Kırık Kaburga Kemiği Tedavisi

Soru: Kaburga Kırığının Belirtileri Nelerdir?

Cevap: Göğüs kafesimiz önde halk arasında iman tahtası denilen ‘’Sternum’’ adlı göğüs ön kemiği, arkada omur kemikleri ve bu iki yapının arasında birbirine yatay olarak uzanan 12 çift kaburgadan oluşur. Bu yapı kemik olmasına rağmen aslında esnektir ve kaburgalar arası kaslar yardımı ile nefes alma-verme işlemine yardımcı olur. Kaburgalarımız trafik kazaları ve yüksekten düşmeye bağlı olarak kırılabildiği gibi basit düşme, çarpma, künt yaralanma gibi nedenlerle de zedelenebilmektedir. Sadece dış etkenlerle değil ileri yaşlarda kemik erimesi olan hastalarda şiddetli öksürüğe bağlı olarak da kaburga kırığı oluşmaktadır.

En önemli belirtisi kırık olan tarafta özellikle, nefes alıp vermekle gelişen şiddetli ağrıdır. Bazı kırıklarda kırık üzerine dokunulduğunda ağrı ve çıtırtı hissi alınabilir. Hasta yoğun ağrı nedeniyle nefes alırken zorlanır, uzanıp yatamaz, öksürüğünü engellemeye çalışır ve bu da balgamını çıkaramadığı için hırıltıya neden olur.

Soru: Kaburga Kırığının Teşhisi Nasıl Konur?

Cevap: Genellikle ağrıyla doktora başvuran hastanın hikayesinden yola çıkılarak şüphelenilir ve direk akciğer grafisinde kırık saptanır. Kaburga çatlaklarında ve kırılan yerin iki ucu birbirinden ayrılmamışsa röntgen filminde kırık saptanamayabilir. Ancak bu durum eşlik eden başka bulgu yoksa (akciğer sönmesi yani pnömotoraks, akciğer doku hasarı, kanama yani hemotoraks gibi…) tedavi yaklaşımını değiştirmeyeceğinden ve genelde hastanın bulgularından teşhis konulacağı için ileri tetkik gerektirmez. Diğer teşhis yöntemleri arasında ultrasonografi, bilgisayarlı göğüs tomografisi sayılabilir.

Soru: Kaburga Kırığının Tedavisi Nasıl Yapılır? Alçıya Almak Gerekir Mi?

Cevap: Kaburga kırığında tedavi ağrı kesici, kas gevşetici ve balgamın kolay çıkmasına yardımcı balgam sulandırıcı ilaçlar ile yapılır. Hastaya ıstırahat önerilir. Hafif oturur (45⁰) pozisyonda yatması tavsiye edilir. Diğer kemiklerdeki kırıklarda kullanılan alçı tedavisi, göğüs kafesinin esnekliğinin nefes alıp-verme işlemi sırasında devam etmesi gerektiği için yapılmaz. Korse takması önerilmez. Ancak hastaya çok fazla öksürmesi gerektiğinde kırık olan tarafa eliyle ya da bir yastıkla bastırması önerilir. Genellikle hastalar ayaktan tedavi edilerek kontrole çağrılır ve en önemli tedavi ağrının uygun şekilde kontrol altına alınmasıdır. Hastayı evine gönderirken oluşabilecek komplikasyonlara karşı da uyarmak gerekir. Kırılan kaburgaların sivri ve düzensiz uç kısımları akciğere batarak kanama ve akciğer sönmesine neden olabilir. Nefes darlığında ani artış, ağrıda şiddetli yükselme gibi durumlarda kontrolü beklemeden acil servise başvurması önerilir.  Ağrı kesici haplar dışında interkostal blok dediğimiz iğne ile kaburga sinirine uyuşturucu ilaç vermek hastanın ağrı kontrolünde kullanılan diğer bir yöntemdir. Özellikle 3’den fazla kırığı olan yaşlı hastaların hastanede yatarak tedavi edilmesi daha uygun olacaktır.

