Budizmin Kutsal Kitabı

İçindekiler:

1. Budizm in kutsal kitapları hangileri?
2. Budizm dini ne demek?
3. Budizm varlığın 3 özelliği nedir?
4. Konfüçyanizm kutsal kitabı nedir?
5. Budizm de kutsal metinlere ne denir?
6. Budizm de tanrı inancı var mıdır?
7. Budistler Allah&#;a inanır mi?
8. Konfüçyanizm kutsal kitapları hangileri?
9. Konfüçyanizm Kitaplari nelerdir?
10. Tripitaka ne anlatir?
11. Budizm in tanrıları kimlerdir?

Budizm in kutsal kitapları hangileri?

• Sutta Pitaka.
• Vinaya – Pitaka.
• Abhidhamma – Pitaka.

Budizm dini ne demek?

Budizm varlığın 3 özelliği nedir?

Konfüçyanizm kutsal kitabı nedir?

Budizm de kutsal metinlere ne denir?

Budizm de tanrı inancı var mıdır?

Budistler Allah'a inanır mi?

Konfüçyanizm kutsal kitapları hangileri?

Konfüçyanizm Kitaplari nelerdir?

Tripitaka ne anlatir?

Budizm in tanrıları kimlerdir?

MÖ 6. yüzyılda Hindistan’ın kuzeydoğu bölgesinde yaşamış olan Siddharta Gautama’nın düşüncelerine bağlı olarak gelişen bir dinî sistemdir. İnanışa göre Gautama aşırı dünyevileşme ve katı riyazetten uzak durarak bir orta yol takip etmiş, böylece mutlak hakikate ulaşmıştır. Bu nedenle kendisi “aydınlanmış” anlamına gelen Buda unvanıyla anılmıştır. Buradan hareketle Gautama’nın öğretisine “Budizm”, bu öğretiyi benimseyenlere de “Budist” denilmiştir. Budistler kendi dinî geleneklerini “Buda’nın buyruğu/öğretisi” manasında Buda şaşana/dharma olarak adlandırmışlardır. Günümüzde yaklaşık milyon mensubu ile dikkat çeken Budizm daha çok Tibet, Çin, Japonya, Tayvan, Kamboçya ve Myanmar gibi Güney Asya ve Uzak Doğu ülkelerinde yaygınlık göstermektedir.

Hint inanç ve kültürünün hâkim olduğu ortamda yetişmiş olan Buda, Hinduizm’i çok tanrıcılık anlayışı, kast sistemi, kanlı kurban törenleri ve Brahminlerin tekelciliği gibi niteliklerinden dolayı tenkit etmiş ve kendine özgü yeni bir dinî sistem tesis etmiştir. Keşfettiğine inandığı hakikatleri gerek kendi çabası gerekse öğrencileri vasıtasıyla geniş kitlelere duyurmaya çalışmıştır. Buda’nın ölümünden sonra öğrencileri arasında birtakım sorunlar yaşanmıştır. Bunların çözüme kavuşturulması ve Buda’nın sözlerinin kayıt altına alınması amacıyla çeşitli konsiller düzenlenmiştir. Buda’nın ölümünden hemen sonra gerçekleştirilen Racagrha konsilinde Budist kutsal metinlerinden Vinaya ve Sutta Pitaka kayıt altına alınmıştır. Bundan yaklaşık bir yüzyıl sonra toplanan Vaisali konsilinde, keşişlerin yanlarında değerli eşya taşıyıp taşıyamayacakları ve manastır kurallarının nelerden müteşekkil olduğu tartışılmıştır. Bu konsilin hemen ardından Budizm tarihinde ilk bölünme yaşanmıştır. Milatta önce üçüncü asrın ortalarında Kral Aşoka tarafından organize edilen Pataliputra konsilinde ise Buda’nın tabiatı ile ilgili tartışmalar yaşanmış ve mezhepler arasındaki görüş ayrılıkları derinleşmiştir. Bu konsilde ayrıca Abhidamma Pitaka tespit edilerek Budist kutsal metinleri arasına eklenmiştir.

Budizm, Kuzey Hindistan’da hüküm sürmüş olan Maurya İmparatorluğu’nun önemli hükümdarlarından Aşoka zamanında oldukça güçlenmiştir. O, Budizm’i imparatorluğun resmî dini ilan etmiş, hâkimiyeti altındaki bölgelere çok sayıda Budist tapınağı inşa ettirmiş, aynı zamanda Orta Asya, Sri Lanka ve Burma gibi bölgelere çeşitli Budist önderler göndermiştir. Maurya İmparatorluğu’ndan sonra kurulan yeni yönetimlerin Budist geleneğe karşı yürüttükleri olumsuz politikalar, Budistlerin Hindistan’daki gücünü azaltmıştır. Miladi ilk yıllardan Orta Çağ’ın sonuna kadar geçen sürede Budistlerin önemli bir kısmı Afganistan, Orta Asya, Tibet, Çin ve Japonya gibi bölgelere geçiş yapmıştır. Bazıları ise Hindistan’ın belli bölgelerine sıkışmıştır. Neticede Budizm, doğduğu topraklardan çıkmak durumunda kalmıştır.

Budist kutsal metinleri uzun süre sözlü olarak aktarıldıktan sonra yazıya geçirilmiştir. Pali dilinde derlenmiş metinler, en sahih kabul edilmektedir. Bu nedenle Budist kutsal metinleri “Pali Kanon” adıyla bilinmektedir. Pali Kanon için “üç sepet” anlamına gelen Tripitaka ismi de kullanılmaktadır. Metinlerin sepet şeklinde nitelendirilmesi, metinlerdeki öğretilerin nesilden nesile nakledildiğini vurgulamak içindir. Tripitaka üç ana bölümden oluşmaktadır. İlki, keşiş ve keşişelerin uyması gereken kurallar ile Sangha teşkilatının yapısına dair bilgiler ihtiva eden Vinaya Pitaka’dır. İkincisi, temel dinî öğretiler ile Buda’nın hayat hikâyesini içeren Sutta Pitaka’dır. Sonuncusu, Budist öğretilere ilişkin felsefi yorum ve izahların yer aldığı Abhidamma Pitaka’dır. Mahayana ekolünde Pali Kanon dışında kutsal kabul edilen başka metinler de bulunmaktadır. Bunlardan dikkat çekenleri “Bilgeliğin mükemmelleştirilmesi” manasına gelen Pracnaparamita ve Lotus Sutra adıyla meşhur olan Saddharma Pundarika’dır.

Budizm’in özünü triratna (üç mücevher) olarak adlandırılan üç iman esası oluşturmaktadır. Bunlar; “Buda’ya inanırım/sığınırım, Dharma’ya inanırım/sığınırım ve Sangha’ya inanırım/sığınırım” şeklinde formüle edilmektedir. Birincisiyle kastedilen, mutlak aydınlanmaya kavuşmuş kişilere inanma ve onların öğretilerine bağlı kalmadır. Dharma ile Budist öğretilerin bütünü ve kâinattaki uyumu sağlayan evrensel yasa kastedilmektedir. Sangha ise özelde Budist öğretilerin yayılması için çaba sarf eden din adamlarını genelde de bütün Budist cemaati ifade etmektedir.

