kaynağı değiştir]
Denizli’deki ailelerin en büyük problemlerinden biri, herhâlde çocuklarn ehirde deniz olmadna ikna etmek olsa gerek. Düünsenize Denizli’de domusunuz, ehrinizin adnn Denizli olduunu bilecek yatasnz ve annenize babanza “Beni denize götürün” diye yalvaryorsunuz ama ellerinden bir ey gelmiyor. Çünkü ehrinizde deniz yok! Büyüyünce bu travmay atlatmak kolay olsa gerek ama bu sefer de yeni tantnz birine, deniz olmamasna ramen Denizli’ye neden Denizli denildiini anlatma derdi var. Bülent Ecevit Üniversitesinde görevli Jeoloji ve Paleontoloji Uzman Prof. Dr. Yeim Büyükmeriç’in Denizli’de bulunan bir fosilin, milyon yllar önce var olan ama sonra yerini baka denizlere ve ktalara brakan Tetis Okyanusu’na ait olduunu açklamas Denizlilerin içine bir nebze su serpmi midir bilmem ama Denizli Valilii ehrin adnn kökenine dair u açklamay yapyor:
“Tonuzlu veya Tunuzlu isminin ‘Denizli’ sekline dönümesi XVI. yüzyln ikinci yarsna rastlar. tarihli bir Osmanl kaydnda ‘Dinuzlu’ kullanmna rastlamaktayz. Bu dönemde kente urayan gezginler eserlerinde ‘Denyzely’, ‘Denizley’, ‘Denisli’, ‘Degnisli’, ‘Denizli’ adlarn kullanmlardr. Ancak XVI ve XVII. yüzyllarda Laodikeia-Ladik-Lazik çizgisinin Osmanl Dönemi’ndeki devam olan ‘Lazikkiye’ ismi de kullanlmstr. ‘Denizli’ ad ancak yllarndan sonra ‘Lazikkiye’ ile birlikte yaygn olarak kullanlm; en nihayetinde yllarndan sonra bu kullanm kesin ekliyle yerlemi ve bölgeyi günümüze kadar ifade eden isim hüviyetini kazanmtr.”
smin “Domuzlu”dan geldiini de iddia eden var; ehirdeki kaplca, traverten, elale ve göl saysnn çokluundan bu ismi aldn da Sonuçta u bir gerçek; adyla çeliki yaayan denizsiz bir ehir Denizli Bu arada Mustafa Denizli de Denizlili deil!
Daha önce Çankr için “Çankr’nn tozu, tuzu, kz mehurdur” denilirken Denizli için de “Denizli’nin de kz, tozu, horozu mehurdur” diye bir söz olduunu yazmtm. Biraz daha aratrnca bu cümleye “bornoz”un da eklendiini gördüm. Kzlarn bilmem ama tozunun bitmeyen yol çalmalarndan mehur olduu aikâr. Havlu ve bornoz denince de sadece ilk gelen ehirlerden Ama “Denizli’nin neyi mehur?” diye sorsak herhalde birinci srada “horoz” cevab çkar. Denizli’ye dair en hakiki gerçek, horozlar! Özay Gönlüm’ün “Asmam Çardaktan” arksn bilmeyen var m? arky brakn dinlemeyi anmsamak bile yüzümde gülümsemeye sebep oluyor:
“Tellidir yavrum anam tellidir tellidir amman
Denizli’nin horozlar bellidir
Ötüver de gül ibiim bir yol ötüver
Geni olan gam zaman deildir
Asmam çardaktan
Suyu bardaktan
Bir yol öpüverde gocman gz
liman yanaktan amann iliman yanaktan”
Sözlerin tamamn yazmayaym da hadi siz de benim gibi yapn; yazya ara verip bu arky bir dinleyin önce
ehri gezerken renk ve vücut yaps; ahenkli, uzun ve güzel ötüleriyle dierlerinden ayrlan Denizli horozunun heykeline her admda rastlamak mümkün. O nedenle biriyle buluacanzda “Horoz heykelinin orada bekliyorum” gibi bir cümle kurarsanz sittin sene orada dikilebilirsiniz. Ama bir horoz heykeli var ki tam tamna yirmi yedi metre. Seyir Tepesi ehir Orman’ndaki bu horozu hemen her yerden görmek mümkün, heykelin yanna çkarsanz da ehrin her yerini seyredebilirsiniz. bin metrekarelik Seyir Tepesi’nde zipline kuleleri, da kza, macera parkuru, kamp ve piknik alanlar bulunuyor.
