Kurum Isimlerine Gelen Ekler

Kesme İşareti ( ’ )

1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Kurtuluş Savaşı’nı,Atatürk’üm, Türkiye’mizin, Fatih Sultan Mehmet’e, Muhibbi’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nın, Mehmet Emin Yurdakul’dan, Kâzım Karabekir’i, Yunus Emre’yi, Ziya Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se, Şinasi’yle, Alman’sınız, Kırgız’ım, Karakeçili’nin, Osmanlı Devleti’ndeki, Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın, Samanyolu’nda, Sait Halim Paşa Yalısı’ndan, Resmî Gazete’de, Millî Eğitim Temel Kanunu’na, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği’ni, Eski Çağ’ın, Yükselme Dönemi’nin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’na vb.

“Onun için Batı’da bunlara birer fonksiyon buluyorlar.” (Burhan Felek)

senesi Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. (Atatürk)

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır: Hisar’dan, Boğaz’dan vb.

Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun’un maddesinin c bendi&#; Yukarıda adı geçen Yönetmelik’in 2’nci maddesine göre&#; vb.

Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır: Yunus Emre’nin (?), Yakup Kadri’nin  (Karaosmanoğlu) vb.

Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme işareti ile kullanılır: Avrupa Birliği’ne üye ülkeler&#;

UYARI: Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz: Boğaz Köprümüzün güzelliği, Amik Ovamızın bitki örtüsü, Kuşadamızdaki liman vb.

UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Türkiye Büyük Millet Meclisinin ’nci Birleşiminin 2’nci Oturumunda; Mavi Köşe Bakkaliyesinden vb.

UYARI: Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler, ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçimlerde yazılır.

UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün vb.

UYARI: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Ahmet, Çelik, Halit, Şahap; Bosna-Hersek; Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işaretine rağmen Ahmedi, Halidi, Şahabı; Bosna-Herseği; Kerküğü, Sinobu, Tokadı, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir.

UYARI: Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrıl­maz.

1. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur: Nihat Bey’e, Ayşe Hanım’dan, Mahmut Efendi’ye, Enver Paşa’ya; Türk Dil Kurumu Başkanı’na vb.
2. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur: TBMM’nin, TDK’nin, BM’de, ABD’de, TV’ye vb.
3. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur: ’te, 8’inci madde, 2’nci kat; 7,65’lik, 9,65’lik, ’yle vb.
4. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur: Başvurular 17 Aralık’a kadar sürecektir. Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu’nun veri tabanının genel ağda hizmete sunulduğu gün olan 12 Temmuz Pazartesi’nin TDK için önemi büyüktür.
5. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır:

Bir ok attım karlı dağın ardına

Düştü m’ola sevdiğimin yurduna

İl yanmazken ben yanarım derdine

Engel aramızı açtı n’eyleyim (Karacaoğlan)

“Şems’in gözlerine bir şüphe çöreklendi: “Dostum ne’n var? Her şey yolunda mı?”  (Elif Şafak)

Güzelliğin on par’etmez

Bu bendeki aşk olmasa (Âşık Veysel)

1. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur: a’dan z’ye kadar, Türkçede -lık’la yapılmış sözler.

Türk Dil Kurumu'na meydan okuyan Türk Dil Kuru mu?

Dilbilimci Necmiye Alpay: "TDK Başkanı haklı fakat"

Kadınlardan TDK'ya "müsait" tepkisi

Türk Dil Kurumu (TDK), yeni bir kararı hayata geçirerek kesme işaretinin (apostrof) kullanım alanını sınırlandırıldı. Bu değişiklikle kurum ve kuruluş adlarının ardına gelen takılar kesme işareti (apostrof) ile ayrılmayacak.

TDK'nın değişikliği ile artık kurum ve kuruluş adlarının sonuna gelen kesme işareti kaldırıldı. Bir kurum adı olan "Başbakanlık" ya da "Bakanlar Kurulu" isimlerinden sonra gelen takılar kesme işareti ile ayrılıyordu. Yeni düzenleme bu dil kuralı ortadan kaldırıldı. Yazımda kurum ve kuruluş adlarından sonra gelen tüm ekler birleşik yazılacak.

Özel isimler kapsam dışı

Düzenleme özel isimleri ve kısaltmaları kapsamıyor. Yani şehir adı, insan ismi ya da bir kurum adının kısaltması bu düzenleme dahilinde değil. Özel isimler ve kısaltmalardan sonra gelen takılar kesme işareti ile ayrılmaya devam edecek.

Türk Dil Kurumu'nun (Yeni kullanımıyla: Türk Dil Kurumunun) kesme işareti ile ilgili düzenlemeleri yeni yazım kılavuzlarına basılacak. Ayrıca kurumun internet sayfasında da yer alacak.

    Eski Hali                                Yeni Hali

 Başbakanlık'ta                         Başbakanlıkta 

Bakanlar Kurulu'nda                Bakanlar Kurulunda

Kural: Özel isimlere gelen çoğul ekleri (–ler , -lar) kesme işareti ile ayrılmazlar.

Örnek:

• Aliler dün akşam bize oturmaya geldiler.
• Fatmalar yeni bir eve taşınmışlar.

Kural: Özel isimlere gelen iyelik ekleri, durum ekleri ve hal ekleri kesme işareti ile ayrılırlar.

Örnek:

• Osmanlı Devleti’ndeki, Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın, Samanyolu’nda, Sait Halim Paşa Yalısı’ndan, Millî Eğitim Temel Kanunu’na, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği’ni, Eski Çağ’ın, Yükselme Dönemi’nin, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’na vb.

Özel İsimlere Gelen Ekler Hangi İşaretle Ayrılır?

Özel isimlerden sonra gelen ekleri ayırmada kullanılan noktalama işareti kesme işareti ya da apostrof ( ‘ ) işaretidir. Ancak kesme işaretinin kullanımı ile alakalı dikkat edilmesi gereken bir kural da bulunmaktadır. Kesme işareti her ne kadar özel isimlerden sonra gelen ekleri ayırmada kullanılsa da bu her zaman geçerli değildir. Şimdi gelin bu kurala örnekler üzerinden birlikte göz atalım:

Kural: Özel adlardan türemiş olan kelimelerin almış oldukları çekim ekleri ve kurum, kuruluş isimlerine gelen ekler kesme işareti ile ayrılmazlar.

Örnek:

• 2 ayda İngilizceyi sökmüş.
• İlkokulu Demirtaş Paşa İlköğretim Okulunda okumuştum.
• Fırsat buldukça Çocuk Esirgeme Kurumuna bağış yapmalıyız.