Sürekli Gaz Çıkarmak

MİDE VE BAĞIRSAKLARDA BİRİKİYOR

Gaz, sindirim sırasında mide ve bağırsaklarda normalden fazla gaz olması halidir. Midedeki gaz geğirerek ağız yoluyla, bağırsaklardaki gaz ise; anüsten dışarı atılır. Sindirim sırasında vücutta aşırı gaza sebep olan bazı durumlar vardır. Bunlar; yutulan hava, sindirilememiş yiyeceklerin yıkımı, laktoz intoleransı ve bazı gıdaların kötü emilmesidir. Gazların çoğu yiyeceklerin bakteriler tarafından yıkımı sonucu oluşur.

Gaz problemi yaşayan hastaların çoğunda belirtiler aynıdır. Geğirme, karın şişliği, karın ağrısı artan sayıda veya aşırı gaz çıkarma gibi rahatsızlık hissi yaşanabilir. Gazla birlikte kramp şeklinde ağrı, ishal, kabızlık, kanlı dışkılama, ateş, bulantı, kusma ve hiç gaz-gaita çıkaramama ciddi problemlerdir.

KİŞİ KENDİNİ TOPLUMDAN SOYUTLAYABİLİR

Gaz insanda yaşanabilen bir durumdur. Toplumumuzda gaz ve şişkinlik şikâyetiyle sağlık kuruluşuna gelen hasta sayısı oldukça fazladır. Gaz, oldukça önemli bir sağlık sorunudur. Çünkü insanın hayat kalitesini büyük ölçüde bozabilir.

Gaz; çoğunlukla gıda intoleransı ve yanlış beslenmeye bağlı olarak gelişse de, bazı hastalıklara  eşlik edebilir .  Bazı hastalıkların ilk belirtisi de olabilir. Gastrointestinal sistem organlarından yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, safra kesesi, safra yolları, karaciğer ve pankreasın iyi ve kötü huylu hastalıklarında gaz problemi görülebilir.

EN ÖNEMLİ GAZ NEDENİ LAKTOZ HASSASİYETİ

Çok önemli ve yaygın bir diğer gaz nedeni de laktoz intoleransıdır (laktoz hassasiyeti).Laktoz sindiriminin vücutta tam olarak yapılamamasından dolayı kişide hassasiyet gelişebilir. Laktoz doğal bir şekerdir. Süt, peynir, dondurma, ekmek, tahıl ürünleri ve salata sosları gibi işlenmiş gıdalarda da bulunur. Laktoz nedeniyle oluşan gaz, genellikle ishal ve krampla birlikte görülür. Ancak bazı durumlarda sadece gaz da olabilir.

GAZ YAPAN BESİN GRUPLARI

Her gıda her insan gaz yapmayabilir. Bu durum kişiden kişiye göre farklılıklar gösterebilir.

Fasulyeler: Fasulyeler büyük oranda raffinoz olarak bilinen kompleks şekerler ihtiva ederler. Raffinozlar daha az miktarda brüksel lahanası, lahana, brokoli, ıspanak ve diğer yeşil sebzelerde de bulunabilir.

Nişastalar: Patates, erişte, buğday kolonda yıkılarak fazlaca gaz oluştururlar. Yalnızca pirinç nişastası gaz oluşturmaz.

Soğanlar: Soğan, enginar, armut ve tahıllarda naturel şeker olarak bilinen fruktoz bulunur. Fruktoz bazı içecek ve meyve sularında tatlandırıcı olarak da kullanılır. Fruktoz da gaz oluşturabilir.

Sorbitol: Taneli ve tanesiz meyvelerde bulunan doğal bir karbonhidratdır. Elma, armut, şeftali ve kuru erikte bulunur.

Fiber: Pek çok gıdada suda çözünen ve çözünmeyen şeklinde fiber bulunabilir. Yulaf kepeği, fasulye, bezelye ve çoğu sebzelerde bulunur ve gaz yapar. Suda çözünmeyen fiberler, değişmeden kolayca bağırsaklardan geçtikleri için daha az gaz üretirler. Buğday kepeği ve bazı sebzelerde bulunur.

