Bir avukat olarak dilekçedeki yazı tipi tercihiniz, muhatabınız karşısındaki duruşunuzu yansıtır. Comic Sans ile yazılmış bir dilekçeyi mahkemeye sunarsanız, hâkim size duruşma salonuna tişörtle gelmişsiniz gibi davranır. Bu cümleler, Amerika’daki tipografi tutkunu hukukçuların bakış açısını yansıtmakta.
Türkiye’de ise görsel iletişimde henüz Amerika kadar mesafe alamadığımızdan mı, yoksa toplumun estetik algısının zayıflığından mı bilinmez; fantastik yazı tipleri dışında, çoğu kimsenin tipografi konusunda ihtimam göstermediğini gözlemliyorum. Yalnızca yazmakla kalmayıp adeta bir yayıncı gibi hareket eden hukukçuların, tipografiye ve özellikle yazı tipi tercihlerine önem vermesi gerekiyor. Yazımda tam olarak bunu incelemeyi amaçlıyorum; hukukta yazı tipi tercihi.
Bugün, kurumsal kimlik tasarımlarıyla hukuk büroları ve hukukçuların, yayıncı kimlikleri de ön plana çıkıyor. Çünkü hukukçular artık yalnızca yazmıyor, yazdıklarını düzenliyor, gözden geçiriyor, yeniden yazıyor, biçimlendiriyor, tasarlatıyor ve dosyalıyor. Hâl böyle olunca tipografi, yayıncılar gibi hukukçular açısından da önemli hâle gelmiştir.
“Bugünün hukuk ofislerinde kullanılan yazılım ve donanımlarla bir profesyonel baskı şirketiyle rekabet edecek düzeyde dokümanlar üretilebilir. Neden teknolojinin avantajını kullanmıyoruz?” — Matthew ButterickHam madde ile katma değerli ürün arasındaki ilişkide olduğu gibi, hukukçuların da bilgiyi çıplak bir şekilde sunmak yerine, onu hem içerik hem de üslup açısından zenginleştirerek iyi bir şekilde paketlemeleri gerekmekte. Dokümanı iyi bir şekilde paketlemek için önemli yardımcı araçlardan birisi de tipografi.
Dilekçede Comic Sans kullanmak tişörtle duruşmaya girmek anlamına geliyorsa; sizce dört farklı yazı tipi kullanmak ne anlama gelir?
Başarının teknolojideki klasik isimlerinden Steve Jobs’un, tipografinin kitleselleşmesinde önemli bir rolü bulunmaktadır. Jobs, üniversiteyi yarıda kestikten sonra, sokaklarda gördüğü afişlerin tasarımlarından etkilenince kaligrafi dersleri almaya başlamıştır. Şu cümlelerle anlatır o günleri: “Serif ve sans serif, yani tırnaklı ve tırnaksız yazı karakterlerini öğrendim, farklı harf bileşimleri arasında farklı espaslar olduğunu, iyi tipografiyi neyin iyi yaptığını öğrendim. Bütün bunlarda (…) bilimin anlayamayacağı kadar sanatsal bir incelik vardı. Bundan çok etkilendim”. Jobs, çok etkilendiği bu derslerden öğrendiklerini, 10 yıl sonra ürettiği teknolojiye dâhil etmeyi de başarmıştır. Rekabetin donanım güçleri üzerinden sürdürüldüğü bir dönemde, ilk Macintosh’a Times New Roman ve Helvetica gibi her bilgisayarda olanlardan başka, çok çeşitli yazı tipleri yüklenir. Böylelikle, öncesinde salt basım ve yayın sektörünün uhdesinde olan yazı tipleri, bir dosya olarak bilgisayarlarda yer almaya başlar ve kitleselleşir.
ABD Yüksek Mahkemesi’nde ise Türkiye’nin aksine Times New Roman kullanımı yasaklanmış durumda. ABD Yüksek Mahkemesi Kuralları, m. 33/I-b hükmü uyarınca yüksek mahkemenin bütün kararlarında Century yazı tipi kullanılmak zorunda.
