Ahmet Semih Mümtaz Kimdir

İstanbul doğdu. Mümtazefendiler olarak bilinen ve çokça bürokrat yetiştirmiş bir ailenin mensubudur. İlköğrenimini Nişantaşı'nda mahalle mektebinde tamamladı. Şehzadebaşı'ndaki Numune-Terakki Mektebini bitirdikten sonra Mülkiye İdadisinde okudu. Babıâli Divan-ı Hümayun Mühimme Kalemi katipliği, Beyrut Mektubi kalem memurluğu ve Amedi-i Divan-ı Hümayun Hülefalığı'nda Şura-yı Devlet Mülkiye Dairesi azalığı yaptı. Meşrutiyetin ilanıyla birlikte Fransa'ya gitti. 'ye kadar Fransa'da kaldı ve bu sırada Sabah, Peyam-ı Sabah, Tanin ve İkdam'da çıkan yazılarıyla gazeteciliğe başladı. 'deTürkiye'ye kesin dönüş yaptı, birçok gazete ve dergide farklı türlerde yazılar kaleme aldı.

28 Nisan 'da İstanbul'da vefat eden Mümtaz, Feritköy aile kabristanına defnedildi (Dervişoğlu ).

Ahmet Semih Mümtaz; şiir, dergi ve gazete yazılarıyla Türk edebiyatı ve kültürüne ışık tuttu. Şairlik yönü zayıf olan Mümtaz, Osmanlı konaklarını ve İstanbul'daki ramazanları ele alan dizi yazılarıyla şehrin mimarisine ve atmosferine tanıklık edilmesini sağladı. Son Saat gazetesinde "İftar" başlığıyla kaleme aldığı yazılarıyla eski İstanbul’da üç aylar, bayram hazırlıkları, törenleriyle konak ve saraylardaki iftar ve sahur ortamlarını akıcı bir üslupla işledi (Dervişoğlu 9). Saraya yakın olması hasebiyle saray hayatını ve II. Abdülhamit'i birçok yönüyle tanıtan eserler yazdı. İstanbul'un taşra hayatı, Boğaziçi'nin eski hâllerine dair hatıra ve gözlemlerini aktardığı yazılarıyla belli bir dönemin panoramasını çizdi. Çoğu dergilerde kalan bu yazılar, İsmail Dervişoğlu tarafından derlenerek Sultan II. Abdülhamit ve Zamanı, Evvel Zaman İçinde İstanbul Ramazanları, Eski İstanbul Konakları isimleriyle kitaplaştırıldı. Yazar, yaşarken kitap olarak basılan Tarihimizde Hayal Olmuş Hakikatler ve Canlı Tarihler Dizisi eserlerinde ise hatıralarına yer verdi.

Mümtaz, A. Semih (). Evvel Zaman İçinde İstanbul Ramazanları. hzl. İ. Dervişoğlu, İstanbul: Kurtuba Kitap.

Mümtaz, A. Semih (). Eski İstanbul Konakları. hzl. İ. Dervişoğlu, İstanbul: Kurtuba Kitap.

Osmanl&#; tarihi çal&#;&#;anlar taraf&#;ndan II. Abdülhamid’in sa&#; kolu ya da padi&#;ah&#;n gizli veziri olarak nitelenen “Arap &#;zzet Pa&#;a” veyahut tam ismiyle söylersek Ahmet &#;zzet Holo Pa&#;a’n&#;n günlükleri Türkiye &#;&#; Bankas&#; Kültür Yay&#;nlar&#; taraf&#;ndan yay&#;mland&#;. &#;brahim Küreli’nin eski yaz&#;dan çevirdi&#;i ve yay&#;ma haz&#;rlad&#;&#;&#; kitap, iki cilt halinde ve adet bas&#;ld&#;. &#;lk cilt, Pa&#;a’n&#;n günlüklerinin Latin alfabesine çevrili bir kopyas&#;n&#; içinde bar&#;nd&#;r&#;rken, ikinci cilt, günlüklerin el yaz&#;s&#; ile haz&#;rlanm&#;&#; orijinal halini bir araya getiriyor.

&#;smiyle müsemma kitab&#; kayda de&#;er yapan &#;ey ise Pa&#;a’n&#;n durumu. Arap &#;zzet Pa&#;a, y&#;l&#;nda &#;am’da do&#;ar. y&#;l&#;nda, II. Abdülhamid’in gücünün zirvesinde oldu&#;u dönemde, Y&#;ld&#;z Saray&#;’na ça&#;r&#;l&#;r ve padi&#;ah&#;n sa&#; kolu olarak göreve ba&#;lar. y&#;l&#;na kadar, tam on sekiz sene sarayda görev yapar. Göreve geldikten be&#; sene sonra, yani y&#;l&#;nda günlük tutmaya ba&#;lar. 31 Mart Vakas&#;'ndan hemen sonra da &#;stanbul’dan kaçar. Hayat&#; tehlikededir. y&#;l&#;nda da Kahire’de ölür.

Kaçarken, yan&#;nda götürdü&#;ü en önemli &#;ey, Y&#;ld&#;z Saray&#;’nda günü gününe gördüklerini eksiksiz bir &#;ekilde kaleme ald&#;&#;&#;, be&#; cilt halinde haz&#;rlad&#;&#;&#; defterlerdir. Pa&#;a’n&#;n, vasiyetinde, ölümümden yüz sene sonra yay&#;mlans&#;n, diye tembihledi&#;i günlükler, son sayfas&#;n&#;n yaz&#;l&#;&#;&#;ndan tam sene sonra okur ile bulu&#;uyor. Toplam sayfadan olu&#;an bu defterler, bugün –yay&#;nevinden gelen bilgiye göre- Latin harflerine çevrilip Osmanl&#;ca yay&#;mlansa da, k&#;sa süre sonra günümüz Türkçesi’ne çevrilecek.

DEFTERLER&#;N YOLCULU&#;U NASIL OLDU?

Pa&#;a’n&#;n 3. ku&#;ak torunu Ahmet Semih Mümtaz, küçük ya&#;lar&#;nda aile büyükleri konu&#;urken kulak misafiri oldu&#;u Pa&#;a’n&#;n ya&#;am&#;n&#; ve hikâyelerini unutmaz. Özellikle babas&#; Nurettin Mümtaz, dedesi Arap &#;zzet Holo Pa&#;a’yla geçen günlerini s&#;kça anlat&#;r. Öyle ki, Pa&#;a’yla geçen hat&#;rlar&#;n anlat&#;ld&#;&#;&#; kalabal&#;k bulu&#;malarda konu dönüp dola&#;&#;p Pa&#;a’n&#;n günlüklerine gelir. Herkesin varl&#;&#;&#;ndan emin oldu&#;u ancak nerede oldu&#;una dair kimsenin bilgi sahibi olmad&#;&#;&#; mesele budur. Pa&#;a’n&#;n çocuklar&#;ndan biri taraf&#;ndan al&#;nd&#;&#;&#; dü&#;ünülen günlüklere uzun seneler kimse ula&#;amaz.

Arap &#;zzet Holo Pa&#;a'n&#;n Günlükleri-Abdülhamid'in Kara Kutusu, Çevirmen: &#;brahim Küreli, syf., &#;&#; Bankas&#; Kültür Yay&#;nlar&#;,

Defterleri bulan 3. ku&#;ak torun Ahmet Semih Mümtaz, gençlik döneminde &#;sviçre’de bir okula gider. Bir gün babas&#; onu ziyarete gelir ve büyük teyzesi Lemaa Abed Paget’e ö&#;le yeme&#;ine götürür. Bu yemekte baba, defterlerin büyük teyzede oldu&#;unu ö&#;renir ve kendisine verilmesini ister. Teyze, bu iste&#;i kabul etmez ve babaya, pe&#;ine dü&#;meye devam ederse yak&#;p yok edece&#;ini söyler. Olay böylece kapan&#;r.

