Yüksek Tansiyona Soda Iyi Gelirmi

Bireyin sadece yaşam süresi değil yaşam kalitesini de arttırmak, sağlıkla ilgili önerilerde bulunmanın temel amaçlarındandır. Sağlık profesyonellerinin vereceği eğitim ve danışmanlık toplumsal sağlığın güçlenmesinde, kronik hastalıkların önlenmesinde, bireylerin farkındalıklarında ve dolayısıyla yaşam kalitesinin yükselmesinde kullanılabilecek önemli bir araçtır. Kalp ve damar hastalıkları gibi kompleks hastalıklar, diyetin yanı sıra, genetik, çevresel, yaşam koşulları, sosyal kültür ve bölgesel özelliklerden önemli şekilde etkilenmektedir. Topluma sunulan beslenme önerileri bu itibarla, sadece, yabancı dilde sunulmuş uluslararası literatürü değil aynı zamanda ülkelere ait doğal zenginlikleri ve değişkenleri içermelidir. Bu kısa derlemenin belki de en önemli amacı, ülkemize ait önemli bir doğal zenginlik kaynağı olan, toplumumuzun beslenme kültüründe yeri olan, maden sularının tüketimiyle ilgili var olan önerileri kısaca gözden geçirmek ve  bireylere önerilerde bulunan sağlık profesyonellerine ve ilgilenenlere bilgi sunmaktır.

Kalp ve Damar Hastalıkları ve Bazı Önemli Sebepleri

Tüm dünyada ve ülkemizde ölümlerin ve işgücü kaybının en önemli nedeni kalp ve damar hastalıklarıdır. Kalp hastalığı gibi kronik hastalıklar genellikle yavaş ilerleyen, düzenli ve sürekli tedavi, bakım ve izlem gerektiren uzun dönemli sağlık sorunlarıdır. Üstelik hem bireye ve ailelere hem de toplumlara önemli ekonomik yük getirmektedir.

Kronik kalp hastalıklarının temelinde genellikle genetik, beslenme bozuklukları ve yetersiz fiziksel aktivite azlığına bağlı risk faktörleri yer alır.¹ Koroner atardamar (arter) hastalıkları ve damar tıkanıklığı erkeklerde kadınlardan daha sık görülmektedir. Fakat menopoz sonrası, koruyucu hormonal yapı azaldığından dolayı kadınlarda damar tıkanıklığı hastalıklarına yatkınlık erkeklerle eşit seviyeye gelmektedir. Yaşın ilerlemesi kalp hastalıkları riskini arttırmaktadır. Çocukluk çağında ilk işaretlerini veren, damar duvarında başlayan bozulma zamanla ve risk faktörleriyle birlikte ilerleyerek genel olarak, ortalama ellili yaşlarda ortaya çıkmaktadır. Ancak, yaş daha da ilerledikçe, koroner atar damar hastalığına yakalanma oranı artmaktadır.

Koroner atardamar hastalığında risk faktörleri arasında diyabet veya şeker hastalığı başta gelir. Bu hastalarda damar tıkanıklığı gelişme riski normal bireylere göre çok daha fazladır. Diyabet vücuttaki tüm damarların yapısını bozarak sadece kalp hastalığı değil böbrek yetmezliği, felç, görme kaybı, çevresel (periferik) damar hastalığı gibi durumlara yol açabilir.

Yüksek kan basıncı (hipertansiyon) aynı şekilde yaygın ve kontrolü zor bir risk faktörüdür. Tansiyon yüksekliği bazı belirtilerle kendini gösterebilirse de genellikle herhangi bir şikâyete yol açmaz. Bu nedenle toplumsal kontrolü oldukça zordur ve kontrol altına alınmadığında ciddi hastalıklara zemin hazırlayarak hayati tehlikelere neden olabilir.

