Bacak Kırığı Sonrası Yürüme

Dizde bağ ameliyatı, bacakta kırık, ayak bileği veya diz yaralanmasını takiben değnek kullanmak gerekebilir. Değişik adlarla tanımlansalar da, tasarımları basit T şeklindeki cihazlardan alüminyum ve ucunda yükü azaltmaya yarayan tasarımlara kadar farlılıklar gösterir. Koltuk değneği bacak yaralanmaları ve operasyonları sonrası daha rahat yürüme, iyileşme süresini kısaltma ve yükü azaltmak için kullanılır.

Koltuk değneğinin fonksiyonu

• Yere daha sağlam basarak dengeyi arttırmalı.
• Ayak bacak yaralanması veya ağrısı, kas zayıflığı, yürüme bozukluğu olanlarda değnekten faydalanabilirler.
• Koltuk değneğini etkili bir şekilde kullanmak için yeterli kol kuvveti, denge koordinasyon gereklidir.

Başlangıçta değnek kullanmak zor gelir fakat bazı ufak ipuçları ile kolaylıkla kullanılabilir.

Değneğin üst ucu koltuk altından 3 - 4cm aşağıda olmalıdır. El tutma yeri kalça eklemi hizasında olmalıdır. Dirsekler bir miktar kıvrık olmalıdır. Koltuk değneği ellerle kullanılıp koltuk altına baskı yapmamalıdır.

Yürüme:

Değnek bir adım öne eğilerek ayak değnek hizasına getirilir ayak değneklerin önüne geçmemelidir. Değnekler ve hasta ayak öne atılır. Değneklere yük verilerek sağlam ayak öne atılır.
Oturma:

Değnekler tek ele alınır. Hasta bacak öne doğru uzatılarak boş elle sandlaye veya koltuktan yardım alınır ve oturulur.
Kalkma:

Sandalyenin önüne yaklaşılır değnekler sağlam bacak tarafından alınır ve sağlam bacak üstünde ayağa kalkılır.

Merdiven çıkma:

Merdiven çıkarken sağlam bacak önce atılır ve koltuk değneği ile hasta bacak sonra yukarıya alınır.

Merdiven inme:

Merdiven inerken önce değnekler ve hasta bacak iner sağlam bacak arkadan gelir. Her seferinde bir adım atılmalıdır ve acele etmemelidir.
Baston:

Eğer bir denge sorunu veya bacakta bir kuvvetsizlik varsa veya hafif bir yaralanma durumlarında da baston yararlı olabilir. Yaşlılarda denge sağlamak ve kuvvet almak için çok yararlıdır. Baston hasta tarafın aksi tarafında yeni sağlam bacak tarafından kullanılır. Hasta taraf ve baston aynı anda öne adım atar. Sağlam bacak tek başına adım atar.
Yürüteç:

Eğer kalça protezi veya diz protezi ameliyatı olduysanız daha fazla desteğe ihtiyaç vardır onun için bu cihaz ameliyat sonrası dönemde tercih edilir. Önce yürüteç ileri atılır sonra eller yardımıyla yaralı bacak ve son olarak da sağlam bacak yürütülür. Yürüteçle asla merdiven çıkmaya veya inmeye çalışmayın.

Evde yürüme için yardımcı cihaz kullanırken;

• Ufak ve kayan halıları kaldırınız.
• Elektrik kablosu, telefon teli gibi takılabilecek şeyleri yürüyüş yolundan kaldırınız.
• Banyoda kaygan yer halısı gibi şeyleri kullanmayın zeminin ıslak olmamasına dikkat edin.
• Odadan odaya geçmek için tekerlekli bir büro sandalyesi kullanabilirsiniz. 

Kırık kemik varlığında fizik tedavi doktorunuz normal hareket, güç ve fonksiyonlarınızı geri kazanmanıza yardımcı olabilir. 

Kırık bir kemik, kemiğin uygun şekilde iyileşmesini ve hizalanmasını sağlamak için hızlı tıbbi müdahale gerektirir. Kırık oluşumundan sonra, kemiğiniz bir doktor tarafından iyileşecek şekilde tekrar düzgün pozisyona getirilecektir. Daha ciddi kırıklarda, tüm kemik parçalarının doğru yerde olduğundan ve iyileşmenin gerçekleşebileceğinden emin olmak için ameliyat gerekli olabilir.

