Yumurtalık Kisti Muayenesi Nasıl Yapılır
JİNEKOLOJİK MUAYENE
JİNEKOLOJİK MUAYENE
Doğurganlık çağındaki her kadının yılda en az bir kere jinekolojik muayeneye gitmesi kadın sağlığı açısından önemlidir. Pek çok kadın için bu muayene çevreden duyulan abartılı ve yanlış bilgiler nedeniyle veya belki daha önce yaşadığı kötü tecrübe nedeniyle korkutucu gelebilir. Fakat jinekolojik muayeneyi asla kabus haline getirmeyin çünkü çok basit bir muayenedir. Ayrıca jinekolojik hastalıklar (enfeksiyon, yumurtalık kisti, myom ve kanserler gibi) erken teşhisinde önemli bir yer teşkil ettiği için çok önemlidir çünkü ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR.
Muayene öncesi her hastadan “anamnez (öykü) alma” dediğimiz kişinin kendi durumu ile ilgili sorular sorularak bilgiler alınır. Hastanın şikayeti ile ilgili anlattıkları, varsa bir hastalığa tanı koyulmasındaki en önemli yardımcılardır. Bu nedenle hastanın şikayetinin ne olduğu, ne zaman başladığı ile ilgili gerekli olabilecek sorular sorulur. Gebelik durumu ile ilgili bilgiler (Daha önce hamile kalıp kalmadığınız, düşük, kürtaj, doğum, önceki hamileliklerinizde yaşadığınız sorunlar, önceki doğumlarınızın şekli, eğer sezaryen oldu ise bunun nedeni, eğer normal doğum yaptıysanız doğumunuzun nasıl geçtiği gibi sorular seafoodplus.infoşilerden ayrıntılı bir öykü alma işleminden sonra jinekolojik muayeneye geçilir. Yapılan jinekolojik muayeneler bakire olan ve olmayan hastalarda değişiklik gösterir..
Bakire hastalardaki kontroller Eğer kişi bakire ise vajinal muayene söz konusu olmadığı için idrara sıkışık haldeyken karından yapılan ultrasonografi ile inceleme yapılır. Vulva dediğimiz dış kısımda yara enfeksiyon kist var ise sadece dıştan gözlem ile muayene seafoodplus.infoanografi incelemeleri bize rahim ve yumurtalıkların durumunu, yapısal bir bozukluları, rahimde bulunan myomları, yumurtalıklardaki kistleri (over kistleri) açığa çıkarmada son derece yardımcıdır. Ayrıca özellikle şiddetli adet sancıları (dismenore) şikayeti olan genç kızlardaki gizli çikolata kistleri (endometriomalar) bu utrasonografi ile ortaya çıkarılabilir.
Bakire olmayanlarda jinekolojik kontroller
Jinekolojik muayeneler hastalarımız açısından her ne kadar çok sevimli gelmese de “jinekolojik muayene masa”sında yapılmalıdır. Çünkü bu masalar bir kadının
jinekolojik olarak en rahat ve en iyi değerlendirilebilir pozisyonunu bizlere sağlar. Hastanın masaya yerleşmesi ve kıyafetlerini çıkartması için hemşire ya da doktorun asistanı yardımcı olacaktır. Belden aşağısına steril bir örtü serilir. Hasta, bacaklarını masanın her iki yanında bulunan desteklere koyar. Hastanın bu pozisyonunun ismine tıp literatürünce litotomi denir.
Aslında bu muayene korkulduğu gibi zor değildir. Muayene sadece birkaç dakika sürer ve hasta kendini kasmadığında gayet rahat ve agrısızdıseafoodplus.infolojik muayenede önce dış genitalya değerlendirilir. Genital siğil (kondülom), kitle, kızarıklık, kist gibi herhangi bir lezyonun olup olmadığına bakılır. Daha sonra kişi ıkındırılarak rahim veya idrar kesesinde herhangi bir sarkma (prolapsus) varlığı araştırılır. Bu gözlemlerden sonra vajina ve rahim ağzı muayenesi için “spekulum muayenesi’’ ne geçilir. Kullanılan spekulumlar hastanın doğurganlık durumuna ve vajinanızın genişliğine uygun büyüklükte seçseafoodplus.infoum ile vajina duvarları birbirinden ayrılabilir. Bunun için ılık ve kayganlaştırılmış spekulum vajina içersine doğru ilerletilerek vajina duvarları ile vajinal akıntı ve özellikleri izlenir. Spekulum muayenesi sırasında rahim ağzı yani "serviks" değerlendirilir. Servikal erozyon (yara) ya da servikal akıntı bu muayene ile tespit edilebilir. Bu aşamada rutin olarak 3 yılda bir kez yapılması önerilen rahim ağzı bölgesinden "Smear Testi" denilen bir test için sürüntü alıseafoodplus.info testin amacı rahim ağzı kanserinin erken teşhisidir. Tüm bu işlemlerin her aşaması son derece kolay ve ağrısızdır. Spekulum muayenesi sırasında hastanın kendini kasmaması ve rahat bırakması işlemi son derecede kolaylaştırır. Çünkü kendini sıkan bir kadın, aslında spekulumu sıkıp kendi kendinin daha fazla acı hissetmesine neden olacaktır. Daha sonra hastalara “bimanuel muayene (tuşe)” dediğimiz jinekolojik muayeneleri yapılır. Bu muayene iki elle yapılır; birinci el hastanın kasık bölgesinde yukarıdan rahimi fikslerken, ikinci el vajina içinde rahim, yumurtalıklar ve tüpleri muayene eder.
