11 Sınıf Tarih Ders Notları Pdf Indir 2019

Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih , tarih pdf

TRAKYA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ SINIF T. C. İNKILÂP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK DERSİ NOTLARI HAZIRLAYAN: BÜLENT KAÇIN TRAKYA İLAHİYAT FAKÜLTESİ FAKÜLTE SEKRETERİ II. MEŞRUTİYET’İN İLANI ( 23 TEMMUZ ) * II. Abdülhamit İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin 31 Mart Olayı ( 13 Nisan ) baskısı sonucunda ilan edilmiştir. * İstanbul’da Avcı taburlarının başlattığı meşrutiyet * Bu dönemde Türkçülük fikir akımı ön plana çıktı. karşıtı ayaklanmadır. * Selanik’ten gelen Hareket Ordusu isyanı bastırdı. Ordu komutanı Mahmut Şevket, kurmay başkanı ise Kanun-i Esasi’de Yapılan Değişikler Mustafa Kemal Paşa’dır. * Hükümet meclise karşı sorumludur. * II. Abdülhamit tahttan indirilerek V. Mehmet Reşat * Padişahın meclisi açma kapama, kişileri sürgüne tahtta çıkarılmıştır. gönderme yetkisi kısıtlandırılmıştır. * Siyasi partiler kuruldu. İttihat ve Terakki, Ahrar ve Not: Bu dönemde ortaya çıkan karışıklıkta Bulgaristan Hürriyet ve İtilaf Fırkası kuruldu. bağımsızlığını ilan etti. Bosna Hersek, Avusturya - Macaristan’a, Girit ise Yunanistan’a katıldı. TRABLUSGARP SAVAŞI Nedenleri: Gelişmeler: Uşi Antlaşması * İtalya’nın gelişen * M. Kemal’in de yer aldığı savaşta * Trablusgarp İtalya’ya bırakıldı. sanayilerine pazar ve İtalyanlar Derne ve Tobruk’ta durduruldu. * 12 Ada, geçici olarak İtalya’ya hammadde kaynağı arayışı bırakıldı. * İtalya 12 adayı işgal etti. Önemi: * Osmanlı Devleti’nin zayıf *Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine * Osmanlı’nı K. Afrika’daki durumda olması Osmanlı barış istemek zorunda kaldı. varlığı sona ermiştir. BALKAN SAVAŞLARI () I. BALKAN SAVAŞI ( ) II. BALKAN SAVAŞI () Osmanlı Devleti – Balkan Devletleri Bulgaristan – Balkan Devletleri * Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan ve Karadağ * Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Romanya Osmanlı’ya karşı savaşmışlardır. Bulgaristan’a karşı savaşmışlardır. I. BALKAN SAVAŞI * I. Balkan Savaşı’na katılmayan Romanya bu savaşta Nedenleri: yer almıştır. * Balkan devletlerinin Osmanlı’nın Balkan * Osmanlı, Bulgaristan’ın zor durumundan topraklarını ele geçirmek istemeleri faydalanarak Edirne ve Kırklareli’ni geri almıştır. * Milliyetçilik akımının etkisi * Rusya’nın kışkırtmaları Sonuçları * Reval Görüşmesinde İngiltere’nin Balkanlarda * Balkan devletleri kendi aralarında Bükreş Rusya’yı serbest bırakması Antlaşmasını imzalamışlardır. * Osmanlı, Bulgaristan ve Sırbistan ile İstanbul, Sonuçları: Yunanistan ile Atina antlaşmasını imzalamıştır. Bu * Osmanlı Devleti yenildi. antlaşmaların ortak noktası Türklerin haklarının * Londra Konferansı’nda Midye Enez hattı korunmasıdır. sınırı olarak kabul etti. * Bab-ı Ali Baskını ile İttihat ve Terakki cemiyeti BALKAN SAVAŞLARI’NIN SONUÇLARI yönetime el koydu. * Osmanlı’nın Avrupa’daki varlığı Doğu Trakya ile sınırlı kalmıştır. II. BALKAN SAVAŞI * Balkanlarda Türk azınlığı sorunu başlamıştır. Nedeni: * Türkçülük akımı güçlenmiştir. * Bulgaristan’ın I. Balkan Savaşı’nda fazla toprak * Balkanlardan, Osmanlı sınırları içene yoğun Türk alması ve Ege Denizi’ne ulaşması üzerine Balkan göçleri yaşanmıştır. Devletleri Bulgaristan’a savaş açtılar. * Orduda modernleşme gereksinimi doğmuştur. Buda Osmanlı Almanya yakınlaşması başlatmıştır. I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİNDEKİ BLOKLAŞMA Üçlü İttifak Üçlü İtilaf Kurucuları * Avusturya - Macaristan * İngiltere * Fransa * Rusya * Almanya * İtalya Daha Sonra * Osmanlı * Bulgaristan * Sırbistan * ABD * Belçika * İtalya * Romanya Katılanlar * Japonya * Brezilya * Portekiz * Yunanistan I. DÜNYA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ Genel Nedenleri * Fransa’nın Almanya’ya kaptırdığı Alsas Loren * Sanayi inkılâbının ortaya çıkardığı hammadde ve bölgesini almak istemesi pazar arayışı ( sömürge edinme yarışı) * İtalya’nın Akdeniz’de egemen olma isteği * Fransız ihtilali’nin ortaya çıkardığı milliyetçilik * Avusturya ve Rusya’nın Balkanlarda egemenlik hareketleri ve özgürlük hareketleri mücadelesi Özel Nedenler Not: 28 Haziran ’de Avusturya Macaristan * İngiltere ve Almanya arasındaki siyasi rekabet veliaht prensinin bir Sırp milliyetçi tarafından * Rusya’nın sıcak denizlere inme isteği öldürülmesi savaşın görünen nedeni olmuştur. Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girme Nedenleri Almanya’nın Osmanlı ile İttifak Yapma Nedenleri * Diplomatik yalnızlıktan kurtulma isteği * Halife’nin dini gücünden yararlanma isteği * Kaybettiği toprakları geri alma isteği * Yeni cepheler açarak savaş yükünü hafifletme isteği * Almanya’nın savaşı kazanacağının düşünülmesi * Osmanlı’nın hammadde kaynaklarından yararlanmak Not: Almanya’dan alınan Goben(Yavuz) ve Breslaw (Midilli) denizaltılarının Rus limanlarını bombalaması üzerine Osmanlı savaşa katılmış oldu. Osmanlı 11 Kasım ’te Cihat ilan etmiştir. Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler Nedenleri Sonuçları * Sarıkamış Harekâtı başarısızlıkla sonuçlanmıştır. * Bakü petrollerine ulaşma isteği * Ermeniler için Tehcir Kanunu çıkarıldı. Kafkas * Mustafa Kemal Ruslardan Bitlis ve Muş’u geri aldı. * Orta Asya Türkleri ile bağlantı * Brest – Litowsk Antlaşması ile Ruslar savaştan kurmak çekilmişlerdir. * Kars, Ardahan ve Batum Ruslardan geri alındı. * İngilizlerin Hindistan bağlantısını * Osmanlı’nın yeterli donanımının olmaması Kanal kesmek * Almanya’nın yeterli yardımı yapmaması (Süveyş) * Osmanlı’nın Mısır’ı ele geçirme isteği * Cemal Paşa komutasında yapılan taarruz başarısızlıkla neticelendi. Irak * İngilizlerin Hindistan yolunun * Kut’ul Amare Savaşı’nda İngilizleri yendik. ( ) Musul güvenliğini sağlama isteği * Mondros’tan sonra bu cephe kapanmıştır. * Ruslara karadan yardım etmek * I. Dünya Savaşı’nın uzamasına neden oldu. * İstanbul’u alarak Osmanlı’nın * Yardım alamayan Rusya’da Bolşevik İhtilali çıktı ve savaştan çekilmesini sağlamak Rusya savaştan çekildi. Çanakkale * Rusya’ya yardım ulaştırmak * Bulgaristan Osmanlı’nın yanında savaşa girdi. * Balkan devletlerini kendi taraflarına * Osmanlı’nın kazandığı tek cephedir. çekmek * Mustafa Kemal’in Milli mücadele lideri olmasına zemin hazırlamıştır. Suriye * Kanal’da başarı sağlayan İngilizlerin * Osmanlı Ordusu tutunamayıp Suriye’ye kadar çekildi. Filistin taarruza geçmeleri * Mustafa Kemal Yıldırım Orduları Grup Komutanı olarak görev yapmıştır. Hicaz * İngilizlerce kışkırtılan Araplar ile * Fahrettin Paşa’nın Medine savunmasını yapmıştır. Yemen yapılan mücadele bölgesi * Cephede kalıcı başarı elde edilemedi ve kaybedildi. Galiçya * Sınırlarımız dışındaki cephelerdir. Makedonya Romanya * Müttefikleri yardım için açılmıştır. * Müttefiklerimiz savaştan çekilince kapanmıştır. OSMANLI DEVLETİ’Nİ PAYLAŞIM TASARILARI Boğazlar Antlaşması Petrograt Sözleşmesi * İstanbul ve boğazlar Rusya’ya bırakıldı * Rusya’ya Trabzon’a kadar olan Doğu Karadeniz kıyıları ve Doğu Anadolu verildi. Londra Antlaşması * Kendileri yanında savaşa girmesi karşılığında Mc. Mahon Antlaşması Antalya ve On iki Ada İtalya’ya verildi. * Ortadoğu’da bir Arap devletinin kurulması kararlaştırıldı. Sykes Picot Antlaşması * Fransa’ya Suriye, Adana ve Lübnan verildi. Saint Jean De Maurienne Antlaşması * İngiltere’ye Musul hariç Irak verildi. * İtalya’ya Konya, Aydın ve İzmir verildi. Not: Gizli Antlaşmalar Rusya’nın savaştan çekilmesiyle dünya kamuoyuna duyurulmuştur. Rusya’nın Savaştan Çekilmesi Maddeleri * Brest–Litowsk Antlaşması ile Ruslar savaştan * Yenenler devletler yenilenlerden tazminat ve toprak çekilmişlerdir. (Kars, Ardahan ve Batum alındı. ) alınmayacak * Rusya’nın savaştan çekilmesi ve Yunanistan’ın * Her ulus kendi geleceğine karar verecektir. savaşa girmesi ile gizli antlaşmalarda değişim oldu. * Dünya barışını sağlamak için bir örgüt kurulacaktır. Milletler Cemiyeti ( Cemiyet-i Akvam ) ABD’nin Savaşa Girmesi 6 Nisan * Boğazlar tüm ticaret gemilerine açık olacaktır. * ABD’nin İtilaf Devletleri’ne silah satması üzerine * Osmanlı’da Türk bölgeleri Türklerin yönetimine Almanya’nın ABD ticaret ve yolcu gemilerini bırakılacaktır. batırınca ABD Almanya’ya savaş ilan etti. * Osmanlı’da yaşayan azınlıklara kendi geleceklerine karar verme hakkı verilecek. Wilson İlkeleri 8 Ocak * ABD Başkanı Wilson; savaşı bitirmek ve savaş Not: İtilaf devletleri işgalleri gizlemek için manda ve sonrasında yapılacak barışın şartlarını belirlemek için himaye fikrini ortaya atmıştır. bir bildiri yayınlamıştır. I. Dünya Savaşı Sonunda İmzalanan Ateşkes Antlaşmaları Bulgaristan Osmanlı Avusturya - Macaristan Almanya Selanik Ateşkesi Mondros Ateşkesi Villa Guisti Ateşkesi Rethondes Ateşkesi Paris Barış Konferansı 18 Ocak Toplanma Nedenleri Sonuçları * I. Dünya Savaşı sonunda yenenlerle yenilenler * Osmanlı dışındaki devletler ile yapılacak olan barış arasındaki barışın şartlarını görüşmek için toplandı. antlaşmalarının esasları belirlenmiştir. * Dünyada barışın yeniden tesis etmek * Sömürgeciliğin yerine manda ve himaye rejimi aldı. * Milletle cemiyeti’nin kurulma kararı alındı Not: İzmir’in Yunanistan’a verilmesi İtilaf devletleri * İzmir ve çevresi İtalya’dan alınarak Yunanistan’a arasındaki ilk görüş ayrılığıdır. İtalya küstürüldü. verildi. I. Dünya Savaşı Sonunda İmzalanan Ateşkes Antlaşmaları Almanya Avusturya Macaristan Bulgaristan Osmanlı / TBMM Versay Sen Jermen Triyanon Nöyyi Sevr / Lozan I. Dünya Savaşı’nın Sonuçları * Rusya’da Komünizm, Almanya’da Nazizm ve * Çok uluslu imparatorlulardan bazıları parçalandı. İtalya’da Faşizm rejimleri ortaya çıktı. * Yeni devletler kuruldu. * Yenilen devletlere ağır antlaşmalar imzalatılması II. (Yugoslavya, Çekoslovakya ve Polonya ) Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olmuştur. * Dünya barışı için Milletler Cemiyeti kuruldu. * İlk kez kimyasal silah, denizaltı ve tank bu savaşta Not: Dünya barışını korumak için Küçük Antant, kullanıldı. Locarno Barışı ve Kellog Paktı gibi antlaşmalar * Sivil Savunma Teşkilatı kuruldu. yapılmıştır. MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI 30 EKİM * İtilaf devletleri adına İngiliz Amiral Calthorpe ile * 7. madde İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit Osmanlı adına Rauf Paşa arasında, Limni adasının edecek bir durum karşısında o bölgeyi işgal edebilecek Mondros limanında imzalanmıştır. * madde Vilayet-i Sitte’de (Erzurum. Van, Sivas, Maddeleri Diyarbakır, Elazığ ve Bitlis) karışıklık çıkarsa İtilaf * Boğazlar İtilaf devletlerinin denetiminde tüm devletleri buraları işgal edebilecekti. devletlere açık olacaktır. * Osmanlının iç güvenliği için gerekli olandan fazla Mondros’un Önemi ve Sonuçları olan askerleri terhis edilecektir. * Mondros ile Osmanlı devleti fiilen sona ermiştir. * Donanma ve tersaneler İşgal güçlerine bırakılacaktı. * 7. madde Anadolu’nun işgaline zemin hazırlamıştır. * Haberleşme ve ulaşım hatları ile yer altı kaynakları * madde Ermeni devletinin kurulmasına zemin işgal güçlerine bırakılacaktır. hazırlamıştır. * Osmanlının elindeki tüm savaş esirleri serbest * Mondros’a karşı halkın ilk tepkisi direniş cemiyetleri bırakılacak. kurmak olmuştur. Anadolu’nun İşgal Edilmesi ( Mondros’un Uygulanması ) İngiltere Fransa İtalya Yunanistan Musul(İlk işgal), Batum, Adana, Mersin, Antalya, Konya, İzmir ve çevresi Kars, Samsun, Merzifon Hatay Dörtyol, Antep, Kuşadası, Fethiye, Uzunköprü Antep, Urfa, Maraş, Urfa, Maraş Bodrum, Marmaris İzmir’in İşgal Edilmesi 15 Mayıs İşgalin Sonuçları * Yunanistan, Batı Anadolu’da Rum nüfusun * Ülke çapında protesto mitingleri yapıldı. çoğunlukta olduğunu ve buradaki Rumlara baskı ve * Anadolu’da Kuvayi Milliye Hareketinin başlamasına şiddet uygulandığı öne sürerek işgalleri haklı neden olmuştur. göstermek istemiştir. * İstanbul Hükümeti bölgedeki katliamlar ile ilgili bir * Batı cephesinde ilk kurşun Hasan Tahsin tarafından komisyon kurulmasını istedi. Yunanlılara atılmıştır. * Amiral Bristol Raporu ile İzmir’in işgalinin * İki günde ’e yakın Türk öldürülmüştür. haksızlığı ispatlandı. I. Dünya Savaşı Sonrasında ABD’nin Askeri Raporları Amiral Bristol Raporu * Yunan iddiaları yalanlandı. İzmir’de Türklerin çoğunlukta olduğu belirtildi. * Milli mücadelenin haklılığını ortaya koyan ilk uluslar arası belgedir. General Harbord Raporu * Ermeni iddiaları yalanlandı. Bölgede Türklerin çoğunlukta olduğu belirtildi. Milne Raporu * Ege’de Yunanistan ile Türkiye arasına hat çekilmiştir. (Aleyhimizedir.) Sandler Raporu * Hatay yöresinde Türklerin çoğunlukta olduğu belirtilmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşmasından Sonra Kurulan Cemiyetler Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetler Milli Varlığa Düşman Cemiyetler Milli ( Yararlı ) Cemiyetler * İtilaf Devletlerin desteğini aldılar. * Milli mücadelenin karşısında * Bölgesel ve milliyetçidirler. * Osmanlıyı parçalamak istediler. yer almışlardır. * İşgallere karşı kurulmuşlardır. * Wilson İlkelerine güvendiler. * İtilaf devletleri tarafından * Direniş bilincini uyandırmışlardır. * Bağımsız devlet kurmak istediler. desteklenmişlerdir. * Sivas Kongresinde birleştirildiler. * Azınlık okulları ve Ermeni, Rum * Azınlık çalışmalarını engellemeyi din adamlarınca desteklenmişlerdir. amaçlamışlardır. * Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk * Mavri Mira ( Rum ) * Sulh ve Selameti Osmaniye * İzmir Müdafaa-i Hukuk * Etnik-i Eterya ( Rum ) * Teali İslam * Reddi İlhak * Pontus Rum ( Rum ) * Kürt Teali * Trabzon Muhafaza-i Hukuk * Hınçak ve Taşnak ( Ermeni ) * İngiliz Muhipler * Kilikyalılar Cemiyeti * Alyans İsrailit ve Makabi (Yahudi) * Wilson Prensipler * Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk * Hürriyet ve İtilaf Fırkası * Milli Kongre Mustafa Kemal’in İstanbul’a Gelişi * Mustafa Kemal çareyi Anadolu’ya geçmekte bulmuş: * Suriye cephesinde Yıldırım Orduları Grup Komutanı olan Mustafa Kemal, ateşkesten sonra Bölgedeki Rum – Türk çatışmasını önlemek İstanbul’a çağrılmıştır. Halkın elindeki silahları toplamak * İtilaf Devletleri donanması 13 Kasım ’de Bölgedeki güvenliği sağlamak için İstanbul’a gelmesi karşısında Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gönderilmiştir “Geldikleri gibi giderler.” sözünü söylemiştir. MUSTAFA KEMAL’İN HAYATI * ’de Selanik’te doğmuştur. Fikir Hayatı * Annesi Zübeyde Hanım, babası Ali Rıza Bey’dir. * Tarih eserleri okumayı çok severdi. Not: Fatma, Ahmet, Ömer, Makbule ve Naciye * Tevfik Fikret, Namık Kemal ve Ziya Gökalp’tan isimli kardeşleri vardı. etkilenmiştir. * Onun düşünce sistemine “Atatürkçü Düşünce Öğrenim Hayatı Sistemi” denir. * Mahalle Mektebi * Manastır Askeri * Şemsi Efendi Okulu İdadisi Siyasi Hayatı * Selanik Mülkiye Rüştiyesi * Harp Okulu * Suriye’de Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurmuştur. * Selanik Askeri Rüştiyesi * Harp Akademisi * Selanik’te İttihat ve Terakki Cemiyetine üye oldu. (Matematik Öğretmeni Kemal adı) * – yılları arasında Meclis Başkanlığı yaptı. * – yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yaptı. Askerlik Hayatı * İlk görev yeri Şam’daki V. Ordu’dur. ( ) Eserleri * İlk katıldığı savaş Trablusgarp Savaşı’dır. * En büyük eseri Türkiye Cumhuriyeti’dir. * Sofya Askeri Ataşeliği * Nutuk ( arası olaylar anlatılmıştır.) * Çanakkale Cephesi yılında Cumhuriyet Halk Fırkasını II. Kurultayı’nda * Kafkas Cephesi 36saatte 31 dakikada okumuştur. * Suriye Cephesi * Askerlik ve Savaş sanatına dair eserler * Veliaht Vahdettin ile Almanya gezisine çıktı. * Vatandaş İçin Medeni Bilgiler . * Sakarya Savaşı – Mareşal- Gazi Unvanı * Geometri Kitabı Kuvayı Milliye Hareketi * İşgal bölgelerinde halkın ve milli cemiyetlerin desteği ile oluşturulan silahlı direniş güçleridir. Oluşma Nedenleri Özellikleri Kaldırılma Nedenleri * Osmanlı ordusunun terhis * Yurdun değil yaşadıkları bölgelerin * Halktan zorla para ve mal edilmesi kurtuluşunu amaçlamışlardır. almaları * İstanbul Hükümetinin * TBMM’ye karşı çıkan isyanları * Halkı kendi