Sperm Kalitesini Artırmak Için Neler Yapmalı

Sperm Sayısı

Çocuk sahibi olmak her zaman düşünüldüğü kadar kolay olmayabiliyor. Bu süreçte ortaya çıkabilecek sorunların en bilineni infertilite yani kısırlık sorunu. Ancak tek sorun infertilite değil. Spermin kaliteli ve yeterli sayıda olması da önemli bir unsur. Rakamlara göre infertilite üreme çağındaki her 6 çiftten birinde görülüyor. Bu çiftlerin yüzde 25’inin çocuk sahibi olamamasının nedeni ise düşük sperm sayısı ve kalitesiz sperm. Yapılan çalışmalar egzersiz yapmak, stresten arınmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, alkol ile sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak durmak gibi sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmenin sperm sayısını ve sperm kalitesini artırdığını ortaya koyuyor. Peki baba olma şansını artırmak için hangi besinleri düzenli olarak tüketmeli?

114

Balık Sperm Kalitesini Artırıyor

Omega 3’ün sperm kalitesini artırmadaki olumlu etkileri, son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarla ispatlandı. Bu nedenle somon, sardalya ve hamsi gibi yüksek omega 3 içeren balıkları sofranızda haftada 2 kez mutlaka bulundurmanız gerektiğini belirtiyor.

214

Deniz Mahsulleri Sperm Sayısını Yükseltiyor

Deniz mahsulleri (midye, istiridye vb) yüksek oranda çinko içeriyor. Çinko sperm yoğunluğunu ve hareket kabiliyetini arttırdığından, sperm kalitesini attırıyor. Deniz mahsulleri aynı zamanda D, C, B12 vitamini ve demir, bakır ile selenyum gibi sperm parametrelerini olumlu etkileyen birçok madde açısından da zengin. Dolayısıyla bu tür gıdaları sofranızda daha sık bulundurmanızda fayda var.

314

Domates Sperm Sayısını Artırıyor

Mevsiminde tüketilen domates, spermin sayısı ve kalitesinde artış sağlıyor. Öyle ki mevsiminde ve doğal olarak tüketilen domatesin spermin sayı ve kalitesini yüzde 70 oranında artırdığı belirtiliyor. Domates bu faydayı, aynı zamanda prostat kanserine karşı koruyucu etkisi de bilinen likopen sayesinde sağlıyor.

414

Folik Asit İçin Ispanak

Folik asit, sağlıklı sperm gelişiminin olmazsa olmazı olarak kabul edilir. Yeşil yapraklı sebzeler, iyi birer folik asit kaynağıdır. Bunlardan en çok bilineni de ıspanaktır. Yüksek folik asit seviyeleri, menideki anormal sperm sayısını düşürür ve böylece spermin yumurtayla penetrasyon şansını artırır.

514

Günde 1 Yumurta Yiyin

Günde 1 ya da 2 yumurta yemek, sperm kalitesine olumlu katkılar sağlıyor. Yumurta, içeriğindeki antioksidanlarla spermi serbest radikallere karşı koruyarak menideki sağlıklı sperm sayısını artırır. Kolin, inositol, A ve E vitamini bakımından zengin olan yumurta amino asit, yani protein değeri açısından da en zengin besinlerden biri. Ayrıca yumurtayı kaynatarak tüketmek, amino asitler gibi besin maddelerinin daha kolay emilmesine yardımcı oluyor.

614

Kuru Yemişleri Tüketin

Fındık, badem ve ceviz gibi yüksek omega 3 içeren kuru yemişlerin makul miktarda tüketilmesi sperm kalitesini artırıyor. Kuru yemişte bulunan sağlıklı yağlar, sperm hücrelerinin hücre zarı üretiminde gereklidir. Omega 3 yağ asitleri, sperm hacmini ve kalitesini artırmaya yardımcı olur. Cevizdeki arginin içeriği, sperm sayısının artmasına katkı sağlıyor. Ancak ideal miktar aşıldığında kuru yemişin içeriğindeki yağ nedeniyle zararlı olabileceğini de unutmayın.

714

Sağlık İçin Kabak Çekirdeği

Kabak çekirdeğinde bulunan fitosterol, testosteron üretimini iyileştirir. Bu da sperm sayısının ve doğurganlığın artmasına destek olur. Kabak çekirdeği, kan dolaşımını ve meni hacmini artıran omega 3 yağ asitlerini bolca içeriyor.