Budizm’e göre evren birbirini takip eden çeşitli dönemlerden oluşmakta ve bu süreç sonsuza dek tekrarlanmaktadır. Evren, üstün bir varlık tarafından yaratılmadığı gibi kendiliğinden veya tesadüfi olarak varlık bulmuş da değildir. Âlem ve içindeki fenomenler, bağımlı varoluş yasasına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Buna göre her yeni durum veya varoluş kendisinden öncekinin bir sonucu ve daha sonradan ortaya çıkacak durumun da sebebi olmaktadır. Dolayısıyla erken dönem Budist anlayışta yaratıcı tanrı fikri açıkça yer almamaktadır. Nitekim Buda, vaazlarında tanrının var olup olmamasından ziyade acı ve ıstıraptan kurtulma yolları üzerinde durmuştur. Zamanla Budizm’de tanrı düşüncesi hususunda farklı inançlar gelişmiştir. Buda, tanrısal bir varlık olarak görülmüş ve ona tapınma biçimleri ortaya çıkmıştır.

Budizm’de, karma-tenasüh öğretisi önemli bir yer tutmaktadır. Bu noktada Budizm’i Hinduizm’den ayıran başlıca husus ruh anlayışıdır. Zira Budizm’de varlıkların özünü oluşturan sabit bir cevher veya sürekli aynı kalan bir ruh anlayışı bulunmamaktadır. Buna anatman öğretisi adı verilmektedir. Bu öğretide bir bedenden diğerine geçen ruh, aynı ruh olmadığı için tenasüh öğretisinin ahlakiliği tartışılır hâle gelmektedir. Budizm, bu sorunu bağımlı varoluş yasası çerçevesinde izah etmeye çalışsa da bu konudaki tartışmalar sona ermiş değildir. Budist kozmolojisinde evren aşağıdan yukarıya doğru duyular âlemi, şeffaf varlıklar âlemi ve mutlak şekilsizlik âlemi şeklinde üç temel varlık kategorisinden oluşmaktadır. Hayat serüveni sona eren birey, dünyadaki eylemlerinin neticesine göre bunlardan birinde yeniden beden almaktadır. Önceki yaşamlarında yapmış olduğu iyi veya kötü amellerinin karşılığını mutluluk/cennet ve ıstırap/cehennem şeklinde tasvir edilen bu varlık kategorilerinde gördükten sonra yeniden yeryüzüne dönmektedir. Bu döngü nihai kurtuluşa ulaşıncaya kadar devam etmektedir. Bireyin varlık âleminin en alt basamağında doğmasına neden olan başlıca kötü fiiller din adamı öldürmek, anne babaya isyan etmek ve cemaat arasında tefrikaya sebep olacak işlerde bulunmaktır.

Budizm’e göre tenasüh zincirinden kurtuluş, tanrısal bir inayetten ziyade bireysel çabayla elde edilebilir. Bunun için öncelikle Buda’nın keşfettiği dört temel hakikati idrak etmek ve sekiz dilimli yolu takip etmek gerekmektedir. Dört temel hakikat şunlardır: Hayat, acı ve ıstırapla doludur. Bunun sebebi hırs ve arzulardır. Acı ve ıstırabı sona erdirmek için hırs ve istek duygusunu yenmek gerekmektedir. Bu da sekiz dilimli yolu takip etmekle mümkündür. Sekiz dilimli yol ise doğru bilgi, doğru düşünce, doğru konuşma, doğru davranış, doğru meslek, doğru çaba, doğru muhakeme ve doğru murakabeden oluşmaktadır. Budizm’e göre bu ilkelere uygun bir yaşam neticesinde acı ve ıstıraba neden olan doğum-ölüm döngüsünden kurtulup mutlak huzura yani Nirvana’ya ulaşılmaktadır.

Budizm’de ibadet anlayışı Buda merkezli gelişmiştir. Buda’nın doğumu ve aydınlanması gibi önemli zaman dilimleri bayram olarak kutlanmaktadır. Bu günlerde tutulan bazı oruçlar vardır ve bunlar genelde perhiz şeklindedir. Buda’nın doğduğu, aydınlandığı, ilk vaazını verdiği ve öldüğü yerler hac mekânları olarak kabul edilip ziyaret edilmektedir. Budizm’de ahimsa prensibi gereği kan akıtmak çirkin bir davranış olarak kabul edildiğinden kanlı kurban ibadeti yoktur. Buda heykelleri önünde sunulan pirinç, süt, çiçek gibi takdimeler birer kurban olarak telakki edilmektedir. En dikkat çeken ibadetlerin başında ise yoga ve meditasyon gelir. Bundaki amaç eşyanın gerçek mahiyetini kavrama meleke ve yeteneğini kazanmaktır. Budizm’de ibadet için tayin edilmiş özel bir vakit veya mekân yoktur. Budist mabetleri için kullanılan yaygın isim vihara’dır. Viharalar, ibadet ihtiyacını karşılamanın yanı sıra Budizm’e ait kutsal değerleri muhafaza etmek ve bir kimsenin günlük ihtiyaçlarını gidermek maksadıyla da planlanmaktadır.

Budizm’in Theravada ve Mahayana olmak üzere iki ana mezhebi bulunmaktadır. “Ataların yolu” anlamına gelen Theravada Sri Lanka, Birmanya, Tayland ve Vietnam gibi yayıldığı bölgelerden ötürü Güney Budizm’i olarak da bilinmektedir. Theravada ekolüne göre asıl hedef, her bireyin tek başına nihai kurtuluşa ermesidir. Böyle kimselere arhat adı verilmektedir. Bireysel kurtuluşa vurgu yaptıkları için rakiplerince kendilerine yerici bir çağrışımı olan “küçük araç” anlamında Hinayana adı verilmiştir. Mahayana ise “büyük araç” anlamına gelmektedir. Tibet, Kore, Çin ve Japonya gibi yayıldığı bölgelerden ötürü Kuzey Budizm’i olarak da bilinmektedir. Mahayana ekolünde önemli olan evrensel kurtuluştur. Bu nedenle ideal insan, mutlak aydınlanmaya erişmesine ramak kala diğer insanlara rehberlik etmek üzere kendi kurtuluşunu öteleyen kimsedir. Böylelerine boddhisattva adı verilmektedir. Daha çok Mahayana ekolünde yaygınlık kazanan bir diğer inanca göre her şeyin kötüye gittiği ahir zamanda Maitreya adında bir kurtarıcı ortaya çıkacak ve kötülükleri yok edip unutulmakta olan Budist öğretiyi yeniden canlandıracaktır.

Budist bakış açısına göre Budizm dışındaki dinî geleneklerden hiçbiri mutlak hakikati bütün yönleriyle ortaya koyabilmiş değildir. Kutsal metinde geçen “sekiz dilimli yolu ihtiva eden din doğrudur ve değerlidir. Bu yolları içermeyenler ise değersiz ve geçersizdir…” (Sutta Pitaka, I. 2. ) şeklindeki ifadeler böyle bir düşünceyi yansıtmaktadır. Budizm’de sadece bu dünyanın gerçekliğine vurgu yapan ve ahlaki normları gereksiz gören dinî sistemler değersiz kabul edilmektedir. Ahlaki ilkeleri önceleyen, öldükten sonra varlığın devam ettiğini kabul eden ve insanın iradi eylemleriyle hareket ettiğini savunan dinî sistemler ise nihai kurtuluş için yeterli görülmeseler de saygıdeğer bulunur.