Aradan y&#;llar geçer.

Önce büyük teyze, sonra baba hayat&#;n&#; kaybeder. Cenazede bir araya gelen Ahmet Semih Mümtaz ve karde&#;leri, büyük teyzeden bahsederken, Amerika’da ya&#;ayan bir torunun varl&#;&#;&#;ndan haberdar olur. Ahmet Semih’in akl&#;na defterlerin ak&#;beti gelir. &#;smi Ali Ziya olan bu torun, defterlere ula&#;abilmi&#; midir? Ahmet Semih, sadece ad&#;n&#; ve Amerika’da ya&#;ad&#;&#;&#;n&#; bildi&#;i bu ki&#;iye bir &#;ekilde ula&#;maya çal&#;&#;&#;r, fihristler, google’lar taran&#;r ve bir &#;ekilde bir telefon numaras&#; bulunur. Öyle ki, iki uzak kuzen bir süre sonra Amerika’da bulu&#;ur ancak Ahmet Semih istedi&#;ine ula&#;amaz. Garajda yap&#;lan büyük teyzeden arta kalanlar&#;n taramas&#;nda, defterlerin izine rastlanmaz.

Derken aradan birkaç ay daha geçer.

8 Ocak tarihinde Ali Ziya kuzeni Ahmet Semih’i arar ve müjdeyi verir: “Defterlerin nerede oldu&#;unu biliyorum.” Ayn&#; günlerde Amerikan maliyesi vatanda&#;lar&#;na bir ça&#;r&#;da bulunmu&#;tur. Yurt d&#;&#;&#;nda hesaplar&#;, özellikle &#;sviçre’dekiler, devlete bilgilendirilmek zorundad&#;r. Ali Ziya, o tarihe kadar varl&#;&#;&#;ndan bile haberdar olmad&#;&#;&#; &#;sviçre’deki bir bankada, kendi ad&#;na ayr&#;lm&#;&#; bir kasa oldu&#;unu ö&#;renir. ’te kiralanan kasaya, en son y&#;l&#;nda giri&#; yap&#;lm&#;&#;t&#;r ve olaylar&#;n geçti&#;i tarih ’dur.

'KASA AÇILIR VE &#;Ç&#;NDEN DEFTERLER ÇIKAR'

Ali Ziya, sa&#;l&#;k sorunlar&#;ndan dolay&#; &#;sviçre’ye gidemeyece&#;ini, vekalet yoluyla bankada, kasada bulunanlar&#; Ahmet Semih’in al&#;p alamayaca&#;&#;n&#; ö&#;renir ve kuzeninin bu yolculu&#;u yapmas&#;n&#; ister. Ahmet Semih’in can&#;na minnettir. Bankaya gider, kasaya ula&#;&#;r ancak yan&#;nda bir anahtar yoktur. Banka görevlisi, inisiyatif al&#;r ve çilingir ça&#;r&#;l&#;r. Yakla&#;&#;k on saatlik bir çal&#;&#;madan sonra kasa aç&#;l&#;r ve içinden defterler ç&#;kar.

Ahmet Semih yurda döndü&#;ünde sayg&#;n Osmanl&#; tarihçileri ile görü&#;ür ve bahse konu olan kitap yay&#;ma haz&#;rlan&#;r. Semih, bu çal&#;&#;man&#;n önsözünde çabas&#;n&#;n motivasyonunu &#;u &#;ekilde aç&#;klar: Pandora’n&#;n kutusu aç&#;ld&#;kça daha birçok gerçek de art arda belirecek. Pa&#;a’n&#;n hatalar&#; ile sevaplar&#;, henüz tamam&#; tasnif edilmemi&#; olan Osmanl&#; Ar&#;ivleri’nin ileride bütünüyle incelenmesinden sonra daha aç&#;k bir &#;ekilde anla&#;&#;labilecektir.