Ameliyatlı Iken Gusül Abdesti Nasıl Alınır

Sual: Bel ameliyatı sebebiyle ayaklarını yıkayamayan hasta, abdest aldıracak kimse bulunsa bile teyemmüm edebilir mi?

Cevab: Tabibin tavsiyesi veya kendi tecrübesi ile hasta olacağını veya hastalığının, ağrısının artacağını anlayan hasta, su bulunsa bile teyemmüm eder. Halebî’de, mesh bahsi sonunda diyor ki, (Bir veyâ iki elinde çatlak, ekzama veya başka yara olup, bunları ıslatmak zarar verirse, bu kimse abdest alamaz. Bu sebepten abdest alamayan kimseye, hatır ile veya para ile başkasının abdest aldırması, İmam-ı A’zama göre müstehabdır. Başkasından yardım istemeden teyemmüm edip kılarsa, namazı kabul olur. Yardımcı veya para bulamazsa, teyemmüm etmesi, İmâmeyn’e göre de câiz olur. İbni Abidin teyemmüm bahsinde diyor ki: Hasta kendine abdest aldıracak kimse bulamazsa teyemmüm eder. Şayet bulursa velev ecr-i misli ile olsun -bu ücreti verebildiği takdirde zâhir mezhebe göre teyemmüm edemez Abdest aldıracak kimse hakkında el-Bahr'da hulâsatan şöyle denilmiştir: «Kölesi, çocuğu ve çırağı gibi kendisine itaat mecbur biri bulunursa bilittifak teyemmüm edemez. Başkasını bulursa ve bulduğu kimse yardım istediği zaman edecek gibilerdense velev karısı olsun, zâhir mezhebe göre yine bilittifak teyemmüm edemez. Bazıları (Halebî kasdediliyor): (İmam A'zam'ın kavline göre teyemmüm eder, İmameyn'in kavline göre edemez. Nasıl ki kıbleye karşı duramayan veya pis yatağından başka tarafa dönemeyen bir hasta kendini döndürecek birini bulursa İmam A'zam'la İmameyn orasında aynı hilâf mevcuttur. Çünkü İmam A'zam'a göre bir mükellef başkasının kudreti ile kâdir sayılamaz) demişlerdir.» Yardımcıdan kasıt kölesi, ücretli hizmetkârı veya istendiği zaman yardım eden zevcesi, arkadaşı gibi kimselerdir. Zevce veya arkadaşın yardım etmesi ihtiyarî, köle ve hizmetkârın mecburîdir. Bu yazılanlardan anlaşılan, abdest aldıracak kimsesi bulunan müslüman teyemmüm edemez. Âlimlerin meylettiği görüş budur. Ama teyemmüm ederse de İmamı Azam'a göre caiz olur.

12 Eylül Çarşamba

Değerli kardeşimiz,

Bir namaz vaktini geçirecek kadar gusülsüz kalmak caiz değildir. Çünkü bunda namazı geçirme durumu vardır.

Gusülde yıkanması gereken yerler eğer ıslanmaması gerekiyorsa, bu yerler ıslak elle meshedilir, eğer meshetmek de zarar veriyorsa, o takdirde terkedilir.

Yaralar veya sakat, hasta âzalar üzerine bağlanan bezlere sargı denir. Abdest veya gusül âzaları üzerinde bu gibi bir zaruretten dolayı sargı varsa ve bu sargıyı açıp altını yıkamak da mahzurlu ise, sargının üzerine meshedilir, böylece o âzalar yıkanmış hükmünü alır.

Kırık ayaklar üzerindeki alçı veya tahta veya madenî sargılar da aynı hükümdedir. İlâçla örtülü yara için de durum aynıdır.

Sargının tamamını meshetmek gerekmez. Sargının ekser kısmının üzerinin meshedilmesi kâfi gelir.

Üzerine mesih yapılan sargı için, belli bir müddet yoktur. Özür hâli devam ettiği müddetçe meshe devam edilir. Sargı çevresinde kalan sağlam yerler ise yıkanır.

Sargıların abdestli iken sarılmış olması da gerekmez.

Henüz iyileşmemiş yara üzerindeki sargı, düşer veya değiştirilirse mesh bozulmaz. Yeni sargı sarılmasıyla meshin yenilenmesi gerekmez. Abdestlilik hâli devam eder. Sargı üzerine meshi bozan şey; üzerine sargı sarılan yara veya özrün tamamen iyileşmesidir.

Eğer ameliyat ya da bir yaradan dolayı banyo yapmak zarar verecekse, sadece teyemmüm ederek ibadetlerini yerine getirir.

- Yara üzerine yapılan meshin müddeti ne kadardır?

Sargı üzerine yapılan mesh bir zamanla kayıtlı değildir. Abdest bozulduktan sonra yeni bir abdest alındığında, sargılı bulunan kısım meshedilir. Her vakit abdest almaya gerek yoktur. (Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/)

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet