Besin Içerikleri Ve Görevleri Nelerdir Kısaca

İlkokul 4. sınıf Fen Bilimleri dersi Besinlerimiz Ünitesi Besin İçerikleri ve Görevleri konu anlatımını bu sayfada bulabilir ve inceleyebilirsiniz.

BESİN İÇERİKLERİ VE GÖREVLERİ

BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Besin grupları nelerdir?
→ Karbonhidratların görevleri nelerdir?
→ Yağların görevleri nelerdir?
→ Proteinlerin görevleri nelerdir?
→ Vitaminlerin görevleri nelerdir?
→ Su ve minerallerin görevleri nelerdir?

Gün boyunca tükettiğimiz besinlerin bazılarını bitkilerden, bazılarını hayvanlardan elde ederiz. Bitkilerden elde ettiğimiz besinlere bitkisel besinler, hayvanlardan elde ettiğimiz besinlere ise hayvansal besinler adı verilir.

Besinlerin içinde vücudumuz için gerekli olan maddeler vardır. Bu maddelere besin içerikleri denir. Besin içeriklerinin vücudumuzda belirli görevleri vardır. Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller ve su olmak üzere altı çeşit besin içeriği vardır.

Besin Grupları

Karbonhidrat ve yağlar enerji verici, proteinler yapıcı ve onarıcı, vitaminler, mineraller ve su da düzenleyici besin grubunda yer alır.

Besinlerde birden fazla içerik bulunabilir. Besin, içinde fazla olan içerik ile isimlendirilir. Örneğin ette protein dışında yağ, vitamin gibi diğer besin içerikleri de bulunur. Ancak protein miktarı diğer içeriklere göre daha fazla olduğundan “Et protein içerir.” denir.

1. Karbonhidratlar ve Görevleri

Günlük yaşamımızda koşarız, zıplarız, hoplarız, yürürüz, otururuz, kalkarız… Tüm bunları yapmak için enerjiye ihtiyaç duyarız. Enerji denince akla gelen ilk besin grubu karbonhidratlardır.

Karbonhidratlar, vücudumuzun ihtiyacı olan enerjiyi sağlar. Ayrıca beynimizin kullandığı tek enerji kaynağıdır.

Karbonhidratlar Bakımından Zengin Besinler

Makarna, ekmek, pirinç, bulgur gibi tahıl ürünleri ile patates, kuru yemiş, pekmez, reçel ve balda bol miktarda karbonhidrat bulunur.

2. Yağlar ve Görevleri

Enerji veren bir başka besin içeriği de yağlardır. Yağlar, karbonhidratlardan daha fazla enerji veren besin içerikleridir.

Vücudumuz için ihtiyaç duyulan enerjinin karbonhidratlardan karşılanamadığı durumlarda yağlar kullanılır. Uzun süre aç kaldığımızda karbonhidratlardaki enerji yetersiz kalır. Bu durumda enerji ihtiyacımızı yağlardan sağlarız.

Yağlar deri altına depo edilerek vücudu darbeleri karşı korumakla da görevlidir. Ayrıca yağların, canlıları soğuktan koruma özelliği vardır. Ancak vücuda fazla alındıklarında ise depo edilerek kilo almamıza neden olurlar.

Yağlar Bakımından Zengin Besinler

Tereyağı, kuyruk yağı gibi hayvansal besinler ile ayçiçeği, fındık, ceviz, kabak çekirdeği, zeytin, mısır, susam, soya, kanola gibi bitkisel besinlerde bol miktarda yağ bulunurlar.

3. Proteinler ve Görevleri

Vücudumuzda yapıcı ve onarıcı görev yapan besinler, proteinlerdir. Proteinler büyümeyi, gelişmeyi ve yıpranan dokuların onarımını sağlar. Ayrıca vücudumuzun mikroplara karşı dirençli olmasında, zekâ ve kas gelişiminde, saç ve tırnakların uzamasında proteinler görevlidir.

Proteinler Bakımından Zengin Besinler

Et, yumurta, balık, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal besinlerde; nohut, mercimek, fasulye gibi bitkisel besinlerde bol miktarda bulunurlar.

4. Vitaminler ve Görevleri

Vitaminler, vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Organlarımızın düzenli çalışmasını sağlar. Vitaminler vücudumuzun direncini artırarak bizi hastalıklara karşı korur.

Vitaminler Bakımından Zengin Besinler

Sebze ve meyvelerde bol miktarda vitamin bulunur.

5. Mineraller ve Görevleri

Düzenleyici besin içeriklerinden biri de minerallerdir. Kemiklerimizin, dişlerimizin, kaslarımızın ve organlarımızın düzenli çalışması için minerallere ihtiyacımız vardır.