Kırıkların cerrahi tedavisi genellikle gerekmez. Ancak 3 veya daha fazla kaburganın 2 veya daha fazla yerinden kırılması sonucu solunum hareketleri bozulmuşsa cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavide kaburgalara plak ve vida uygulanarak göğüs kafesinin stabilizasyonu yani sabitliği sağlanır.

Kaburga kırıkları akciğerde hasar yapmamışsa kemik uçlarının uçuca gelmesi ile hastanın durumuna göre en az 4 ila 6 haftada iyileşir. Ancak özellikle çok hareket eden, sigara içen ve sık öksüren kişilerde bu kırığın kaynaması gecikir. Eşlik eden akciğer hasarlarının olduğu hastalarda tam bir iyileşme 6 aya kadar sürebilir.

Kosta (Kaburga) Kırıkları nedir ?

Kosta diğer adı ile kaburga kırıkları sıklıkla  bir travmaya ( trafik kazaları, düşmeler, kavgalar ) bağlı olarak kaburga kırıkları yaşanmaktadır.

Travma olmaksızın bölgede tümör tutulumları (metestaz), osteoporoz, zayıflamış kemik dokusu nedeni ile sadece öksürük ile  patolojik kırıklar oluşabilir.

Çok yoğun olarak spor ile uğraşan kişilerde travma olmadan stres kırıklarına bağlı olarak kosta kırıkları görülebilir.

Göğüs kafesi içerinde ki organları dış etkenlere karşı koruyan kostalarda, travma sonucunda %40 oranında kırık meydana gelmektedir. 4 ve 10 arasında ki kostalar kırılmaya daha çok meyillidir.

1 veya 2. kostanın kırık olması durumunda çok yüksek enerjili bir kırık olduğu akla getirilmelidir.

Travma ve çeşitli etkenlere bağlı olarak gerçekleşen kosta kırıklarında ise kırığın olduğu bölgeye çeşitli doku ve organ yaralanmaları oluşabilir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır:

• Brakial Pleksus veya Subklavian damar yaralanmaları en sık 1 ve 3 kaburga kırıklarında görülebilir.
• Pnömotoraks, travmaya bağlı olarak akciğerlerin içi hava ile dolar.
• Hemotoraks, travmaya bağlı olarak göğüs kafesi içerisine kanama olmasıdır.
• Karaciğer, böbrek veya dalak travmatik yaralanmaları, en sık 10 ve kaburga kırıklarında görülebilir.
• Akciğer Kontüzyonu, travmaya bağlı olarak akciğer dokusu hasarlanabilir.

Belirtileri Nedir ?

Kaburga kırıklarında şu şekilde belirtiler görülebilir.

• Batıcı tarzda göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Öksürük ile artan göğüs ağrısı
• Öksürük ile kan gelmesi
• Sağ veya sol yan ağrısı.

Kaburga yaralanmalarının teşhisi

Kaburga yaralanmaları, aşağıdakileri içeren bir dizi test kullanılarak teşhis edilir:

• Öykünüz
• Fiziksel inceleme
• Göğüs röntgeni
• Gerekli olduğu durumlarda akciğer tomografisi.

Kaburga Kırığı Tedavisi

Kol ve bacak kemiklerinin aksine nefes alıp verirken kaburga kemikleri hareket ettiğinden dolayı kırık kaburgalar alçıya alınmaz. Tedavi, 6 hafta ile 12 hafta kadar sürebilen ağrıyı hafifletmek için kullanılan ağrı kesicileri içerir. 

Ancak bu hastaların pnömotoraks veya hemotoraks gibi benzeri komplikasyonlar açısından takibi gereklidir. Özellikle tedavi sürecinde, kırık kaburgaları olan kişilerde şu şekilde belirtiler ortaya çıktığında acil servise başvurmaları çok önemlidir.

• Nefes Darlığı
• Öksürük ile beraber kan gelmesi veya balgam miktarında aşırı artış
• Karın Ağrısı
• Ağrılarınızın bir anda olağan dışı şekilde artması.
  

Kaburga kırıklarında Tedavinin ana hatları şu şekildedir:

• Dinlenmek
• Ağrı kesiciler
• Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ ler)
• Aşırı fiziksel aktivitelerden belirli bir süre kaçınmak
• Buz uygulaması, erken aşamalarda iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.