Daha sonra trans vajinal (vajina içi-alttan ultrason) ultrasonografi muayenelerine geçilir. Jinekolojik ultrasonografi ile özellikle de rahimin yapısı, pozisyonu, büyüklüğü, rahimden kaynaklanmış tümörler ve myomlar, rahim iç zarı (endometrium) ve her iki yumurtalığın yapısı, yumurtalık kist ve tümörleri ayrıntılı bir şekilde değerlendirilir. Transvajinal ultrasonografi için hastanın idrara sıkışık olmasına gerek yoktur hatta idrarını boşaltması gerekmektedir.
Jinekolojik muayenenizin ve smear testinizin hatalı sonuçlara yol açmaması için; Muayenenin 2 gün öncesinden itibaren vajina içine kayganlaştırıcı, jel veya fitil uygulamayınız, vajina içini yıkamayınız. Adet kanaması bittikten sonra smear testi için başvurun. Muayene olurken kendinizi öncelikle rahatlatın, sakinleştirin ve gevşeyin.
ERKEN MUAYENE VE TEŞHİS HAYAT KURTARIR. LÜTFEN JİNEKOLOJİK MUAYENENİZİ İHMAL ETMEYİN ; YILLIK KONTROLLERİNİZİ MUTLAKA YAPTIRIN.
Ana SayfaKonularErgen Jinekolojisi (Genç Kızlarda Muayene, Yumurtalık Kisti vs.)Genç Kızlarda Jinekolojik Muayene Yöntemleri
Genç Kızlarda Jinekolojik Muayene Nasıl Yapılır
Genç kızın jinekolojik muayenesi sadece onun için değil aynı zamanda annesi ve babası içinde ciddi stres kaynağıdır. Doktor durumun farkında olmalı, bunun gerek aile ama en önemlisi genç kız için ne kadar stresli bir süreç olduğunu bilerek hastaya yaklaşmalıdır!
Genç kızın ruhsal ve bedensel gelişimi bu dönemde son derece hızlıdır. Kısa bir süre içinde kendisine ait çok da kavrayamadığı değişikliklerin ortaya çıkması, sadece kendisini değil aynı zamanda ailesi ve çevresi ile olan ilişkilerini de etkiler. Bir başka bakış açısı ile bu dönemde ergenin yaşadığı problemler doğrudan ailesini ve hatta ebeveynlerin kendi aralarındaki ilişkiyi bile etkileyebilir. Adolesan dönem kendi içinde 3 bölümde incelenir:
Erken Dönem ( yaş): Pübertal büyüme ve matürasyon dönemidir. Aileden ayrılmaya ve onları kendi değerleri içinde yorumlamaya başlar.
Orta Dönem ( yaş): Kendi moral değerlerini oluşturmaya ve seçimler yapmaya başlar. Doğru ve yanlış kavramlarını kendi içinde tekrar yorumlar. r. Aileden kopar, arkadaşlarına daha çok zaman ayırır. Sıklıkla aileler bu dönemde çocuklarının odaya kapanması ve “kendilerinden kopmasından” şikayet ederler. Dolayısıyla ebeveynleri ile tartışmaya başlar. Jinekolog olarak bizi ilgilendiren en önemli değişiklik, vücut görünümleri ve sağlıkları ile ilgilenmeleridir. Cinselliklerini keşfetmeye ve doğru/yanlış kavramlarını tekrar yorumlarken ilişkilerinde risk almaya başlarlar. Dolayısıyla bu dönemde ailenin, okulun ve çocuğun bulunduğu sosyokültürel çevre son derece önem kazanır.
Geç Dönem ( yaş): Formal düşünce gelişir. Yaptığı eylemlerin sonuçlarını bilmekte, değerlendirmektedir. Ebeveynliğe ait değerleri kabullenir ve belkide ebeveyn olur.
Fiziksel ve ruhsal hızlı değişimlerin yaşandığı ergenlik döneminde genç kızın jinekolojik muayenesi asla rutin bir muayene değildir. Bu muayenenin temel iki amacı doğal olarak hastayı klinik açıdan değerlendirmek ve tanı, tedavi aşamasında gerekli olanları yapmaktır. Ancak bu iki amacı gerçekleştirebilmeniz için cinsellik ve fertilitesi açısından ciddi duygusal problemlerle karşı karşıya olan genç kızla, onun problemlerine yardımcı olabileceğiniz ortamı sağlayabilmeniz ve güvene dayalı ilişki kurabilmeniz gerekir. Diğer taraftan bunu sağlamak son derece zordur ve belli tecrübeler sonrası gerçekleşebilecek bir süreçtir.
Jinekolog zaman harcamaya,genç kızın endişelerini dinlemeye, kişisel ve ailesi ile ilgili bilgi toplamaya hazır olmalıdır. Önemli bir nokta sıklıkla ergenin aslında yardım istemesi, buna ihtiyacı olduğunu söylemek istemesi ama sıklıkla çağrısını doğrudan ifade etmemesidir.
Her durumda, muayene prensipleri aynı kalır: (a)tam bir tıbbi değerlendirme ilk olmalıdır; (b) hastaya, muayenenin ve amaçlarının tam bir açıklaması yapılıp, izni alındıktan sonra muayeneye devam edilmelidir; (c) muayeneler, yalnızca hastanın yaşı sebebiyle atlanmamalıdır. Bu konuyu biraz açmak gerekir. Doktor ailenin ve hastanın sosyokültürel değerlerini mutlaka dikkate almalı ancak asla jinekolojik muayene yapmadan ve üstünkörü bir anamnez ile tedavi başlamamalıdır.
Sıklıkla biz jinekologların başına gelen tablo annesi ile gelen ve örneğin adet düzensizliği olan bir genç kızdır. Yaşı 13 ile 18 arası değişir. Anne “Zaten genç kız bu doktor bey/hanım, muayene yapacak ne var, bir ilaç yazında adetleri düzene girsin” der ve karından yapacağı ultrsonografik incelemenin yeterli olacağını ifade eder. Oysa bu tip ultrasonografik değerlendirme ile gebelik veya daha kötüsü dış gebelik gibi ciddi problemler çok kolay atlanabilir. Yumurtalıklarla ilgili problemlerde ise %60’a varan oranlarda özellikle genç kız biraz kiloluysa hata yapılabilir. Dolayısıyla muayene yapmadan ve hastayı değerlendirmeden reçete yazmak sadece etik değil ciddi hukuki problemlere de yol açar.
Batı literatüründe 13 yaş sonrası genç kızların yalnız muayene edilmesi gerekir yazsa da, bizim uygulamamız sıklıkla 16 yaş sonrası genç kızı yalnız muayene etmektir. Özellikle yaşındaki genç kızları mutlaka annesi yanında iken muayene etmek gerekiyor. Bunun önemli istisnası ne yazık ki aile içi şiddete maruz kalmış genç kızlar da, doktor kızın vücut dilini değerlendirerek annesinden korkuyorsa ve buna bağlı stres altındaysa mutlaka yalnız muayene etmelidir.
Genç Kızın Jinekolojik Muayenesi Sırasında Nelere Dikkat Edilmelidir ?
Tüm vücut incelenmeli; baş, boyun, karın ve en önemlisi meme muayenesi mutlaka yapılmalıdır. Cinsel açıdan aktif olmayan bir genç kız için, muayene şekli aynı çocuklarda olduğu gibidir. Vulva östrojenizedir, vagina cm boyundadır ve fizyolojik salgılar vardır. Rektal muayeneye göre, rahmi genellikle lateral olarak sola doğrudur. Vajinal muayene, genç rahatlamış ve hymeni müsait ise mümkündür ve her olguda şart değildir. Gerekli olduğu takdirde küçük bir speculum kullanılabilir. Püberte ile beraber overler normal pozisyonlarına gelirler ve pelvise inerler. Muayene sonrası bulgular hasta ile tartışılır ve aileye hasta ile konuşulduktan sonra bilgi verilmesi tercih edilir.
Cinsel açıdan aktif hastada, speculum ile rahim ağzının değerlendirilmesi, smear alınması ve bimanuel muayene yapılması, ihtiyaç varsa potansiyel genital infeksiyonlar aramak için örnekler alınması gereklidir. Jinekolojik muayenede genital organların üreme dönemindeki kadından farkı yoktur. Smear mutlaka alınmalıdır. Cinsel aktif genç kıza mutlaka doğum kontrol yöntemleri hakkında bilgi verilir.
Süleyman Engin Akhan