Kemik Biyopsisi Nasıl Yapılır

Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı  kemik ve yumuşak doku tümörleri biyopsisi hakkında merak edilen soruları yanıtladı. 

Kemik ve yumuşak doku tümörleri, vücudumuzdaki kas, sinir, yağ dokusu ve damarlar gibi “yumuşak dokular ve kemik, kıkırdak eklem gibi dokulardan kaynaklanmaktadır. Ağırlıklı ölerek çocukluk ve yetişkinlik çağında ortaya çıksa da kemik ve yumuşak doku tümörleri her yaşta ortaya çıkabilmektedir. Vücudun farklı yerlerinde ele gelen şişlik şeklinde kendini gösteren kemik ve yumuşak doku tümörlerinin kötü huylu olduğu düşünülüyorsa biyopsi işlemi gerçekleştirilmektedir.

Biyopsi Nedir?

Biyopsi, vücutta kanser açısından şüpheli olduğu düşünülen bir kitleden açık ya da kapalı yöntemlerle parça alınması işlemidir. Çoğunlukla ince bir iğne yardımıyla kapalı olarak bu işlem gerçekleştirilir. Parça, kitlenin bulunduğu yere ve kaynaklandığı dokuya göre ultrason, skopi ya da tomografi eşliğinde alınır ve değerlendirilmek üzere patoloji bölümüne gönderilir.

Kemik ve Yumuşak Doku Tümürlerinde Biyopsi Hangi Durumlarda ve Ne zaman Yapılır?

Vücuttaki bir kitlenin kötü huylu olduğundan şüphelenildiği durumlarda biyopsi işlemi yapılmaktadır. Biyopsi işleminin yapılabilmesi için kişinin öykü, fizik muayene ve gerekli radyolojik tetkiklerle ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirmeler neticesinde biyopsinin gerekli olup olmadığı netleştirilir. Eğer biyopsi gerekli görülürse hangi yöntem ile kitlenin neresinden örnek alınacağı gibi ayrıntılı ve süreç için oldukça önemli olan bir biyopsi planlaması yapılmalıdır.

Biyopsi Neden Önemlidir?

Biyopsi ile olası bir kötü huylu tümörden alınan parçanın değerlendirilmesi neticesinde tümörün asıl tanısı konulmaktadır. Yani tümörün adı konulmaktadır. Bu durum tümöre sonraki yaklaşımın nasıl olacağını belirleyen çok önemli bir aşamadır. Tabiri caizse gömleğin iliklenen ilk düğmesidir. Bu nedenle biyopsi oldukça önem taşımaktadır.

Kemik ve Yumuşak Doku Tümürlerinde Biyopsiyi Kim Yapmalı?

Biyopsi, tedaviyi ve tedavinin sonuçlarını direk olarak etkileyen çok önemli bir işlemdir ve mutlak uyulması gereken birtakım kurallara tabidir. Bu aşamada yapılan hatalar geri döndürülemez sonuçlara neden olabilmektedir. Bu nedenle biyopsi işlemi hastanın daha sonraki cerrahisini gerçekleştirebilecek ve ortopedik onkoloji konusunda tecrübeli bir hekim tarafından yapılmalıdır.

Kemik ve Yumuşak Doku Tümürlerinde Biyopsi Biyopsi Aşamasından Sonra Süreç Nasıl İlerler?

Kimi tümörler kemoterapi ve radyoterapiye duyarlı iken kimileri duyarsız olabilmektedir. Biyopsi ile tanı netleştirildikten sonra, önce cerrahi mi yoksa önce kemoterapi ve/veya radyoterapi sonra cerrahi mi, kemoterapide hangi ilaçlar kullanılmalı gibi hasta için oldukça önemli soruların cevabı ortaya konarak tedavi süreci başlar.

Formu doldurun, biz sizi arayalım:

​

Kemikte hem iyi huylu hem de kötü huylu tümörlere sıkça rastlanır. Kötü huylu tümörler yani kanserler kemik dokusundan kaynaklanabildikleri gibi (primer kanserler) başka organlardan kaynaklanıp kemiğe yayılmış (metastazlar) olabilirler. Kemikte görüntüleme yöntemleriyle şüpheli bir kitleye rastlanırsa, bu durumu aydınlatmak için biyopsi yapmak gerekir.