doğruları ile işgaller karşısında duyarsız bastırdılar. yargılamaları olması * Düşman ilerleyişini yavaşlattılar. * Otorite altına girmek * Halkın can ve mal * İhtiyaçlarını halktan karşıladılar. istememeleri güvenliğinin sağlanamaması * Düzenli Ordunun temelini oluşturdular. * İşgalci güçleri durduramamaları Batı Cephesi * Gediz Muharebesinin kaybedilince Ali Fuat Paşa * İzmir’in işgalinden sonra Kuvayı milliye birlikleri görevden alındı. kurulmuştur. * Düzenli ordunun kurulmasından sonra İsmet Paşa * Batı Cephesi, Balıkesir ve Alaşehir kongreleri Batı cephesi komutanlığına getirildi. sonrasında kurulmuştur. * Sivas Kongresi’nden sonra Ali Fuat Paşa Batı Not: Milli mücadele’nin ilk kurşunu Hatay Dörtyol’da Cephesi komutanlığına atandı. Fransızlara karşı atılmıştır. ULUSAL İRADENİN YÖNLENDİRİLMESİ Dış Mesele Bağımsızlık Mücadelesi İtilaf Devletleri’ne Karşı Lozan Antlaşması ile Sonuçlandı İç Mesele Egemenlik Mücadelesi Saltanata Karşı Cumhuriyet ile Sonuçlandı KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkması * 16 Mayıs’ta Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan * Mustafa Kemal İngiliz ve Amerikan mandası ve hareket eden Mustafa Kemal 19 Mayıs ’da bölgesel kurtuluş çarelerini reddederek bağımsız bir Samsun’a gelmiştir. Türk devletini kurmayı amaçlamıştır. Havza Genelgesi 28 – 29 Mayıs Yayınlanış Amacı Maddeleri Sonuçları * İzmir’in işgalini tüm * İşgallere protesto ve mitingler ile tepki * Milli mücadelenin ilk genelgesidir. yurda duyurarak milli gösterilmelidir. * Mustafa Kemal’in İstanbul’a geri mücadele uyandırmak * Azınlıklara kötü davranılmamalıdır. çağrılmasına neden olmuştur. * İtilaf devletleri ve İstanbul hükümetine kınama telgrafları çekilmelidir. Amasya Genelgesi 20 – 22 Haziran Maddeleri Sonuçları * Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. * Kurtuluş Savaşı’nın amacı, gerekçesi ve * İstanbul hükümeti sorumluğunu yerine getirmemektedir. yöntemi belirtilmiştir. * Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı * Milli egemenlikten ilk kez bahsedilmiştir. kurtaracaktır. * Ulusal mücadelenin programı oluşturulmuştur. * Milletin sesini duyurmak için milli bir kurul * Mustafa Kemal 7 – 8 Temmuz askerlik oluşturulmalıdır. görevinden alınmıştır. * Sivas’ta milli bir kongre toplanmalıdır. Not: M. Kemal genelgeyi Kazım Karabekir ve * Sivil ve askeri teşkilatlar dağıtılmayacaktır. Cemal Paşa’ya onaylatmıştır. Erzurum Kongresi 23 Temmuz – 7 Ağustos * Doğu Anadolu’da kurulması düşünülen Ermeni Devleti’nin kurulmasına engel olmak amacıyla Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından düzenlenmiştir. Maddeleri Sonuçları * Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez. * Toplanma amacı bakımından bölgesel bir kongre * İstanbul hükümeti görevini yapmazsa yerine olmasına rağmen aldığı kararlar itibari ile millidir. Anadolu’da geçici bir hükümet kurulacaktır. * Ulusal egemenliğe dayalı bir devlet kurulacağı * Kuvayı Milliye’yi etkili ve milli iradeyi hakim açılandı. kılmak esastır. * İlk kez manda ve himaye reddedilmiştir. * Manda ve himaye kabul olunamaz. * İlk kez milli sınırlardan söz edilmiştir. * Hıristiyanlara egemenliğimizi ve sosyal dengemizi * İlk kez azınlıklara ayrıcalık verilmeyeceği bildirildi bozacak haklar verilemez. * Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli kararlarına zemin * Mebusan Meclisi açılmalı, hükümet denetlenmelidir. hazırlamıştır. * Bölgesel de olsa ilk kez Temsil Heyeti oluşturuldu. Balıkesir ( 26 – 30 Temmuz ) ve Alaşehir ( 16 – 25 Ağustos ) Kongresi * Ege Bölgesi’nde Yunan işgaline karşı alınacak * Ege Bölgesi’nde örgütlenmeyi kolaylaştırmış ve Batı önlemleri görüşmek üzere toplanmıştır. Cephesinin kurulmasını sağlamıştır. * Bölgesel amaçlı kongrelerdir. * Padişaha bağlı olunduğu bildirilmiştir. * Bu kongreleri Reddi İlhak Cemiyeti düzenlemiştir. Not: Ulusal egemenlik fikri gündeme gelmemiştir. Sivas Kongresi 4 Eylül * Toplanmasına Amasya Genelgesi’nde karar * İstanbul Hükümeti kongreye katılanları tutuklama verilmiştir. kararı çıkardı. * Yurdun çeşitli yerlerinden gelen 38 delegenin * İstanbul hükümeti kongreyi engellemek için Elazığ katılımı ile toplanmıştır. valisi Ali Galip’i görevlendirmiştir. Maddeleri Sonuçları * Erzurum kongresi kararları aynen kabul edildi. * Toplanma amacı ve kararları itibari ile milli bir * Yurttaki tüm cemiyetler Anadolu ve Rumeli kongredir. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirildi. * Milli mücadele tek merkezden yönetilmeye başladı. * Temsil Heyetinin yetkileri tüm yurdu ilgilendirir * Temsil heyeti ilk yürütme yetkisini Ali Fuat Paşa batı hale getirildi. cephesi komutanlığına atayarak gerçekleştirmiştir. * Manda ve himaye kesin olarak reddedildi. * Milli mücadelenin resmi yayın organı olarak İrade-i * Mebusan meclisinin hemen toplanması istendi. milliye gazetesi çıkarılmaya başlanmıştır. * Dış ülkelerden bağımsızlığımızı zedelememek şart * Damat Ferit Paşa hükümeti istifa etmiş, yerine Ali ile yardım alınabilir. Rıza Paşa hükümeti kurulmuştur. Amasya Görüşmeleri ( Protokolü – Mülakatı ) 20 – 22 Ekim * Anadolu’daki otoritesini yeniden tesis etmek * Ali Rıza Paşa hükümeti adına Salih Paşa ile Temsil isteyen İstanbul Hükümeti, Temsil Kurulu ile heyeti adına Mustafa Kemal Paşa Amasya’da bir araya görüşmeler yapmak için girişimde bulunmuştur. gelmişlerdir. Maddeleri Sonuçları * Sivas kongresi kararları İstanbul hükümetince * İstanbul Hükümeti, Anadolu hareketini resmen kabul kabul edilecektir. etmiştir. * İstanbul Hükümeti Temsil Heyeti’nden habersiz * Mebusan meclisinin açılması kararlaştırıldı. antlaşma yapmayacaktır. * Ulusal mücadeleye karşı olanların görevden alınması * Mebusan Meclisi İstanbul dışından toplanacaktır. kararlaştırıldı. * Hükümet ile Temsil Heyeti arasında anlaşma * Salih Paşa meclisin açılması dışındaki maddeleri sağlanmıştır. hükümete kabul ettirememiştir. Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelmesi 27 Aralık * Mustafa Kemal’in milletvekilleri ile İstanbul’a * Mustafa Kemal kurtuluş mücadelesini yönetmek ve gitmeden önce görüşmek istemesi yakından izlemek için Ankara’ya gelmiştir. Not: İrade-i Milliye Gazetesi’nin adı Hâkimiyet-i Milliye olarak değiştirilmiştir. Ankara Gelinmesinin Nedenleri * Ankara’nın Batı cephesin yakın olması Mustafa Kemal’in Milletvekillerinden İstekleri * Ulaşım ve haberleşme ağının iyi olması * Mecliste Müdafaa-i Hukuk Grubunun kurulması * Kolordunun bulunması ve milli mücadele * Kongre kararlarının mecliste kabul edilmesi teşkilatının güçlülüğü * Kendisinin meclis başkanı seçilmesi Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Toplanması 12 0cak * Meclise seçilen mebustan 72’ si katılmıştır. * Müdafaa-i Hukuk grubu yerine Felah-ı Vatan grubu * Mustafa Kemal Erzurum mebusu seçilmiştir. kuruldu. * Meclis Başkan Reşat Hikmet Bey seçilmiştir. * Misak-ı Milli Kararları alınmıştır. Misak-ı Milli Kararları 28 Ocak ( Milli Yemin ) Maddeleri Önemi * Milli sınırlar içinde vatan bütündür, parçalanamaz. * Türk milletinin kabul edeceği antlaşmanın (Mondros imzalandığında işgale uğramamış yerler) esasları ortaya konmuştur. * Mondros öncesi işgal edilmiş Arap topraklarının * Kurtuluş Savaşı’nın amacı ve hedefleri ortaya geleceği bölge halkının yapacağı seçimle belirlenmelidir konmuştur. * Kars, Ardahan, Batum (Evliye-i Selâse) gerekirse * Kapitülasyonlara ilk kez karşı çıkılmıştır. yeniden halk oylaması yapılabilir. * Kurtuluş Savaşı’na yasal destek sağlanmıştır. *Batı Trakya’da hukuki durumu belirlemek için halk oylaması yapılmalıdır. Sonuçları * Azınlıkların hakları çevre ülkelerde Müslümanlara * İşgal güçleri İstanbul’u işgal edip, meclisi tanınan haklar oranında olacaktır. dağıtmışlardır. * Siyasi, mali ve adli gelişmemizi engelleyen * Milli mücadele yanlılarına manevi destek kapitülasyonlar kabul edilemez. sağlamıştır. İstanbul’un Resmen İşgal Edilmesi 16 Mart * TBMM’nin açılmasına zemin hazırlamıştır. * Misak-ı Milli kararları İtilaf devletlerin İstanbul’u resmen işgal etmelerine neden