Mineraller Bakımından Zengin Besinler

Demir, kalsiyum, çinko, potasyum gibi minerallerin her biri tüm besinlerde bulunur. Su, maden suyu ve balık mineral bakımından zengindir.

6. Su ve Görevleri

Su vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Vücut sıcaklığının korunması, atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması su sayesinde gerçekleşen olaylardandır.

Su ve Mineraller Bütün Besinlerde Bulunur

Vücudumuzun her gün suya ihtiyacı vardır. Su ihtiyacımızı yiyecek ve içeceklerden karşılarız. Tüm yiyeceklerin içinde su bulunur. Karpuz yediğimizde tabakta su biriktiğini görürüz. Susuz gibi görünen havucu katı meyve sıkacağı ile sıktığımızda su elde ederiz. Hatta nohut, kuru fasulye vb. kuru gıdalar bile içlerinde su barındırır.

Mineraller de su gibi bütün besinlerde bulunur. Kayaçlardaki tuzlar; yağmur, rüzgâr, sıcaklık farkı vb. çevresel faktörlerin etkisiyle ufalanarak toprağa karışır. Topraktaki bu mineraller bitkilere geçer. Bitkilerle beslenen hayvanlar da bu mineralleri vücutlarına almış olurlar.

Besin kaynakları kişiler için temel ihtiyaç kategorisindedir. Besinler doğada ya da sonradan üretimle elde edilen kaynaklardan elde edilir. Besin kaynakları kişilerin sağlıklı bir hayat geçirmeleri için çok önemli bir yer tutar. Besin tüketimi yaşamınızda sorun yaşamamanız için aksatılmamalıdır. Şimdi insan sağlığı için gerekli besinler, özellikleri ve bu besinlerin vücudumuza sağladığı özellikleri inceleyeceğiz.

BESİNLER VE ÖZELLİKLERİ

Her besin maddesinin farklı özelliği ve etkisi bulunmaktadır. Yıl içinde her gün tüketilen bu besinler vücudumuz için pek çok fayda sağlar. Besin kaynakları büyümemiz, sağlıklı bir yaşam sürmemiz ve dinç bir vücuda sahip olmamız için temel ihtiyaçlarımız arasında yer alır. Sebze ve meyveler temel besin kaynaklarıdır. Bu besin kaynaklarının tüketilme süreci ise beslenme olarak adlandırılır. Besin kaynaklarının alındığı yerler ise değişiklik gösterir. Bu kaynaklar şunlardır:

• Bitkisel kaynaklar
• Hayvansal kaynaklar
• Madensel kaynaklar

HAYVANSAL KAYNAKLAR NELERDİR?

Hayvansal kaynaklar hayvanların aracılığı ile elde edilir. Et, yumurta, süt ve yoğurt hayvansal kaynaklardan elde edilen besinlerdir.

BİTKİSEL KAYNAKLAR NELERDİR?

Bitkisel besinler bitkilerden elde edilir. Tüm sebze çeşitleri bitkisel kaynaklar içerisinde yer alır. Tahıl ürünleri de bitkisel kaynaklı ürünlerdir.

MADENSEL KAYNAKLAR NELERDİR?

Tuz ve suyun içinde bulunun maddelerden alınan kaynaklara madensel kaynaklar adı verilir. Bitkisel ve hayvansal kaynaklarda madensel kaynaklar bulunur.

BESİNLERİN VÜCUDUMUZDAKİ GÖREVLERİ NELERDİR?

• Besin maddeleri kişilere enerji verir.
• Vücutta yapıcı ve onarıcı etkileri bulunur.
• Sindirim düzenler.

TEMEL BESİNLER NELERDİR?

Günlük beslenme sürecinde karbonhidrat alımı önemlidir. Genellikle sporcu kişiler tarafından yüksek karbonhidrat alımı yapılır. Karbonhidrat enerji alımınızı karşılar. Enerji verici besinler olarak da adlandırılır. Temel karbonhidrat içeren besinler patates, bal, unlu ürünler, pirinç, tahıllardır.

Proteinler ise kişilerin vücut ve kemik gelişimi için ihtiyaç duyulan besinlerde bulunur. Eğer yeterli protein alımı yapılmaz ise vücutta meydana gelen herhangi bir yaralanmada iyileşme süreci yavaşlar. Balık, et, tavuk, süt ve süt ürünlerinin yanı sıra protein alımı baklagil ürünlerinden alınmaktadır.