Genellikle kırılmadan sonra, uygun iyileşmeyi sağlamak için kemiğin hareketsiz hale getirilmesi gerekir. Bu genellikle bir alçı kullanılarak gerçekleştirilir. Basit kırıklar için, doktorunuz çıkarılabilir bir alçı uygulamayı seçebilir, böylece yaralanma bölgesi çevresinde hafif hareketler meydana gelebilir. Karmaşık kırıklardan veya cerrahi prosedüründen sonra, çıkarılmaması gereken bir alçı takmanız gerekebilir. Omzunuzu veya kolunuzu kırarsanız, kolu hareketsiz tutmak için bir askı takmanız gerekebilir. 

Kemik Kırığı Sonrası Fizik Tedaviye Başlamak

Kemik kırığı oluşumundan sonra, doktorunuz mümkün olan en kısa sürede kırığın oluştuğu bölgedeki işlevini geri kazanmak fizik tedavi egzersizleri gerçekleştirmenizi isteyebilir. Kırık geçirdikten sonra tedavi içerisinde farklı dönemlerde fizik tedavi gerçekleştirilebilir.

Hastane içinde

Bir kemik kırığı sonrası, bir fizik tedavi doktoru sizi hastanede ziyaret edebilir. Bacağınızı veya bileğinizi kırarsanız, bir fizyoterapist size baston veya koltuk değneği gibi yardımcı bir cihazla nasıl yürüyeceğiniz konusunda talimat verebilir. Bu talimatlar, bastonun veya değneklerin merdiven inip çıkarken veya arabaya girip çıkmak için nasıl kullanılacağını gibi konuları içerir.

Bir alt ekstremite kırığından sonra, doktorunuz bacağınıza yükleyebileceğiniz ağırlık miktarını sınırlayabilir. Fizik tedavi doktorunuz kırık olan bölgeye ne kadar ağırlık yükleyebileceğiniz konusunda sizi bilgilendirir ve bu süreç boyunca size nasıl hareket edeceğiniz hakkında bilgiler verebilir.

Kolunuzu kırarsanız, iyileşmeye yardımcı olmak için kolunuzu askıda tutmanız gerekebilir. Hastanede, fizyoterapistiniz size askıyı nasıl takıp çıkaracağınızı öğretebilir.

Evde

Bir kemik kırığı sonrası hastaneden eve döndüğünüzde, doktorunuz evde fizik tedavi hareketleri gerçekleştirmenizi isteyebilir. Evde gerçekleştirilen fizik tedavi genellikle yaralanmaları nedeniyle evi terk edemeyen insanlar için tasarlanmıştır.

Fizyoterapistiniz, baston, değnek gibi yardımcı cihazları ev ortamında kullanma konusunda size bilgiler verebilir. Ayrıca, genel dayanıklılığınızı iyileştirmeye veya kırık bölgesi çevresindeki kasları güçlendirmeye yardımcı olmak için egzersizleri de size ögretebilir.

Bacağınızı veya bileğinizi kırarsanız, doktorunuzun uymanız gereken belirli ağırlık taşıma kısıtlamaları olabilir. Fizyoterapistiniz, iyileşen kemiğe çok fazla baskı uygulamamanızı sağlamak için bu kısıtlamaları korumanıza yardımcı olacak bilgiler verecektir. Kol veya omuz kırılmasından sonra eşya kaldırma kısıtlamaları geçerli olabilir.

Kırığınızın tedavisi için ameliyat gerekliyse, fizik tedavi doktorunuz kırığın düzgün bir şekilde iyileştiğinden emin olmak için cerrahi yaranızı değerlendirebilir.