Bu arada Yunan mitolojisinde ilk horozun nasl ortaya çktna dair hikâyeyi biliyor musunuz? Özetle Afrodit, Tanrlarn Kral Zeus’a olan yaknlndan dolay Zeus’un kars tarafndan cezalandrlr. Çirkin mi çirkin ateler tanrs Hephaistos ile evlendirilir. Hephaistos, sabaha kadar demir döverken Afrodit yakkl ve genç sava tanrs Ares’le geceyi geçirir. Günlerden bir gün kapda bekleyen Ares’in gözcüsü asker uyuya kalr. Rezalet çkar! Ares de kapda uyuya kalan askerini horoza çevirir. O günden sonra horoza çevrilen asker, her sabah gün doduunda ötemeye balar ve Ares’in kendisini affetmesini bekler.
Bu arada Denizli’nin sesiyle mehuru sadece horozlar deil. Çameli ilçesinde, Yörükler arasnda yaygn olarak görülen özel bir kültür var: “Boaz Havalar”. El parmaklar boaza bastrlarak, deiik ses çkarma tekniine dayanan türkü söyleme biçimi bu. Parmaklar boaza bastrdklarnda ezgide perde deiimi ve hareketlilik salyorlar.
Müzik olayna girip de Hayri Dev’den bahsetmemek olmaz. Denizli’nin küçük bir köyünden dünyaya yaylan bir hikâye onunki ’te Gökçeyaka köyünde doan, hiç okula gitmeyen, okuma yazmay bir arkadandan örenen ve keçi çobanl yaparken kavaln çalan Hayri Dev, düünlerde dinledii üç telli saza gönül vermi zamanla. Cura denilen üç telli çalgs ve çam düdüüyle evlere gidip yarenlik yapm; düünlerde insanlar elendirmi. ylnda Fransz Jerome Cler’in doçentlik tezi için Denizli’ye gelmesi ve Hayri Dev’i bulmas deiimin balangc olmu: Dünyadan Dev’i ziyarete gelenler mi dersiniz; belgeseller, farkl ülkelerde konserler, eitimler mi dersiniz Denizli’nin “Dev”i, “Koca Usta”s, olmu sana “Yaayan nsan Hazinesi, Kültürel Miras Taycs” Kendisini merak edenler, vefatnn ardndan Anadolu Ajans’nn hazrlad u videoyu izleyebilir.
Denizlilerin ehre dair en sevmedii eylerden biri de esmeyen ve scak m scak yaz aylar Bir de bitmeyen yol çalmalar Bu sorunla ilgili kendi aralarnda epey espri üretmiler. Üniversitenin de olduu Çamlk, ehrin en hareketli ve elit yeri. Öyle olunca mekânlar da alveri merkezleri de elence dünyas da i hayat da burada toplanm diyebiliriz. Ama arada zamana direnen ve bahçesinde horozlar öten evler de görebilirsiniz. Zaten alkn olmayanlar, böyle bir muhitte gezerken en çok horoz sesine aracaktr. Hzla göz alarak büyükehir hâline gelse de “Ege’nin Yozgat’”, “Cenneti de cehennemi de içinde barndrr” gibi acmasz sözler söyleyenler de yok deil. Ama gölleri, elalesi, aaçlar, yaylalaryla muhteem bir doaya olduu kadar saysz aktiviteye ve tarihi mekânlara da ev sahiplii yapyor Denizli. Ben Denizli’yi “cennet” eklinde nitelendirmekten yanaym. Cennet demiken buras ayrca leblebi cenneti Buradan Denizlili arkadamz Arda Poslu’ya teekkürü bir borç biliyorum. Zira memleketine her gidiinde bize getirdii leblebiler, nohutlar çok ama çok lezzetli.
Denizli’ye dair bir dier çeliki de Pamukkale’de pamuktan kale olmamas sanrm. Ama bembeyaz travertenlerin pamuktan bir kaleyi andrmadn kim inkâr edebilir? Çocukken okul gezisiyle gitmitim Pamukkale’ye. Dar su kanallar vard ve onun içine girmek beni acayip elendirmiti.
