. ( ) L. M What Are Students Doing When They Do All That Seat Work İn C. (eds)fisher and D. Berliner. Perspectives on ıstructional Time. New York: Longman Arends, R. () Learning to Teach. Central. Connecticut State University. Mc Graw Hill. Baltaş, Z, Batlaş, A. () Beden Dili. Sistem Yayıncılık. Ankara Büyükalan, S. ( ). Soru cevap yöntemine ilişkin öğretimin öğretmenlerin soru sorma düzeyi ve teknilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. G. ü. eğitim bilimleri enstitüsü. Ankara. Cooper, k. ( ). Sözsüz İletişim. Çev: Tunç Yalkı) İlgi Yatıncılıkİtenbul Davies, Ik. () Presentation Technigues Strategies For Programmed İnstruction. Butterwords Dökmen, Ü. ( ). İletişim çatışmaları ve Empati. Sistem yayıncılık. Ankara. Gallovvay. C. () Silent Language İn The Classroom. Bloomingtonn: Phi. Delta Cappa Education Gordon T. (). Etkili Öğretmenlik Eğitimi, YAPA Yayınları, İstanbul Güçlü Nezahat, Sınıf Yönetimi: İletişim. Ed. Leyla Küçükahmet. Nobel yayın Dağıtım. Ankara İpşir,D.() Sınıf Yönetiminde; Öğrencilerle Sağlıklı İletişim Kurabilmenin ve Olumlu Sınıf Ortamı Yaratmanın seafoodplus.info Eğitim Dergisi :Ankara,sayı :kış bahar Mehrabian, A. (). Silent Messages (2nd ed. )Bellmont, CA:Wadswort. Dökmen, Ü a. g. E Pektaş, S. ( ) Sözel Olmayan Öğretmen Davranışlarının Öğretime Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. A:Ü Eğitim bilimleri Enstitüsü. Ankara. Rosenfeld, M. H. ( ) İnstrumental Affiliative Functions of Facial and Gestural Expessions. Journal of Personality and Social Pyschology: No: 4. Stuart, C. ( ) Etkili Konuşma. Çev: Murat SağlamAlfa Yayın 2. Basım. İstanbul Scmuck, RA, Scmuck, P. A. () Group Processes in the Classroom (7 th ) Thompson, J. James. ( ) Mehrabian, A. (). Silent Messages (2nd ed. )Bellmont, CA:Wadswort. Beyond Words. Non verbal communication inthe classroom. Citation pres. Newyork. Tamer K. ( ) Davranış Bilimleri. A. Ü. Açık öğretim fakültesi yayınları Fasikül 2. Ünite Yalın H. İ. (). Öğretimde Materyal Geliştirme. Nobel yayıncılık. Ankara Yılmaz, H. () Öğretmenim lütfen Bu kitabı Okur musun! Çizgi Kitapevi. 7. Baskı. Konya Ergin, A. (). Etkili İletişim. Ankara: Anı Yayıncılık. Tayfun, R. (). Etkili İletişim ve Beden Dili. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Önerilen Kaynaklar Cüceloğlu, D. (). Keşke&#;siz Bir Yaşam İçin İletişim Donanımları, Ankara: Remzi Kitabevi Yaman, E. (). İnsan ve İletişim. Ankara: Akçağ Yayınları İletişim ve Etkileşim

31 SINIFTA ZAMANIN ETKİLİ YÖNETİMİ Prof. Dr. Gülay EKİCİ 7 Anahatlar Zaman Kavramı Zaman Yönetimi Sınıfta Zaman Yönetimini Etkileyen Temel Boyutlar Öğretmenin Ders Süresince Zamanı Nasıl Etkili Kullanabileceği Sınıfta Zaman Tuzakları Zamanın Etkili Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

32 Kaynaklar Açıkalın, A. (). Toplumsal, kurumsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği. (4. Basım). Ankara: Pegem- A Yayıncılık. s Arlin, M. N. (). Time, equality and mastery learning. Review of Educational Psychology, 54 (1): Balcı, A. (). Zaman yönetimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23 (1): Berliner, D. C. (). What s all the fuss about instructional time?. In M. Benperetz and R. Bromme (Edt). The nature of time in schools ( pp. ). New York: Teachers College Press Bloom, B.S. (). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çev: D. A. Özçelik). Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Brophy, J. E. (). Educating teachers about managing classroom and students. Teaching and Teacher Education, 61 (1): Cangelosi, J., S. (). Classroom management strategies. Longman Inc. New York. Carroll, J. (). A model of school learning. Teachers College Record, 64, May: Collins, C. (). Time management for teachers. Practical techniques and skills that give you more time to teach. New York. Parker Publishing Company Inc Coşkun, H. (). İlköğretim Öğretmen elkitabı ders planı örnekleri. Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık Ltd. Şti Demirel, Ö. (). Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem- A Yayınları Ekici, G. (). Öğretim yönetimi. Sınıf yönetimi. (Edit: E. Karip). Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. Ankara. Ekici, G.(). Öğrenme stiline dayalı öğretim ve biyoloji dersi öğretimine yönelik ders planı örnekleri. Ankara: Gazi Kitabevi. Fender, G. (). Öğrenmenin ABC si. (Çev: O. Akınbay) Fisher, C., W. and Berliner, D., C. (). Perspectives on instructional time. New York: Longman. Fisher, C. W. and et all. (). Teaching behavior, academic learning time and student achievement. An interview. Journal of Classroom Interaction, 17 (1): Frank, H. (). Zur objectivierbarkeit der didaktik, in: Programmiertes lernen und programmierter unterricht.( Çev: H. Çoşkun, İlköğretim öğretmen elkitabı ders planı örnekleri. Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık Ltd. Şti. ). Gardner, H. (). Multiple intelligences: The theory in practice. Basic Books. Joyce, B., Weil, M. and Showers, B. (). Models of teaching. Massachusetts: Allyn and Bacon. A division of Simon & Schuster, Inc. Karweit, N. (). Time and learning: A Review. In R. Slawin ( Edt). School and classroom organization (). Killsdale, Nj: Erlbaum Lakein, A. (). How to get control of your time and your life. New York, David Mckay Co, Inc. pp Mackenzie, R. A. (). The time trap. New York, McGraw-Hill, pp Schuler, R. (). Personnel and human resource management. St. Paul and et Al.: West Publication Companies. Shortt, T. L. and Yvonne V. T. (). Black scheduling can enhance school climate. Educational Leadership. 56 (4): Sınıf Yönetimi

33 Prof. Dr. Gülay Ekici Steere, B.,F. (). Becoming an effective classroom manager. A resource for teacher. State University of New York Ünal, S. ve Ada, S. (). Sınıf Yönetimi. İstanbul: M.Ü. Tek. Eğit. Fak. Yayınları. Tezcan, M. (). Sosyolojik açıdan boş zamanların değerlendirilmesi. Ankara: A.Ü. E. B. F. Yayını, s Weinstein, S., C. (). Secondary classroom management. Lesson from research and practice. McGraw- Hill Companies. Önerilen Kaynaklar Arlin, M.N.().Time, equality and master learning. Review of Educaional Psychology, 54 (1): Başar, H. (). Sınıf yönetimi. (seafoodplus.infoı). Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. Bloom, B. S. (). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. Çev. D. A. Özçelik. Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Cangelosi, J. S. ( ). Classroom management strategies. New York: Longman Inc. Celep, C. (). Sınıf yönetimi ve disiplin. Ankara: Anı Yayıncılık. Demirel, Ö. (). Planlamadan değerlendirmeye öğretim sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. Doyle, W. (). Classroom organization and management. In M.c. Wittrock ( Ed). Handbook of research on teaching. New York. Macmiion, Emmer, E. T., Evertson, C. M., Clemets, B. S. and Worsham, M. E.. (). Classroom managemet for secondary teachers. ( 4. Ed). Allyn and Bacon. Kameenui, E. J. and C. B. Darch. (). Instructional classroom management. A proactive approach to behavior management. New York:Longman Publishers Inc. Kounin, J. S. (). Discipline and group management in classrooms. New Yor: Holt, Renehart and Winston, Inc. Lemlech, J. K. (). Classroom management methods and techniques for elementary and secondary teachers. (2. Ed). Waveland Press, Inc. Morgan, C.T. (). Psikolojiye giriş. Çev. H. Arıcı ve Diğerleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Moyles, J. R. (). Organizing for learning in the primary classroom: A balanced approach to classroom management. Great Britian: Open university Press. Özden, Y. (). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. Saban, A. ().Öğrenme ve öğretme süreci Yeni teori ve yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Tobin, K. ().Role of wait time in higher cognitive level learning. Review of Educational Research, 57(1), Tomlinson, C. A. ( ). The differented classroom Responding to the needs of all learners. Alexandria: Association for Supervision and Curriculun Development. Ünal, S. ve S. Ada. (). Sınıf yönetimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayınları. Sınıfta Zamanın Etkili Yönetimi

34 SINIFTA KURALLAR GELİŞTİRME VE UYGULAMA Doç. Dr. Melek ÇAKMAK 8 Anahatlar Giriş (sınıfta istenmeyen davranışlar, etkili sınıf yönetimi), sınıfta kurallar ve uygulama süreci (sınıf atmosferinde kural, sınıf kurallarının belirlenmesi, kural sayısı, kural ifadeleri, kural belirleme sürecinde öğretmen stratejileri) sonuç. Bu bölümde, sınıfta kurallar geliştirme ve uygulama süreci üzerinde durulmaktadır. İlk olarak, kısaca sınıfta istenmeyen davranış tanımlanmakta, daha sonra kural kavramı sınıf ortamı bağlamında açıklanmaktadır. Bölümün ilerleyen kısımlarında sınıf ortamında kuralların belirlenmesi süreci, ideal kural sayısı, kuralların ifade ediliş biçimleri ve kural geliştirme ile uygulama sürecinde öğretmen stratejileri ile devam edilmektedir.

Daha göster