Selanik Askeri Rüştiyesi Okulu

Babası bir gümrük memuru olan Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf kâtipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Atatürk'ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) yılına değin yaşadı.

Eğitimi

Küçük Mustafa öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde öğrenime başladı, sonra babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi'ne geçti. Ancak Mustafa Kemâl babasını çok küçük yaşlarda kaybetti (). Bu nedenle okuldan ayrılmak zorunda kaldı. Mustafa ve annesi dayıları ile birlikte yaşamak üzere taşraya Rapla Çiftliği'ne gittiler. Onu annesi büyüttü. Mustafa çiftlikte çalışmaya başlamış, ancak annesi okula gitmemesi nedeniyle endişelenmeye başlamıştı. Sonunda, annesinin Selânik'teki kız kardeşi ile birlikte yaşamalarına karar verildi. Böylece Mustafa Selânik'e dönüp okulunu bitirdi. Selânik Mülkiye Rüştiyesi'ne kaydoldu. Kısa bir süre sonra yılında Askeri Rüştiye'ye girdi. Bu okuldaki Matematik öğretmeni Mustafa Bey adına "Kemâl" i ilave etti. Askeri Rüştiyeyi yılında bitirdikten sonra, Mustafa Kemâl Manastırdaki Askeri İdadiye girdi. yılında Manastır Askeri İdâdi'sini bitirip, 3 Mart 'da İstanbul'da Harbiye'nin hazırık sınıfına kaydoldu. yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu. Harp Akademisi'ne devam etti. 11 Ocak 'te kurmay yüzbaşı rütbesiyle Akademi'yi tamamladı.

Askerî Görevleri

yılları arasında Şam'da 5. Ordu emrinde görev yaptı. Arkadaşları ile Şam'da "Vatan ve Hürriyet" adında bir dernek kurdu. 'de Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. Manastır'a III. Ordu'ya atandı. 19 Nisan 'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay Başkanı olarak görev aldı. yılında Fransa'ya gönderildi. Picardie Manevraları'na katıldı. yılında İstanbul'da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde çalışmaya başladı. 

yılında İtalyanların Trablusgarp'a hücumu ile başlayan savaşta, Mustafa Kemâl kendi isteğiyle bir grup arkadaşıyla birlikte Trablus'a gitti; Tobruk ve Derne savunmalarında görev aldı. Mustafa Kemâl henüz Libya'da iken Balkan Savaşı başladı. Mustafa Kemâl Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı. Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında büyük hizmetleri görüldü. Balkan Savaşında () başarılı bir kumandan olarak hizmet verdi. Balkan Savaşı sonunda, Mustafa Kemâl Sofya'ya askeri ataşe olarak atanmıştır. 22 Aralık 'de İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı. 6 Mart 'de Derne Komutanlığına getirildi. 

yılında Sofya Ateşemiliterliğine atandı. Bu görevde iken yılında yarbaylığa yükseldi. Ateşemiliterlik görevi Ocak 'te sona erdi. Bu sırada Birinci Dünya Savaşı başlamış ve Osmanlı İmparatorluğu savaşa girmek zorunda kalmıştı. Mustafa Kemâl Tümeni kurmak üzere Tekirdağ'da görevlendirildi. 

18 Mart 'te Çanakkale Boğazını geçmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası'na asker çıkarmaya karar verdiler. 25 Nisan 'te Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemâl'in komuta ettiği Tümen Conkbayırı'nda durdurdu. Mustafa Kemâl, bu başarı üzerine albaylığa yükseldi. İngilizler Ağustos 'te Arıburnu'nda tekrar taarruza geçti. 8 Ağustos tarihinde Anafartalar Grup Kumandanlığına getirildi. Birinci Dünya Savaşı esnasında, Anafartalar'daki Türk kuvvetlerine kritik bir zamanda kumanda etti. Bu sırada Çanakkale Boğazı'na çıkarma yapılmış ve Mustafa Kemâl bu durumu kişisel gayretiyle kurtarmıştır. Savaş esnasında, Mustafa Kemâl'in kalbinin üzerine bir şarapnel parçası isabet etmiş, ancak göğüs cebinde bulunan saati onun hayatını kurtarmıştır. Mustafa Kemâl Çanakkale'de bir kahramanlık destanı yazıp İtilâf Devletlerine "Çanakkale geçilmez!" dedirtti.

Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemâl Ağustos'ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Savaşlarında yaklaşık şehit veren Türk ulusu onurunu İtilâf Devletlerine karşı korumasını bilmiştir. Mustafa Kemâl'in askerlerine verdiği "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!" emri cephenin kaderini değiştirmiştir.
 
Mustafa Kemâl Çanakkale Savaşları'dan sonra 'da Edirne ve Diyarbakır'da görev aldı. 1 Nisan 'da tümgeneralliğe yükseldi. Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı. Daha sonra Kafkaslarda ve Suriye'de hizmet etti. Şam ve Halep'teki kısa süreli görevlerinden sonra 'de İstanbul'a geldi. Veliaht Vahdettin Efendi'yle Almanya'ya giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu seyahatten sonra hastalandı. Viyana ve Karisbad'a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 'de Halep'e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı başarılı savunmalar yaptı. 

Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 'de Suriye'de bulunan Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 'de İstanbul'a dönüp Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlığında) göreve başladı. 

Mondros Mütarekesi'nden sonra İtilâf Devletleri'nin Osmanlı ordularını işgâle başlamaları üzerine Mustafa Kemâl 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 'da Samsun'a çıktı. 22 Haziran 'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını" ilân edip Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz -7 Ağustos tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni toplayarak vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı. 27 Aralık 'da Ankara'da heyecanla karşılandı. 23 Nisan 'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemâl seçildi Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuçlanması için gerekli yasaları kabûl edip uygulamaya başladı. 

Türk Kurtuluş Savaşı 15 Mayıs 'da Yunanlıların İzmir'i işgâli sırasında düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı. 10 Ağustos tarihinde Sevr antlaşması'nı imzalayarak aralarında Osmanlı İmparatorluğu'nu paylaşan Birinci Dünya Savaşı'nın galip devletlerine karşı önce Kuvâ-yi Milliye adı verilen milis kuvvetleriyle savaşıldı. Daha sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi düzenli orduyu kurdu, Kuvâyi Milliye ile ordu bütünleşmesini sağlayarak savaşı zaferle sonuçlandırdı. 

Mustafa Kemâl yönetimindeki Türk Kurtuluş Savaşının önemli aşamaları şunlardır: 

Sarıkamış (20 Eylül ), Kars (30 Ekim ) ve Gümrü'nün (7 Kasım ) kurtarılışı. Çukurova, Gaziantep, Kahramanmaraş, Şanlıurfa savunmaları ( ) I. İnönü Zaferi (6 Ocak ) II. İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan ) Sakarya Zaferi (23 Ağustos Eylül ) Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos 9 Eylül )

Gazi Unvanı'nın Verilmesi

Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylül 'de Türkiye Büyük Millet Meclisi Mustafa Kemâl'e Mareşal rütbesi ve Gazi unvanını verdi. Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 'te imzalanan Lozan Antlaşması'yla sonuçlandı. Böylece Sevr Antlaşması'yla paramparça edilen, Türklere il büyüklüğünde vatan bırakılan Türkiye toprakları üzerinde ulusal birliğe dayalı yeni Türk devletinin kurulması için hiçbir engel kalmadı. 

23 Nisan 'de Ankara'da TBMM'nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu müjdelenmiştir. Meclisin Türk Kurtuluş Savaşı'nı başarıyla yönetmesi, yeni Türk devletinin kuruluşunu hızlandırdı. 1 Kasım 'de hilâfet ve saltanat birbirinden ayrıldı, saltanat kaldırıldı. Böylece Osmanlı İmparatorluğu'yla yönetim bağları koparıldı. 13 Ekim 'te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Atatürk oybirliğiyle ilk cumhurbaşkanı seçildi. 30 Ekim günü İsmet İnönü tarafından Cumhuriyet'in ilk hükümeti kuruldu. 

Atatürk Türkiye'yi "Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak" amacıyla bir dizi devrim yaptı.

Atatürk Soyadının Verilmesi

Soyadı Kanunu gereğince, 24 Kasım 'de TBMM'nce Mustafa Kemâl'e "Atatürk" soyadı verildi.

Atatürk, 24 Nisan ve 13 Ağustos tarihlerinde TBMM Başkanlığına seçildi. Bu başkanlık görevi, Devlet Başkanlığı ve Başbakanlık yetkileriyle donatılmıştı. 29 Ekim 'te Cumhuriyet ilân edildi ve Atatürk ilk cumhurbaşkanı seçildi. Anayasa gereğince dört yılda bir cumhurbaşkanlığı seçimleri yenilendi. , , yıllarında TBMM Atatürk'ü yeniden cumhurbaşkanlığına seçti. 
Atatürk sık sık yurt gezilerine çıkarak devlet çalışmalarını yerinde denetledi. İlgililere aksayan yönlerle ilgili emirler verdi. Cumhurbaşkanı sıfatıyla Türkiye'yi ziyaret eden yabancı ülke devlet başkanlarını, başbakanlarını, bakanlarını komutanlarını ağırladı.

Nutuk

Ekim tarihinde Kurtuluş Savaşı'nı ve Cumhuriyet'in kuruluşunu anlatan büyük nutkunu, 29 Ekim tarihinde de Yıl Nutku'nu okudu.

Atatürk'ün Özel Yaşamı

Atatürk özel yaşamında sadelik içinde yaşadı. 29 Ocak 'de Latife Hanımla evlendi. Birçok yurt gezisine birlikte çıktılar. Bu evlilik 5 Ağustos tarihine dek sürdü. Çocukları çok seven Atatürk Afet (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriye, Ülkü, Nebile, Rukiye, Zehra adlı kızları ve Mustafa adlı çobanı manevî evlat edindi. Abdurrahim ve İhsan adlı çocukları himayesine aldı. Onlara iyi bir gelecek hazırladı. 

yılında çiftliklerini hazineye, bir kısım taşınmazlarını da Ankara ve Bursa Belediyelerine bağışladı. Mirasından kızkardeşine, manevî evlâtlarına, Türk Dil ve Tarih Kurumlarına pay ayırdı. Kitap okumayı, müzik dinlemeyi, dans etmeyi, ata binmeyi ve yüzmeyi çok severdi. Zeybek oyunlarına, güreşe, Rumeli türkülerine aşırı ilgisi vardı. Tavla ve bilardo oynamaktan büyük keyif alırdı. Sakarya adlı atıyla, köpeği Fox'a çok değer verirdi. Zengin bir kitaplık oluşturmuştu. Akşam yemeklerine devlet ve bilim adamlarını, sanatçıları davet eder, ülkenin sorunlarını tartışırdı. Temiz ve düzenli giyinmeye özen gösterirdi. Doğayı çok severdi. Sık sık Atatürk Orman Çiftliği'ne gider, çalışmalara bizzat katılırdı. Atatürk Fransızca ve Almanca biliyordu.

Atatürk'ün Ölümü

Atatürk ülke içerisinde sık sık seyahat etmiştir. Gemlik ve Bursa gezileri esnasında soğuk almıştı. Tedavi olmak ve dinlenmek üzere İstanbul'a geri döndü. Ama, ne yazık ki çok ciddi bir şekilde hastalanmıştı. 10 Kasım tarihinde saat 'te yakalandığı siroz hastalığından kurtulamayarak İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini yumdu, ama insanlarının gözünde ölümsüzlük kazandı, insanlarının kalplerinde yerini aldı. Cenazesi 21 Kasım günü törenle geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi'nde toprağa verildi. Anıtkabir yapıldıktan sonra nâşı görkemli bir törenle 10 Kasım günü ebedî istirahatgâhına defnedildi.

Selanik Askerî Rüştiyesi

Selanik Askerî Rüştiyesi

PDF

Osmanlı Devleti’nin Batı’ya karşı mücadelesinde zaafa uğradığının ilk emareleri kendini savaş meydanlarında gösterince, askeri alanda bir dizi yenileşme fikri gündeme gelmiştir. Dönemin devlet adamları özellikle eğitim yoluyla ordunun içinde bulunduğu sıkıntılı süreci düzeltebileceklerini anlamış ve askeri sahada yeni okullar açılmaya başlanmıştır. Matematik, Geometri, Fransızca gibi çağdaş deneysel ve pratik bilimlerin okutulduğu Mühendishane-i Bahri Hümayun, devamında Mühendishane-i Berri Hümayun, Askeri Tıbbiye, Harbiye ve Mızıka gibi okullar bu cümleden kurulan okulların ilk akla gelenleridir. Ancak adı geçen okullar uzun yıllar mezun vermekte sıkıntı yaşamıştır. Mezuniyet ve öğrenim süresinin uzamasının; ilk, orta ve lise tahsilini yaparak hazırlanmış öğrencinin olmayışından ileri geldiği anlaşılınca bu alanda ihtiyacı karşılayacak okulların açılmasına hız verilmiştir. Böylece tarihinden itibaren askeri idadilerin bir önceki eğitim basamağını oluşturan askeri rüştiyelerin açılmasına başlanmıştır. yılında askeri rüştiyelerin sayısı İstanbul’da 8’e ulaşırken, diğer vilayetlerde bu okulların açılmasıyla birlikte öğretim yılında ülke genelinde sayıları 25’i bulmuştur.

Osmanlı Devleti’nde açılan askeri rüştiyelerden birisi ise Selanik Askeri Rüştiyesi’dir. Kuruluş tarihi Mehmed Esad tarafından yılı olarak ifade edilirken, Milli Savunma Bakanlığı yılını vermektedir. Okulun kuruluşu sonrası halk tarafından padişaha minnet ve şükran duyularak teşekkür edilmiş, memlekete faydalı bireyler yetiştirme çabası içinde olan Selanik Askeri Rüştiyesi takdir edilmiştir. Nitekim Selanik’in en çok öğrencisi olan ortaokulu olması, okula karşı gösterilen ilginin de bir kanıtıdır. Bu durumda hem Osmanlı Devleti’nde hem de Selanik içerisinde en donanımlı okulların başında geldiği söylenebilir.

Selanik Askeri Rüştiyesi, Mithat Paşa Caddesinde, yeni ve oldukça güzel bir binaya sahip olan, muntazam ve disiplinli bir müessesedir. Cebesoy’a göre kuvvetli öğrenimi ve disiplini ile şöhret bulmuştur. Dersleri ihtisas esasına göre okutan ve çoğunluğunu aydın düşünceli subayların teşkil ettiği bir öğretim ve idare kadrosuna sahiptir. Örneğin Mustafa Kemal bu okula gittiği dönemde başarılı, çalışkan bir öğrenci olarak hocalarının dikkatini çekmiş ve sınıf çavuşu (sınıf temsilcisi) olmuştur. Matematik öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Bey’in takdirini kazanmış ve ilk ismiyle özdeşleşen Kemal adını ona bu öğretmeni vermiştir. Bu şekilde matematik hocası onun arkadaşlarından farklı ve üstün durumunu ortaya çıkarırken daha iyi ve güzele doğru gitmesi yönünde onu teşvik etmiştir. Yine Fransızca öğretmeni Yüzbaşı Nakiyyüddin (Yücekök) Bey, onun sonraki hayatında önemli isimlerden biri olmuştur. Mustafa Kemal, Eylül tarihinde Samsun’da öğretmenlere hitaben yaptığı bir konuşmada ilham ve kuvvetini, gelecek için ilk fikirlerini büyük oranda adı geçen bu değerli öğretmeninden aldığını ifade etmiştir.

Ülkenin seçkin ve aydın bir tabakası olan subayları yetiştirmede önemli bir yere sahip olan bu okulu ve dolayısıyla gelecekteki mesleğini Mustafa Kemal bizzat kendisi seçmiştir. Ayrıca daha küçük yaşlarda iken askeri rüştiyeye giden komşusu Kadri Bey’in oğlu Ahmet’e ve sokakta gördüğü subayların kıyafetlerine çok özendiği de bilinmektedir. Nitekim annesinden gizli olarak girdiği askeri rüştiye sınavında elde ettiği başarı sonucu, o dönem dört yıllık eğitim veren okulun üçüncü sınıfında eğitim görmeye başlamıştır. Mustafa Kemal, matematik ve Fransızcanın yanı sıra tarih, iktisat, felsefe ve coğrafya gibi konularda da temel bilgilerini burada edinmiştir. Özellikle coğrafya derslerinin faydasını başta Çanakkale olmak üzere katıldığı birçok savaşta görmüştür. Diğer taraftan hayatı boyunca en yakınında bulunan Salih (Bozok), Nuri (Conker), İsmail Hakkı (Kavalalı) ve Fuat (Bulca) gibi isimlerle arkadaşlıklarını geliştirdiği okuldan sonu ya da Ocak yılında sınıf dördüncüsü olarak mezun olmuştur. Aydemir’e göre, Mustafa Kemal’in bir askeri mektebe girmiş olması, onun için, hayatı boyunca kader tayin edici bir dönüm noktası olmuştur.

Selanik Askeri Rüştiye binasının mimari özelliklerine bakıldığında ise üç katlı ve dikdörtgen kütleli bir yapıya sahip olduğu görülmektedir. Giriş katı doğu batı ekseninde uzanan bir duvar yardımıyla ön ve arka cephe olarak ikiye bölünmüştür. Kapının sağında bölük, solunda ise dükkân bulunmaktadır. Birinci kat, divanhane olarak tanımlanan dikey koridor yardımıyla, ön ve arka cephe olmak üzere ikiye bölünmüştür. Ön cephede; zemin kattaki dükkân ve bölüğün tam üzerine denk gelecek şekilde sağda ve solda olmak üzere iki adet dershane bulunmaktadır. Sağdaki dershanenin arkasında hademe odası, soldakinin arkasında ise dâhiliye odası ve kütüphane vardır. İkinci katta ise birinci kattaki plan düzeni aynen devam ettirilmiştir. Dershaneler, bu katta tıpkı birinci katta olduğu gibi teşkilatlandırılmıştır. Divanhane burada da yapıyı ikiye bölmüş, hademe odasının üzerindeki odaya müdür odası, dâhiliye odası ve kütüphanenin üzerine de hacegan odası ve kalem odası yerleştirilmiştir.

Salname-i Askeri, Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye, Ders Yılı Cetvelleri gibi ana kaynaklardan derlenen istatistiki bilgilere göre eğitim-öğretim yılında öğrencinin bulunduğu Selanik Askeri Rüştiyesi, eğitim öğretim yılına gelinceye kadar öğrenci sayısında iniş ve çıkışlar yaşamışsa da öğrencinin altına neredeyse hiç düşmemiştir. Öyle ki, , yıllarında ve olan öğrenci sayısı ve ’da , ve ’de ve yılında gibi dönemine göre oldukça yüksek rakamlara ulaşmıştır. Adından anlaşılacağı üzere rüştiye seviyesinde eğitim veren okula, yılında idadi bölümü de eklenerek “Mekteb-i İdâdî ve Rüşdî-i Askerî” olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Mektepte bu dönem itibariyle iki sene idadi, üç sene rüştiye olmak üzere beş yıl eğitim verilmiştir. Okulda askerî derslerin yanında normal rüştiye ve idadi seviyede eğitim veren okulların programındaki dersler de yer almıştır. Okuldan mezun olan talebelerin yaptığı işlere bakıldığında ise bir kısmının yine askerî mekteplerde öğretmenlik yaptığı, bir kısmının eğitimlerine devam edebilmek için “Mekteb-i Mülkî”ye kayıt yaptırdığı, yine bir kısmının devlet dairelerine kabul edildiği ve bir kısmının da ticaretle meşgul olduğu görülmektedir.

Selanik Askeri Rüştiyesi müdürlük görevinde ise iki isim ön plana çıkmaktadır. Bunlardan ilki Kolağası Mehmet Tevfik, diğeri İbrahim Ethem Efendilerdir. Mehmet Tevfik Efendi, ’den itibaren müdürlük görevini yerine getirirken ’dan yılına kadar okulun müdürlük görevini İbrahim Ethem Efendi sürdürmüştür. Askeri Rüştiyede ağırlıklı olarak okutulan dersler ise coğrafya, kozmografya, tarih, hesap, hendese, riyaziye, resim, Fransızca, Arapça, Farsça, Hüsnühat, Kavaid-i Osmaniye, ilmihal, Türkçe ve Arapça imladan ibarettir. Ayrıca bedeni gelişim için jimnastik dersi de yapılmaktadır.

Askerî rüştiyelerde eğitim, mülkî rüştiyelerden daha muntazam ve daha disiplinli idi. Asker müdürler, asker dâhiliye zabitleri, hatta asker hocalar bu okulları idare etmiş, öğrenciler askeri üniforma giymiştir. Bu rüştiyelerden çıkanlar askerî idadilere girmek mecburiyetinde olmadıklarından bir kısmı okulu bitirir bitirmez hemen hayata atılmayı, bir kısmı mülkiye idadilerine devam etmeyi ve bir kısmı da memuriyete girmeyi tercih etmiştir. Eğitim müddeti ilk açıldığı zaman üç sene iken sonraları dört yıla çıkarılmıştır. Askerî rüştiyeler inkılâbına kadar varlığını devam ettirmiş ve özellikle tarihli “Tedrisat-ı İptidaiye Kanun-ı Muvakkatı” düzenlemesinin ardından rüştiyelerle iptidai okullar birleştirilmiş, askeri rüştiyelerin ise kaldırılmasına karar verilmiştir.

Volkan AKSOY

KAYNAKÇA

BOA, MF. İBT, /

AKSU, Eren, Selanik’te Türk Edebi Kültürü (), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale

AKYÜZ, Yahya, “Atatürk’ü Yetiştiren Öğretmenlerden Birkaçı”, Atatürk Devrim ve Eğitim Sempozyumu ( Nisan ), Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara , s.

______, “Atatürk’ün Türk Eğitim Tarihindeki Yeri”, I. Uluslararası Atatürk Sempozyumu (Açılış Konuşmaları-Bildiriler) Eylül , Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara , s.

AYDEMİR, Şevket Süreyya, Tek Adam Mustafa Kemal , C. 1, Remzi Kitabevi, İstanbul

CEBESOY, Ali Fuat, Sınıf Arkadaşım Atatürk Okul ve Genç Subaylık Hatıraları, Baha Matbaası, İstanbul

______, “Sınıf Arkadaşım Atatürk’ün İlk ve Orta Öğrenimi”, Atatürk ve Eğitim, (Haz. Ali Güler ve Suat Akgül), Kara Harp Okulu Basımevi, Ankara , s.

ÇAYCI, Abdurrahman, Gazi Mustafa Kemal Atatürk Millî Bağımsızlık ve Çağdaşlaşma Önderi (Hayatı ve Eseri), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara

DALLI, Caner, Tarihli Maârif Sal-Nâmesine Göre Selanik Vilâyetinde Eğitim-Öğretim, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya

ERGİN, Osman, Türk Maarif Tarihi, C. , Eser Matbaası, İstanbul

______, Türk Maarif Tarihi, C. , Eser Matbaası, İstanbul

GÜLER, Ali, “Mustafa Kemal’i Atatürk Yapan Süreçte Aile Çevresi İle İlk ve Orta Öğrenim Yaşantısının Rolü”, Atatürk ve Eğitim, (Haz. Ali Güler ve Suat Akgül), Kara Harp Okulu Basımevi, Ankara , s.

______, Sarı Paşa İnsan Atatürk, Berikan Yayınevi, İstanbul

LORD KINROS, Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Altın Kitapları Yayınları, İstanbul

ORTAYLI, İlber, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Kronik Yayınları, İstanbul

Osmanlı Döneminde Askerî Okullarda Eğitim, Milli Savunma Bakanlığı, Ankara

PARMAKSIZ, Esma, II. Abdülhamid Dönemi () Eğitim Sistemi Eğitim Yapıları ve Askeri Rüşdiyeler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul

PATOĞLU, Emrah Berkant, Osmanlı Devleti’nde Askeri Rüştiyeler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep

Salnâme-i Devlet-i Âlî Osmanî, Sene-i Maliye , Selanik Matbaası, Dersaadet Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye, Birinci Defa, Matbaa-i Amire,

Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye, İkinci Defa, Matbaa-i Amire,

Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye, Dördüncü Defa, Matbaa-i Amire,

Salname-i Nezaret-i Maarif-i Umumiye, Altıncı Defa, Asır Matbaası,

SOMEL, Selçuk Akşin, Osmanlı’da Eğitimin Modernleşmesi () İslâmlaşma, Otokrasi ve Disiplin, İletişim Yayınları, İstanbul

UNAT, Faik Reşit, “Atatürk’ün Öğrenim Hayatı ve Yetiştiği Devrin Millî Eğitim Sistemi”, Belleten, C. XXVII, S. , , s.

ÜNAL, Uğur, “ Yüzyıl Başlarında Osmanlı Askeri Mektepleri”, Belleten, C. 73, S. , , s.

YOLALICI, Mehmet Emin, “XIX. Yüzyıl ve Sonrası Osmanlı Devleti’nde Eğitim ve Öğretim Kurumları”, Osmanlı, C. 5, (Ed. Güler Eren), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara , s.

Görüntülenme Sayısı