Evet, fotoraftaki az bir kar açk, ortadaki kii benim. O zaman çok elenceli bir oyun gibi gelmiti ama sonradan o sularn otellere gittiini söylemiti öretmenimiz. Niye öyle bir ey yapyorlard ki? Bitmez miydi o su? Kafamda deli sorular belirmiti. O zamanki aklmla bile acayip üzülmütüm. “Rant”, “kapitalizm” gibi laflar duymama; Pamukkale gibi daha nice güzellie neler yapldn örenmeme daha çok yllar vard.
Ölmeden önce mutlaka görülmesi gereken yerler listelerinin neredeyse tamamnda yer verilen, UNESCO Dünya Kültürel ve Doal Miras Listesi’nde yer alan ve her yl iki milyon civarnda turistin ziyaret ettii Pamukkale’nin adn duymayan yok gibi. Hangi yabancyla tansam, muhakkak Pamukkale’yi merak ettiklerini söylüyorlar. Termal sularn hava ile temas sonucunda meydana gelen beyaz travertenler, donmu bir elale gibi kademeli ekillere ve yer yer teras biçimli havuzlara sahip. Hemen yannda da tüm görkemiyle ayakta duran Pamukkale Hierapolis Antik Kenti bulunuyor. Buradaki Roma Hamam, günümüzde arkeoloji müzesi olarak kullanlyor ve Hierapolis ile yakn çevresindeki antik kent kazlarnda ortaya çkarlanlar sergileniyor. Antik tiyatro, tapnaklar, antsal çemeler, mezarlar, agora ve gymnasium gibi yaplarn yan sra özellikle Roma Dönemi’nde cehennemin girii olduuna inanlan Ploutonium ile Hierapolis’te öldürülen sa’nn on iki havarisinden Phillippus’un mezarnn da burada bulunduu bilgisini verip yine bir efsaneyle devam edelim:
Çok eskiden Çökelez Da eteklerinde yaayan fakir bir oduncu ailesi varm. Bu ailenin kz, o kadar çirkinmi ki onu gören yolunu deitiriyormu. Fakirlii genç kzn umurunda bile deilmi ama çirkinlii canna tak etmi. Çökelez Da’nn eteklerinden kendini bolua brakm. Su ve tortu dolu havuza düerek, burada uzun süre baygn kalm. Bu su, onu güzeller güzeli bir kz hâline getirmi. Tesadüf bu ya oradan geçen Denizli Beyi’nin olu, kanlar içinde yatan güzel kz görmü; alp evine götürmü. Kz iyilemi ve evlenmiler. te o günden sonra kadnlar güzellemek için bu lcalar ziyaret etmeye balam. Bu bölümün balna “Çirkinlie kesin çözüm” dedim ama küçükken bu suya girdiimi az önce yazdm. Galiba biraz daha fazla kalmalydm ya da kafam sokmadm m acaba?
Neyse ki o gezi srasnda öretmenlerimiz bizi Karahayt Gelin Dilek Tutma Ta’na götürmemi. Sanrm bugüne kadar evlenmememin sebebini buldum. Ne mi? Yine geçmi zamanda yaayan bir kzmz, sevdii çobanla evlenecekken bey olunun kendisine göz koymas üzerine “Tanrm ta olaym ama beni bu bey oluna yar etme” diye dua etmi. Dua ederken detay vermek önemli! Hop at üzerinde giden kz, bir anda taa dönümü. O günden bu yana genç kzlar, Pamukkale’nin Karahayt Mahallesi’ndeki “kaya”ya gelip evlilik hayatlaryla ilgili dilekte bulunurmu.
te bu mahallede bir de Karahayt Kaplcalar bulunuyor. Yln her mevsiminde ana kaynandan çkan kendine has krmz renkli termal suyun ve çamurun scaklnn elli sekiz derece olduuna inanabiliyor musunuz?
Denizli’ye dair daha yazacak çok yer var Atatürk Evi Etnografya Müzesi’nin alt katnda etnografik eserler sergilenirken üst katnda Atatürk’e ait eserlerin sergilendii iki oda ile geleneksel Denizli evi olarak düzenlenmi dier odalar bulunuyor. ehirde tarihî bina olarak birçok yer var: Çardak ile Akhan kervansaraylar; adlarn sralamann bile çok uzun sürecei onlarca camisi, türbeleri, Direkli Kilise, Aziz Philippus Köprüsü u antik kentlere bakn:
“Binlerce yl barmda neler neler yaand bilseniz.
