Ipek Yolu Müziği Kitaro

Kitaro (喜多郎 Kitarō), asıl adıyla Masanori Takahaşi, müzisyen. New Age müziğin tanınmış isimlerindendir.^[1]Kitaro takma adı arkadaşları tarafından Japon anime karakteri olan "Kitaro"dan esinlenerek verilmiştir.

Vangelis ve Yanni gibi bu müziğin en çok tanınan temsilcilerinin başındadır. Ancak, diğerlerinden farklı olarak, müziklerinde Batı formatlı ezgilerden ziyade, parçası olduğu Uzak Doğu kültürünün izleri görülür.

4 Şubat ’te Japonya’da dünyaya gelen Kitaro, müzikal ilgi ve becerisini kendi imkânlarıyla geliştirmiş, lise döneminde kurduğu “Albatross” adını taşıyan müzik grubuyla bu alandaki üretiminin ilk eserlerini ortaya koymuştur. Kitaro’nun hayatınını değiştiren iki önemli olay, dönemin ünlü müzisyenleri Fumio Miyashita’yla ve onunla dünya turuna çıktığında Almanya’da karşılaştığı Klaus Schulze’yle tanışması olmuştur; zira ruhsal tedavi ve meditasyon müzikleri yapan Fumio Miyashita sayesinde müziğe bakışı değişmiş, Klaus Schulze vasıtasıyla da ileride müziğinin ana enstrümanı olarak kullanacağı “synthesizer”la tanışmıştır.

Kitaro’nun dünyayı dolaşma macerası, Tayland, Çin, Hindistan ve diğer Asya ülkelerine yaptığı gezilerle devam eder. Felsefi anlamda olgunlaştığı bu dönemlerde, gezip gördüğü yerlerden aldığı etkileri müziğine yansıtmayı da iyi başarmıştır. Hayata bakışını kendi ağzından şöyle özetler, “İç huzuruma kavuşmamı sağlayan olay, doğduğum şehirden kilometrelerce uzakta ve de ona kesinlikle benzemeyen bir başka ülkede, mesela Kalküta’nın herhangi bir sokağındaki bir dilenciyle eşit olduğumu fark etmemdir”.

Müzikal anlamdaki bilinen ilk çalışmaları ’lerin başından itibaren ortaya çıkmaya başlar. Bu dönemden sonra müziğinde de olgunluk dönemine geçer. Yaptığı müziğe kesin bir etiket koymak yanlısı değildir; genel olarak “müziğinin ruhsallığı çağrıştırdığını ve önemli olan şeyin dinleyiciyi düşünme ve hissetmeye sevketmesi” olduğunu söyler. Yanni’yle benzer yönleri, her ikisinin de müzikal yazma ve okuma eğitiminden yoksun olmasıdır; nota bilgisi olmadığı için kendi tarzını kendisi yaratmıştır, notalar yerine resimler çizer.

Enstrüman çalma becerisi ise Vangelis gibi çeşitlidir, birçok tuşlu, vurmalı ve üflemeli sazı çalabilme yeteneğine sahiptir. Felsefi inanışı ise Budizm ve Şinto geleneklerini temel alır.

Kitaro’nun Türkler tarafından tanınması ve sevilmesi ’lerin başında TRT 1’de yayınlanan İpek Yolu Belgeseli’nden hatırlayacağı The Silk Road adlı parçasıyla olmuştur. Japon NHK televizyonunun çektiği belgesel, Kitaro’nun dünya çapında ün kazanmasını sağlamıştı.

Kitaro belli bir dönemde de Yes grubunun solisti Jon Anderson'la çalışmıştır. Anlatıldığına göre Kitaro'nun bir konserine Vangelis'le birlikte giden Anderson; Vangelis'in Kitaro'nun son derece güzel çalışmaları olduğunu, tanışırlarsa iyi bir ortaklık çıkarabileceklerini belirtmesi üzerine kulise gitmiş ve Kitaro'yla tanışmıştır. Bu tanışmadan da tarihli Dream albümü ortaya çıkmıştır.

Diskografi[değiştir kaynağı değiştir]

’li yıllarda yayınlanan ‘İpek Yolu’ belgeseli için bestelediği müziklerle Türkiye’de milyonların aklında yer eden, Altın Küre ve Grammy ödüllü Kitaro İstanbul’da ilk kez sahne alacak.

New Age ve Dünya Müziği’nin öncü isimlerinden olan sanatçı, özel orkestrası eşliğinde 29 Nisan akşamı ’de Zorlu PSM Ana Tiyatro’da müzikseverlerle buluşacak.