Koroner atardamar hastalığında risk faktörleri arasında, diyabet veya şeker hastalığı başta gelir. Bu hastalarda damar tıkanıklığı gelişme riski normal bireylere göre çok daha fazladır. Şöyle ki, tüm diyabet hastalarının, aynı zamanda kalp damar hastası olduğu kabul edilmektedir. Diyabet vücuttaki tüm damarların yapısını bozarak sadece kalp hastalığı değil böbrek yetmezliği, felç, görme kaybı, çevresel (periferik) damar hastalığı gibi durumlara yol açabilmektedir.

Yüksek kan basıncı (hipertansiyon) aynı şekilde yaygın ve kontrolü zor bir risk faktörüdür. Tansiyon yüksekliği bazı belirtilerle kendini gösterebilirse de genellikle herhangi bir şikâyete yol açmaz. Bu nedenle toplumsal kontrolü oldukça zordur ve kontrol altına alınmadığında ciddi hastalıklara zemin hazırlayarak hayati tehlikelere neden olabilmektedir.

Tetikleme mekanizması ve gelişim süreci henüz görece daha az bilinen ama önemi kabul görmüş bir diğer risk faktörü çağımızın hastalığı olan strestir. Yapılan çalışmalar yoğun iş temposu ve stresin kalp hastalıklarının gelişimini ve kalp krizini tetiklediğini göstermiştir. Stres anında kanda, adrenerjik hormonların[1] aşırı salınımının tansiyonun yükselmesine de neden olduğu ve kalp krizini tetikleyebildiği bilinmektedir. Stres, damar duvarı hastalıklarına sebep olan başka çevresel risk faktörlerinde de belirleyici olabilir. Aktivite azlığı ile kendini gösteren hareketsiz (sedanter) yaşam, kötü beslenme, obezite, sigara ve alkol bağımlılığı bu faktörlerden bazılarıdır.

Kalp ve damar hastalıklarında risk faktörleri arasında yüksek kolesterol düzeyleri de vardır. Kolesterol, vücutta safra, D vitamini, hormonlar gibi bileşenlerin üretiminde kullanılan, hücre zarının önemli bir bileşenidir. Yağ benzeri madde olan kolesterol miktarı ve kan basıncı değerleri kalp krizi riskini belirlemede kullanılır. Kolesterolün bir kısmı vücutta üretilir, hücrenin temel bileşenidir. Bir kısmı da gıdalarla alınır. Önemli olan vücudun ihtiyacı olan kolesterolün kanda belli bir seviyede tutulmasıdır. Kanda gereğinden fazla kolesterolün olması dokularda birikmesine, sonuç olarak da damar çeperlerinde daralmaya ve zamanla damar tıkanıklığına, dolayısıyla kalp krizi ve inme gibi rahatsızlıklara neden olur. Kan basıncının yükselmesi ise kalbe fazladan yük binmesine, kalp yetmezliği ve felçlere yol açabilir.

Maden suyu ve sodanın, sıklıkla tüketilen bir diğer içecek grubu olduğunu ifade eden Tutar, “Doğal maden suları birçok minerali bünyesinde bulundurmaktadır. Günlük kalsiyum ve magnezyum minerali ihtiyacının karşılanmasında yardımcıdırlar. Doğal maden sularının enerji içeriği yoktur.

Bu nedenle enerji almadan susuzluğun dindirilmesinde önemlidirler. Fakat maden suyu ve sodaları asitlik derecesi yüksek içeceklerdir. Bu nedenle; gastrit, ülser gibi sindirim sistemi sorunları olan bireylerin tüketirken dikkatli olmaları ve rahatsız olma durumlarına göre tüketim miktarlarını sınırlandırmaları gerekir.

Maden suyu ve sodaları aynı zamanda; sodyum mineralinden de zengindir. Sodyum alımını sınırlandırılması gereken yüksek tansiyonlu bireylerin maden suları ve sodalarını tercih etmemesi gerekir.

Günümüzde içecekler grubuna eklenen şekerli veya aromalı maden suyu ve sodaları da mevcuttur. Bu tür içecekler tercih edilirken, kilo kazanımından korunmak için günlük enerji ihtiyacı göz önünde bulundurulmalıdır.” diye konuştu.