GAZ HANGİ HASTALIKLARIN BELİRTİSİ OLABİLİR?

Farklı organik hastalıklar da şişkinliğe yol açabilir. İrritabl bağırsak sendromu, geçirilmiş batın ameliyatları sonrası yapışıklıklar, fıtıklar, crohn hastalığı, diverikülit, kolon kanseri gibi rahatsızlıklar bunların başındadır.

Bağırsak alışkanlıklarının değiştiren tüm nedenler gaz nedeni sayılabilir. Fiberden fakir beslenme, parazitler, polip veya çeşitli nedenlerle bağırsak tıkanmaları durumunda gaz oluşabilir. Bunların haricinde divertiküloz (kalın bağırsak duvarında kesecik oluşması) ya da divertikülit (oluşan keseciklerin iltihabı), troid fonksiyon bozukluğu, pek çok ilaçların yan etkisi olarak gaz nedeni olabilir.

TEŞHİSTE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM

Gaz nedenini teşhis edebilmek için,  başta gastroenteroloji uzmanları olmak üzere, iç hastalıkları ve genel cerrahi uzmanlarının görüşüne başvurulmalı, altta yatan önemli bir hastalık yoksa, beslenme ve diyetetik uzmanlarından da yardım alınıp ekip çalışmasıyla tüketilen gıdaların analizi yapılmalıdır.

HASTANIN YAŞAM BİÇİMİ İPUCU VERİR

Gazın nedenleri araştırılırken hastanın yaşam biçimi ve beslenme düzeni dikkate alınmalıdır. En çok gaz nedeni olarak, aşırı gaz yaptığı bilinen gıdaları fazla tüketmek, alışkın olunan beslenme şeklinin değiştirmek ve bazı ev yapımı ürünlerdir. Antibiyotik kullanımı, diyetle artırılan lifli gıdalar ve probiyotikler çok ciddi gaz yapabilir. Gaz yapan gıda tespit edilirse hasta rahatlayana kadar o yiyecekten uzak durması gerekir. Alınan bu önleme rağmen hastada şikâyetler devam ediyorsa, hiç gaz yapmayan gıda ile çok sıkı bir diyet uygulanır. Her 48 saatte bir yeni bir gıda eklenerek hangi gıdanın rahatsızlığı arttırdığı saptanır.

TEDAVİDE İLK AMAÇ GAZ MİKTARINI AZALTMAK

Gaz tedavisinde amaç gaz miktarını azaltmaktır. Nedene yönelik olarak, parazitik, enfeksiyon ve bakteriyelde aşırı çoğalma varsa antibiyotik tedavisi gözden geçirilip  tedavi verilir. Eğer hasta kabız ise diyet veya bazı laksatiflerle bu sorunun tedavi edilmesi gerekir. Hastanın hava yutmasını nedeni endişe, stres gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa bu alışkanlığın değiştirilmesi için psikolojik destek alınmalıdır. Kişideki gaz problemi diyetle düzelemiyorsa reçetesiz satılan bazı yardımcı maddelerden de faydalanabilir.

Türkiye'de her 4 kişiden birinde görülen şişkinlik ve gaz problemine ilişkin bilgiler veren Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı, 9 öneri sıraladı.

Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Gaz ve şişkinlik yaşam kalitesini etkileyen önemli bir sorun. Toplumumuzda yaklaşık her 4 kişiden birinde görülüyor ve gastroenteroloji poliklinik başvurularının önemli bir kısmını oluşturuyor. Hastalar, midede ya da karında gaz, geğirme, karında şişkinlik ve aşırı gaz çıkarma yakınması ile başvurmaktadırlar. Gaz ve şişkinlik tedavisi oldukça zordur, hastalar ilaçlara rağmen şikayetleri tekrarladığı için genellikle mutsuzdurlar. Bu nedenle iyi bir hekim-hasta işbirliği ile hastalara zaman ayrılarak sebeplerin ve düzeltilebilir faktörlerin anlatılması başarı oranlarını artıracaktır” diyor.