4 Şubat ’te Japonya’da dünyaya gelen Kitaro, müzikal becerisini kendi imkânlarıyla geliştirmiş bir sanatçı. Lise döneminde kurduğu Albatross adlı müzik grubuyla bu alandaki ilk eserlerini ortaya koydu. Gerçek adı Masanori Takahaşi; ‘Kitaro’, ona arkadaşlarının, bir Japon anime karakterinden esinle verdikleri takma ad. Sanatçının hayatını değiştiren iki önemli olayın, dönemin ünlü müzisyenleri Fumio Miyaşita’yla ve dünya turuna çıktığında Almanya’da karşılaştığı Klaus Schulze’yle tanışması olduğu söylenebilir. Ruhsal tedavi ve meditasyon müzikleri yapan Miyaşita sayesinde müziğe bakışı değişen, Schulze vasıtasıyla da ileride müziğinin ana enstrümanı olarak kullanacağı sintisayzırla tanışan Kitaro’nun müziklerinde, Batı formatlı ezgilerden ziyade, parçası olduğu Uzakdoğu kültürünün izleri görülüyor. Vangelis gibi, birçok tuşlu, vurmalı ve üflemeli sazı çalabilen sanatçı, Vangelis ya da Yanni’den farklı olarak, etnik ve elektronik öğeleri bir araya getirmeyi başarıyor. Yenilikçi müziğiyle dünyanın dört bir yanında dinleyenleri derin ve ruhani yolculuklara çıkaran ve 30 yılı aşan kariyeri boyunca müziğiyle milyonları peşinden sürükleyen Kitaro, İstanbul konserinde, özel bir orkestrayla sahne alacak. Biletler Biletix ya da Zorlu PSM gişelerinden temin edilebilir.

Dalida’nın hayatı beyazperdede

Kahire doğumlu İtalyan şarkıcı Dalida’nın hayat hikâyesini anlatan ‘Dalida’ adlı belgeseli İstanbul Film Festivali’nde kaçıranlara müjde: Film, 28 Nisan’da gösterime giriyor. Henüz 23 yaşındayken Paris’teki Olympia’da ilk konserini vererek şöhret basamaklarını tırmanan Dalida’nın hikâyesinin anlatıldığı filmin yönetmen koltuğunda Lisa Azuelos oturuyor. Belgeselin senaryosu ise, Azuelos ile, Dalida’nın kardeşi ve yapımcısı olan Orlando’ya ait. Çağdaş, karmaşık, karizmatik kişiliği ve müziğiyle dünyaya karşı durmayı başaran Dalida’yı, sanatçıya benzerliğiyle dikkat çeken Sveva Alviti canlandırıyor. Alviti, bu film için dans ve şarkıcılık eğitimi almakla kalmamış, Fransızca da öğrenmiş. Filmde Dalida’nın müzikal kariyerinin yanı sıra içsel bir arayışa çıktığı Hindistan yolculuğu, ‘Gigi L’Amoroso’ adlı şarkısıyla müzik dünyasında büyük üne kavuşması da dahil olmak üzere, olağanüstü hayat öyküsü anlatılıyor. Yaşadığı çağın ötesine geçen sahne performansıyla göz kamaştıran şarkıcının eserleri, dönemin müziğine damgasını vurmuştu. ’deki trajik ölümüne dek, akıl almaz yeteneğiyle zamanımızın pek çok yıldızına öncülük etti. Şarkıcının, pek çok müzisyene ilham kaynağı olan şarkılarının ülkemizdeki örneklerinden biri de Ajda Pekkan’ın yorumladığı ve dilimize ‘Palavra Palavra’ olarak çevrilen ‘Paroles Paroles’. 

Kategoriler

Tarihi İpek Yolu, Çin’den başlayarak Avrupa’da son bulmaktaydı. Bu önemli ticaret yolu, 11 ülkeden geçerek önemli bir ticaret köprüsü görevi görüyordu. Anadolu topraklarında da önemli yerleşim merkezlerini takip eden rotasıyla, deve üzerinde mal taşıyan tüccarlar yolculuklarını altı ay ile bir seneye yakın bir zaman diliminde tamamlıyorlardı. İpek Yolu’na alternatif ticaret yollarının keşfedilmesi ile zaman içerisinde bu yol, tarihi önemini hızla kaybetti. Günümüzde ise önemli bir turizm kaynağı olarak coğrafyasında savaş olmayan ülkeler tarafından halen değerlendirilmektedir. Benim İpek Yolu ile tanışmam ise yaşım oldukça küçük olduğu için hayal meyal hatırlasam da 80’li yıllarda Kitaro’nun meşhur müziğini bestelediği ve sevgili Sacit Onan’ın seslendirdiği TRT’de yayımlanan ‘İpek Yolu’ belgeseli ile başlamıştı. Bu belgesel Japon Devlet Televizyonu NHK tarafından 12 bölüm olarak çekilmiş ve TRT’de ise 80’li yılların ortalarından itibaren gösterilmeye başlanmıştır. Belgeselin sadece araştırma ve ön yapım çalışmaları bile yedi yıl almış Sanıyorum bizim kuşak çocuklarının belleklerinde bu belgeseli ölümsüz kılan şey, Kitaro’nun bestelediği o unutulmaz müziktir. Her bölümün konusuna uygun olarak belirli bir tınıda ve konseptte ilerleyen bu ölümsüz eserle NHK Televizyonu birçok ödüle de defalarca aday gösterilip, almıştır.