Cemil Kutlutürk

Kaynakça

Arslan, Hammet. “Hint Dinlerinde Bir Arınma ve Aydınlanma Yolu Olarak Yoga.” (Basılmamış Doktora Tezi), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Aydın, Fuat. “Buda’nın Diğer Dinlere Bakışı.” Divan İlmî Araştırmalar 16 ():

Barth, Auguste. The Religions of India. Çev. James Wood. Varanasi: The Chowkhamba Sanskrit Series Office,

Karataş, Hüsamettin. “Nichiren Budizmi.” (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara: AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Kaya, Korhan. Budistlerin Kutsal Kitapları. Ankara: İmge Kitabevi,

King, Richard. Indian Philosophy: An Introduction to Hindu and Buddhist Thought. Edinburg: Edinburg University Press,

Prasad, Sinha Harender. Bharatiya Darşan ki Ruprekha. Delhi: Motilal Banarsidass,

Sangharakshita. A Survey of Buddhism: Its Doctrines and Methods Through the Ages. Windhorse Publications,

The Dhammapada and Suttanipata. Çev. M. Müller ve V. Fausböll. SBE Delhi: Motilal Banarsidass Publishers,

The Inscriptions of Asoka. Yay. Haz. D. R. Bhandarkar ve S. Majumdar. Calcutta: University of Calcutta,

The Sutta Nipada, Çev. V. Fausböll. Part II, Sacred Books of the East (SBE) Yay. Haz. Max Müller. Delhi: Motilal Banarasidass Publishers,

Yitik, Ali İhsan. Doğu Dinleri. İstanbul: İSAM Yayınları,

Budizm'in Kutsal Kitabı'nın ne olduğunu biliyor musunuz?Eğer bilmiyorsanız, burada size tüm Budistlerin en kutsal kitabı olan ve oldukça köklü bir geçmişi olan Buddhavacana veya Pali Canon hakkında her şeyi anlatacağız. uzun yıllardır önem arz etmektedir.

Budizm'in Kutsal Kitabı

Budistlerin veya Buddhavacana'nın kutsal kitabı, önce Buda'nın takipçisi olan rahipler aracılığıyla sözlü olarak iletilmeye başlandı, daha sonra öğretileri Hindistan'ın çeşitli lehçelerinde oluşturulup yorumlanmaya başlandı, aynı şekilde diğer dillere çevrildiler. Budizm yayılıyor.

Kitabın görülmesini istedikleri yol, yalnızca Buddha tarafından konuşulduğuna inanılan Dharma da dahil olmak üzere, yazıları tasarlanmaya başlandığı andan itibaren belirlendi. Bu yazıların içinde, Buddha ve onun pek çok öğrencisi tarafından verilen konuşmaların parçası olan Mahāsāṃghika ve Mūlasarvāstivāda gibi ona entegre edilmiş diğer kitapları bulabilirsiniz.

Bu konuşmaların bir parçası olan, Vinaya ile çelişen ve Dharma ile ilgili bütüncül bir şekilde görülmesi gereken sutralar da vardır, hepsi Buddhavacana'yı oluşturur, bunlar Buddha'nın verdiği tüm öğretiler olarak bilinir. Samgha'sına veya takipçilerine.

Şimdi, sözde Theravada Budizmi'nde, Pali Kanonu adı verilen Buddhavacana'nın bir derlemesi yapılır ve bunun bazı bölümlerinin ve Agamaların içeriğinde doğrulanabilecek gerçek dersler olabileceğine inanılır, Bunlar Buda'nın kendisine aittir. Doğu Asya'da bulunan Budizm için Buddhavacana, en popüler versiyonu Taishō Tripiṭaka olan bir Çin Budizminde toplanır.

Çinliler için, Budist sutralardan bahsetme yeteneğine sahip beş yaratık vardır: Buda, Buda'nın sadık bir takipçisi, bir Deva, bir Rsi veya bunlardan birinin bir difüzyonu. Ancak hepsi, hakiki Dharma'nın Buda'dan geldiğini özetler. Tibet Budizmi için Buddhavacana, Vajrayana, sutralar ve vinaya'yı içermenin yanı sıra tantraları da içeren Kangyur'un yazılarında toplanabilir.

Gautama Buddha ve Budizm

Budizm, Tanrı'nın olmadığı, yani evrensel bir Yaratıcı'nın varlığını inkar ettiği ve dharmik aile ile Brahmanizm ve Vedizm'den bir ilişki kurduğu felsefi ve manevi bir türe inanmanın bir yoludur. yıllarında yaşayan soylulardan genç bir Hintli olan Siddharta Gautama'dır ve lüks dolu bir hayat yaşadıktan sonra, dış dünyayla bir ilişki kurmak için her şeyi terk etmeye ve terk etmeye karar verir.

Basit karakterli bir adamdı, ahlaki ve manevi mükemmelliği bulmak için çileci olur. O, kemer sıkma yoluyla aydınlanmayı aradı ve yaşamı boyunca Nasıralı İsa doğmadan önce ruhsal vahiylere sahipti.

Zaten Gautama Buddha'ya dönüşmüş, hiçbir zaman ilahi bir varlık veya peygamber olarak görülmek istemedi, ancak özünü değiştirmek için büyük işler yapan bir adam olarak ve bunlar aracılığıyla bir insan olarak sınırlarının üstesinden gelmeyi başardı. yeni bir varlık, aydınlatılmış bir halde.

Buda öğrettiklerinden herhangi bir yazı bırakmadı, çünkü Hindistan'da gelenek olduğu gibi her şey sözlü olarak yapıldı, bu yüzden hiçbiri onun tarafından yazılmadı, ancak birçok geleneğin öğretilmesinin yapıldığı tüm yazılar kutsal kabul edilmeye başlandı. ve Buda'nın öğretileri. Budizm'in en eski yazıları MÖ XNUMX. yüzyıla kadar uzanır.

Aynı şekilde, Budist yazılarının bu yazarlarından hiçbiri bilinmemektedir, çünkü hepsi anonimdir, Batı'nın kutsal kitaplarında bulunabileceklerden farklı olarak. Anonimliğin en çok tavsiye edildiği yerlerde bir maneviyat ve dindarlık havası hakimdir. Kimin, hangi yılda yazdığını bilmenin mümkün olduğu yerlerde, eleştirel veya tarihsel analizler de bulunamaz.

Buda öldüğünde, bıraktığı tüm öğretiler Sangha'nın takipçilerinin anısına kaydedilmiş olanlardı ve bunların bir nesilden diğerine aktarılması, Hindistan'ın çeşitli manastırlarında yapılan sözlü tekrar ve ezberden yapıldı. bu nedenle Canon aracılığıyla gruplandırıldılar.

Açık olan şu ki, bu Kanun veya kutsal kitap sadece Buda'dan toplanan öğretilere sahip değil, aynı zamanda yüzyıllar boyunca ona yeni hikayeler veya efsaneler eklendi, gelişen ve bir yaşam pratiği ve yeni manastır yaşamının kurallarını kuran doktrinler. .

Bu nedenle, en hızlı genişleme Hindistan'ın güneyine ve İsa'nın doğumundan yıl önce geldiği Seylan'a yapıldı ve bu bölgeye Buda'nın tüm öğretilerinin en büyük ve en eksiksiz koleksiyonunu verdi. Tüm bu daha büyük ve daha eksiksiz koleksiyonlardan Pali Canon ve Sanskritçe Canon'un keyfini çıkarabiliriz. Elbette yıllar içinde bu kitaplar dünyaya yayıldı ve şimdiden İngilizce, İspanyolca, Fransızca ve Almanca dillerine tercümeleri yapıldı.

Budizm'in Kutsal Kitabı ne hakkındadır?