Klinikte

Seyahat edecek kadar iyileştiğinizde, doktorunuz kemik kırığından sonra normal fonksiyonunuzu geri kazanmanıza yardımcı olması için hastanede doktor gözetiminde fizik tedavi egzersizleri gerçekleştirmenizi isteyebilir. Bu fizik tedavi egzersizleri alçı çıkarıldıktan sonra kırığın etrafındaki alanın hareketi üstüne planlanmaktadır. Bu noktada yine de ağırlık taşıma önlemlerini veya kaldırma kısıtlamalarına dikkat etmeniz gerekebilir, bu nedenle sınırlamalarınızın ne olduğunu tekrar doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Fizik tedavi doktorunuza ilk ziyaretiniz genellikle bir durum değerlendirmesini içerecektir. Bu değerlendirme sırasında doktorunuz kırığın olduğu bölgede aşağıdaki parametrelere dikkat edecektir:

• Hareket açıklığı
• Güç
• Ağrı
• Esneklik
• Şişme
• Yürüyebilme durumu (alt ekstremite kırıkları için)
• Genel işlev ve hareketlilik

İlk değerlendirmeden sonra, fizik tedavi doktorunuz tamamen iyileşmenize yardımcı olacak bir tedavi stratejisi geliştirmek için sizinle birlikte çalışacaktır. Kırık sonrası fizik tedavi, genellikle bir alçı veya askı ile bölgeyi hareketsiz bırakmanın olumsuz etkilerinin üstesinden gelmeye odaklanır. Hareketsizleştirme, hareket, güç kaybına ve fonksiyonel mobilitenin azalmasına neden olabilir.

Kırık sonrası fizik tedavi, fonksiyonel hareketliliğinizi geliştirmenize yardımcı olacaktır. Bacağınızı kırdıysanız, fizyoterapistiniz yürüme yeteneğini geri kazanmanıza ve geliştirmenize yardımcı olabilir. Bir kolunuzu veya omzunuzu kırdıysanız, kolunuzu uzatmaya ve eşyaları kavraymaya odaklanan fonksiyonel aktiviteler de fizik tedavi programına dahil edilebilir.

Ağrı ve şişliğin kontrolü için fiziksel yöntemler kullanılabilir. Kas gelişimini iyileştirmeye yardımcı olmak için elektrik stimülasyonu da tedavide kullanılabilir. Elektriksel stimülasyon veya ultrason gibi pasif tedaviler kullanılabileceği gibi, fizik tedavinizde de aktif egzersiz faaliyetlerde de bulunmanız gerektiğini unutmamalısınız.

Kemik kırığı nedeniyle ameliyat olduysanız, ameliyat kaynaklı yaralarınız olabilir. Yara masajı ve mobilizasyon, yara adhezyonlarını azaltmaya ve yara etrafındaki hareketliliği artırmaya yardımcı olabilir.

Hareket açıklığını ve kırığın gerçekleştiği bölgedeki gücü arttırmak için fizik tedavi egzersizleri gerçekleştirilebilir. Kemik kırığı olan bölgeye ve kırığın etrafındaki eklemlere özellikle odaklanılmalıdır. Dirseğinizin yakınında bir kemiği kırdıysanız, dirseğiniz, bileğiniz ve omzunuz için hareketlilik egzersizleri tedavi programına dahil edilmelidir. Aynı şekilde, tibia (incik) kemiğindeki kırıklarının tedavisi diz, ayak bileği ve kalça için fizik tedavi egzersizleri içermelidir.

Fizik tedavi egzersizleri, kemiğinizin normal günlük aktiviteler sırasında karşılaşabileceği yükleri tolere edebilmesini sağlamaya yardımcı olacaktır. Doğru egzersizleri öğrenmek için doktorunuz ve fizyoterapistinizle konuşun.

Kemik Kırığı Sonrası Fizik Tedavi Ne Kadar Sürmelidir?

Her kırık farklıdır ve herkes farklı oranlarda iyileşir. Genel olarak, bir kırık yaklaşık sekiz hafta içinde iyileşmektedir. Rehabilitasyon süreciniz kırığın türüne, yaşınıza ve diğer faktörlere bağlı olacaktır. Doktorunuz, rehabilitasyon programınızın ne kadar sürmesi beklendiği konusunda size fikir verecektir.

Kemik Kırıklarında Fizik Tedavi Hakkında Bizimle İletişime Geçin