Bu ticaret yolu üzerinde yer alan Bakü, İsfahan, Tahran, Taşkent, Duşanbe gibi merkezlerde yaşayan Yahudi toplumlarının ticaretin gelişmesine ve yönlendirilmesine büyük katkıları olduğu bazı kaynaklar tarafından belirtilmektedir. Burada Kaifeng Yahudileri olarak da bilinen Çin’de yaşayan Yahudi toplumundan kısaca bahsetmek gerekir. Şalom’da 1 Temmuz ’da değerli Coya Delevi, bu toplum için şu satırları kaleme almıştır: “Asırlar boyunca, birçok Yahudi topluluğunun Çin’de yaşamış olduğu hakkında bazı kanıtlar bulunmakta. Ne var ki, değişik dönemlerde yapılan araştırmalarda, kesin belgelerle yalnızca, Kaifeng Yahudilerinin tarihi belirlenebildi. Bunlar, Çin’in Henan Yönetim Bölgesinde yaşamış eski, dinsel bir topluluk olup, Yahudiliği benimsemiş, bu dinin tüm kurallarını yüzyıllar boyunca, büyük bir titizlikle uygulamışlar. asır başlarında, Hıristiyan öğretisini Çin’e tanıtan İtalyan Cizvit misyoneri Rahip Matteo Ricci bir tesadüf sonucu, bu Yahudilerden biriyle karşılaştığını iddia etmişti. Topluluğu ziyaret eden diğer bir Çinli Cizvit rahip de, büyük bir sinagogun varlığını doğrulamış, bu durum öteden beri araştırmacıların ilgisini çekmiştir. Bu topluluğun Yahudiliğin kurallarını eksiksiz uyguluyor olması hiç bir kuşkuya yer bırakmıyordu. Yani, erkekler sünnet oluyor, dini bayramlar ve Şabat kutlanıyor, Tora okunuyordu. Günümüze ulaşan eski tabletlere göre, bu toplulukta Adem ilk insan, Hz. İbrahim dinin kurucusu ve Hz. Musa’da, kutsal yazıları ortaya çıkaran peygamber olarak anılmaktaydı. İpek Yolu’nun cazibesine kapılarak gelen bu Yahudilerin Çin’deki varlıklarının ilk otantik kanıtı olarak, MS ’de İbrani harfleriyle yazılmış ticari bir belge bulunmuştur. Değişik kaynaklar da, bazı belgelere dayanarak MS yıllarında Çin’de bir Yahudi kolonisinin yaşamakta olduğunu ileri sürer. Bunların kâh karadan kâh deniz yoluyla, Afrika’nın kuzeyinden gelip, Çin’in o dönemdeki başkenti Kaifeng’e yerleştikleri iddia edilmekte. Gene aynı kaynaklara göre, asırlar boyunca, Çinlilerle yaptıkları evlilikler sonucu, yerli halka entegre olmuşlar, onların lisanını, örf ve adetlerini benimsemişler. Kaifengli birçok Yahudi, dış dünyadaki diğer dindaşlarından uzak bir yaşam sürdürmüş.”

Bu konuda yaptığım akademik bir araştırma sonrasında ise beni heyecanlandıran bir başka şeyle karşılaştım. Berlin Yahudi Müzesi, 10 ve 12 Ekim tarihleri arasında ‘İpek Yolu Boyunca Yahudiler /Jews Along the Silk Road’ adında internet ortamından da takip edilebilecek bilimsel bir konferans düzenliyor. Katılımın ücretsiz olduğu bu konferansta, tarih alanında otorite olarak kabul edilen Prof. Atina Grossman’ın açılış konuşması yer alacak. Grossman, özellikle Sovyet orientalizminin, Sovyet Yahudileri üzerine etkileri gibi çok spesifik konularda araştırmalar yapmaktadır. Merak edenler için konferans adresini de vermek isterim: seafoodplus.info