Konuya ilişkin meşhur “Hukukçular için Tipografi” (Typography for Lawyers) başlıklı kitapta, hukukta tipografiye ve yazı tipi tercihleri meselesi ele alınmış. Yazarı Matthew Butterick, Önce Harvard’da görsel sanatlar, sonrasında ise Kaliforniya Üniversitesinde hukuk eğitimini tamamlamış. Türkiye’de maalesef hiçbir hukuk fakültesi kütüphanesinde bulunmayan bu kitabın alt başlığında kullanılan "gösterişli ve ikna edici belgeler için gerekli araçlar" ifadesi de hukukçuların ikna için tipografik araçlardan yararlanabileceğini ortaya koymakta. Bu araçları bir blog yazısına sıkıştırmak mümkün değil tabi; ama hukukçuların yazı tipi tercihlerinde nelere dikkat etmesi gerektiğine kısaca değinebiliriz.
Şahsi tecrübelerimden hareketle, tırnaklı yazı tiplerinin dilekçeler ve toplantı tutanakları gibi klasik mesaj iletme platformlarında ve muhteva olarak klasikleşmeye yüz tutmuş ceza hukuku, borçlar hukuku ve ticaret hukuku gibi alanlarda kullanılmasının daha uygun olduğunu düşünüyorum. Buna karşılık bilgi notları gibi daha yeni mesaj iletme platformlarıyla bilişim ve teknoloji hukuku, sivil havacılık hukuku ve fikri mülkiyet hukuku gibi yeni hukuk dallarında ise geleneksel imaj çizen tırnaklı yazı tipleri tercih edilmemeli. Böylesine dinamik alanlarda ihdas edilen metinlerin, ’larda üretilmiş tırnaklı bir yazı tipiyle görücüye çıkması, bana göre içerik ve biçimin çatışmasına neden olur.
İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin hazırladığı Türkçe İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi kitabında tırnaksız ve güçlü bir yazı tipi tercih edilmiş. Yazı tipinin ismi de kullanılan bağlama uygun: “Humanist BT”.
Tırnaklı yazı tipleri, harf karakterindeki tırnaklar nedeniyle daha kolay okunur. Çünkü bu tırnaklar, karakterlerin daha ayırt edici olmasını sağlar ve böylelikle beynin harfleri tanıması kolaylaşır. Buna karşın tırnaksız yazı tiplerinde ise, ayırt edici işaretler olmadığı ve harf şekilleri kalıp olarak birbirini andırdığı için beyin, bu yazı tiplerinde daha çok vakit harcar.
Peki, tırnaklı yazı tipleri açısından geçerli olan okunabilirlik kuralı, neden ekranlar açısından geçerli değildir? Çünkü ekranlar ve basılı metinler arasında çözünürlük bakımından ciddi farklar var. Yazılı dokümanlarda DPI’ye varan çözünürlük yakalamak mümkünken; standart ekranlardaki çözünürlük DPI de kalır ve çözünürlük düştükçe tırnakların tanınması da zorlaşmaktadır.
Hukukta en sık karşılaşılan fantastik yazı tipi Comic Sans. Amerikalı yazı tipi tutkunlarının yorumuyla, bu yazı tipiyle oluşturduğunuz bir dilekçeyi mahkemeye sunmanız, duruşmaya tişörtle çıkmayla eş değer. Dokümanın şekli olarak ciddiyetini bozan ve içerik kalitesini düşüren fantastik yazı tiplerinden olabildiğince uzak durmak lazım. Fantastik yazı tipleri, karikatür konuşmalarında kullanıldığında sırıtmayan Comic Sans’dan da ibaret değil üstelik. Novelty, handscript, circus gibi kategorilerde yer alan fontların da hukukçular tarafından kullanılmaması önerilir.
Gayri ciddi bir font olarak Comic Sans (Tweet için)
Butterick de sistemde yüklü fontların, çokça kullanılması nedeniyle artık tercih edilmemesi gerektiğini ifade etmektedir. Dokümanlarda kullanılan yazı tipi konusunda Butterick’in kitabında yer verdiği A, B, C ve F başlıklı listeleri gözden geçirmekte fayda var. Listelerde yer alan fontlardan bir kısmı şöyle: (yanında ★ olanlar, başlıkların yanı sıra gövde metinlerinde de kullanılabilir)
A listesi - Tahammül edilebilir fontlar: Book Antiqua ★ / Calisto MT ★ / Franklin Gothic ★ / Garamond ★ / Gill Sans ★ / Goudy Old Style ★ / Helvetica ★ / Hoefler Text ★ / Optima ★ / Palatino ★
B listesi - Sınırlı dozda kullanılabilir: Agency FB / Bodoni MT / Calibri ★ / Candara ★ / Century / Corbel / Didot / Eras Medium ITC / Futura ★ / Modern No. 20 / Perpetua ★ / Rockwell Segoe UI ★ / Tw Cen MT ★
C listesi - Şüpheyle yaklaşılması gerekenler: Baskerville Old Face / Berlin Sans FB / Bernard MT Condensed / Cambria ★ / Century Gothic / Courier / Courier New / Georgia / Impact / Lucida (all styles) / Maiandra GD / Times New Roman ★
F listesi - İtibarınızı sarsacaklar: Arial (all styles) / Broadway / Brush Script MT / Chalkboard / Comic Sans MS / Curlz MT / Gabriola / Monotype Corsiva / Papyrus / Tahoma / Trebuchet MS / Verdana
Bir dokümanda birden fazla yazı tipi tercih etmek yerine, aynı yazı tipinin farklı genişlik ve kalınlıktaki alt çeşitleri tercih edilmeli. Dokümanın tamamında aynı yazı tipi ailesini (font family) kullanmak, görsel açıdan kullanıcıyı güvende tutacaktır. Örneğin aynı dokümanda hem tırnaklı hem de tırnaksız yazı tipi tercih edilecekse, bunun için bağımsız fontlar yerine Museo ailesinde yer alan Museo Sans ve Museo Slab fontlarını ve bu fontların farklı kalınlıkları kullanılabilir.
Kelime işlemci yazılımındaki (Microsoft Word gibi) varsayılan yazı tipi değiştirilmeli. Bilgi notları, dilekçeler ve üretilen diğer dokümanlar için doküman taslakları oluşturulmalı. Word kullanıcıları için “bir word şablonu (dotx) nasıl oluşturulur” araması, bu konuda iyi bir başlangıç olacaktır.
Microsoft hesabıyla oturum açın
Oturum açın veya hesap oluşturun.
Merhaba,
Farklı bir hesap seçin.
Birden çok hesabınız var
Oturum açmak istediğiniz hesabı seçin.
Microsoft için WordMac'te Microsoft için WordWord Mac için Word Word Mac için Word Word Word Mac için Word DiğerDaha az
Ayarlamak istediğiniz bir veya daha fazla paragrafı seçin.
Giriş 'e gidin ve paragraf iletişim kutusu Başlatıcısı seçin.
Girintiler ve aralıklar sekmesini seçin.
Ayarlarınızı seçin ve Tamam 'ıseçin.
Paragraf iletişim kutusu seçenekleri girintileri ve aralığı ayarlamabölümünde açıklanmıştır.
Ayarlamak istediğiniz metni seçin.
Giriş 'e gidin ve menünün altındaki satır aralığı seçenekleri > satır ve paragraf aralığı 'nı seçin.
Paragraf iletişim kutusu açılır.
Girintiler ve aralıklar sekmesinde, istediğiniz seçenekleri belirleyin ve Tamam'ı tıklatın.
Paragraf iletişim kutusu seçenekleri girintileri ve aralığı ayarlamabölümünde açıklanmıştır.
Web için Word 'de girintileri ve aralığı hızla ayarlayabilirsiniz.
Henüz düzenleme görünümündedeğilseniz, Web için Word 'de Düzenle > belgeyi Düzenle 'yi seçin. Belge Okuma Görünümünden Okuma Görünümü’ne geçer.
Sayfa düzeni 'ni seçin veGirintiyi sola
İmlecinizi, ayarlamak istediğiniz paragrafın başlangıcına getirin.
Paragrafı girintilendirmek için, Sayfa Düzeni altında Sol veya Sağ kutusuna istediğiniz mesafeyi girin.
Örneğin, paragrafı santimetrenin onda biri kadar girintilemek için 0,1 yazın.
Paragraftan önceki veya sonraki boşluk miktarını değiştirmek için Önce veya Sonra kutusuna bir sayı girin.
İpucu: Tüm belgenin girintilerini değiştirmek isterseniz, kenar boşluklarını ayarlamak çok daha hızlıdır. Sayfa düzenialtında kenar boşlukları'nı seçin ve istediğiniz kenar boşluğu ayarlarını seçin.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası