Arapça kökenli hikâye kelimesinin eş anlamlısı olarak kullanılan "öykü" sözcüğü Türkçedir.[1]Dil devrimi'nde öykün-(mek) kökeninden türetilmiştir. Eski Türkçede ise bu sözcük ötgünçtür. 12 Eylül Askeri Darbesi'nden sonra yasaklanan Türkçe sözcükten birisidir.[2]
"Hikâye" kelimesi Türkçeye Arapçadan geçmiştir. Türetildiği fiil kökü "hakeve", "taklit etmek, bir metnin kopyasını çıkarmak"; aynı kökten "hekâ" ise "benzemek, aynen nakletmek" anlamlarına gelir. İlk zamanlar "destandanmasala, fıkradanmenkıbeye, romandantiyatroya kadar bütün tahkiyeli" metinleri kapsadığı için kendine özgü bir türün adı olan "hikâye" özel adı ile karıştırılırken zamanla sıyrılıp türün adı olarak kullanılmaya başlanmıştır.[3]
Doğu dillerinde olduğu kadar Batı dillerinde de bu tür modern özelliklerini kazanıncaya kadar değişik adlarla anılmıştır. Meselâ Fransızcada "masal" anlamında conte, "anlatım" mânasında récit, "tarih" mânasında histoire kelimeleri aynı zamanda hikâye türü için de kullanılmıştır.[4]
Hikaye mi, öykü mü tartışması[değiştir
Durum Hikayesi Çehov Tarzı Hikaye Nedir, Örneği, Özellikleri Maddeler Halinde
Metin Türleri
Durum Hikayesi Nedir, Örneği, Özellikleri Maddeler Halinde
Bir ana olay çevresinde gelişmeyen, yaşamdan bir kesit sunan, belli bir insanlık durumunu belli bir ortam içinde anlatan hikâyelerdir.
Durum hikâyesinin en büyük ismi Anton Çehov olduğu için bu tarz Çehov tarzı hikâye olarak da adlandırılır.
Çehov un deyişiyle, durum hikâyesi &#;hayat denilen film şeridinden bir parça makaslamaktır.&#;
Durum hikâyelerinde olaydan çok yoruma, psikolojik tahlillere yer verilir; okurda bir izlenim uyandırılır.
Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal, Nezihe Meriç Türk edebiyatında durum öyküsünün önemli ustalarıdır.
Ders Kitabı Cevapları
kaynağı değiştir]
Antik Yunan'daki fabl ve kısa romanslar, Binbir Gece Masalları öykünün habercileridir. Ama öykü ancak yüzyıldaromantizm ve gerçekçilik akımlarının etkisiyle psikolojik ve metafizik sorunları masalsı bir anlatımla yansıtmaya başladı.
Rusya'da Gogol, Dostoyevski, Turgenyev ve Çehov'un öyküleri, öykü türünün edebi eserler arasında sağlam bir yere oturmasına büyük katkı sağlamıştır. Bilinen ilk öykü örneği ise İtalyan yazar Giovanni Boccaccio'nun Decameron adlı eseridir. Eser temel olarak yılında İtalya'da ortaya çıkan bir veba salgınını konu alır. 10 gün boyunca anlatılan öyküden oluşur. Mutluluklar, kadın erkek ilişkileri, gönül yaraları, yerinde verilen yanıtlar, çıkar peşinde koşan din adamları öykülerin başlıca konularını oluşturur.
Öykü zaman içerisinde ikiye ayrılmıştır; olay hikâyesi ve durum hikâyesi.
Olay Hikâyesi: Bir olay merkezinde gelişen ve sonuçlanan hikâyelerdir. Bu tür metinlerde merak unsuru ön plandadır. Bu türün en önemli örneklerini Fransız yazar Maupassant vermiştir. Bu yüzden olay hikâyesi, Maupassant tarzı hikâye olarak da adlandırılmaktadır.
Durum Hikâyesi: Olay anlatımına dayanmayan, kişilerin veya hayatın bir kesitinin ele alındığı hikâyelere denir. Bu tür hikâyelerde merak duygusu geri plana itilir ve bir durum veya kişi betimlenir. Durum hikâyesinin en önemli örnekleri, Rus yazar Anton Çehov tarafından verilmiştir. Bu nedenle durum hikâyelerine Çehov tarzı hikâye de denmektedir.
Metin Türleri
kaynağı değiştir]