Budistlerin kutsal kitabı veya Buddhavacana, Buddha'nın tüm takipçilerine verdiği öğretileri içeren farklı lehçelerde ve içeriklerde birkaç dini yazıdır.

metinsel gelenekler

Geleneğe göre, Prakrits olarak bilinen Hint-Aryan lehçelerinde bulunan Budizm'in ilk metinleri sözlü olarak aktarıldı, aralarında Gāndhārī, erken Magadhan ve Pali lehçeleri vardı, ikincisi hafıza yardımcıları aracılığıyla bunların tekrarını veya okunmasını kullandı. Ve topraklara yayıldığında Çince ve Tibetçe gibi başka diller veya lehçeler ortaya çıktı.

Sri Lanka, Pali kanununu ve onun ilk Theravadan Pali baskısını destekleyen ilk ülkeydi. Sri Lanka'nın Pali kongresinde, Tibet, Çin, Kore lehçeleri ve diğer birçok dilde yazılmış Abhidhamma gibi diğer incelemelere ek olarak, bunların basımı için başyazılar oluşturuyorum. Doğu Asya bölgeleri.

Bu Pali Canon'dan Buddhaghosa'nın Theravada ve Mahavamsa derslerinin özetlendiği Visuddhimagga ile yetkilendirilmemiş olanlar. Budistlere en yakın olarak bilinen nüshalar Pakistan'ın kuzeyinde, İslamabad'a çok yakın olan Gandhara'da bulunmuş, XNUMX. yüzyıla tarihlendirilmiş ve Gandharan Budizminin geleneklerinin nasıl olduğunu ortaya koymuşlardır. Hint ve Doğu Asya Budizminin bir versiyonu.

Kuşanlar Hindistan'da iktidara geldiğinde, Budizm'in yazılarını kaydetmek için Sanskritçe yazı kullanılmaya başlandı. Bu yazı, Hindistan'da Budizm gerileyene kadar Hindistan'da en önemli ve baskın olan yazıdır. Daha Hıristiyanlık çağında, Mahayana Sutraları olarak bilinen Bodhisattva'nın düşünce tarzıyla ilgili her şey hakkında başka şekillerde yazmaya başladılar.

Bunlar Sanskritçe yazılmaya başlandı ve oradan Kangyur ve Taisho Tripitaka isimleriyle bilinen Tibet ve Çin Budizminin bugün edebi eserler olarak kabul edilen kutsal törenleri geldi. Mahayanistler için, sutralar, Naga dedikleri gökyüzünün yaratıkları aracılığıyla aktarımı gizemli olan Buda'nın orijinal bir ifadesidir. Diğerleri farklı budalar veya bodhisattvalar tarafından aktarıldı. Sanskritçe, Çince veya Tibetçe'de 60'tan fazla Mahayana sutrası bulunur.

Mahayana gelenekleri, sutraları okumak, onları korumak ve aynı zamanda geliştirmek için bir tür inceleme olan Shastralar olarak adlandırılan eserlerdir, bunlar Nagarjuna, Vasubandhu ve Dharmakirti'nin rasyonel Budistleri tarafından detaylandırılmıştır, ancak bunlar aynı zamanda Sanskritçe yazılmıştır.

XNUMX. yüzyılın sonunda, çeşitli yoga törenlerinin ve yöntemlerinin, mandalaların, mudraların ve Ateşin kefaretlerinin kullanıldığı Tantralar adı verilen başka bir Budist mesajı ortaya çıktı. Tantralar, Tibet'te bulunan Vajrayana Budizmine girebilmek için bir tür mesajdır.

Garbhavakranti Sutra, Budizm'in en eski okullarından birinde Ratnakuta olarak Vinaya Pitaka'ya katılır. Mahayana yazılarının birçoğunun bir Tantra formu vardır, özellikle Bilgeliğin Mükemmelliği'nde bulunanlar.

Budist yazılarından bazıları, kendi içlerinde yeni bir grup oluşturacak bir gelişmeye ulaşmayı başarmış ve vaipulya veya geniş sutralar olarak bilinir, bunların arasında, içinde birkaç sutra bulunan tek bir Sutra olan Çiçek Çelenk Sutrası vardır. onlar Gandavyuha Sutra'dır.

Tibet Budizminde, Tantra uzmanlarınca yaratıldığı kabul edilen yazılar oluşturan gter-mama veya terma adı verilen ve tantra bilen baş ustalar tarafından farklı biçimler yoluyla yerleştirilmiş kodlar biçimindeki benzersiz kitaplar vardır.

Bu Hamamlar, genellikle mağaralarda elde edilen bu yazıları elde etmede uzman olan gTer-stons veya tertöns tarafından yerleştirilmiştir, aralarında bir çiftin bir psişe tertonda bulunan zihinsel banyolar olduğu söylenen bir tanesi bulunmuştur. . Nyingma okulunda ve Bön Konvansiyonunda bu yazıların çoğu vardır.

Padmasambhava'nın bir kompozisyonu olduğuna inanılan bu en iyi bilinen terim kitaplarından biri Tibet Ölüler Kitabı veya Bardo Thodol'dur.

Erken Budist Okullarının Metinleri

Budizm'in ilk okulları, Theravadin okuluna ait üçlü kutu olarak tercüme edilen Tripitaka olarak bilinen Orta Hint-Aryan lehçesinin korunabilmesi için bir araya getirilen birçok yazıya sahiptir. Bu Tripitakaların çeşitli alternatif tip uyarlamaları, Sarvastivada ve Dharmaguptaka'ya karşılık gelen mesajlarla dolu Agamaları birleştirmeyi başardıkları ilk okullarda yapılmıştır.

Bazı Çin Budist kurallarına göre, Pali kanonunun kendisi gibi oldukça temel olan çok sayıda ilk sutra bulabiliriz, ayrıntılarında çok benzerler, ancak her birinin sahip olduğu doktrin açısından değiller. Dharmaguptaka'da bulduğumuz bazı standartlar Gandharan Budist metinlerinde de bulunur ve ayrıca Vinaya Pitaka metinlerinden bazılarını Çince veya Mahayana kanonunda da bulabiliriz.

Vinaya

Bu, çileci düzenin bölümleriyle ilgilenen eski bir kutsal kitaptır, emir ve kontrol anlamına gelen dharma (Dhamma-Vinaya) ile birlikte gider.

Bu kutsal metinde dini normları, bunların nasıl iyi şartlarda bir araya gelebileceklerini, nasıl oluşturulduklarını ve birbirleriyle nasıl bağlantılı olduklarını ele alan birçok yazı bulunmaktadır. Aynı zamanda, resmi ve geleneksel yazımda çeşitli doktriner belgeler, birçok anekdot hikayesi ve Jatakas veya doğum hikayeleri bileşenleri olarak adlandırılan bileşenleri içerir.

Pratimoksha, Vinaya ile en çok bağlantılı olan ve en çok kullanılan içeriktir, altı bitirme vinayası bulunabilir:

• Pali dilinde yazılmış Theravada
• Sanskritçe olan ve Tibet yorumunda bozulmadan kalan Mula-Sarvastivada.
• Aslen Hint lehçelerinde olan Mahasanghika, Sarvastivada, Mahishasika ve Dharmagupta, ancak yalnızca Çince yorumu bilinmektedir.

Aynı şekilde vinayalar farklı lehçelerde bulunduğundan bölümler bulunabilir.

sutralar

Sanskritçe'de Pali Sutta olarak adlandırılan sutralar, Buda'ya ve onun en yakın öğrencilerinden bazılarına atfedilen birçok konuşma veya sohbetin kapsamlı bir özetidir.