olmuştur. İşgale Karşı Temsil Heyeti’nin Aldığı Önlemler * Meclis kapatılarak milletvekilleri ve aydınları * Geyve Boğazı kapatılmıştır. Malta’ya sürülmüştür. * Anadolu’daki İtilaf devleti subayları tutuklanmıştır. * Mustafa Kemal Milli mücadeleyi padişah adına * İstanbul hükümeti ile tüm bağlantılar kesilmiştir. yürüttüğünü söyleme fırsatı buldu. * Ankara’da toplanacak yeni meclisin seçimlerin * Salih Paşa istifa etti. Yerine Damat Ferit Paşa yapılmasına karar verilmiştir. hükümeti kuruldu. *Azınlıklara dokunulmayacaktır. I. TBMM DÖNEMİ TBMM’nin Açılması 23 Nisan TBMM’nin Aldığı İlk Kararlar * Yeni seçilen milletvekilleri ve Meclis-i * Hükümet kurmak zorunludur. Mebusan’dan kalan üyeler ile TBMM açılmıştır. * Geçici olarak bir hükümet başkanı veya padişah * Meclis Hacı Bayram Camiinde kılınan Cuma vekili atamak değildir. namazından sonra açılmıştır. * TBMM’nin üstünde bir güç yoktur. * Mustafa Kemal Meclis Başkanlığına seçilmiştir. * Yasama ve yürütme yetkileri TBMM’e aittir. * Mustafa Kemal Ankara milletvekili seçilmiştir. * Padişah ve halifenin durumu ileride meclisin vereceği karara bırakılacaktır. I. TBMM’nin Özellikleri I. TBMM’nin Yaptığı Önemli Çalışmalar * I. TBMM’de farklı görüş ve düşünceden insanlar * Kurtuluş Savaşı’nı kazanmıştır. olmasına rağmen bütün üyeler vatanın kurtulması * Anayasası’nı kabul etmiştir. amacı etrafında birleşmişlerdir. * İstiklal Marşı’nı kabul etmiştir. * TBMM’nin açılması ile Temsil Heyeti’nin yetkileri * Saltanatı kaldırılmıştır. sona ermiştir. * İstiklal Mahkemelerini kurmuştur. Yeni Türk Devleti’nin İlk Anayasası ( Teşkilat-ı Esasiye ) 20 Ocak Maddeleri Önemi * Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. * Yeni Türk Devleti’nin kuruluş belgesidir. * Yasama, yargı ve yürütme yetkisi TBMM’ye aittir. * Güçler birliği ilkesini benimsenmiştir. * Meclis başkanı hükümetinde başkanıdır. * İlk anayasa laik değildir. * Türkiye Devleti, TBMM tarafından yönetilir. * Türk tarihinde ilk kez egemenlik millete verilmiştir. * Dini hükümlerin uygulaması meclise aittir. (29Nisan ) * Kurtuluş Savaşı gecikti ve işgaller ilerledi. * İstiklal Mahkemeleri kuruldu. * TBMM gücünü işgalciler yerine isyanlara sevk etti. * Şeyhülislam’ın verdiği fetvaya karşı Ankara Müftülüsü Rıfat Börekçi’den fetva alınmıştır. * Anadolu Ajansı kurulmuştur. Sevr Barış Antlaşması 10 Ağustos * İtilaf Devletleri İtalya’da düzenledikleri San Remo * Yunanlıların Batı Anadolu ve Doğu Trakya’da işgal Konferansı’nda Osmanlı ile yapılacak Sevr Barış faaliyetleri karşısında Osmanlı yetkilileri Sevr antlaşmasının son şeklini verdiler. antlaşmanı kabul etmek zorunda kaldı. * Antlaşma Paris’in Sevres kasabasında imzalanmıştır * Hadi Bey, Rıza Tevfik ve Reşat Halis Paris’e gitmiş. Maddeleri * Kapitülasyonlar tüm İtilaf Devletleri üyelerini * Osmanlı Devleti İstanbul ve Anadolu’nun küçük bir kapsayacak şekilde genişletilmiştir. bölgesi ile sınırlandırılmıştır. * Asker sayısı 50, ile sınırlandırılmıştır. * Boğazlar tüm gemilere açık olacak ve yönetimi * Yunanlılara: İzmir dâhil Ege bölgesi ve Trakya uluslar arası bir heyete bırakılacak. * İtalyanlara: Muğla, Antalya ve Konya * Doğu Anadolu’da Ermeni ve Kürt Devletleri * Fransızlara: Antep, Urfa, Maraş ve Suriye’ye ek kurulacak. olarak Adana, Malatya ve Sivas çevresi *Azınlıklara geniş haklar verilecek. * İngilizlere: Arabistan ve Irak toprakları verildi. Sevr Antlaşması’nın Sonuçları * TBMM anlaşmayı imzalayanları vatan haini saydı. * Osmanlı küçük bir devlet haline getirilmiştir. * TBMM Sevr’i tanımadığını ilan etti. * Meclis ve padişah onayladığı için hukuki bakımdan * Milli mücadeleye katılım hızlandı. yürürlülüğe girmemiştir. KURTULUŞ SAVAŞI ( CEPHELER ) Düzenli Ordunun Kurulması * Halkı kendi doğruları ile yargılamaları * Mondros’tan yalnızca 15 Kolordu Komutanı Kazım * Otorite altına girmek istememeleri Karabekir birliklerini dağıtmamıştı. * İşgalci güçleri durduramamaları * İşgallere karşı Kuvayı Milliye birlikleri kuruldu. * Kuvayı Milliye birlikleri Yunan ordusunun Ordunun silah ve malzeme ihtiyacı için; ilerleyişini yavaşlatmış ve TBMM karşı çıkan * Ankara’da subay mektebi kuruldu. isyanların bastırılmasında etkili olmuştur. * Eski ve kaçan subaylar orduya alındı. * Rus yardımı sağlandı. Kuvayı Milliye Kaldırılma Nedenleri * Silah kaçırıldı ve küçük imalathaneler kuruldu. * Halktan zorla para ve mal almaları * Asker kaçakları İstiklal Mahkemelerinde yargılandı. KURTULUŞ SAVAŞI Batı Cephesi Güney Cephesi Doğu Cephesi * Yunanlılar ile savaşıldı. * Fransızlar ve Ermeniler ile * Ermenilere karşı savaşıldı. * Düzenli ordu savaştı. savaşıldı. * Düzenli ordu savaştı. * Mudanya Ateşkes Antlaşması ile * Kuvayı Milli birlikleri savaştı. * Kars Antlaşması ile kesin olarak sona erdi. * Ankara Antlaşması ile sona erdi. sona erdi. Not: İngiltere ve İtalya ile sıcak temas olmadı. İşgal altında olmasına rağmen Trakya’da cephe açılmadı. DOĞU CEPHESİ ( ERMENİ SORUNU ) * XIX. yy sonuna kadar Ermeniler Millet-i Sadıka * Kafkaslarda yaşanan otorite boşluğunda Gürcü, olarak adlandırılmıştır. Ermeni ve Azeriler devletlerini kurdular. * Berlin Antlaşması ile Ermeni sorunu ortaya çıktı. * Mondros’un maddesi ve sonraki gelişmeler ile * 14 Mayıs ’te Tehcir Kanunu çıkarılarak D. Anadolu’da bir Ermeni devleti kurulmak istendi. Ermeniler Suriye ve Lübnan’a göç ettirildi * Batıda Yunanlılar, Doğuda Ermeniler saldırıya * Ruslar, Bolşevik İhtilali nedeniyle Brest Litowsk geçtiler. K. Karabekir Sarıkamış, Kars’ı alınca Antlaşmasıyla I. Dünya Savaşı’ndan çekildi. Ermeniler barış istemek zorunda kaldılar. * General Harbord’un raporu Türk tezini destekledi. Gümrü Antlaşması 3 Aralık (TBMM - Ermenistan) Önemi * Kars ve çevresi alındı. * TBMM’nin ilk askeri ve diplomatik zaferidir. * Ermenistan TBMM’nin varlığını tanıyacak. * TBMM ve Misak-ı Milli’yi ilk tanınmıştır. * Ermeniler Sevr’i tanımayacaklar. * Doğu’daki birlikler Batı’ya kaydırılmıştır. * Sınır Aras nehri ve Çıldır Gölü olacak. * Gürcüler ile Batum antlaşması imzalanarak Artvin, * Göç etmiş Ermeniler altı ay içerisinde Türkiye’ye Ardahan ve Batum alınmıştır. geri dönebilecek. Not: Doğu Cephesi Moskova ve Kars Antlaşması ile kapanmıştır. GÜNEY CEPHESİ * Urfa, Maraş, Antep ve Adana Fransızlara bırakıldı. * Fransızlar Sakarya Savaşı’ndan sonra barış istediler. * Fransızlar bölgeyi Ermeniler ile birlikte işgal ettiler. * Ankara Antlaşması, Fransa ile olan savaş hali sona * Kuvay-i Milliye birlikleri işgale direnmiştir. erdirmiş ve Suriye sınırımız çizilmiştir. * Fransızlar; Maraş’ı, 11 Şubat , Antep’i 19 Not: TBMM ’de Antep’e Gazi, ’te Maraş’a Nisan , Urfa’yı 25 Ekim ’de boşaltmıştır. Kahraman, ’te Urfa’ya Şanlı unvanları verildi. BATI CEPHESİ * Batı Anadolu’da Kuvayı milliye birlikleri İzmir’in * Düzenli ordunun kurulmasından sonra İsmet Paşa işgalinden sonra kurulmuştur. Batı cephesi komutanlığına getirildi. * * Sivas Kongresi’nden sonra Ali Fuat Paşa Batı * Düzenli Ordu’nun kurulmasından sonra I. İnönü Cephesi komutanlığına atandı. Savaşı öncesinde Çerkez Ethem isyan etmiştir. I. İNÖNÜ SAVAŞI 6 OCAK Sonuçları Nedenleri * Eskişehir’in İnönü mevkiinde Yunanlılar ile yapılan * Megalo İdea fikrini gerçekleştirmek istemeleri savaşı Türk ordusu kazanmıştır. * Ankara’yı ele geçirip Milli mücadeleye son vermek * Düzenli ordunun ilk savaşı ve zaferidir. istemeleri * TBMM’ye olan güven artmıştır. * İngiltere’ye Yunan gücünü göstermek istemeleri * Düzenli ordunun gerekliliği ispatlandı. I. İnönü Savaşı Sonrasında Yaşanan İç Gelişmeler I. İnönü Savaşı Sonrasında Yaşanan Dış Gelişmeler * İsmet İnönü generalliğe terfi ettirilmiştir. * TBMM Londra Konferansı’na davet edildi. * Teşkilat-ı Esasi Kanunu kabul edildi. (20 Ocak ) * Türk Afgan Dostluk Antlaşması imzalandı.