Sperm Sayısını Düşürecek Hatalara Karşı Alınabilecek Önlemler

• Sigara ve alkolden kesinlikle uzak durun.
• Stresli bir hayat yaşamaktan vazgeçmeye çalışın. Uzun süreli stresin, kortizol seviyesini yükseltirken testosteron seviyesini düşürdüğü bilinir. Anksiyete gibi rahatsızlıklar için destek alınması tavsiye edilirken, stresten arınmak için gevşeme egzersizleri yapılması önerilir. Stresi yönetmek için doğada yürüyüş, meditasyon, egzersiz yapabilirsiniz. Mümkün olduğu durumlarda arkadaşlarla sosyalleşmek de kişiyi rahatlayabilir.
• Düzenli egzersiz ve günde 10 bin adım yürüyüş yapmak spermin sayısı ile kalitesini artırmada ve hormonları düzenlemede çok önemli.
• Akdeniz tipi beslenmek gibi sağlıklı beslenme türleri sperm kalitesini artırıyor.
• İşlenmiş et ve gıdalar, soya, patates, yağlı süt ürünleri, yağlı peynir, kahve, alkol, hazır gıdalar ve içecekler sperm sayısını ve kalitesini azaltıyor. Yüksek miktarda alkol veya kahve tüketen, kırmızı eti çok yiyen erkeklerin eşlerinde hamilelik oranları da düşük olabiliyor. Dolayısıyla kaliteli ve yeterli sperm için bu tür içecek ve besinlerden kaçınmanız çok önemli.

814

Vitamin ve Mineral Deposu Keçiboynuzu

Erkek üreme probleminde en yaygın kullanılan bitkisel kaynaklardan biri keçiboynuzu. Çinko vb. minerallerden zengin olan keçiboynuzu antioksidan özelliğinin yanı sıra sperm ile yumurta etkileşimini sağlayan enzimlerin aktivitesini artıran vitaminler de içeriyor.

914

C Vitamini Önemli

Çilek, yaban mersini ve böğürtlen gibi meyveler spermin kalite ve hareketini artıran C vitamininden zenginler. C vitamini aynı zamanda, sperm üretmek için gerekli olan amino asitlerin yapı taşını oluşturuyor. Dolayısıyla bu tür meyveleri alışveriş listenize eklemekte fayda var. Ayrıca narenciye, brokoli, havuç ve muz da olumlu etkiler sağlıyor. Muz, C vitaminin yanı sıra A ve B1 vitaminleri içeriğiyle vücudun daha sağlıklı ve güçlü sperm üretmesine yardımcı olur. Nadir bir enzim olan Bromelaini de içeren muz, bu enzim sayesinde vücutta inflamasyonu engelleyerek sperm sayısı ve hareketliliğinin gelişmesine katkı sağlıyor.

1014

Sarımsak Sperm Hareketi Sağlıyor

Akdeniz tipi doğal beslenmenin bir parçası olan sarımsak, aynı zamanda alisin ve selenyum içeriğiyle sperm hareketini artırmada faydalı oluyor.

1114

Yağlı Süt ve Süt Ürünlerini Tüketmeyin

Az yağlı süt ve süt ürünlerinin sperm kalitesini artırdığı, yağlı süt ve süt ürünlerinin ise ters etki yaptığı bilimsel çalışmalarla ispatlandı.

1214

Kakaonun Gücü

Özellikle bitter çikolatanın ejakülat hacmini artırdığı ve spermin kalitesi ile sperm sayısına olumlu etkilerde bulunduğu kanıtlandı. Bu etkilerinin sebebi, içeriğinde bulunan yüksek orandaki kakao ve bakır, selenyum, çinko ve potasyum gibi faydalı mineraller.

1314

Kırmızı Eti Ölçülü Yiyin

Sperm parametreleri açısından tartışmalı bir konu. Kırmızı ette çokça olan L-karnitin, sperm kalitesi açısından önemli. Bununla beraber ideal miktarda faydalı olan kırmızı et tüketim miktarı arttıkça zararlı etkiler de gösterebiliyor. Haftada 2 kez makul miktarda tüketebilirsiniz.

