Selenyum Hangi Yiyeceklerde Var

Selenyum, insanlar için esansiyel bir mineraldir ve dışarıdan vücuda alınması zorunludur. Selenyum, vücutta birçok enzimin yapısına yardımcı molekül olarak katılır. Tiroid bezi fonksiyonlarında rol oynar ve vücut dokuları içerisinde selenyum konsantrasyonu en yüksek olan doku tiroid bezidir ⁽²⁾. Selenyum normal tiroit fonksiyonuna katkıda bulunur.

Selenyum, vücudun bağışıklık sistemi için oldukça önemli minerallerden biri. Metabolizmanın enerji üretimini arttırır, sinir sisteminin çalışmasını destekler. Kadınlarda rahim ağzı kanseri riskini azaltır ve tiroid bezlerinin çalışmasına yardımcı olur. Selenyum vücutta eksik olduğunda çeşitli sağlık sorunlarını da beraberinde getirir. Selenyum vücutta üretilmediğinden mutlaka besinler aracılığıyla alınması gerekir. Selenyum hangi besinlerde bulunur sorusuna cevap olabilecek besinler; et, tahıllar, süt ürünleri, balık, Brezilya cevizi, ay çekirdeği ve yumurta olarak sıralanabilir. İşte selenyum hakkında merak edilenler:

SELENYUM NEDİR?

Selenyum, toprak, su ve bitkilerin yanı sıra pek çok besinde bulunuyor. İnsanlar için selenyum almanın temel yolu yiyecek ve su ardından da hava yoluyla mümkün. Vücutta az miktarda bulunan selenyum, kanser gibi kötü hastalıklara neden olabilirken fazlası ise vücutta toksin üretebiliyor. Kol, bacak ve sırt gibi iskelet kaslarında depolanan selenyumun vücutta eser  miktarda olması yeterli. Peki selenyum hangi besinlerde bulunur? İşte selenyum içeren besinler:

SELENYUM HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?

Selenyumun en çok bulunduğu besinler deniz ürünleri, kırmızı et ve Brezilya cevizidir. Bitkisel kaynaklı besinlerdeki selenyum miktarı yetiştikleri toprak yapısı ve coğrafyasına göre farklılık gösterebilir. Buna göre, selenyum içeren besinler şu şekilde sıralanabilir:

TON BALIĞI

Uzmanlar, haftada birkaç defa ton balığının sağlığa oldukça faydalı olduğunu bildiriyor. Zengin selenyum kaynağı ton balığı, aynı zamanda omega-3 yağ asidi ve protein deposudur. gram ton balığındaki selenyum miktarı 42,6 mikrogramdır.

TAVUK ETİ

Organik ve antibiyotik ile büyütülmemiş tavuk eti, selenyum oranı yüksek besinler arasında. Çok iyi bir selenyum kaynağı olmasının yanı sıra, özellikle göğüs eti saf protein içerir. gram tavuk eti 24,5 mcg selenyum bulunur.

 YUMURTA

Selenyum açısından zengin besinleri anlatırken yumurtayı es geçmek olmaz. Yumurta da iyi bir selenyum kaynağıdır. Ancak pişirilme yöntemine göre besin değeri farklılık gösterebilir. Haşlanmış yumurta, yaklaşık 20 mcg selenyum içerir.

MANTAR

Mantarın her çeşidi iyi bir selenyum kaynağı diyebiliriz. Farklı pişirme yöntemleriyle hazırlanan mantarların selenyum miktarı değişiklik gösterir. gram mantar, 11,5 mcg selenyum içerir.

PEYNİR

Kahvaltıların vazgeçilmezi peynir, selenyum içeriği yüksek hayvansal besinler arasında. Ayrıca protein ve kalsiyum içeriği de oldukça yüksek. gram peynirde 18,9 mcg selenyum bulunur.

ÇÖKELEK

gr çökelek yaklaşık 20 mcg selenyum içerir. Bu selenyum miktarı ise günlük ideal selenyum miktarının yaklaşık yüzde 30’una denktir.

PİRİNÇ

Bir fincan pişmiş uzun taneli pirinç yaklaşık 19 mcg selenyum içerir. Günlük selenyum miktarının yaklaşık yüzde 27'sini karşılar.

MUZ

Yarım porsiyon muz, yaklaşık 2 mcg selenyum içerir. Çok fazla selenyum içermese de yoğurt veya yulaf ezmesi ile muzu birlikte tüketebilirsiniz. Böylece daha fazla selenyum alabilirsiniz.  

DANA ETİ

Dana etindeki selenyum miktarı kesim tekniği ve bölgesine göre farlılık gösterir. Yuvarlak şekilde kesilen biftek yaklaşık 33 mcg selenyum içerir. Bununla beraber kıyma 18 mcg, karaciğer ise 28 mcg selenyum barındırır.

KURU FASULYE

Bir fincan kuru fasulye bazı önemli liflerle birlikte yaklaşık 13 mikrogram selenyum içeriyor.

YULAF

Günlük lif ihtiyacının karşılanmasına yardımcı yulaf, selenyum bakımından zengin bir besin. Kolesterolün düşmesine yardımcı olan yulaf, özellikle sabahları tüketildiğinde oldukça sağlıklı. gram yulafın içerdiği selenyum miktarı 34 mikrogramdır.