(1 Mart ) * İstiklal Marşı kabul edildi. ( 12 Mart ) * Moskova Antlaşması imzalandı. (16 Mart ) Londra Konferansı 23 Şubat – 12 Mart * Sevr gündeme geldiği için antlaşma sağlanmadı. Toplanma Nedenleri Önemi * Sevr’in yumuşatılarak kabul ettirilmek istenmesi * İtilaf Devletleri TBMM’nin hukuki varlığını tanıdı. * Yunanlılara toparlanma fırsatı sağlamak * Misak-ı Milli dünyaya tanıtıldı. * İstanbul ve Ankara hükümeti beraber çağırarak fikir * Yunanlılara toparlanma fırsatı sağlandı. ayrılığından yararlanmak istenmesi Not: Bekir Sami Bey’in İngiltere ve İtalya ile yaptığı * TBMM; barış taraftarı olduğunu göstermek için antlaşma eşitlik ilkesini gözetmediği gerekçesi ile konferansa katılmıştır. TBMM tarafından reddedildi. Türk Afgan Dostluk Antlaşması 1 Mart * Eğitim ve kültür alanında karşılıklı iletişim * Rusya’da TBMM ile Afgan heyeti arasında kurulması kararlaştırıldı. imzalanmıştır. * TBMM’yi tanıyan ilk Müslüman ülke Afganistan * Taraflar birbirlerini tanımışlardır. olmuştur. Moskova Antlaşması 16 Mart ( Rusya – TBMM) * Rusya, Misak-ı Milli’yi tanımıştır. Anlaşmanın Nedenleri * Rusya kapitülasyonların kaldırıldığını kabul etti. * Düşmanlarının ortak olması, * Rusya, Batum’un Gürcistan’a bırakılması şartı ile * Ermenilerden desteğini çekmesi etkili oldu. TBMM’nin Ermeni ve Gürcüler ile yaptığı * TBMM’nin askeri başarıları antlaşmaları tanıyacaktır. * TBMM’nin askeri ve mali desteğe ihtiyaç duyması Moskova Antlaşması’nın Önemi Maddeleri * TBMM ilk kez büyük bir devlet tarafından tanındı. * Taraflardan birinin tanımadığı antlaşmayı diğeri de * Batum, Misak-ı Milli’den verilen ilk taviz oldu. tanımayacak. * Rusya kapitülasyonların kaldırıldığını kabul eden ilk * Osmanlı ve Çarlık Rusya’sı arasında imzalanan devletidir. antlaşmalar geçersiz sayılacaktır. * Rusya Milli mücadele’ye destek vermeyi kabul etti. II. İNÖNÜ SAVAŞI 23 Mart – 1 NİSAN Sonuçları * Türk ordusu yeni bir zafer kazanmıştır. Nedenleri * Mustafa Kemal, İsmet Paşa’ya “ Siz orda sadece * Londra konferansı kararlarını kabul ettirmek düşmanı değil, milletin makûs talihini de * Türk ordusunun güçlenmesine fırsat vermemek yendiniz.”telgrafını çekmiştir. * I. İnönü savaşının intikamını almak * TBMM ve düzenli orduya olan güven artmıştır. * Ankara’yı alıp TBMM’yi dağıtmak * İtalyanlar Anadolu’dan çekilmeye başlamışlardır. KÜTAYHA ESKİŞEHİR SAVAŞLARI Sonuçları 10 – 24 TEMMUZ * Yunanlılar Kurtuluş Savaşı’nda ilk zaferini kazandı. Nedenleri * Ordu Sakarya Irmağı’nın doğusuna çekildi. * Yunanlıların İnönü Savaşlarının intikamını almak * TBMM’nin Kayseri’ye taşınması gündeme gelmiştir. istemeleri * Mustafa Kemal’e üç aylığına Başkomutanlık yetkisi * Yunanlıların İtilaf Devletleri’nin desteğini yeniden verilmiştir. kazanmak istemesi * Tekalif’i Milliye Emirleri yayınlanmıştır. Tekâlif’i Milliye Emirleri 7- 8 Ağustos * Ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için çıkarılmıştır. * Türk ordusunun taarruz gücüne ulaşması hedeflendi. * Uygulama için İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur. SAKARYA SAVAŞI 23 AĞUSTOS–12 EYLÜL * Türk ordusunun II. Viyana Kuşatmasından beri Nedenleri devam eden geri çekilmesi son buldu. * Yunanlıların Ankara’yı ele geçirerek Milli * Kurtuluş Savaşı’nın son savunma savaşı olmuştur. mücadeleye son vermek istememişlerdir. * İtilaf devletleri arasında görüş ayrılığı yaşandı. * Mustafa Kemal’e Gazilik ve Mareşallik unvanı Sonuçları verildi. * Mustafa Kemal’in“Hattı Müdafaa yoktur, sathı * Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması müdafaa vardır.” Emri ile stratejisini belirlediği savaşı * Fransızlar ile Ankara Antlaşması imzalanmıştır. Türk ordusu kazanmıştır. * İngilizler ile esir değişimi antlaşması imzalanmıştır. * İtilaf devletleri TBMM’ye barış teklifinde bulundu. * Ukrayna ile dostluk antlaşması imzalanmıştır. Kars Antlaşması 13 Ekim * Doğu (Kafkas) sınırımız bugünkü şeklini almıştır. ( TBMM, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan ) * Batum’un Gürcistan’a ait olduğu kabul edilmiştir. Ankara Antlaşması 20 Ekim ( Fransa – TBMM ) Önemi: * Taraflar arasındaki savaş sona erecek. * Güney cephesi kapanmıştır. * Fransa Anadolu’da işgal ettiği yerlerden çekilecek. * TBMM’yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa olmuştur. * Hatay’da özerk bir yönetim kurulacaktı. * Türkiye – Suriye sınırı çizildi. (Hatay hariç) * Suriye’deki Caber Kalesi Türk toprağı sayıldı. BÜYÜK TAARRUZ VE BAŞKOMUTANLIK * M. Kemal savaşı Kocatepe’den yönetti. MEYDAN SAVAŞI 26 AĞUSTOS - 9 EYLÜL * 30 Ağustos’ta Aslıhanlar ve Dumlupınar’da yapılan Taarruz İçin Yapılan Hazırlıklar Başkomutanlık Meydan Savaşı ile Yunan ordusu kesin * Doğudaki ordu kuvvetleri batıya kaydırıldı olarak yenilmiştir. * İstanbul’daki cephaneler Anadolu’ya kaçırıldı. * Mustafa Kemal’in “Ordular ilk hedefiniz * Rusya ve Müslüman ülkelerden yardım aldık. Akdeniz’dir. İleri” emri ile hareket eden Türk ordusu * Dışişleri bakanı destek aramak için Avrupa’ya gitti. 9 Eylül’de İzmir,18 Eylül’de Batı Anadolu’yu Yunan işgalinden kurtarıldı. Savaşın Gelişimi ve Sonuçları * Bu savaş ile birlikte Kurtuluş Savaşı’nın askeri * Taarruz 26 Ağustos’ta Afyon’da başladı. safhası sona ermiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 EKİM * Boğazlar ve İstanbul TBMM Hükümeti’nin * İngilizlerin müttefiklerinden destek alamaması yönetimine bırakılacaktı. İtilaf devletleri barış yapılana * Rusya’nın Türkiye’nin yanında olacağını duyurması kadar İstanbul’da kalacaktı. * İngiltere, Fransa, İtalya ve Türkiye katılmıştır. Mütarekeye katılmayan Yunanistan, kararları sonra Önemi onayladı. * Doğu Trakya, Boğazlar ve İstanbul savaşsız olarak alınmıştır. Maddeleri * Kurtuluş Savaşı’nın diplomatik safha başlamıştır. * Türk–Yunan Savaşı sona erecek, (14/15 Ekim gecesi) * İngiltere’de Lloyd George hükümeti istifa etmiştir. * Doğu Trakya 15 gün içerisinde boşaltılacaktır. * İsmet Paşa’nın Mudanya’daki başarısı Lozan’da da * Doğu Trakya’nın güvenliğini sağlamak için görev almasını sağlamıştır. kişilik jandarma birliği görevlendirilmiştir. * İtilaf devletleri Osmanlı’nın hukuken sona erdiğini * Türk ordusu barış imzalanıncaya kadar Çanakkale kabul etmiştir.(İstanbul’un yönetimi TBMM bırakıldı.) ve Kocaeli Yarımadası’nda belirlenen yerde duracak. Saltanatın Kaldırılması 1 Kasım *** TBMM Abdülmecit Efendi halife ilan edilmiştir Nedenleri Sonuçları * Lozan’a TBMM’nin ve İstanbul Hükümetinin * Osmanlı Devleti sona ermiş ve son padişah birlikte çağrılarak birbirine düşürülmek istenmesi Vahdettin ülkeyi terk etmiştir. * Saltanatın ulusal egemenlik ilkesine ters olması * Milli egemenlik yolunda önemli bir adım atılmıştır. * Laik devlet düzenine geçişte ilk aşamadır. *** 1 Kasım ’de saltanat kaldırılmıştır. * Lozan’da ortaya çıkabilecek ikilik ortadan kaldırıldı. LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI 24 TEMMUZ * Türkiye konferansın İzmir’de yapılmasını istedi. * Türkiye, İngiltere, Fransa, Yunanistan, Japonya, * İsviçre’nin Lozan şehrinde toplanmıştır. Romanya ve Yugoslavya katıldı. Boğazlar ile ilgili * İsmet İnönü başkanlığındaki bir heyet temsil etti. konulara Sovyet Rusya ile Bulgaristan katıldı. ABD * Ermeni meselesi, kapitülasyonlar ve Musul gözlemci olarak katılmıştır. konularında taviz verilmemesi istenmiştir. * Konferans iki aşamada gerçekleşmiştir. Maddeleri * Türkiye’deki Rumların(İstanbul hariç) ve * Suriye sınırı Fransızlar ile yapılan Ankara Yunanistan’daki Türklerin(Batı Trakya hariç) yer Antlaşmasına göre belirlenmiştir. değiştirilmesine karar verildi. * Irak sınırı İngilizler ile Türkiye arasında yapılacak * Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıştır. görüşmelere bırakıldı. * Osmanlı borçlarından Türkiye üzerine düşen payı * Yunanistan ile sınırımız Meriç nehri kabul edildi. ödemeyi kabul etmiştir. * Karaağaç savaş tazminatı olarak Türkiye’ye verildi. * Boğazların yönetimi uluslar arası bir komisyona * Gökçeada ve Bozcaada dışındaki Ege Adaları bırakılmıştır. Yunanistan’a bırakıldı. * Boğazların her iki yakası askerden arındırıldı.