Idrar Rengi

Güncelleme Tarihi:

Ortalama bir insan günde yaklaşık beş kez tuvalete gitse de çoğu kişi idrarının rengine, kokusuna dikkat etmiyor. Tabii aniden alışılmadık bir durum fark etmedikçe...

İdrar rengi ve kokusundaki çoğu değişiklik geçici kabul ediliyor ve belirli gıdalara, vitaminlere ve ilaçlara bağlanıyor. Ancak bazen de kokulu veya rengi bozulmuş idrar, altta yatan bir tıbbi duruma işaret edebiliyor.

İdrar ağırlıklı olarak üre ve sudan oluşuyor, ayrıca bazı diğer atık kimyasalları da içerisinde barındırıyor. İdrar rengi böbrek hastalığının yanı sıra teşhisi zor kanserlerin de işareti olabiliyor.

ERKEN TEŞHİSİ MÜMKÜN OLABİLİR

Daily Mail'e konuşan Dr. Claire Thomas'a göre, pankreas kanserinin en erken semptomlarından biri kolüri adı verilen bir durum. Kolüri, idrarda safra adı verilen sıvının bulunması olarak açıklanıyor. Bu durumu tespit etmenin en kolay yolu ise idrar rengindeki değişime bakmak. Safra içeren idrar, genellikle kahverengiye dönük oluyor.

Clinical and Translational Oncology dergisinde yakın zamanda yayımlanan bir araştırma makalesinde, kolürinin pankreas kanserinin en sık görülen semptomlarından biri olduğu vurgulandı. Çalışma kapsamında yeni teşhis edilen 185 pankreas kanser hastası incelendi ve yaklaşık yüzde 59'unda bu uyarı işaretinin görüldüğü sonucuna varıldı.

RENGİN DEĞİŞMESİNE GIDALAR DA SEBEP OLABİLİR

İdrarın renginin, kokusunun ve kıvamının aslında sürekli dikkat etmemiz gereken bir detay olduğunun altını çizen Üroloji Uzmanı Op. Dr. Yusuf İlker Çömez, “İdrar rengi böbrek sağlığımız konusunda bizi uyarabiliyor. Normal idrar rengi sarının tonları olarak kabul ediliyor. Ürokrom maddesi normal idrara rengini veriyor. Bol sıvı tüketildiğinde idrar, açık sarı veya suya yakın renkte iken, alınan sıvı azaldığında görülen renk koyu sarıya dönüyor. Bununla birlikte idrar rengi gıdalarla veya ilaçlarla da değişebiliyor” ifadelerini kullandı.

FARKLI KOKU DA HER ZAMAN UYARICI OLMALI

İdrarın rengi gibi kokusunun da önemli bir işaret olduğunu ifade eden Prof. Dr. Gülçin Kantarcı, “Mesela idrar yolu enfeksiyonunda idrarda kötü koku olur, şeker hastalığında ise çürümüş meyve kokusu hissedilebilir. Yine idrarda bazı ilaçlara özgü kokular da fark edilebilir. Kuşkonmaz da idrarda keskin kötü bir kokuya neden olur. Kısaca idrarda farklı bir koku her zaman uyarıcı olmalı” dedi.

Peki idrar başka hangi renklerde olabilir ve hangi hastalıklara işaret edebilir?

İdrarınız koyu sarı ise…

Çömez, “Koyu sarı renkte idrar, B vitamini veya antibiyotik kullanımından, bazı kan sulandırıcılardan ve kemoterapi ilaçlarından kaynaklanıyor olabilir. Besin kaynaklı olarak ise havucun aşırı tüketimi buna yol açabilir. Ancak böyle bir besin tüketimi veya ilaç kullanımı yoksa koyu sarı idrar sıvı alımının az olduğuna işaret eder” dedi.

Kantarcı ise koyu sarı idrar varsa hastaların öncelikle su tüketimini artırması gerektiğini söyleyerek, “Su tüketimi artmasına rağmen koyu sarı renk devam ediyorsa karaciğer kaynaklı, sarılıkla ilişkili olabilir” ifadelerini kullandı.

İdrarınız kahverengi ise…

Kantarcı bu durumda, idrarda miyoglobin boyasının olduğunu, bunun da kas hasarı ile ilişkilendirilebileceğini belirterek, “Eğer idrarın rengi kola gibiyse aklımıza böbrek iltihabı gelir ve durumun mutlaka araştırılması gerekir” dedi.

Çömez ise kahverengi idrarın, yiyeceklerden veya ilaçlardan da kaynaklanabileceğini söyleyerek, “Baklagillerin aşırı tüketimi, sinameki gibi müshiller, sıtma ilaçları, bazı antibiyotikler ve kas gevşetici ilaçların kullanımı gibi durumlarda bu durum ortaya çıkabilir” açıklamalarında bulundu.

İdrarınız kırmızı veya pembe ise…

Pembe-kırmızı idrar görülmesinin önemli bir uyarıcı olduğunu söyleyen Çömez, “Eğer sorun idrara kan karışmasına bağlıysa, bu durum oldukça önemlidir çünkü idrar yollarında taş veya tümör belirtisi olabilir” dedi.

Kantarcı ise mor pancar, bazı antibiyotikler ve vitaminlerin de idrarda bu yönde bir renk değişikliğine sebep olabileceğinin altını çizdi.

İdrarınız mavi, mor veya yeşilse…

Yeşil ve mavi renkli idrarın özel bir bakterinin sebep olduğu üriner enfeksiyonunu akla getirdiğini söyleyen Çömez, “Koyu mor idrar ise genetik bir hastalık olan porfiri belirtisidir. Sinir sistemini ve cildi etkileyen bu hastalığın pek çok belirtisinden biri de koyu mor idrar rengidir” diye konuştu.

İdrardaki en önemli belirtilerden birinin köpürmesi olduğunu söyleyen Çömez, “Köpüklü idrar görülmesi, böbrekler yoluyla protein kaçağının belirtisidir. Genellikle tek başına fark edilir. Devamlı ve artarak sürmesi ise ciddi böbrek hastalığı belirtisidir. Şeker ve tansiyon hastaları, hastalıklarının ilerleyen dönemlerinde böbreklerinin etkilendiğini protein kaçağının başlaması ile anlayabilirler. Bu nedenle idrarında köpük fark eden bir şeker veya hipertansiyon hastasının derhal hekimine başvurması gerekir” açıklamalarında bulundu.

NORMAL İdrar rengi NE OLMALI?

Bu renkler arasındaki en tehlikeli olanın kanlı idrar olduğunu belirten Çömez, “Kanlı idrar her zaman anormaldir ve acilen tetkik edilmesi gerekir. Sıklıkla üriner sistemin herhangi bir bölgesindeki taş ve enfeksiyonlarda görülür. Bu hastalıklarda idrar kanamasına azalıp çoğalan şiddetli ağrı veya idrar yaparken yanma eşlik eder. İdrarda gözle görülür ve tekrarlayan kan görülmesi ağrısız ise tümörü akla getirir. Böbrek, mesane, prostat tümörleri ağrısız kanama yapar” dedi.

Kantarcı ise normal idrarın klasik amber rengi olarak tanımlandığını söyledi ve ekledi:

“İdrar rengindeki değişimin yiyecek kaynaklı mı olduğunu anlamak için altta yatan hastalıkların varlığı araştırılmalı. Gerekli görüldüğü taktirde de ayrıntılı incelemeler yapılarak söz konusu hastalıklar ayırt edilebilir.”