Onlarla ilgili ilginç olan şey, Buddha'dan olmayanların hepsinin Buddhavacana'da veya Buddha'nın sözde ifadesinde bulunmasıdır, başlangıçtaki konuşmaları, aktarılma üslubuna göre çözülmüştür, ilk başta 9 vardı ama daha sonra 12'ye geldiler. Bu Sanskritçe formlar:

• Sutra: Buda'nın açıklayıcı veya açıklayıcı konuşmalarıdır.
• Geya: Bölüm konuşması adı verilen karma bir anlatımdır, Samyutta Nikaya'ya karşılık gelen Sagathavagga ile ilgilidir.
• Vyakarana: Bunlar açıklamalar veya testler ve organize soru ve cevaplarla gelen görüşmelere atıfta bulunuyor.
• Gatha: bölümlerdir.
• Udana: heyecan verici konuşmalardır.
• Ityukta: Cümlelerine "Bhagavan böyle diyor" ile başlayanlarla.
• Jataka: Onlar geçmiş bir yaşamdan bahsedenlerdir.
• Abhutadharma: Yansımalar ve açıklaması olmayan şeylerle ilgilenir.
• Vaipulya: Bunlar daha geniş sohbetlerdir ve bazıları mutluluk veren konuları ele alır.
• Nidana: Doğum yerinin koşullarıyla ilgili dersler dahildir.
• Avadana: Macera hikayeleri hakkındadır.
• Upadesha: yönergelerle ilgilenir.

Bunlardan ilk dokuzu kalıcı Agamas'ta kaydedildi, son üçü daha sonra eklendi. Theravada için bunlar kutsal metinlerde düzenlenmiş yazılardır.

Abhidharma

Pali dilinde Abhidharma, daha fazla dharma anlamına gelir ve bu, harikaların araştırmalarına dayanır. Başlangıçta farklı derslerdeki düzenlemelerle yapıldığına ve harikaların incelenmesine ve bunların birbirleriyle nasıl bağlantılı olduklarına dayandığına inanılmaktadır. Theravada Abhidhamma'da Pali Canon'da bulunur, ancak diğer Theravada dini toplulukları için bu yazılar dikkat çekici değildir.

Theravadin Abhidhamma en iyi bakılan ve en iyi bilinenlerden biri olmasına rağmen, 18'lerin 80 Budizm okulundan bazılarında, okunabilecek çok sayıda edebi materyal içeren kendi benzersiz Abhidharma birikimine sahipti. Tüm okullar bunu onaylanmış olarak tanımasa da, birçok kişi Sautrantika'nın Vinaya grubu ve sutralarla birlikte durma noktasına geldiğine inanıyor.

diğer yazılar

Diğer yazıların yanı sıra Milinda'nın Soruları olarak tercüme edilen Milinda pañha'dır, Nagasena ile Hint-Yunan Kralı Menander arasında bir değiş tokuş olduğu tespit edilmiştir, bu çalışma öğretilerin bir özetini ve dahil edilmeye gelen daha birçok konuyu içermektedir. kanon. pali.

Nettipakarana ve Petakopadesa diğer yetkili Budist yazıları olarak da bulunur. Aynı şekilde, Sarvastivada okulunun tefekkürinin proto-mahayana'nın yansımalarıyla görüldüğü yansımaların Budist yazıları olan Dhyana sutraları gibi, bu yazılar Keşmir'deki Budist yoga yazarları tarafından el yapımıdır ve Çin Budizminin bir parçası olduğuna inanılmaktadır. .

Theravada Geleneğinin Metinleri

Pali'de bulunan yazılar, birçok şerhten oluşan bir yazıya sahiptir, ancak çok fazla tercüme edilememiştir, bunlar Sri Lanka'dan araştırmacılara atfedilir ve aralarında şunların yazıları vardır:

• Buddhaghosa, Mesih'ten sonra XNUMX. yüzyıldan kalmadır, bu daha çok "Arınma Yolu" olarak bilinen Visuddhimagga'nın yaratıcısıydı, Sri Lanka'nın Mahavihara geleneklerinin, Vimuttimagga ve Abhidhammattha-sangana'nın belirtildiği bir kongre ve çalışma kılavuzudur. XNUMX. veya XNUMX. yüzyıldan kalma ve Abhidhamma'nın bir özetini ortaya koymaktadır.
• dhammapala

Buddhaghosa, çalışmalarını bugün mevcut olmayan Sinhalese lehçesindeki Budist başyazılarına dayanarak yaptı. Sri Lanka yöresel yazılarında, XNUMX. yüzyılda Kral Mukhadeva olarak Bodhisattva'nın hikayesini anlatan Muvadevavata ve Bodhisattva'nın bir tavşan şeklinde doğum hikayesini anlatan Sasadavata gibi Budizm'in birçok eseri bulunur. XNUMX. yüzyıl XII yüzyıl.

Ayrıca Dhampiyatuva gätapadaya veya Kutsal Öğreti Üzerine Yorum adlı sergi çalışması da var.

Pali Edebiyat Konvansiyonu, Pali'nin gelişmeye devam ettiği Biormania ve Tayland'a ulaştı, bu yazı avangard dönemden kalma. Güneydoğu Asya'da kullanılan Tantrik Theravada'nın yazıları da var, kongre XNUMX. yüzyılda Rama IV'ün gelişmesinden önce Kamboçya'da da gelişti.

Burma'daki Budist yazıları, 'lerden başlayarak, Pyui'o Kui khan pyui' ayeti de dahil olmak üzere Jatakas olarak bilinen Budizm'in Pali eserlerinin uzun ve süslü yorumlarını içeren birçok güzel yapı üretti. Daha çok nissayas olarak bilinen Burma konuşmaları Pali öğretimi için kullanılmaya başlandı.

Bu nedenle yüzyıl, dini hatıralara, yasal yazılara ve tefekkür yazılarına yol açan bu yazının büyük bir gelişimini gördü. Ve Tayland'da, Tayland'daki tüm Budizm evreninin büyük kozmolojik ve yaratıcı vizyonunu görebileceğiniz, Phya Lithai'ye atfedilen XNUMX'te yazılan Kral Ruang'a göre Üç Dünya yazısı var.

Mahayana metinleri

Bunlar prajña veya kurnazlık ve anlayış anlaşmaları olarak bilinir. Kurnazlık, gerçekliğin gerçekten görülen şey olarak düşünülme şeklidir.

Felsefi yansımaları yoktur, daha ziyade dünyanın asıl fikrinin ne olduğuna işaret eder, her şeyde bir yöntem kurar, şeyleri gördüğünde ikiye bölünmüş olarak kendini inkar eder, yani onların var olmadığını söylerler, aynı zamanda var olmadıklarını, ancak temel sürekli doğanın bir boşluğunda olduklarını.

Saddharma-Pundarika

Yüce Dharma'nın Lotus Sutrası, Beyaz Lotus Sutrası veya Beyaz Lotus Sutrası, üç şekilde bilinen ancak her şeyin tek bir amacı veya hedefi olan bir yazıdır. Dersleri, sınırları kısıtlı olan varlıklara yardım edebilmek için gerekli araçları elde etmeyi içerir. Öne çıkıyor çünkü daha önce birkaç ölüm yaşamış olan Buddha Prabhutaratna ortaya çıkıyor, yani geçmiş yaşamları.

Bir Buda'nın parinirvana'sından sonra sınırsız olmadığını, kişinin geçmiş yaşamlarda sahip oldukları veya elde ettikleri karşısında yaşama umudunun anlaşılmadığını tespit eder, böylece sonraki herhangi bir Triyaka öğretisinin öncülünü çerçeveler. Çin'de Tien tai, Japon Tendai okulu ve Japonya'da Nichiren okulları.