1414

Su Olmazsa Olmaz

Sağlıklı yaşamın olmazsa olmazı su aynı zamanda sperm sayısını artırıyor. Aman dikkat! Fiziksel ölçülerinize göre değişmekle birlikte ortalama 1.5-2 lt günlük su tüketimi çok önemli.
 

Sperm kalitesini artırmak için en iyi yöntemler nedir?

• Sağlıklı Sperm İçin Güvenli Cinsellik: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (klamidya ve gonore gibi) hem erkekler hem de kadınlar için kısırlığın önde gelen nedenidir. Kendinizi korumak için, cinsel partner sayısını azaltmalı ve kondomla seksi her zaman kullanmalısınız veya enfekte olmayan bir partnerle karşılıklı tek eşli bir ilişki içinde kalmalısınız.
• Sağlıklı beslenin: Antioksidan açısından bol bol zengin meyve ve sebzeler yemelisiniz. Bu beslenme yöntemi sperm kalitenizi artırmak için iyileştirmeye yardımcı olabilir.
• Sağlıklı bir kiloda olun: Bazı araştırmalar obezitenin sperm sayısını olumsuz ve sperm hareketini de azaltarak, sperm kalitesini etkilediğini göstermektedir.
• Stresle baş edin: Stres cinsel fonksiyon azaltmak ve sperm üretmek için gerekli hormonları etkileyebilir.
• Hareketli olun: Günlük rutin fiziksel aktiviteleri deneyin

Sperm Kalitesini Artırmak İçin Bunlardan Uzak Durun

• Yüksek Sıcağa Karşı Dikkatli olun: Yüksek sıcaklık sperm üretimini engelleyebilir. Doğurganlığınızı korumak için, sıkı iç çamaşırı veya atletik şort giymeyin. Eğer bisiklet ya da uzun süreler yolculuk yaparsanız, sık sık mola verin ve ayağa kalkın. Doğrudan kucağınıza bir dizüstü bilgisayar koymayın. Jakuzili havuz, sauna ve buharlı banyolardan kaçının.
• Sigara içmeyin: Sigara içen erkeklerde düşük sperm sayısı olması daha muhtemeldir. Sigara içmek aynı zamanda sperm hareketlerini azaltır ve spermin şekilsiz olmasına neden olabilir. Eğer sigara içiyorsanız, bırakmak için doktorunuza danışın.
• İçtiğiniz alkol miktarını sınırlayın: Fazla alkol tüketimi sperm kalitesini ve miktarını azaltabilir. Eğer alkol içiyorsanız, aşırıya kaçmadan bunu gerçekleştirin.
• Yasadışı uyuşturucudan uzak durun: Sigara gibi esrar da sperm hareketini azaltır ve spermin şekilsiz olmasına neden olabilir. Kokain ve eroin gibi yasadışı uyuşturucular da sağlıklı spermi engelleyebilir.
• Cinsel ilişki sırasında yağ ve kayganlaştırıcılardan kaçının: Kişisel yağlar, çoğu cilt losyonları, jöle ve benzeri ürünler sperm hareketini engelleyebilir.
• İlaç kullanırken dikkatli olun: Trisiklik antidepresanlar, anti-androjenler ve diğer çeşitli ilaçlar doğurganlık sorunlarına katkıda bulunabilir. Anabolik steroidler aynı etkiye sahip olabilir. Kemoterapi ilaçları ve kanser için radyasyon tedavisi de kalıcı kısırlığa neden olabilir. Bu konuda merak ettiğiniz ilaçlar varsa, doğurganlık üzerindeki etkileri hakkında doktorunuza danışın.
• Pestisitlerin toksinler: Kurşun ve diğer toksinler sperm miktar ve kalitesini etkileyebilir. Eğer işinizin gereği bu çalışma koşullarınız varsa bunu güvenli bir şekilde yapın. Örneğin, koruyucu giysi, teçhizat giyin. Kimyasallar ile cilt temasından kaçının.

Yaşlanma sperm sağlığını etkiler mi?

Ne zaman yardım almalıyım?

Bazen bebek sahibi olmak sanıldığı kadar kolay olmayabilir. Bu durumda baba adayının yediğine içtiğine dikkat etmesi sperm kalitesini düşürmemesi gerekir.

Amerikalı bilim insanlarının, 141 çift üzerinde yaptığı araştırma sonucunda işlenmiş et tüketen erkeklerin sperm kalitesinin daha düşük olduğunu görüldü.

Genel sağlık sorunlarına da sebep olabilen sigara spermlere de zarar veriyor. Sigara içen erkeklerin sperm sayıları azalıyor.

Alkol de sigara gibi sperm kalitesini, üreme kalitesini azaltan gıdalardan biri. Sağlıklı spermler için alkol içmeyin!

Çeşitli hastalıklar için kullanılan bazı ilaçlar özellikle ülser ve tansiyon ilaçları sperm kalitesini olumsuz etkiler.

Kafeinin, kafein içeren gıdaların günlük alınma miktarının üzerinde tüketilmesi sperm kalitesini düşürür.

Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Saadettin Eskiçorapçı, spermin sayı ve kalitesini artıran besinleri anlattı, önemli önerilerde bulundu.

Omega 3’ün sperm kalitesini arttırmadaki olumlu etkileri, son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarla ispatlandı. Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Saadettin Eskiçorapçı bu nedenle somon, sardalya ve hamsi gibi yüksek omega 3 içeren balıkları sofranızda haftada 2 kez mutlaka bulundurmanız gerektiğini belirtiyor.

Deniz mahsulleri (midye, istridye vb) yüksek oranda çinko içeriyor. Çinko sperm üretimini ve testosteron düzeyini artırıyor. Deniz mahsülleri aynı zamanda D, C, B12 vitamini ve demir, bakır ile selenyum gibi sperm parametrelerini olumlu etkileyen birçok madde açısından da zengin. Dolayısıyla bu tür gıdaları sofranızda daha sık bulundurmanızda fayda var.

Mevsiminde tüketilen domates, spermin sayı ve kalite artışında çok önemli bir rol üstleniyor. Öyle ki mevsiminde ve doğal olarak tüketilen domatesin spermin sayı ve kalitesini yüzde 70 oranında artırdığı belirtiliyor. Domatesin bu faydasını, aynı zamanda prostat kanserine karşı koruyucu etkisi de bilinen likopen sayesinde sağladığını belirtiyor.

Günde 1 ya da 2 yumurta yemek, sperm kalitesine olumlu katkılar sağlıyor. Kolin, inositol, A ve E vitamini bakımından zengin olan yumurta amino asit, yani protein değeri açısından da en zengin besinlerden biri. Ayrıca yumurtayı kaynatarak tüketmek, amino asitler gibi besin maddelerinin daha kolay emilmesine yardımcı oluyor.

Fındık, badem ve ceviz gibi yüksek omega 3 içeren kuruyemişlerin makul miktarda tüketilmesi sperm kalitesini artırıyor. Ancak ideal miktar aşıldığında kuruyemişin içeriğindeki yağ nedeniyle zararlı olabileceğini de unutmayın.

Erkek üreme probleminde en yaygın kullanılan bitkisel kaynaklardan biri, keçiboynuzu. Çinko vb. minerallerden zengin olan keçiboynuzu antioksidan özelliğinin yanı sıra sperm ile yumurta etkileşimini sağlayan enzimlerin aktivitesini artıran vitaminler de içeriyor.

Çilek, yaban mersini ve böğürtlen gibi meyveler spermin kalite ve hareketini artıran C vitamininden zenginler. C vitaminin aynı zamanda, sperm üretmek için gerekli olan amino asitlerin yapı taşını oluşturduğunu belirterek, “Dolayısıyla bu tür meyveleri alışveriş listenize mutlaka ekleyin. Ayrıca narenciye, brokoli, havuç ve muz da olumlu etkiler sağlıyor” diyor.

Akdeniz tipi doğal beslenmenin bir parçası olan sarımsak, aynı zamanda alisin ve selenyum içeriğiyle sperm hareketini artırmada faydalı oluyor.

Az yağlı süt ve süt ürünlerinin sperm kalitesini artırdığı, yağlı süt ve süt ürünlerinin ise ters etki yaptığı bilimsel çalışmalarla ispatlandı.

Özellikle bitter çikolatanın ejakülat hacmini artırdığı ve spermin kalitesi ile sayısına olumlu etkilerde bulunduğu kanıtlandı. Bu etkilerinin sebebi, içeriğinde bulunan yüksek orandaki kakao ve bakır, selenyum, çinko ve potasyum gibi faydalı mineraller.

Sperm parametreleri açısından tartışmalı bir konu. Kırmızı ette çokça olan L-karnitin, sperm kalitesi açısından önemli. Bununla beraber ideal miktarda faydalı olan kırmızı et tüketim miktarı arttıkça zararlı etkiler de gösterebiliyor. Haftada 2 kez makul miktarda tüketebilirsiniz.

Sağlıklı yaşamın olmazsa olmazı su aynı zamanda sperm miktarını artırıyor. Aman dikkat! Fiziksel ölçülerinize göre değişmekle birlikte ortalama 1,5-2lt/günlük su tüketimi çok önemli.

• Sigara ve alkolden kesinlikle uzak durun.

• Düzenli egzersiz ve günde 10 bin adım yürüyüş yapmak spermin sayı ile kalitesini artırmada ve hormonları düzenlemede çok önemli.

• Akdeniz tipi beslenmek gibi sağlıklı beslenme türleri sperm kalitesini artırıyor.

• İşlenmiş et ve gıdalar, soya, patates, yağlı süt ürünleri, yağlı peynir, kahve, alkol, hazır gıdalar ve içecekler spermin kalitesini ve sayısını azaltıyor. Yüksek miktarda alkol veya kahve tüketen, kırmızı eti çok yiyen erkeklerin eşlerinde hamilelik oranları da düşük olabiliyor. Dolayısıyla kaliteli ve yeterli sperm için bu tür içecek ve besinlerden kaçınmanız çok önemli.

Ferti-Jin Kadın Sağlığı ve Tüp Bebek Merkezi Klinik Direktörü, Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, sperm kalitesini artıran unsurları sıraladı.

Araştırmalar, yapılan sağlıklı diyetler ile erkek kısırlığının etkilerinin azaldığını kanıtlıyor. Yüksek stres altında ve az hareket edilen bir yaşam tarzında erkeklerin üreme sağlığı olumsuz etkileniyor. Ancak araştırma sonuçları, sperm kalitesi ve döllenme şansının Akdeniz diyetinden olumlu yönde etkilendiğini gösteriyor.

Yapılan son çalışmada, 18 ülkeden 35 sağlıklı ve kısırlık sorunu yaşayan erkek üzerinde; sperm sayısı, hareketliliği, şekil yapısı ve genetik durumu değerlendirildiğinde son derece olumlu sonuçlar alındı. Yapılan gözlem çalışmasında; antioksidanlar, E ve C vitaminleri, beta-karoten, selenyum, çinko, omega-3, D vitamini, folik asit, balık, kümes hayvanları, tahıl, meyve ve sebze, az yağlı süt ve yağsız sütün kısırlık sorunu üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu gözlemlendi. İşlenmiş et, patates, yağlı süt ürünleri, tam yağlı süt, peynir, kahve, gazlı içecekler ve tatlılar açısından zengin bir diyetin ise olumsuz sonuçlara yol açtığı gösterildi.

Op. Dr. Seval Taşdemir, “Güncel rakamlara göre, bütün kısırlık türleri arasında yüzde 25’i oluşturan erkek kısırlığı git gide daha önemli bir konu haline geliyor ve çözümü konusunda farklı yöntemler geliştirilmeye çalışılıyor” diyor ve ekliyor: “Erkek kısırlığında beslenmenin önemi büyük. Akdeniz diyetiyle beslenmenin yanı sıra düzenli ceviz tüketimi de sperm kalitesini artırarak erkek kısırlığını olumlu etkileyebilir.”

Amerika’daki Delaware Üniversitesi’nde yapılan araştırma, günlük 75 gram ceviz tüketmenin; sperm hücrelerinin kalitesini, sperm hareketliliğini ve morfolojisini iyileştirebildiğini ortaya koydu. Op. Dr. Seval Taşdemir, “Yapılan çalışmalarda, ceviz tüketen kısır farelerin sperm morfolojisinde önemli gelişmeler olduğu tespit edilmiştir. Ceviz, çoklu doymamış yağ asitlerinden oluşur. Çoklu doymamış yağ asitleri, vücut hücrelerinin gelişimine ve onarılmasına yardımcı olan temel besin maddeleri olarak kabul edilir. Cevizin, sperm sağlığı için faydalı olduğunu biliyoruz. Abartmamak koşuluyla her gün tüketildiğinde zararı yoktur, faydası çoktur” diyor.