​

Diğer organlarda olduğu gibi, kemikte de ideal biyopsi yöntemi iğne biyopsisidir. Cerrahi yöntem, genel anestezi ve ameliyat gerektirmesi, komplikasyon oranının daha yüksek olması ve hastanede kalış gerektirmesi gibi nedenlerden dolayı son çare olarak düşünülmelidir. Kemikte iğne biyopsisi iki şekilde yapılabilir:

Standart kesici iğne (trukat, kor) biyopsisi: Kemikteki kitle bazı durumlarda kemiğin korteks adı verilen sert dış tabakasını parçalayarak dışarı taşar. Bu gibi durumlarda, sert kemik korteksi iğne ile geçmek gerekmediğinden, diğer yumuşak doku biyopsilerinde olduğu gibi, kemikten dışarı taşan bu kitleden kesici iğne ile kolayca biyopsi alınabilir. Bu amaçla ultrason ya da tomografi rehberliğinden yararlanılabilir.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Kalın iğne biyopsisi: Birçok durumda, şüpheli kitle kemiğin içindedir ve kemiğin sert dış tabakasını (korteks) delerek ulaşmak gerekir. Bu durumlarda, önce tomografi rehberliğinde kalın bir iğne ile ciltten girilerek korteks delinir ve şüpheli kitleye ulaşılır. Daha sonra, bu iğnenin içinden gönderilen ayrı bir kesici sistem ile kemikten mm kalınlığında uzun bir parça alınır ve iğneler çekilerek işlem sonlandırılır.

​

Video bilgilendirme: "Tomografi rehberliğinde kemik biyopsisi"

Kemik biyopsisi, diğer biyopsiler gibi, lokal anestezi altında iğne deliğinden yapılan, hasta için konforlu ve doğruluğu son derece yüksek bir biyopsi yöntemidir. Bazı durumlarda, kemik biyopsisi perkütan ablasyon gibi tümörü tahrip eden veya vertebroplasti-sementoplasti gibi kemiği güçlendiren tedavilerle kombine olarak yapılabilir. Bu durumda, tek bir işlemle hem tanı konur hem de o bölgeye tedavi uygulanmış olur.

​

​

​

​

​

Kemik biyopsisi, kemik içinde klinik ve radyolojik incelemeler sonucu bir kitle düşünülmesi durumunda bu kitleden örnek alınıp patolojik incelemeye gönderilmesi için uygulanan işlemdir.

Kemik içindeki lezyonun biyopsi aşamasına gelebilmesi için ayrıntılı bir fizik muayene ile klinik değerlendirme ve gerekli ve uygun şekilde yapılan radyolojik incelemelerin tamamen yapılmış olması önemlidir. Bu tetkikler sayesinde gerçekten biyopsi işleminin gerekip gerekmediği, gerekiyor ise lezyonun neresinden hangi yöntemle biyopsi alınması gerektiği ve patoloji incelemesi sırasında hangi ayırıcı tanıların olası olduğu belirlenmelidir.

Nasıl yapılır?

Kemikten biyopsi iki şekilde yapılabilir. Bunlardan en sık kullanılan yöntem, kemik iğnelerinin kullanıldığı kapalı biyopsi yöntemidir. Uygun planlama, doğru biyopsi ve deneyimli bir patolog ile kemik tümörlerinin yüzde 90’ına kapalı biyopsi ile tanı konabilir. Doğru yerden biyopsi alındığını kontrol etmek için kemik kapalı biyopsi işlemi “skopi” adı verilen röntgen cihazı veya zor lokalizasyonlarda bilgisayarlı tomografinin kılavuzluğunda alınır. Sıklıkla kemiğe giriş sırasında sedasyon adı verilen anestezi ile birlikte uygulanabilir.

Diğer bir yöntem ise daha fazla örnek almayı sağlayacak açık biyopsidir. Açık biyopside belirlenen bölgeye bir kesi yapılarak kemik içinde bir pencere açılır ve tümör açılan bu pencereden örneklenir. Daha fazla doku alma gibi avantajları olsa da, tümörden kanama olması, kırıklara neden olabilmesi, daha fazla anestezi gerektirmesi açısından dezavantajları vardır.

Nelere dikkat etmelidir?

Biyopsi sırasında en önemli risklerden biri biyopsi hattında tümörün kanaması ile bulaşmasıdır. Bu risk kapalı biyopsilerde çok düşüktür. Bu nedenle biyopsinin yapıldığı giriş noktası mutlaka asıl cerrahinin planlandığı yara üzerinde olmalı, mutlaka işaretlenmeli ve gerçek ameliyat sırasında çıkarılmalıdır. Açık biyopside ise kanama kontrolü, kemik penceresinin kırığa neden olmayacak şekilde oval açılması ve oluşacak kan birikiminin doğru dren uygulamaları ile tahliye edilmesi çok önemlidir. Kemik biyopsisi uygulamalarında enfeksiyon riski sıklıkla düşüktür.