Karında şişkinlik ve gaz yakınmasının altta yatan faktörlerinin mutlaka araştırılması gerektiğini belirten Doç. Dr. Suna Yapalı, herhangi bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa kişinin tükettiği besinler ve yaşam tarzı ile ilişkili olduğunu, alınacak bazı önlemlerin sorunla mücadelede fayda sağlayabileceğini söylüyor. Doç. Dr. Suna Yapalı, gaz ve şişkinliktene kurtulmanın 9 yolunu anlattı, çok önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

1.Aşırı hava yutmayın!

Yutulan hava, sindirim sistemindeki gazın en önemli sebeplerinden birisi. Hızlı yemek yemek, yemek yerken konuşmak, sakız çiğnemek, sigara, puro ya da pipo kullanmak, içecekleri pipetle içmek, derin iç çekmek daha fazla hava yutulmasına neden olurken gaz ve şişkinliğe yol açıyor. Hava dışarı atılamazsa aşağıya bağırsaklara inerek karında dolgunluk, şişkinlik ve ağrıya yol açabiliyor. Bu nedenle telaşeden uzak, iyice çiğneyerek yemek yemeli, yerken çok konuşmamalı, katı besinleri su ile yutmamalı, içecekler geniş ağızlı bardaklardan içilmeli, puro, pipo, sigara içmemeli, ağız açık uyumamalı ve derin iç çekmelerden kaçınılmalı.

funduszeue.info yağlı ve küçük porsiyonlar tüketin

Bir oturuşta büyük porsiyonlar yerine, daha az ve daha sık yemeye özen gösterin. Yemekler az yağlı olmalı çünkü yağ ve hava beraberliğinde mide içerisindeki basınç artıyor, ayrıca yağlı gıdalar mide boşalımını yavaşlatarak karında rahatsızlık ve şişkinliğe yol açıyor.

funduszeue.info sonrası uzanmayın

Kişinin oturuş ve duruş şekli gazın bağırsaklara iletilmesinde önemli rol oynuyor. Oturma pozisyonunda yutulan hava yemek borusundan geri çıkarak ağızdan atılırken, yatar pozisyonda ise ince bağırsaklara geçiyor. Yemeklerden sonra sırt üstü yatmayın. Dik oturun, ayakta durun ya da yürüyüş yapın. Ayrıca bazı kişilerde yapısal olarak karın kaslarındaki gevşeklik ve yemek sonrası kambur oturmaya bağlı olarak bağırsaklardan gaz çıkışı sağlanamıyor.

4.Yürüyüş ve egzersiz yapın

Fiziksel aktivite bağırsakları daha düzenli hareket ettirerek gaz atılımını ve dışkılamayı kolaylaştırıyor. Yemeklerden 2 saat sonra yapılan yürüyüş gazın atılmasını sağlıyor. Ayrıca yoga gibi karın kaslarını çalıştıran egzersizler de sindirim kanalından gaz çıkışına fayda sağlıyor.

funduszeue.info intoleransına dikkat

Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Bazı kişiler belirli karbonhidratları sindiremezler. Klasik bir örnek, süt ürünlerinde bulunan ana şeker olan laktozdur. Bu nedenle, büyük miktarlarda laktoz içeren süt, yoğurt, ayran, krema, tereyağı ve dondurma tüketmek, kramp ve ishal ile birlikte artan gaz üretimine yol açabilir. Laktoz içerikleri düşük olduğu için kaşar peyniri, beyaz peynir, süzme peynir, labne peynir ve lor peyniri gibi peynir türleri ciddi semptomlara yol açmıyorsa tüketilebilir” diyor.

funduszeue.info, meyve ve lifli gıdada aşırıya kaçmayın

Lifli gıdalar sindirim sistemi sağlığı için gerekli ancak lifli gıda alımını yavaş yavaş artırın ve vücudunuzun adaptasyonunu sağlayın. Aşırı sebze ve meyve tüketiminin de gaz üretimini artıracağını unutmayın.

funduszeue.infoı, şekerli içecekler ve tatlandırıcılardan uzak durun

Gazlı içecekler, maden suyu, kola, bira, soda, fruktoz içeren meyve suları, tatlandırıcılar ve bu tatlandırıcıların kullanıldığı sakızlar dahil ürünler ile efervesan tabletlerden (suya atıldığı zaman küçük gaz kabarcıkları çıkartarak köpüren eriyen tabletler) uzak durun.