Sutra metinleri

Sutra metinlerinden, sınıflandırmalarında dikkate değer olan üç tanesi bulunabilir:

• Sonsuz Yaşam Sutrası veya Büyük Saf Toprak Sutrası
• Amitabha Sutra veya Küçük Saf Toprak Sutra
• Tefekkür Sutrası veya Görselleştirme Sutrası

Onlarda her şeyin nasıl başladığı ve Buddha Amitabha'nın yaşadığı Batı Saf Topraklarının doğası olarak, orada Amitabha'nın bir bodhisattva olarak 48 vaadinin sıralandığı ve tüm yaratıklar için saf toprak fabrikasının yapıldığı yer belirlenir. onların içinde Dharma üzerine denemeler yapabilecekleri, sorunları ya da dikkatleri dağılmış olacakları.

Sutraların kendileri, yaratıkların saf kurşunla ve uygulamalarla uyandırılabileceğini ifade eder, Amithaba'ya bir yetişkin olarak atıfta bulunur, burada mükemmelliklerini vurgular ve sürekli adını söylerler. Bu Saf Toprak sutraları, Amithaba'nın vaadine güvenmenin tasarruf yoğunluğuna odaklanarak Budizm'in ifadeleri haline geldi.

Pali Kanonu

Pali Ti, üç ve pitaka sepetleri veya sepet anlamına gelen Tipitaka veya Tripitaka olarak bilinen, doktrinler gövdesinin ve Theravada Budizminin temellerinin elde edildiği Pali dilinde Budizm'in bir grup eski kitabı veya metnidir. Bu Pali kanonu, kuru palmiye yapraklarına yazıldıkları ve üç farklı sepette saklandıkları için Tripitaka veya "Üç Sepet" olarak bilinir.

yıldan fazla bir süredir sözlü bir gelenek olduktan sonra, transkripsiyonu, İsa'dan önceki yıldı. Bu Pali kanunu, tüm Theravada Budist doktrinlerinin bir seçkisinden oluşur:

vinaya pitaka: Manastır Disiplini sepeti olarak adlandırılan bu, Sangha manastırlarında yaşam desteğinin kurulduğu Pali kanonunun ilk bölümüdür, bunlarda olması gerektiği gibi keşişlerin veya Bhikkhus ve rahibelerin veya Bhikkunis'in yaşamını düzenleyen normlar vardır. Manastırda birlikte yaşamaları ve sadece manastırdaki üyeleri arasında değil, aynı zamanda meslekten olmayanlarla da uyum içinde olmaları gereken görgü veya eğitim kuralları nelerdir?

Vinaya-pitakano yalnızca kurallardır, ancak her birinin ortaya çıkmasına neden olan hikayeleri de içerir ve Buddha'nın Sangha'da uyumu sürdürmek için Sangha'da ortaya çıkan sorunlara nasıl çözüm aradığının ayrıntılarını verir. ve çeşitlendiriyor. Bu eser altı ciltten oluşmaktadır.

sutta-pitaka: veya Söylem Sepeti olarak adlandırılan bu, Buda'nın kendisinden veya en yakın öğrencilerinden olduğuna inanılan bir konuşma ve vaaz koleksiyonudur, başka bir deyişle, içinde Buda'nın tüm öğretileri vardır, en uzun suttalardır 5 cilt veya Nikayas içeren.

Başlıcaları olan bu ikisinden sonra şunlar gelir:

• Digha Nikaya: Buda'nın üç ciltlik 34 uzun konuşmasını içerir.
• Majjhima Nikaya: orta söylem içerir.
• Samyutta Nikaya: Bu, bölümden veya sanyuttadan oluşan konulara göre gruplandırılmış 56 ilgili söylemin bir koleksiyonudur.
• Anguttara Nikaya: Artan Sırada Tek Konulu Konuşmanız var.

Khuddaka Nikaya: Çeşitli konulara sahip 15 cilt halinde gruplandırılmış, manzum olarak yazılmış ve en eski ve en yeni Pali materyallerini içeren 20 Küçük Metin içerir. Bu şunlardan oluşur:

• Khuddaka-patha: Okunacak kısa "Kısa Dersler".
• Dhammapada: etik ayetten oluşan "Dhamma Üzerine Ayetler", Batı dillerine en çok çevrildikleri için çok popülerdir.
• Udana: İlham Ayetlerine dayanan 80 kısa sutta vardır.
• İtivuttaka: “ve söylendiği gibi” ile başlayan kısa suttalardır.
• Sutta-nipata: Şiir biçiminde 71 suttanın bulunduğu "Söylemler Kümesi" olarak adlandırılır.
• Vimana-vatthu: ya da ilahi doğumlarla ilgili "Konaklar Hakkında Hikayeler".
• Peta-vatthu: "Ölülerin Öyküleri" veya ruhların yeniden doğuşu üzerine inceleme.
• Thera-gatta: ya da içindeki "Kadimlerin Ayetleri", ilk keşişlerin aydınlanmayı nasıl başardıklarıyla ilgilidir.
• Theri-gatta: Önceki kitapla aynı ama bu, ilk rahibelerin aydınlanmayı nasıl başardıklarını anlatıyor.
• Jataka: Ahlak üzerine incelemeler yapmak için Buda'nın doğumlarına veya geçmiş yaşamlarına dair hikaye içerir. Bu bölüm, Hindistan'dan birçok efsanenin dahil edildiğine inanılan ve bugün vaazlarda kullanıldığı Pali Canon'da oldukça geç.
• Nidessa: Sutta-nipata'nın bölümlerinden birine yorum.
• Patisambhida-magga: veya doktrinin Abhidhamma analizi.
• Apadana: Thera-gatta ve Theri-gatta kitaplarında bulunan keşişlerin ve rahibelerin geçmiş yaşam hikayeleri.
• Buddhavamsa: Geçmiş 24 Buda'nın hikayesinin anlatıldığı Budaların Chronicle'ı olarak da adlandırılır.
• Cariya-pitaka: Gotama'nın önceki yaşamlarındaki davranışlarının tartışıldığı ve bir Boghisatta olmak için mükemmellikleri biriktirmeyi başardığı "Davranış Sepeti" olarak adlandırılır.

Abhidhamma-pitaka: o Ek Öğretiler Sepeti” ilk iki sepette yer alan öğretilerin ilkelerini ele alan metinlerin bulunduğu, burada zihnin doğasını araştıran bir sistem aracılığıyla daha yeniden organize edilmiş ve daha iyi bir yapıda bulunabilirler. ve madde, 7 ciltlik bir baskıda gruplandırılmış 7 eski metne sahiptir.

Hint efsanelerine göre Gautama Buddha, Yüce Dhamma veya Abhidhamma olarak adlandırdığı felsefenin doğası hakkında, ilk tanrılar ve onun öğrencisi ve ilk takipçisi, Sakyamuni Buddha veya Buddha'nın on takipçisinden biri olan Sariputra hakkında vaaz verdi. Sari Putra, Sari'nin oğlu anlamına gelir, bu ölümlü insanlara Dharma'nın ne olduğunu söyleyen, anlamaları için bir inisiyasyona sahip olabilmeleri için onlara teolojik ve felsefi incelemeler getiren kişiydi.

Bu eserde bolca felsefe, psikoloji ve etik vardır. Psikoloji, Batı'da bildiğimiz değil, sürekli değişime uğrayan bir maddi ve zihinsel öğeler yığını olarak görülen ruhla ilgili olandır.