SELENYUM HANGİ KURUYEMİŞLERDE VAR?CEVİZDE SELENYUM VAR MI?

BREZİLYA CEVİZİ

Selenyum açısından zengin kuruyemişler arasında Brezilya cevizi yer alıyor. Brezilya cevizi, Venezüella, Kolombiya, Peru ve Brezilya gibi Güney Amerika bölgelerinde yetişir. gram Brezilya cevizinde yaklaşık microgram selenyum bulunuyor. Brezilya cevizini Türkiye de nereden bulabiliriz diyorsanız, büyük marketlerde ve alışveriş sitelerinden temin edebilirsiniz.

AY ÇEKİRDEĞİ

Ay çekirdeği selenyum bakımından zengindir. Aynı zamanda bakır, fosfor, manganez ve E vitamini de içerir. Ay çekirdeği selenyum bakımından zengin olsa da kalori değeri yüksek olduğu için, kontrollü şekilde tüketilmelidir. gram ay çekirdeğindeki selenyum miktarı 78,2 mikrogramdır.

KAJU FISTIĞI

Kuru kavrulmuş 30 gram kaju fıstığında yaklaşık 3 mcg selenyum bulunur. Fazla oranda selenyum içermese de selenyum içeren diğer besinler ile destekleyerek kaju tüketebilirsiniz.

SELENYUM EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Selenyum eksikliği genellikle, diyabet, tiroid bezleri iltihabı ve guatr gibi sorunlara neden oluyor. En önemli belirtisi ise selenyum eksikliğinde bağışıklık sistemi zayıflar. Selenyum eksikliğinde meydana gelen belirtiler:

• Kas yapılarında zayıflama,
• Erkeklerde ve kadınlarda kısırlık,
• Karaciğer ve kalp fonksiyonlarının yavaşlaması,
• Tiroid bezlerinin yavaş çalışması,
• Yorgunluk,
• Unutkanlık,
• Saç dökülmesi ve solgun cilt.

Selenyum eksikliğini tedavi etmek için selenyum bakımından yüksek besinler tüketmek son derece önemli. Paketli gıdalardan, stresten, alkol ve sigaradan uzak durmak gerekir. Selenyum içeren yiyecekler bir çözüm olmadığında, doktorun tavsiyesi üzerine selenyum takviyeleri de yardımcı olabilir.

SELENYUM NE İŞE YARAR? FAYDALARI NELERDİR?

Selenyum, antioksidan özelliği sayesinde kanser yapıcı serbest radikallerin oluşturduğu oksitatif stresin azalmasına yardımcı olur. Selenyumun birçok faydası bulunur. Faydaları şu şekilde sıralanır:

• Bağırsak, yumurtalık, prostat ve karaciğer kanserinden korunmaya yardımcı olur. Kadınlarda rahim ağzı kanseri riskini azaltır.
• Erkeklerde sperm sayısını ve canlılığını arttırır. Böylece kısırlığı önler.
• Antioksidan özelliğiyle serbest radikallerle savaşır.
• Tiroit bezinin çalışmasını destekler.
• Hücrelerin yenileyen selenyum, yaşlanmayı geciktirir.
• Kötü kolesterolü (LDL) düşürüp iyi kolesterolü (HDL) artırır.
• Selenyum, iyot ile birlikte alındığında tiroid bezlerinin çalışmasına destek olur.
• Saç ve tırnak gelişiminde önemlidir.
• Kemoterapinin yan etkilerin giderilmesinde etkilidir.
• Grip, tüberküloz ve hepatit C hastalarına fayda sağlar.
• Selenyum, kepek ve mantar oluşumunu önleyen şampuanlarda kullanılır.
• Kalp ve damar hastalıklarına kalkan olan selenyum, kanın pıhtılaşma riskini azaltır.
• Gözde katarakt oluşumunu önler.
• Diyabetin komplikasyonlarından korur.

 GÜNLÜK ALINMASI GEREKEN SELENYUM MİKTARI

Günlük alınması gereken ideal selenyum miktarı, yaş ve cinsiyete bağlı olarak değişkenlik gösterir. Buna göre, günlük alınması tavsiye edilen selenyum miktarı şöyle:

• Erkeklerde 75 mikrogram, kadınlarda 60 mikrogram günlük ihtiyaçtır.

ABD Tarım Bakanlığı'na göre günlük selenyum ihtiyacı şu şekildedir;

• yaş arası: 20 mikrogram
• yaş arası: 30 mikrogram
• yaş arası: 40 mikrogram
• 14 yaş üstü ve yetişkinler: 55 mikrogram
• Hamileler: 60 mikrogram
• Emziren kadınlar: 70 mikrogram

Selenyum eksikliği yaşadığınızı düşünüyorsanız bir doktora danışmanız gerekir. Tahlil sonuçlarınıza göre doktorunuzun önerdiği şekilde selenyum takviyesi alabilirsiniz.

 SELENYUM FAZLA ALINIRSA NE OLUR?

Selenyumdaki doz aşımı cilt lekelerine ve sinir sistemi anormalliklerine neden olabilir. Selenyum fazla alındığında saç dökülmesine, tırnak kaybına, mide bulantısına, sinirlilik haline, yorgunluğa ve bazı sinir hasarlarına neden olabilir. Doz aşımının diğer belirtileri, nefeste sarımsak benzeri bir koku ve ağızda metalik bir tat oluşmasıdır.