Enerji verici kaynaklardan bir diğeri ise yağlardır. Enerji kaybı vücutta ilk olarak karbonhidratlar tarafından sağlanır. Eğer yeterli karbonhidrat alımı olmaz ise bu kez vücutta var olan yağlardan enerji harcanır. Kuruyemişler, susamlar, tereyağı, zeytin ve ayçiçek yağ içeren besinlerdir.

Vücudu hastalıklardan koruyan ve bağışıklık kazanmasını sağlayan besin kaynakları ise vitaminlerdir. Vitamin pek çok sebze ve meyvede bulunduğu gibi et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinde bulunur. Vücudun ihtiyaç duyduğu en temel vitaminler ise E, B, A, C, K ve D vitaminidir.

Vücudun ihtiyacı olan son besin maddeleri ise mineraller ve sudur. İnsan vücudunun sudan oluşan kısmı yüzde 70'tir. Bu nedenle su insan sağlığı ve vücut dirençliği için de önemli bir yer tutar. Uzmanlar tarafından günlük içilmesi önerilen su miktarı yaklaşık 2 litredir. Su alımının düzenli yapılmasının insan sağlığına sayısız faydası bulunur. Su tüketimi ile kan akışı hızlanır ve vücut ısısı dengelenir. Suyun yanı sıra mineraller de vücut için önemlidir. Potasyum, kalsiyum, fosfor, demir ve kalsiyum vücudun ihtiyaç duyduğu temel minerallerdir. Su ve mineral tüketimi vücuttaki tuz dengesini de sağlar.

Besin İçerikleri ve Görevleri

İçerdikleri Maddelere Göre Besinler

Besinler içerdikleri maddelere göre karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, su ve mineraller olarak gruplandırılır. Besinlerde birçok madde vardır ancak besinler en çok içerdikleri maddeye göre gruplandırılır.
 

Karbonhidratlar

Hangi Besinlerde Bulunur?

Temel besin maddelerimizdendir. Ekmek, makarna, pilav, süt, bal, meyve çeşitlerinde, tahıllarda, patates ve şeker kamışında bolca bulunur. Karbonhidrat içeren maddelere tentürdiyot damlatıldığında rengi mavi olur.
 

Vücudumuzda Ne İşe Yarar?

Karbonhidratlar vücudumuza enerji sağlar. Meyve ve sebzelerde, kepekli ekmekte, yulafta bulunan lif, sindirimi kolaylaştırır. Lif de bir karbonhidrattır.
 

Proteinler

Hangi Besinlerde Bulunur?

Et, süt, yumurta, yoğurt, balık, peynir gibi hayvansal besinlerde bolca bulunur. Bitkisel besinlerden  tahıllar, baklagiller ve kuru yemişler protein bakımından zengindir. Nitrik asit damlattığımızda rengi sarı olan maddelerde protein vardır.

Vücudumuzda Ne İşe Yarar?

Proteinler, büyüme ve gelişmeyi sağlar. Vücudumuzda oluşan yaraların iyileşmesini proteinler gerçekleştirir. Bu nedenle proteinler yapıcı ve onarıcı besinler olarak adlandırılır. Vücudumuzun mikroplara karşı direnci ve zekâmızın gelişmesi için de proteinlere ihtiyaç duyarız. Büyüme ve gelişme dönemindeki bebekler ve çocuklar yeterince protein almazlarsa büyümeleri yavaşlar ya da durabilir. Çünkü yeterince protein almazsak kemik ve kaslarımız gelişemez.
 

Yağlar

Hangi Besinlerde Bulunur?

Bitkilerden ve hayvanlardan elde edilir.

Vücudumuzda Ne İşe Yarar?

Vücudumuz, fazla enerji gerektiren işler için gerekli enerjiyi yağlardan sağlar. Yağlar, karbonhidratlardan daha fazla enerji içerir. Fazla yağ vücudumuzda depolanır. Çok yağ ve karbonhidrat tükettiğimizde şişmanlık sorunu yaşarız.

Vitaminler

Hangi Besinlerde Bulunur, Ne İşe Yarar?

A Vitamini —► Havuç, kereviz, domates, taze fasulye, fıstık, avakado, baklagiller, mantar, yumurta, süt, buğday ve cevizde bulunur. Eksikliğinde gece körlüğü, deride kuruma ve pullanma görülür. Kemik ve diş gelişimine katkıda bulunur.
 

B Vitamini —► Süt ve süt ürünlerinde, kırmızı et, yumurta ve birçok sebzede bulunur. Tahıl ve tahıllardan elde edilen ürünlerde de B vitamini bulunur. B vitaminleri eksikliğinde kansızlık, yorgunluk, deride yaralar gibi rahatsızlıklar oluşur.
 