Sanskritçe Kanon

Bu, Budizm'in o dilde yazılmış ve kuzey Hindistan'da ortaya çıkan bir özetine verilen addıseafoodplus.infoşlangıçta Trpitaka'ya benzer bir bölümü vardı, ancak daha sonra dokuz bölüme veya Dharma'ya bölündü ve bu da Tanrı'nın Kitabı olarak bilinir. Kanunlar, bu kanonik ve kanonik olmayan kitaplarda, Pali kanonunda olduğu gibi elde edilir, ancak dinde büyük yetkileri vardır.

Bunlar arasında Bilgeliğin Mükemmelliği, Buda'nın Harika Yaşamı, İyi Yasanın Lotus'u, Buda olmayanlar için dünyanın anlaşılmazlığı, On Ülkenin Efendisi, Mistik Konsantrasyon Üzerine İnceleme, Vaaz Verme'yi bulabiliriz. Lanka, Buda Doğası ve Yükselen Efsaneler Üzerine Çalışma.

Kanonik olmayan eserler arasında Nirvana, Hayatın Hiçliği, Evrenin Oluşumu veya kendisinden doğan ilkel Buda, Bireysel Kategorilerin Analizi, Hırsız Anguli'nin Dönüşümü, Merhamet Nilüferi, risaleler üzerine Tefsirler yer almaktadır. Ahlak ve metafizik, Budaların Mucizevi Güçleri, Bodhisattva Manjushri'den Dönüşümler, Meditasyona ulaşmak için Budaların, Büyük Davulun ve doğaüstü Güçlerin bilgisine giriş.

Kanonik olmayanlar şunlardır: Sadaka Sözü, Efsanelerle Dolu, Buda'nın Hayatından Vakalar, Pali Canon ve Pali Canon'un Udana'sı.

Çin ve Tibet Koleksiyonları

Bu kanunların orijinal yorumları vardır ve zamanla Çince ve Tibetçe olarak korunmuş olan Pali veya Sanskrit dilinde olduklarından büyük değer taşırlar. Taisho Issaikyo'nun adı ve ilk izlenimi çağımızın yılına ait. Tibet kanonunun Kanjur ve Tanjur bölümleri vardır.

Bildiğinizi veya okuduğunuzu önerebileceğimiz diğer bağlantılar şunlardır:

Budizm, bir inanç olarak doğmadı ama bir inanç haline geldi ve mezhepler hatta kutsal kitaplar oluştu.. Nasıl oldu?

“Budizm nedir” adı makalemizin ikinci ve son kısmını Budizm’in kutsal kitapları ve mezhepleri konusu ile yapacağız. Bu yazıda, artık bir kabile inancı olmayan Budizm’in inanç meselelerine değineceğiz.. 

Budizm Nasıl Bu Kadar Yayıldı?

Dünyanın yüzde yedisi, yani yaklaşık milyon kişi Budist inanç çerçevesinde hayatına devam ediyor. Peki, sadece Buda lakaplı bir kişinin yaşam ve aydınlanma felsefesi nasıl olur da bu kadar insan tarafından benimsenir? Diğer dinlere baktığımıza, mesela Hristiyanlık ya da Müslümanlık gibi, bu dinler mutlaka bir devlet dini olmuş ve hatta bu dinler uğruna kanlı ve acımasız savaşlar yapılmıştır. Peki, kurban kesilmesini bile hoş karşılamayan Budizm bir devlet dini olabilmiş midir?

Evet, Budizm bir dönem devlet dini olmuştur. Buda’nın ölümünden sonra, onun doktrinini izleyen kitle, parçalanma aşamasına gelmiştir. Buda’nın ölümünden sonra Hint imparatorluğuna ait olan topraklarda bir asır arayla iki konsil toplandı. İlk konsilde amaç, Buda’nın öğretilerini hatırlamakken ikinci konsilin amacı Buda’nın düşüncelerine bağlı kalması gereken rahiplerin Buda öğretileri konusunda fikir ayrılıklarına düşmesiydi. Tabii, ikinci konsile kadar Buda’nın ölümünün üzerinden 2 asra yakın geçmiş, Hristiyanlık ve İslamiyet misyonerlik hareketlerine başlamıştı. Böyle çok dinli bir ortamda Buda’nın fikirleri farklı şekillerde yorumlanıyordu. Üçüncü konsil, MÖ seafoodplus.info’da o zamanın Hint imparatoru Aşoka sayesinde toplandı. İlk konsilde , ikinci konsilde rahip toplanmışken, kendisi de Budist olan Aşoka’nın çağrısıyla keşiş bu konsile iştirak etti. Bu konsilde en eski Budist inanışlardan olan Sthavira görüşü kabul edildi. Artık Budizm, tutarlı bir şekilde ilerlemeye hazırdı. Öyle de oldu. O zamanın dört büyük imparatorluğuna Budizm, Magadha (Aşoka’nın hüküm bölgesinin başkenti) kentinden tüm Hindistan’a yayılmaya başladı.

Aşoka’nın bu derleyici tavrı, Budist inanışın tek bir çatıda toplanması ve bu çatının da Hindistan’ın en büyük imparatorluğu olması, Budizm’e yayılma şansı verdi. Budizm, artık bir devlet dini haline gelmişti.

Budizm, tıpkı Hristiyanlık gibi yayılma ve inancı büyütme isteğine sahipti. Devlet dini olması ve artık inançlarının tam olarak belirlenmesinin ardından bu çalışmalara başladı. Önce, Hindistan içinde misyonerlik faaliyetlerini sürdürdü. Ardından Hindistan çevresine, özel görevli rahip ve keşişler, Budizm’i anlatmak ve daha fazla taraftar toplamak adına, dağıldılar. Bu çabanın ilk meyvesi Seylan bölgesinin Budizm’e kazandırılması oldu. Daha sonra Gandhara, Keşmir, Mysore bölgelerine ve hatta Suriye ve Mısır gibi Ön Asya ve Kuzey Afrika'ya misyonerlik amacıyla rahipler gönderildi. O zamanlar, Türkistan bölgesi olarak anılan Orta Asya bölgesinde Türkler, o zamanın bilinen en büyük boyu olan Uygurlar, yaşamaktaydı. Uygurlar, Budizm’i benimsemişti. Uygurların Budizm’i seçmesini sağlayan rahiplerin Aşoka tarafından gönderildiği varsayılmaktadır.

Dinlerin mezheplere ayrılması kaçınılmazdır..

Büyük dinler ya dinin kaynağa yabancılaşması ya da çağın ve yaşam şartlarının değişmesi gibi nedenlerle kendi içinde inançlarını farklı şekilde yorumlamışlardır. Bu yorumlar bazen devletlerin politikalarına alet olsa da bazen de dinlerin son bir tutunma ihtiyacıdır. Ne yazık ki mezhepler, tarih boyunca, birçok dinin sonunu getirmiştir. Budizm, mezheplere bölünmek zorunda kalmış ve bu bölünme nedenleri de maalesef yukarıda yazılan tüm nedenleri içermektedir.

Budizm, Aşoka’nın imparatorluğu sayesinde yükselişe geçmişti; yine imparatorluk nedeniyle parçalanmaya başlar. Aşoka’nın hükümdarlığından sonra, imparatorluk, yavaş yavaş küçük parçalara ayrılmaya başlar. Budizm de bu parçalanmadan nasibini alır. Budizm tam 18 mezhebe ayrıldı.