(20 km) * On iki Ada İtalya’ya bırakıldı. * Patrikhane İstanbul’da varlığını sürdürecek, siyasi * Doğu sınırımız Moskova ve Kars Antlaşması ile ayrıcalıkları sona ermiştir. çizilmiştir. * Yabancı okullar Türkiye’nin iç sorunu kabul edildi. * Bütün azınlıklar Türk vatandaşı sayılmıştır. Lozan Antlaşması’nın Önemi * Adalar, Boğazlar, Hatay, Batı Trakya ve Musul *Yeni Türk Devleti’nin bağımsızlığı resmen kabul sorunu isteklerimiz doğrultusunda çözülmemiştir. edilmiştir. * Boğazlar ve patrikhane ile ilgili hükümler egemen- * Lozan geçerliliğini uzun süre koruyan bir antlaşma liğimizi ve bağımsızlığımızı zedeleyici niteliktedir. olmuştur. * Sömürge altındaki uluslara bağımsızlıklarını Not: Lozan Antlaşması II. TBMM tarafından kazanma yolunda örnek olmuştur. 23 Ağustos ’te onaylanmıştır. II. TBMM DÖNEMİ * Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra mecliste • I. TBMM 23 Nisan – 1 Nisan siyasi anlaşmazlıklar çıktı. Bu yüzden seçim kararı • II. TBMM 11Ağustos – 23 Ekim alındı. * II. TBMM inkılâpçı bir meclistir. Birçok inkılâp bu * I. Meclis Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasını meclis döneminde gerçekleşmiştir. sağlamıştır. Yaptığı en önemli inkılâp saltanatın kaldırılmasıdır. Not: 13 Ekim ’te Ankara başkent yapılmıştır. ATATÜRK İNKILÂPLARI * İnkılâp kelime anlamı yenileşme ve değişimdir. * İnkılâplarda hazırlık, aksiyon ve uygulama Türk İnkılâbının Özellikleri aşamaları vardır. * Ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik birlikte Atatürk İnkılâplarının Amaçları gerçekleştirilmiştir. * Türkiye’yi çağdaş medeniyet seviyesine çıkarmak * Demokratik bir halk hareketidir. * Türk milletinin refah seviyesini yükseltmek * Evrensel özellik gösterir. Çünkü Bağımsızlık * Türkiye’nin demokratikleşmesini sağlamak mücadelesi veren uluslara örnek olmuştur. * Milli egemenlik ilkesini yerleştirmek * Bağımsız, laik, çağdaş, milliyetçi ve demokratik bir * Modern toplumlara ait değerleri Türkiye’de devlet ortaya çıkarmıştır. yerleştirmek * Çağdaştır. Batı uygarlığı örnek alınmıştır. SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILÂPLAR Cumhuriyetin İlanı 29 Ekim Cumhuriyetin İlanı İle Çözüme Kavuşan Konular * Kurtuluş Savaşı ulusal bağımsızlık ve egemenliğe * Devletin yönetim şekli belirlendi. dayandırılmıştır. Ancak ortam hazır olmadığı için * Meclis hükümeti sisteminden, kabine sistemine cumhuriyetten söz edilmemiştir. geçildi. * Devlet başkanlığı sorunu çözüldü. Cumhuriyet’in İlanının Nedenleri * Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık kurumları oluştu. * Saltanatın kaldırılması ile devlet başkanlığı sorunun ortaya çıkması * Mustafa Kemal : Cumhurbaşkanı * Hükümet krizi yaşandı. (Hükümet kurulamadı.) İsmet İnönü : Başbakan Fethi Okyar : Meclis Başkanı, seçilmiştir. * 28 Ekim akşamı M. Kemal cumhuriyeti ilan etme kararı aldı. 29 Ekim ’te cumhuriyet ilan edildi. * Cumhuriyetçilik ilkesi uygulanmaya başlanmıştır. Halifeliğin Kaldırılması 3 Mart * İnkılâpların önü açıldı. Kaldırılma Nedenleri * Ulusal egemenlik anlayışı güçlendi. * Önemini yitirmiş olması * Halifenin kendini devlet başkanı gibi görmesi Aynı Gün Yapılan Diğer Değişiklikler * Rejim karşıtlarının halife etrafında toplanması * Tevhidi Tedrisat Kanunu çıkarıldı. * Erkan-ı Harbiye Umumi Vekâleti kaldırıldı. Halifeliğin Kaldırılmasının Önemi * Şeriyye Evkaf vekâleti kaldırıldı. * Laikliğin önündeki en önemli engel kaldırıldı. * Osmanlı hanedanının ülke dışına çıkarılması kabul edildi. ANAYASASI 20 Nisan * Ulusal egemenlik, kuvvetler birliği ve TBMM’nin * Anayasası savaş döneminde hazırlandığı için üstünlüğü 21 ve 24 Anayasalarında ortaktır. ihtiyaca cevap veremiyordu. * En uzun yürürlükte kalan anayasadır. ( ) * Şartlar değiştiğinden yeni bir anayasaya ihtiyaç duyuldu. Anayasasında Yapılan Değişiklikler Maddeleri * ’de “Devletin dini İslam’dır.” ibaresinin * Devletin yönetim biçimi cumhuriyettir. anayasadan çıkarılmıştır. * Devletin dini İslam, dili Türkçe ve başkenti * Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Ankara’dır. * ’de Atatürk ilkeleri anayasada yer almıştır. * Cumhurbaşkanı dört yılda bir seçilir. * ’te seçmen yaşı 18’den 22’ye çıkarılmıştır. ÇOK PARTİLİ SİYASİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ * Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk * İnkılâpları gerçekleştirmiştir. CUMHURİYET Cemiyeti’nin devamı olarak kurulmuştur. *– arasında iktidar partisi olmuştur. HALK * Başkanı ve kurucusu Mustafa Kemal’dir. * Cumhuriyet döneminin ilk siyasi partisidir. FIRKASI 9 Eylül * Ekonomide devletçilik ilkesini benimsemiştir. Not: 19 Aralık ‘te askerlerin görevleri * Halkçılık ilkesini ilke edinmiştir. devam ederken milletvekili olamayacaklarına dair kanun kabul edildi. * Kurucuları Kazım Karabekir, Rauf * TBMM isyanı bastırmak amacıyla Takrir-i Orbay, Refet Bele, Adnan Adıvar ve Ali Sükun Kanunu’nu çıkardı. Fuat Cebesoy’dur. * Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı. * İlk muhalefet partisidir. * Musul kaybedildi. * Pati programında dini inanç ve Terakkiperver düşünceler saygılıdır ibaresi yer almıştır. * Fethi Okyar hükümeti isyanı bastıramayınca Cumhuriyet * Ekonomik modeli liberalizmdir. istifa etmiş, yerine İsmet İnönü hükümeti Fırkası 17 Kasım * Partinin, Şeyh Sait isyanında rol oynadığı kurulmuştur. 5 Haziran gerekçesi ile kapatılması, çok partili hayata * Musul sorununun görüşüldüğü sıralarda çıkan geçişin ilk denemesi başarısızlıkla isyanı İngiltere desteklemiştir. sonuçlanmasını sağlamıştır. İzmir Suikastı (): Şeyh Sait İsyanı (): * Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası * Laik cumhuriyet yönetimine karşı yapılan kapatılmasından sonra partinin alt kadrolarında ilk isyandır. yer alanlar tarafından Mustafa Kemal Paşa’ya * İstiklal Mahkemeleri yeniden kuruldu. düzenlenen suikast girişimidir. Kuruluş Nedenleri * İkinci demokrasi denemsi de başarısızlıkla * İç ve dış sorunlara çözüm bulmak sonuçlandı. * Farklı fikirlerin mecliste temsil edilmesi ve hükümetin denetlenmesini sağlamak Menemen Olayı (): SERBEST CUMHURİYET * Mustafa Kemal’in isteği Ali Fethi Okyar * Menemen’de Derviş Mehmet öncülüğünde FIRKASI tarafından kurulmuştur. çıkan ayaklanmanın amacı laik devlet düzenini 12 Ağustos yıkmaktı. 18 Aralık * Ekonomi’de liberalizmi ilkesini benimsemiştir. * Rejim karşıtlarının partiye sızması * Türkiye’nin henüz çok partili demokrasiye sonucunda Fethi Okyar, Kasım ’da hazır olmadığı anlaşıldı. partiyi kapattı. * Adnan Menderes, Celal Bayar, Fuat * ’de gizli oy, açık sayım uygulamasına Demokrat Parti Köprülü CHP’den ayrılarak DP’yi gidilmiştir. Seçimleri DP kazanmıştır. kurmuşlardır. * ’ de başlayan DP iktidarı askeri * seçimlerini CHP kazanmıştır. darbesine kadar devam etmiştir. Seçimde açık oy, gizli sayım yapılmıştır. HUKUK ALANINDA YAPILAN INKILAPLAR * Osmanlı devleti kurulduğu günden itibaren şer’i ve * Kadınlara meslek seçme hürriyeti getirildi. örfi hukuku kullanıyordu. * Patrikhanenin dini işlerden başka işler ile ilgilenmesi * Son dönemde ise hukukun temelini Ahmet Cevdet yasaklandı. Paşa tarafından hazırlanan Mecelle oluşturmaktaydı. Not: Medeni Kanun’da kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmemiştir. Hukuk Alanında Yapılan Yeniliklerin Nedenleri * Hukuk birliğinin olmaması * Hayatın ihtiyaçlarına cevap verememesi Hukuk alanında yapılan diğer yenilikler; * Devlete laik bir kimlik kazandırma isteği * İtalya’dan ceza kanunu alındı. * İsviçre’den borçlar, icra ve iflas kanunu alındı. * Almanya’dan ticaret kanunu alındı. Medeni Kanunun Kabulü 17 Şubat * Mecelle ihtiyaca cevap vermeyince İsviçre Medeni Kanun Türkçeye tercüme edilmiştir. Laikliğin Aşamaları * Vatandaşların birbirleri ile yaptığı tüm işler medeni * Saltanat kaldırıldı. kanun konusudur. * Halifelik kaldırıldı. * Şerriye ve Evkaf vekâleti kaldırıldı * Tevhidi Tedrisat Kanunu çıkarıldı Medeni Kanunun Getirdiği Yenikler; * Tekke ve Zaviyelerin kapatıldı. * Tek kadınla evlilik şartı getirildi. * Medeni Kanun kabul edildi. * Mirasta ve mahkemelerde kadın erkek eşitliği * Anayasadan ”Devletin dini İslam’dır.” maddesi sağlandı. kaldırılmıştır. * Resmi nikâh zorunluluğu getirildi. * ’de Atatürk İlkeleri Anayasaya girmiştir. EĞİTİM ve KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN İNKILÂPLAR Eğitim Alanında Yapılan Yeniliklerin Nedenleri Türk Tarih Kurumunun Kurulması 15 Nisan * Eğitim kurumlarının birlikten yoksun olması * Türk uygarlığının kökenlerini araştırmak * Farklı eğitim sistemleri dolayısı ile toplumda kültür * Türklerin Dünya kültürüne etkilerini araştırmak çatışmalarının yaşanması * Avrupalıların Türkler hakkındaki olumsuz * Kadınların eğitimde ihmale uğraması düşüncelerini düzeltmek *Osmanlı öncesi Türk Tarihi ve Anadolu Tarihi’nin araştırılması sağlandı.(Etibank, Sümerbank ve PO) Tevhid-i Tedrisat Kanunu 3 Mart * Bütün eğitim-öğretim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanarak eğitimde birlik sağlandı. Türk Dil Kurumunun Kurulması 12 Temmuz * Medreseler kapatıldı. . * Türk dilini yabancı dillerin etkisinden kurtarmak, * Türk dilinin kökenini araştırmak, * Türkçeyi zenginleştirmek Latin Harflerinin Kabulü 1 Kasım * Türkçeyi bilim dili haline getirmek amaçlanmıştır. * Okuma yazmayı kolaylaştırmak, okur-yazar oranını arttırmak ve batı ile olan ilişkileri kolaylaştırmak için Not: Türk Tarih ve Dil Kurumlarının kurulması Latin harfleri kabul edildi. milliyetçilik ilkesi ile ilgili çalışmalardır. * Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun çıkarıldı. * Her yaştan kişiye okuma yazma öğretmek amacı ile * İstanbul Üniversitesi Kuruldu. Millet Mekteplerinin Açılmıştır. TOPLUMSAL ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR Şapka ve Kılık Kıyafet Kanunu 25 Kasım Soyadı Kanunun Kabulü 21 Haziran * Şapka giymek zorunlu hale getirildi. Mustafa * Her aileye bir soyadı verildi. Ayrıcalıklar kaldırıldı. Kemal Kastamonu gezisinde örnek olmak için şapka * M. Kemal’e meclis Atatürk soyadını verdi. ( ) giymiştir. * Dini kıyafetleri dini liderler dışındakilerin giymesi yasaklandı. Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesi Not: Türk kadının kıyafetine müdahale edilmemiştir. * Belediye seçimlerine katılma hakkı sağlandı. * Muhtarlık seçilme hakkı verildi Tekke ve Türbelerin Kapatılması 30 Kasım * Milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı. * Şeyh, derviş, mürit ve dede gibi unvanların kullanımı yasaklandı. Not: Kadınlara seçme ve seçilme hakkı ilk kez Yeni * Tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı. Zelanda’da verilmiştir. Miladi Takvimin Kabulü 26 Aralık * Batı ile ilişkilerimizi daha iyi düzenleyebilmek için Hafta Tatili Ayarlaması miladi takvim kullanımına geçilmiştir. Hafta tatili cumadan pazara alınmıştır. Ölçü ve Tartıların Değiştirilmesi 1 Nisan Not: Miladi takvimin kabulü, hafta tatilinin, ölçü ve * Arşın ve endaze yerine metre, okka yerine kilogram tartıların değiştirilmesi batı ile ticari ve ekonomik kullanılmaya başlandı. alanda uyum sağlanması için yapılmıştır. EKONOMİK ALANINDA YAPILAN İNKILÂPLAR * Savaş sonrasında ülke ekonomik açıdan kötü * Yabancı işletmeler satın alınarak millileştirildi. durumdaydı. Ülke sermaye birikiminden mahrumdu. * ’da Merkez Bankası kuruldu. * Kabotaj kanunu çıkarıldı.() Türk denizlerinde İzmir İktisat Kongresi 18 Şubat işletme ve ticaret hakkı Türklere verildi. * Ekonomik kalkınma için ortak amaçlar belirlemek amacıyla toplanmıştır. * Kongre’de Milli ekonomi ilkesi (Misak-ı İktisadi) SANAYİ ve MADENCİLİK kabul edilmiştir. * Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarılmıştır.() Yerli sermaye yeterli olmadığı için başarı sağlanamamıştır. Kararlar; * Yüksek gümrük uygulaması getirilmiştir. () * Hammaddesi yurt içinde olan sanayi dalları kurulmalıdır. * Küçük işletmelerden büyük işletmelere geçiş sağlanmalıdır. Not: Özel sektörün başarısız olması ve Dünya ekonomik * Sanayi özendirilmeli ve milli bankalar kurulmalıdır. bulanımı etkisi ile devletçilik ilkesi uygulanmaya başlandı * Yabancıların kurduğu tekellerden kaçınılmalıdır. * Özel sektöre kredi sağlanmalıdır. (Liberal Ekonomi) * I. Beş yıllık kalkınma planı uygulandı. () * Özel sektörün yapamadığı yatırımlar devlet tarafından yapılmalıdır. * II. Beş yıllık kalkınma planı II. Dünya Savaşı Not: Kongrede Türk tarihinde ilk kez planlı nedeniyle başarıya ulaşmamıştır. ekonomiye geçiş hedeflenmiştir. * Maden Teknik Arama Enstitüsü kuruldu. () * Karabük demir – çelik işletmesi açıldı. () TARIM * 17 Şubat ’te ürün üzerinden peşin olarak alınan BAYINDIRLIK Aşar vergisi kaldırılmıştır. ’te çıkarılan kanun ile demiryolu yapımına başlandı. * Ziraat Bankasının imkânları artırılmıştır. * Karayolu yapımı hızlandı. * Tarım ve Kredi Kooperatifleri kurulmuştur. * ’de Denizbank kurularak Denizcilik geliştirilmeye çalışıldı. * yılında Toprak Reformu yapılmış, ancak beklenilen başarı sağlanamamıştır. * Ziraat ile ilgili okullar açılmıştır. SAĞLIK * ’te sağlık hizmeti ülke geneline yayılmaya çalışıldı. * ’te Numune Hastaneleri kuruldu. * ’da Umumi Hıfzıssıhha Kanunu çıkarıldı. TİCARET Not: Savaş dolayısıyla öksüz çocuklar için Himaye- i Etfal * İş Bankası kuruldu.( 26 Ağustos ) Kurumları açıldı. ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI Dış politikanın temel ilkeleri; Not: Sorunun çözülmesi sonrasında iki ülke başbakanının * Bağımsızlığını ve uluslar arası barışı korumak karşılıklı ziyaretleri iyi ilişkiler kurulmasını sağlamıştır. Bu * Uluslar arası eşitlik prensibine uymak yakınlaşma Balkan Antantı’nın imzalanmasına zemin * Yurtta ve dünyada barışı korumak olmuştur. hazırlamıştır. * İlişkiler ’te başlayan Kıbrıs sorunu ile bozulmuştur. Not: Bu dönemde Lozan’dan kalan sorunların çözümü ile uğraşılmıştır. TÜRKİYE’NİN MİLLETLER CEMİYETİNE MUSUL SORUNU ÜYE OLMASI * Musul, Lozan Antlaşması’nda çözümlenemedi. * Milletler Cemiyeti 10 Ocak ’de Cenevre’de * İngiltere Musul’un Irak’a bırakılmasını kuruldu. * Türkiye halk oylaması yapılmasını istiyordu. * Cemiyetin kurucuları I. Dünya Savaşı’nın galip * Milletler cemiyeti bölgenin Irak yönetimine devletleridir. bırakılmasını istedi. Türkiye bunu kabul etmedi. * ’de Türkiye Cemiyete davet edildi. Cemiyetin * Şeyh Said İsyanı çıkınca Türkiye, İngiltere ile amaçlarından saptığını bildiğimiz halde, uluslar arası anlaşmak zorunda kaldı. toplumdan kopmamak için teklifi kabul ettik. ANKARA ANTLAŞMASI 5 HAZİRAN * Musul, İngiliz mandasındaki Irak’a bırakıldı. * Musul petrollerinin % 10’unu 25 yıl süre ile Türkiye’ye BALKAN ANTANTI 9 ŞUBAT verilecektir. * Almanya ve İtalya Balkan topraklarına saldırma ihtimali üzerine kuruldu. Not: Ankara Antlaşması ile Türkiye-Irak sınırı * Antanta, Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve çizilmiş oldu. Misak-ı Milli’den taviz verilmiştir. Romanya katılmıştır. * Bulgaristan, Ege denizine inmek ve Romanya’dan Dobruca’yı almak istediği için * Arnavutluk ise İtalya’nın etkisinde kaldığı için YABANCI OKULLAR SORUNU antantta yer almamıştır. * Yabancıların kurduğu okulların amacı kendi * Türkiye’nin batı sınırı güvence altına alınmıştır. kültürlerini yaymaktı. Maarif Teşkilatı Kanunu ile Yabancı Okullar: * Okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olacak ve Türk MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ müfettişler tarafından denetlenmesi * Lozan’da Boğazların yönetimi uluslar arası bir * Din derslerine aynı dine mensup öğrenciler girmesi heyetin yönetimine bırakılmıştır. * Türkçe, Tarih ve Coğrafya derslerine Türk öğretmenler girmesi kararlaştırıldı. * Dünya barışının tehlikeye girmesi nedeni ile Türkiye boğazların yönetiminin kendisine verilmesini istedi. Not: Türkiye Yabancı Okulların kendi iç sorunu * İsviçre’nin Montrö kentinde 20 Temmuz olduğunu ileri sürmüş ve dış müdahaleyi reddetmiştir. Montrö Boğazlar sözleşmesi imzalanmıştır. Maddeler, NÜFUS MÜBADELESİ (DEĞİŞİMİ) 10 Haziran Boğazlar komisyonu kaldırıldı. * Lozan’a göre İstanbul’da yaşayan Rumlar ve Batı Boğazlardaki askersiz bölge uygulaması kaldırıldı. Trakya’da yaşayan Türklerin mübadele dışında Ticaret gemilerinin geçiş serbest oldu. bırakılmıştır. Savaş gemilerinin geçişine bazı kısıtlamalar yetirildi. * Yunanistan’ın İstanbul’da daha çok Rum bırakmak Savaş zamanı gemi geçişi istediğimiz gibi olacak istemesi sorunu çözümsüz hale getirdi. * Sorun Milletler cemiyetine