funduszeue.info besinleri tek başına tüketerek diyet listesi tutun

Brüksel lahanası, lahana, brokoli gibi gıdalar daha fazla gaz üretimine yol açarak gaz ve şişkinlik yakınmasına yol açabiliyor. Bunun yanı sıra, sarımsak, soğan, fasulye, nohut, bakla, bezelye, havuç, kereviz, patates, patlıcan, mantar, turp, pırasa, kuru üzüm, muz, kayısı, erik, kiraz, çilek, kavun,karpuz, elma, ekşi meyveler (portakal, kivi, armut), şeftali, bulgur, mercimek, buğday tohumu, simit, hamur işleri, çok şekerli tatlılar da gaz üretimini artırıyor. Kişiden kişiye farklılıklar olmakla beraber gaz ve şişkinlik yakınmanız varsa bu gıdaları tek başına tüketin. Diyet günlüğü tutarak şikayetinizi artırdığını tespit ettiğiniz gıdadan uzak durun.

9. Psikiyatrik destek almaktan kaçınmayın

Huzursuz Bağırsak Sendromu’nda, bağırsaktan mesaj taşıyan sinirler aşırı aktif oluyor ve normal miktardaki gazın daha fazla ve daha aktif hissedilmesine yol açıyor. Karın ağrısı, şişkinlik, ishal ve/veya kabızlığa neden olabiliyor. Huzursuz Bağırsak Sendromu tanısı organik bir hastalık dışlandıktan sonra konulmalı. Hekim önerisi doğrultusunda ilaç tedavisi ve gerektiğinde psikiyatrik destek almaktan kaçınmayın.

GAZ VE ŞİŞKİNLİK, BU HASTALIKLARIN BELİRTİSİ OLABİLİR

Gaz ve şişkinlik; sindirim sistemi veya diğer karın içi organ kanserleri, bağırsak enfeksiyonları, inflamatuar bağırsak hastalıkları, karaciğer sirozu, kronik pankreatit ya da çölyak hastalığı gibi önemli hastalıkların habercisi olabilir. Ayrıca hassas bağırsak sendromu veya laktoz intoleransı gibi altta yatan organik bir problemin olmadığı ancak kişinin yaşam kalitesini bozan durumlara bağlı da oluşabilir. Organik bozukluklar dışlandıktan sonra altta yatan hastalığı olmayanlarda şişkinliği ve gazı önlemeye yönelik önlemlerle sorunun önüne geçilebilir.

KİMLER GLUTENSİZ BESLENMEYİ UYGULAMALI?

Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Şişkinlik şikayeti olan pek çok kişi kendisinde gıda intoleransı olduğundan şüphelenerek gıda intolerans testlerine başvurmaktadır. IgG temelli kan örneği ile yapılan ticari testler gıda intoleransı olmayan kişilerde bile yüksek sonuçlar verebilmekte, hatta hayatınızda hiç tüketmediğiniz bir gıdaya bile intolerans olduğunu gösterebilmektedir. Bu testler pahalıdır ve kanıt değerinin düşük olması nedeniyle Allerji, İmmunoloji ve Gastroenteroloji otoritelerince önerilmemektedir. Bunun yerine gıda intoleransından şüphe edilen gıdaların diyetten belirli bir süre ile çıkarılması, şikayetlerin ortadan kalkması ve diyete ilave edilmesiyle şikayetlerin tekrarlaması tanıya yardımcıdır. Ayrıca glutensiz diyet sektörünün büyümesi ile glutenin şişkinlik yaptığı inancı yaygınlaşmış ve glutensiz beslenme alışkanlığı meşhur olmuştur. Ancak bilinçsizce glutensiz beslenme, uzun dönemde kalp ve damar hastalıkları, diyabet, obezite, kalp ve damar hastalıkları riskini artırmaktadır. Bu nedenle Çölyak hastalığı tanısı konulan kişiler dışında uygulanmamalıdır.

beyazbuğdaydiyabetdiyetdiyet listesiEgzersizobezitepeynirSağlıkşekersigarasosyal medyasütTürkiyeyogayoğurt