Kuzey Anadolu Fay Hattının Geçtiği Yerler

Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremin birçok ilde hissedilmesiyle birlikte Türkiye deprem fay hatlarının nereden geçtiğini bir kez daha gündeme getirdi. 11 çevre ili etkileyen felaketin ardından "Evimin altından fay hattı geçiyor mu?" sorusu ile beraber Türkiye fay hattı haritası araştırmaları hız kazandı. Maraş merkezli depremin sonrasında özellikle Doğu Anadolu fay hattının nereden ve hangi şehirlerden geçtiği sorgulanmaya başladı. Diğer yandan büyük şehirler için büyük bir tehlike oluşturan deprem sonrası deprem diri fay hattı haritası, aktif ve pasif fay hatları, fay hattının geçtiği iller araştırılıyor. AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve MTA Türkiye'deki aktif fay hatları ve tehlike dereceleri yer alıyor. 

TÜRKİYE DEPREM FAY HATTI HARİTASI HAKKINDA BİLGİ

En son yılında yürürlüğe giren Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası, AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından yenilenmiş, 18 Mart tarih ve sayılı (mükerrer) Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır. Yeni harita 1 Ocak tarihinde yürürlüğe girmiştir. Proje, Başkanlık tarafından yürütülmekte olan Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) kapsamında desteklenmiştir. Ayrıca, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından da destek verilmiştir. 

EVİMİN ALTINDAN FAY HATTI GEÇİYOR MU?

Maden Teknik ve Araştırma Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yayınlanan yenilenmiş diri fay hatları haritası deprem fay hatları ile ilgili birçok bilgiye ışık tutuyor. MTA'nın resmi internet sitesinde yer alan kısımdan evinizin altından ya da yakın konumundan fay hattı geçip geçmediğini öğrenebilirsiniz. Yaşadığınız bölgenin deprem riskini ve fay hatlarını sorgulamak için e-Devlet sistemine giriş yaparak Deprem Haritası Sorgulama sayfasından aktif fay hatlarını görüntüleyebilirsiniz.

e-DEVLET GİRİŞ İLE AFAD FAY HATLARI HARİTASI

MTA GÜNCEL DİRİ FAY HATLARI HARİTASI SORGULAMA

MTA TÜRKİYE FAY HATTI HARİTASI  

MTA ve AFAD tarafından listelenen fay hatları, birkaç adımda kolayca görüntülenebiliyor. Fay haritası ile hangi şehir ya da ilçeden fay hatları geçtiğini listeleyen iki kurum, bu bilgileri belirli periyodlarda güncelliyor. Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor. Deprem haritasında kırmızı renkte görülen iller birinci derece deprem bölgesi, pembe renkte olanlar ikinci derece riskli bölge, sarı olan iller üçüncü dereceden deprem bölgesi olarak geçiyor. İşte Türkiye'de birinci derecede riskli bölgeler, ikinci derecede riskli bölgeler ve üçüncü derecede riskli bölgeler…  

MTA KAHRAMANMARAŞ DİRİ FAY HATTI HARİTASI

Haritaları yakından incelemek için görselin üstünü tıklayın.

MTA HATAY DİRİ FAY HATTI HARİTASI

MTA İZMİR DİRİ FAY HATTI HARİTASI

MTA BURSA DİRİ FAY HATTI HARİTASI

BİRİNCİ DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLLER

İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.

İKİNCİ DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLLER

Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. Bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum.

ÜÇÜNCÜ DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLLER

Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.

DEPREM HARİTASINA GÖRE EN AZ RİSKLİ İLLER 

Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman’dır.

DİRİ FAY HATTI NEDİR?

Diri fay veya aktif fay, tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylara denir. Yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun bazı bölümlerinde yüzyıllar boyunca enerji biriktirir. Bu enerjiler zaman zaman ortaya çıkar. Yer kabuğundaki bu hareketli kesimlere de fay denir.

Deprem yüzey kırığı: Günümüz zaman aralığında yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.

Holosen fayı: Holosen (son yıl) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.

Kuvaterner fayı: Kuvaterner (son yıl) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş ancak, Holosen aktivitesi ve depremselliği kuşkulu fay.

Olası Kuvaterner fayı veya çizgisellik: Kuvaterner aktivitesi kuşkulu fay veya güncel topoğrafyada belirgin çizgisellik.

DOĞU ANADOLU FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR?

Doğu Anadolu Fay Hattı, Anadolu Levhası ve Arap Levhası sınırı boyunca uzanır. İran-Irak sınırında yer alan ve Afrika levhasının ana parçalarından biri olan Bitlis-Zagros Fay Hattı ise, Türkiye'nin doğusuna itme kuvveti uygulamaktadır ve bu yüzden dalma-batma zonu gerçekleşmektedir. Bu sebepten dolayı Doğu Anadolu Bölgesi her yıl birkaç milimetre yükselmektedir. Doğu Anadolu Fayı, Ölü Deniz Çöküntüsü'nün kuzey ucundaki Maraş üçlü eklemi ile başlayıp Kuzey Anadolu Fayı ile birleştiği Karlıova üçlü ekleminde kuzeydoğu yönünde son bulur. Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş'a kadar devam ettikten sonra Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir.

KUZEY ANADOLU FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR?

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir. KAF, km uzunluğunda sağ yönlü ve doğrultu atımlı aktif fay hattıdır. Yaklaşık olarak Van Gölü'nden Saros Körfezi'ne kadar tüm kuzey Anadolu'yu keser. Tek bir faydan oluşmaz, pek çok parçadan oluşan fay zonudur. Saroz Körfezi'nden başlayan KAF, Marmara Denizi, Sapanca Gölü, Adapazarı, Tosya ve Erzincan üzerinden Van Gölü kuzeyine kadar uzanır. AFAD'dan edinilen bilgiye göre, Kuzey Anadolu Fay Hattı ile Ege Bölgesi Graben Sistemi üzerinde 6'şar, Doğu Anadolu Fay Hattı'nda 4 ve diğer faylar üzerinde 8 olmak üzere 24 ilin doğrudan kent merkezinden aktif fay geçiyor. Ayrıca 80'den fazla ilçe de direkt aktif fay hatları üzerinde bulunuyor. Bu iller: Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Bolu, Burdur, Bursa, Denizli, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Osmaniye, Sakarya ve Tokat. yılındaki Erzincan, yılındaki Erzurum yılındaki Varto, yılında yaşanan İzmit, Düzce ve Adapazarı depremleri bu fay kuşağında meydana geldi.

BATI ANADOLU FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR?

Batı Anadolu Fay Hattı (BAF), Anadolu'nun batısında doğu-batı uzanışlı, kuzeyden-güneye doğru sıralanan pek çok faydan oluşan deprem alanıdır. Doğu Anadolu ile Kuzey Anadolu Fay Hatları yanal atılımlarla gerçekleşirken, Batı Anadolu Fay Hattı ise normal faylarla gerçekleşerek Ege'nin genişlemesine sebep olmaktadır. Ülkemizdeki en aktif ve tehlikeli olan fay hattı Kuzey Anadolu Fay Hattı olarak görülse bile en aktif olanı Batı Anadolu Fay Hattı'dır.

DİRİ FAY HATTI GEÇEN İLLER VE İLÇELER

Adıyaman: Gölbaşı

Afyonkarahisar: Çat, Dinar, Kızılören, Sandıklı

Ankara: Şereflikoçhisar

Antalya: Demre

Aydın: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Kuşadası, Nazilli, Söle, Sultanhisar, Yenipazar

Balıkesir: Gönen, Manyas

Batman: Kozluk

Bingöl: Karlıova, Yedisu

Bolu: Gerede, Yeniçağa

Bursa: Kestel, Gemlik, Mustafakemalpaşa

Çanakkale: Çan, Yenice

Çorum: Laçin

Denizli: Babadağ, Çameli, Çardak

Diyarbakır: Lice

Düzece: Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı

Elazığ: Palu, Sivrice

Erzincan: Üzümlü

Eskişehir: İnönü

Gaziantep: İslahiye

Hakkari: Şemdinli

Hatay: Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas

Isparta: Eğirdir, Senirkent, Uluborlu

İzmir: Kemalpaşa, Seferihisar, Tire

Kahramanmaraş: Nurhak, Türkoğlu

Kayseri: Talas, Yeşilhisar

Kırıkkale: Keskin

Kırşehir: Akpınar, Mucur

Kocaeli: Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe

Konya: Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın

Kütahya: Gediz, Simav

Malatya: Akçadağ

Manisa: Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu

Mersin: Çamlıyayla, Mut

Muğla: Menteşe, Milas

Niğde: Altunhisar, bor

Osmaniye: Düziçi, Toprakkale

Sakarya: Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca

Şanlıurfa: Bozova

Siirt: Eruh

Şırnak: Beytülşehap

Sivas: Altınyayla, Yıldızeli

Tokar: Niksar, Reşadiye, Pazar

Van: Çaldıran, Özalp

Yalova: Altınoava, Çınarcık

Son günlerde Doğu Anadolu fay hattı üzerindeki şehirlerde arka arkaya depremler yaşanıyor. Türkiye, Kuzey Anadolu fay hattı, Doğu Anadolu fay hattı ve Batı Anadolu fay hattıyla deprem kuşağında yer alırken, bu hatlar üzerindeki il ve ilçeler e Devlet içerisinde AFAD hizmeti üzerinden öğrenilebiliyor.

Yaşanılan deprem felaketlerinin sonrasında merak edilen konular arasında Türkiye fay hattı haritası bulunuyor. Türkiye deprem haritası için Maden Teknik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ve AFAD sayfası aracılığı ile fay hattı sorgulaması yapılabiliyor.

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Türkiye'deki yenilenmiş diri fay hatlarının haritasını resmi internet sitesinde yayımladı. Haritaya göre, Türkiye’de diri fay üzerine oturan, 45 il alanı üzerinde ilçe bulunuyor.

TÜRKİYE DEPREM HARİTASI E DEVLET

FAY HATTI SORGULAMA EKRANI

MTA YENİLENMİŞ DİRİ FAY HATLARI HARİTASI

DOĞU ANADOLU FAY HATTI HANGİ İLLERDEN GEÇİYOR?

Doğu Anadolu Fay Hattı; Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Adıyaman, Elazığ, Bingöl ve Muş'a kadar devam ederek Kuzey Anadolu Fay Hattı ile buluşuyor.

TÜRKİYE DEPREM RİSK HARİTASI

AFAD tarafından paylaşılan bilgilere göre, Türkiye Deprem Tehlike Haritası yenilenerek, 18 Mart tarihli RG’de yayınlanmış, 1 Ocak tarihinde de yürürlüğe girdi.

BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.

İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. Bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum

ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu’yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep’in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.

İBB RAPORUNA GÖRE EN RİSKLİ İLÇELER

İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı geçtiğimiz aylarda yayınladığı “İstanbul’un kapısındaki kriz: Deprem” raporu en riskli ilçeleri açıkladı.

Rapora göre; İstanbul’da deprem riski Avrupa Yakası’nda Haliç ile Küçükçekmece Gölü arasındaki geniş bölgeye, sahil hattında Bakırköy, Zeytinburnu ve Fatih ilçeleriyle meskûn nüfus yoğunluğu yüksek olan Bahçelievler, Güngören, Bağcılar, Esenler, Bayrampaşa ve Küçükçekmece ilçelerini kapsayan bir alanı tehdit etmekte.

Anadolu Yakası'nda ise sahil şeridi boyunca, özellikle eski yapı stokunun yoğun olduğu alanlarda öne çıkmakta.

FAY HATTI ÜZERİNDE 45 İL, İLÇE BULUNUYOR

Yenilenmiş diri fay haritaları MTA tarafından resmi sitelerinde erişime açıldı. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA)  diri fay hattı haritası yayımladı.

Fay üstünde; Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Bursa, Bingöl, Denizli, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Kocaeli, Konya, Osmaniye, Sakarya ve Tokat'ın yanı sıra ilçe yer alıyor.

FAY NEDİR

Yerkabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde deprem olan ve hareket eden iki levha yada levhacık arasındaki ara yüzey) FAY olarak adlandırılır.

Diri Fay: Son Tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylar diri fay olarak isimlendirilir. Bu fayların dirilikleri sadece yazılı tarihsel kataloglardan değil aynı zamanda tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel şekiller, basınç sırtı yada çöküntü gölcükleri, uzamış sırtlar gibi genç morfolojik şekiller oluşturmuş faylar, diri faylardır.

FAY TÜRLERİ

Dogrultu Atımlı Fay

Bu tür fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir konumda olan ve yerin içine doğru hafifçe eğimlenen yalnızca yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol yönlü olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayi ise sol yönlü doğrultu atımlı faylardir.

Normal Atımlı Fay

Bu tür faylarda fay düzleminin bir tarafındaki blok yükselirken diğer tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket yine göreceli olarak gelişmektedir. Bir başka değişle, bir blok yükselirken diğeri yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken diğer taraf düşebilir. Örneğin; Gediz ve Dinar depremi ile ilgili faylar bu türden normal atımlı faylardır.

Ters Atımlı Fay

Bu tür faylar da düşey atımlı faylar olup, yalnızca fay düzlemi boyunca hareket eğim yönüne göre ters yönde olmakta ve bloklar birbirine göre yaklaşmaktadır. Örneğin; Lice depremi ile ilgili faylar ters atımlı faylardır.

Verev (Oblik) Atımlı Fay

Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay yönde olduğu faylardır.

AdıyamanAFADBingöldepremElazığGaziantepHatayKahramanmaraşmadenMuşOsmaniyeTürkiye