taşındı. Ancak çözüme kavuşturulamadı. Not: * 10 Haziran ’da yapılan Ankara Antlaşması ile * Boğazlarda tam hâkimiyet sağladık. sorun çözümlenmiştir. B. Trakya ve İstanbul’da * Doğu Akdeniz’de etkinliğimiz artmıştır. yaşayanların tamamı etabli( sürekli ikametli ) sayıldı. * Sovyet ilişkileri zayıfladı, İngiltere ile yakınlaştık. SADABAT PAKTI 8 Temmuz HATAY’IN ANAVATAN’A KATILMASI * Almanya ve İtalya’nın saldırgan tutumu * Ankara Anlaşması ile Hatay, Fransız Ortadoğu’yu tehdit etmesi üzerine kurulmuştur. himayesinde özel bir yönetime kavuştu. * Pakt Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında * ’da Suriye’nin bağımsızlığını kazanması ile imzalanmıştır. Hatay sorunu tekrar ortaya çıktı. * Suriye katılmadı çünkü Irak ve Türkiye ile sınır * Yapılan Halk oylaması sonucunda Hatay Bağımsız problemleri vardı. Cumhuriyeti kuruldu. * Türkiye’nin doğu sınırı güvence altına alınmıştır. * Hatay Meclisi 30 Haziran ’da Türkiye’ye katılma kararı aldı. Not: II. Dünya Savaşı’nın çıkma ihtimali Hatay’ın Türkiye’ye bırakılmasına zemin hazırlamıştır. ATATÜRKÇÜLÜK Atatürk’ün düşünce, ekonomik hayat ve devlet kurumlarını ilgilendiren görüş ve ilkeler bütünüdür. Atatürkçülüğün Ortak Özellikleri Atatürkçülüğün Nitelikleri * Tam bağımsızlık * Milletin ihtiyaçlarından kaynaklanmış olması * Toplum refahını sağlama * Hayalci olmaması * Millet egemenliğini sağlama * Bir bütün olarak Atatürk ilkelerine dayanması * Akıl ve bilimi rehber kılma * Düşünce ve vicdan hürriyetine saygılı olması * Türk milletini çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne * Milli birlik ve bütünlüğe önem vermesi çıkarma * Barışçı olması ATATÜRK İLKELERİ Atatürk’ün inkılâpları gerçekleştirirken uyguladığı yöntemler ve dayandığı esaslar bütünüdür. Atatürk İlkelerinin Ortak Özellikleri Atatürk İlkelerinin Dayandığı Esaslar * Sorunları akıl ve bilimin rehberliğinde çözmeyi * Vatan ve millet sevgisi öngörür. * Milli egemenlik * Kişi hak ve özgürlüklerini korur. * Bağımsız ve özgür düşünce * Demokratik kurallara uymayı esas alır. * Milli birlik * Toplumun ihtiyaçlarından doğmuştur. * Ülkenin bölünmezliği * Dogmatik değil, değişime ve gelişime açıktır. * Türk toplumuna inanma ve güvenme CUMHURİYETÇİLİK İLKESİ İLKE İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER ANAHTAR KELİME * Ulusal egemenlik * Seçim * Yönetimde millet egemenliğini esas alan ilkedir. * Yönetim * Seçme ve seçilme hakkı * Yöneticilerin belirlenmesinde seçim esas alınmıştır. * Millet temsilcilerini seçimler yolu ile değiştirebilir. İLKESİ İLE İLGİLİ UYGULAMALAR * Millet egemenliğini esas aldığından Milliyetçilik * TBMM’nin açılması ilkesi ile ilgilidir. * Saltanatın kaldırılması * Bütün vatandaşların yönetime katılmasını * Cumhuriyetin ilanı savunduğu için Halkçılık ilkesi ile ilgilidir. * Çok partili rejim denemeleri * Kadınlara seçme ve seçilme haklarının verilmesi * ve Anayasalarının ilanı MİLLİYETÇİLİK ( ULUSÇULUK ) İLKESİ ANAHTAR KELİME İLKE İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER * Milli * Bağımsızlık * Milli birlik ve beraberlik * Ülke bütünlüğü * Türk toplumunu oluşturan bireylerin her türlü durumda birlikte yaşama ve ülkesini kalkındırma İLKESİ İLE İLGİLİ UYGULAMALAR arzusunu ifade eder. * TBMM’nin açılması * Irk esasına dayanmaz * İstiklal Marşı’nın kabulü * Dil, tarih, kültür ve ideal birliği esastır. * Tevhidi-i Tedrisat Kanunu * Milli birlik ve beraberlik ilkesi milliyetçiliği * Kabotaj Kanunu bütünler. * Kapitülasyonların kaldırılması * Cumhuriyetçilik ilkesi ile ilgilidir. * Yabancı işletmelerin satın alınması * Türk Tarih Kurumu’nun açılması * Türk Dil Kurumu’nun açılması HALKÇILIK İLKESİ İLKE İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER ANAHTAR KELİME * Eşitlik * Dayanışma * Halk bir milletin içinde bulunan toplumsal * Ayrıcalıkların kaldırılması grupların tamamıdır. * Toplumu oluşturan bireyler arasındaki İLKESİ İLE İLGİLİ UYGULAMALAR ayrıcalıkların ortadan kaldırılması ve herkesin kanun * TBMM’nin açılması önünde eşit olmasıdır. * Aşar vergisinin kaldırılması * Sınıf ayrımını reddeder. * Kıyafet Devrimi * Milliyetçilik ve Cumhuriyetçiliğin doğal * Tekke ve zaviyelerin kapatılması sonucudur. * Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi * Millet mekteplerin açılması * Harf inkılâbı * Kılık kıyafet kanunu * Türk Medeni Kanunu’nun kabulü * Soyadı Kanunu LAİKLİK İLKESİ İLKE İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER ANAHTAR KELİME * Din * Akılcılık ve bilimsellik * Din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. * Din ve vicdan özgürlüğü * Dini inançlar kullanılarak halkın sömürülmesini önler. İLKESİ İLE İLGİLİ UYGULAMALAR * Devlet düzeninin ve hukuk kurallarının dine değil * Saltanatın kaldırılması akla ve bilime dayandırılmasıdır. * Halifeliğin kaldırılması * Kişilerin din ve vicdan özgürlüklerini korur. * Tevhid-i Tedrisat Kanunu * Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması * Tekke ve zaviyelerin kapatılması * Medeni Kanun * Anayasadan devletin dini İslam’dır maddesinin çıkarılması * Laiklik İlkesi’nin anayasada yer alması DEVLETÇİLİK İLKESİ İLKE İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER ANAHTAR KELİME * Ekonomi * Para * Küçük sermayenin yetersiz kaldığı alanlarda devlet * Yatırım * Ekonomik bağımsızlık eliyle yatırım yapmak bu ilkenin gereğidir. * İLKESİ İLE İLGİLİ UYGULAMALAR *Devletin ekonomide öncü, yönlendirici ve * Tarım alanındaki destekleyici çalışmalar müdahaleci olmasıdır. * Aşar vergisinin kaldırılması *Türkiye’de zorunluluk sonucu kabul edilmiştir. * Kapitülasyonların kaldırılması *Özel sektörü dışlamayan, karma ekonomi * Kabotaj Kanunu’nun kabulü modelidir. * İş Bankası, Sümerbank, gibi bankaların kurulması * Devletçilik, yabancı işletmelerin satın alınması ile * Teşvik-i Sanayi Kanunu milliyetçilik, halk yararına olması ile halkçılık, * funduszeue.infoş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması ilkesiyle yakından ilgilidir. * KİT’lerin kurulması * Kamulaştırma çalışmaları İNKILÂPÇILIK ( DEVRİMÇİLİK ) İLKE İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER ANAHTAR KELİME * Toplumu çağa taşıyacak kurum ve kuralların * Yenilik * Çağdaşlaşma getirilmesi amaçlar. * Değişim * Yeniliği esas alır. * Eskiyen kurum ve kuralların yenilenmesini esas İLKESİ İLE İLGİLİ UYGULAMALAR alır. *Atatürkçülüğü dinamik kılan bu ilkedir. * İnkılâpların tamamı BÜTÜNLEYİCİ ÖZELLİKLERİ HANGİ TEMEL İLKE İKLELER İLE İLGİLİ OLDUĞU * Egemenliğin kişilere ya da elli bir zümre ve sınıfa değil, doğrudan ulusun Ulusal Egemenlik kendisine ait olmasıdır. Cumhuriyetçilik Ulusal Birlik * Türk ulusunun ülkesiyle birlikte bölünmez bir bütün olması anlamındadır ve Beraberlik, * Türk ulusunu oluşturan insanların etnik kökenlerine veya dini inançlarına Ülke Bütünlüğü bakılmaksızın hepsinin aynı yurttaşlık haklarına sahip olmasıdır. Milliyetçilik Özgürlük; Türk ulusunu oluşturan yurttaşların, çağdaş hukukun tanıdığı bütün Özgürlük hakları kullanmakta serbest olmasıdır. ve Bağımsızlık Bağımsızlık; Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasal, ekonomik, askeri yani her bakımdan bağımsız olmasıdır. Milliyetçilik Yurtta barış; yurttaşların birbirleriyle ilişkilerinde uygarca birlikteliği ve sorunların kişisel şiddete başvurmadan çözülmesini içerir. Barışçılık Dünya’da barış; Devletler arası ilişkilerde zora, kuvvete, silaha başvurmadan Halkçılık - Milliyetçilik sorunları barışçı yöntemlerle çözme amacını içerir. Akılcılık * Akılcı – bilimsel düşünceyi Türk toplumunun bütün alanları ve sorunları için ve geçerli kılmaya özen gösterilmesidir. Bilimsellik Laiklik Çağdaşlaşma * Toplumumuzu çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkarmak hedeflenmiştir. ve Batılılaşma İnkılâpçılık - Laiklik * Atatürk Türk ulusçuluğunu devletin temel bir özelliği olarak belirlerken, İnsan hiçbir zaman ırksal üstünlük anlamında düşünülmemiştir. ve Bütün İlkeler İnsan Sevgisi * Sürekli barışın tüm insan kitlelerinin durumlarını iyileştirmekle mümkün olacağı savunmuştur.