C Vitamini —► Turunçgiller, çilek, kuşburrnu, böğürtlen, domates, maydanoz, lahana, patates ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Diş ve diş eti sağlığı için gereklidir. Vücudu mikroplara karşı korur.
 

D Vitamini —► Süt, yumurta, tereyağı, balık ve balık yağı, peynir ve sebzelerde bulunur. Kalsiyum ve fosforun emilmesini ve kemiklerde depolanmasını sağlar. D vitamininin ön maddesi besinlerden alınır, güneş ışınları ile D vitamini oluşur. Ancak balık yağıyla doğrudan alabiliriz.
 

E Vitamini —► Kırmızı et, süt ve süt ürünleri, yumurta, tahıl ve tahıl ürünlerinde bulunur. Eksikliğinde kısırlık, karaciğer, kalp ve damar hastalıkları görülür.
 

K Vitamini —► Kırmızı et, pirinç, karaciğer, mısır, domates, yeşil sebzeler, muz, şeftali ve çilekte bulunur. Kanın pıhtılaşmasını sağlar. K vitamini eksikliğinde kan pıhtılaşmaz. Yaralanmalarda çok kan kaybedilebilir.

Vitaminler, vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar. Vücudun direncini artırarak hastalıklardan korur. Ayrıca vitaminler büyüme, gelişme ve üremede önemli rol oynar.
 

VİTAMİNLERİN, KARBONHİDRAT , PROTEİN VE YAĞLARIN AYRAÇLARI
AYIRAÇLAR=İNDİKATÖRLER

Çeşitli maddeleri tanımak varlığını anlamak için kullanılan maddelere ayıraç denir.

KARBONHİDRAT 

ekmek,pilav,makarna,unlu yiyecekler,patates,süt,süt ürünleri,meyveler v.b. 
• Nişasta + İyot Çözeltisi > Mavi - Mor Renk
• Nişasta + Lügol Çözeltisi > Mavi - Mor Renk
• Glikoz + Benedict Çözeltisi ISI> Kiremit Kırmızısı Renk
• Glikoz + Fehling Çözeltisi ISI> Kiremit Kırmızısı Renk
• Selüloz + İyotlu Çinkoklorür >Açık Mavi veya Yeşil Renk
• Glikojen +İyot Çözeltisi >Kahverengi-Kırmızı renk

PROTEİN 

et,süt,yumurta,peynir,bakla,fasülye,nohut,mercimek v.b.
• Protein + Nitrikasit ISI > Sarı Renk
• Protein + Biüret ISI > Mor - Menekşe Renk
• Protein + Fehling ÇözeltisiISI>Menekşe Renk
• Protein + Lügol ISI > Sarı Renk

YAĞLAR
 

içyağı,kuyrukyağı,zeytinyağı,mısıryağı,pamukyağı,ayçiçekyağı,soyayağı,fındık,ceviz,fıstıkyağı 
• Yağ + Eter > Kağıt üzerinde saydam leke
• Yağ + Aseton > Kağıt üzerinde saydam leke
• Yağ + Alkol > Kağıt üzerinde saydam leke
• Yağ +Sudan III ISI> Kırmızı damlacıklar

Su

Canlılar susuz yaşayamaz. Yemek .yemeden 2 hafta yaşayabiliriz ama 'susuz birkaç gün yaşayabiliriz, ı Vücudumuzun % 70'i sudur. Su içerek [Vücudumuzun su ihtiyacını karşılarız. Her gün 1,5 - 2 litre su içmeliyiz. Meyve ve sebzeleri yediğimizde de vücudumuza su alırız. Yazın terleyerek su kaybettiğimiz için daha çok su içeriz.
Su da vitaminler gibi vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar.
 

Mineraller

Mineralller, vücudumuza yediğimiz yiyecekler ve içeceklerle girer. Vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapar.

funduszeue.info

Besin İçerikleri ve GörevleriBesin İçerikleribesinlerin görevlerikarbonhidratlarsumineralleryağlarproteinlerders notukonu özetiçalışma notlarıözetlerders anlatımeğitimöğretim kaynaklarıvitaminlerfen ders notları

??? Teşekkürler araştırmam için çok yardımcı oldunuz ❤️

bilinmeyen kişi iyiymiş

aasasasasasa çk güzel

Bsnaj Çok guzel

Aslı Çok güzel bir özet sınavlardan konular burdan çıkıyor

RAMAZAN YILDIZ Çok güzel sınavıma yardımcı oldunuz

kara şövalye çok iyi bir yazarsın çok güzel

kara şövalye harika

Havvanur yoldaş Nasıl anlatsam bilmiyorum o kadar çok harika ki

HAVVANUR Harika bir paragraf

şevval çok iyi yaaaaa

sinem çok güzel anlatıyo