Budizm’de, esas olan mezhep Mahayana mezhebidir. Mahayana kelime anlamıyla büyük araba anlamına gelir. Tahmini olarak MÖ 1. yüzyılda doğduğu tahmin edilen bu mezhep, evrensel bir kurtuluşa inanır. Bu kesim, dünyaya açılmayı ve dünyanın acılarıyla başa çıkması amacındayken daha muhafazakar ve evrensel olmayan bir grup daha bulunmaktadır: Hinayana. Hinayana, küçük araba demektir ve Mahayana mezhebine göre daha dar bir insan kitlesine hitap etmek istemektedir. Hinayana, Mahayana içinde bulunurdu.

Mahayana Mezhebi..

Mahayana, Budist inançta en çok tanınan mezheptir. Bu mezhep, Tanrı’nın varlığını inkar etmez ve insanların acılarının son bulacağına dair umutlar taşır.

Mahayana, Buda’yı kutsal bir mertebede değerlendirir. Onlar için Buda, bu evreni aşan gerçekliklerden birisidir, neredeyse Tanrı ile eş tutulur. Yalnız, onlar için Budalık bir mertebedir ve her bir üye Buda mertebesine ulaşmaya çalışır.

Mezhep, Buda’nın merhametinin ve affediciliğinin dünyaya huzur getireceğine inanır. Bu bakımdan, insan ya da hayvan ayırmaksızın her canlıya merhamet gösterirler.

Dünya, muhteşem bir yerdir Mahayanacılar için ama en yüce gerçeklik olmaktan uzaktır. Dünya, onlar için gerçek değildir.

Hinayana ile birlikte içinde 8 mezhep daha taşıyan Mahayana, evrensel ve her kesime kucak açan bir yapıda olduğu için yayıldığı her yerdeki kültür ve dinden bir şeyler almaya başladı. İskitler( Sakalar, bilinen ilk Türk devletlerinden birisi ve bu devletin Gök Tanrı inancına sahip olduğu varsayılmaktadır), Yüe-ci grup bu etkilenmenin ilk ayağını oluşturdu. Mahayana mezhebi mensupları, Batı Türkistan ve Çin’e kadar yayılmıştı. MÖ II. Yüzyılda akılcı çözümlerle Budist metinlerden yola çıkılarak bir Budist prensip zinciri oluşturuldu. Böylelikle Madhyamika mezhebi ortaya çıktı. Bu mezhep, en akılcı çözümleri bulmak konusunda oldukça başarılıydı. Mahayana, ayrıca Yogacara koluna da sahipti. Yogacara, daha maneviyatçı bir yapıya sahipti. Yalnız Hinayacılar, bu “insan eli değmiş kutsal metinleri” kabul etmiyorlardı, ayrım burada başladı.

Mahayana mezhebinin evrensellik görüşü onun sonunu getirdi. Yayıldıkça başka kültürlerden etkilenmeye başladı. Elbette zayıflamasının ardındaki tek neden bu da değildi; Mahayana birçok mezhebe ayrılmış ve her mezhep de kendi arasında bir “kin” beslemekteydi. Tüm bu nedenlerin üzerine yılında Sind şehrinin Müslümanlar tarafından ele geçirilmesiyle bu bölgedeki Budist inanışı bitmeye yaklaştı. Budist mezheplerden sayılan ve Mahayana mezhebinden doğan birçok Budist inanış, Hinduizm’den etkilenmeye başladı. En sonunda, Budizm’in önemli şehirlerden olan Magadha da Müslümanların eline geçince, Budizm, Hindistan’dan silinmeye başladı.

Hinayana mezhebi..

Bu mezhep, Mahayana mezhebinin tersi olarak daha muhafazakar bir yapıya sahip.. Ayrıca, Tanrının varlığını da reddederler. Peki Tanrı’dan doğan boşluk, nasıl dolduruldu?

Hinayana mezhebi, Sangha yani Budist keşiş teşkilatını hala barındıran ve eski Budist inancı yaşamak isteyen bir mezhepti. Budizm Nedir yazısından da hatırlanacağı gibi Budizm, Buda lakaplı bir gezginin acıdan kurtulma doktrinidir. Bu bakımdan, aslında çok da fazla Tanrı odaklı bir inanç olduğunu söyleyemeyiz. Hinayana mezhebinden, yukarıda sayılan nedenlerden ötürü, Tanrı kavramı yerini öğreti kitabı olan Dharma’ya bırakmıştır. Ama, Dharma Tanrı kavramını içermez..

Hinayana, “arhat” halini, insanın gelip gelebileceği en büyük ve en üstün mertebe olarak görür. Nirvana’ya ulaşmak ve bu nedenle arhat haline gelmek tüm Hinayana mensuplarının isteğidir.

Karma ve yeniden doğuş, Hinayana mezhebinin kabul ettiği bir inanıştır. Bu bakımdan onlar, Tanrısız bir sosyal döngü olduğunu savunur. Ama, Hinayana öğretisi, dinlerin aksine insana yaşamak için bir umut ya da amaç vermez. İyi insan olmayı ya da bu tür ahlakî şeyleri öğütlemez. Nötr bir durumdadır ahlaka karşı. Bu bakımdan pek de yaygın bir inanç değildir. Hala, pek küçük bir grup halinde inançlarına devam eden Hinayana mezhebi, Mahayana ekolünün tüm öğretilerini reddetmiş, saf bir gelenekseldir.

Budizm’in Üç Kutsal Kitabı..

Budist kitap diyebileceğimiz, Buda öğretilerini içeren 3 metin vardır:

1. Sutta Pitaka

2. Vinaya – Pitaka

3. Abhidhamma – Pitaka

Pitaka, kitap anlamına gelir. Sutta Pitaka, fikirler kitabı; Vinaya Pitaka, disiplin, yol, yöntem kitabı; Abhidhamma pitaka ise felsefe kitabı anlamına gelmektedir. Bu kitapları, birer satırla inceleyelim..

1. Sutta Pitaka: Buda’nın kelamlarını ve Buda’nın idealarını, düşüncelerini içerir. Beş koleksiyon halindedir.

2. Vinaya – Pitaka : Bu kitap, manastır yaşamını ve manastırda uyulması gereken kuralları ihtiva eder.

3. Abhidhamma – Pitaka : Buda öğretilerinin felsefeyle ilgili olan kısmıdır. Buda’nın ahlaki görüşlerini içerir.

Bu üç kitabın hepsinin adı, Tripitaka olarak bilinir. Yukarıda belirttiğimiz gibi de her mezhebin kendi yorumu ve Tripitaka’sı bulunur ve genelde mezhepler birbirinin Tripitaka’sını kabul etmezler.

Budizm, kendi içinde bir edebiyata da sahiptir. Bu edebiyat genelde dinî hikayelerdir. Bu bakımdan Buda Edebiyatı vardır ve bu edebiyatın ürünlerine Jataka denir.

Sonuç

Her din ve inanışta mezhepler bulunur ama garip olan Buda’nın Tanrı kavramından hiç söz etmemesine rağmen bu kadar fazla mezhep farkı olmasıdır. Budizm, kendi mezheplerini, insanların Buda’yı farklı yorumlamalarından doğurmuştur. Bazen, çeviri farkları da mezheplerin yorumlanmasına neden olmuştur.

Kaynaklar

seafoodplus.infotra, Philosophy of Religion an Approach to World; World Religions, – , Çevirisi Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dinler Tarihi Anabilim Dalı Ögretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hidayet IŞIK tarafından yapılmıştır.
İslam Ansiklopedisi, Günay Tümer (yıl: , cilt: 6, sayfa: ), BUDİZM maddesi