Stadyumumda çevik sporcularn amansz yarlarn,
Yenilmez gladyatörlerin zaferlerini,
Ve bunlar izleyen insanlarn hüznünü, heyecann, cokusunu gördüm.”
Prof. Dr. Celal imek’in Laodikeia kenti için yazd iirin küçük bir ksm bu satrlar II. Antiokhos’un karsnn adnn verildii Laodikeia kenti, MÖ. I. yüzylda Anadolu’nun en önemli ve ünlü kentlerindenmi. Yirmi bin kiilik tiyatrosu, ehrin büyüklüü hakknda bir fikir veriyor. Kentteki büyük sanat eserleri bu döneme ait. Zamana meydan okuyan sütunlar gerçekten etkileyici güzellikte
Laodikeia’ya otuz, Hierapolis’e ise yirmi kilometre uzaklktaki Tripolis Antik Kenti’nin ilk kuruluunun Lidya Devleti zamannda olduuna ilikin belgelere rastlanlyor. Frigya ve Karya bölgelerine ulam salayan önemli snr, ticaret ve tarm merkezlerinden biri görünümünde Kurulu biçimiyle ve ehircilik anlayyla yörenin en zengin kentleri arasnda yer alan Tripolis, en görkemli dönemini Roma Devri’nde yaam.
Herakleia Salbace Antik Kenti’nin ise bir ksmnn üzerinde bugün köy yerleimi bulunuyor. Kent yar tanr kahraman Herakles adna kurulmu. Burada tp bir bilim dal olarak kabul edilmi ve tp bilimi çok ileriye gitmi. MS ’lü yllarda, dünyaca ünlü onlarca hekimi olduunu düünebiliyor musunuz?
Bir süredir özellikle din tarihi çalan aratrmaclarn dikkatini çeken Apollon Lairbenos Tapna, Anadolu’nun baka hiçbir bölgesinde karmza çkmayan “katagraphe” ad verilen yaztlara tek bana ev sahiplii yapyor. Katagraphe’ler, kiilerin kendi istekleri ya da tanrlarn emirleri uyarnca çocuklarndan veya evlatlklarndan ya da kölelerinden bir veya daha fazlasn birer “kutsal (personel)” olarak Tanr Apollon’un hizmetine tahsis etmelerine ilikin yaztlar. Ayrca sadece Bat Anadolu’da görülen ve daha sonralar Hristiyanlar tarafndan da benimsenmi itiraf (kefaret) geleneini kantlayan yaztlarn ele geçtii iki bölgeden biri olma özelliine sahip.
Attouda Antik Kenti ise günümüzde Hisar ismiyle bilinen ve geçmii Selçuklu Dönemi’ne kadar uzanan tarihî bir köy yerleiminin snrlarnda yer alyor. adet dinî ve sivil mimarlk yaps tescil edilmi durumda.
Trapezapolis, Eumania, Colossae, Sebastapolis ve Tabea ehrin dier antik kentleri
Denizli de gezi, kamp, yürüyü, piknik kültürü de çok yaygn. En kötü ehir merkezindeki Çamlk’a yürüyü yapmaya gidiyor insanlar. Ama doada olmaya ilginin artt günümüzde Tadelen, Yataan Kefe, Beyaaç Topuklu, Baba yaylalar, sadece Denizlileri deil, ehir dndan gelenleri de arlyor. Yine Türkiye’deki kekik üretimin büyük bir ksm ile adaçay ve lavanta yetitiriciliinin yapld Pamukkale Gözler Mahallesi, sunduu renkli görüntüler nedeniyle dikkat çekiyor.
Yirmi kilometrelik alana uzanan Çivril Tokal Kanyonu’nun baz yerleri, bçakla kesilmiçesine yükseklii yer yer metreyi bulan kaya kütlelerinden oluuyor. Eskiden yöre halk, kanyonu “geçilemez” diye bilirmi ve geçmeye pek yanamazm. Onlara göre buradan hayvan bile geçemezmi. Zamanla halk arasnda u rivayet söylenir olmu: Kanyonun en dar ve geçit vermez yerinde, altn tokal bir kapnn ardnda, Romallar Dönemi’nde altn saklanyormu. Altnn miktar kimine göre otuz, kimine göre ise krk tonmu. Ama tepeden otomobil büyüklüünde bir kaya düüp altn tokal kapy kapatm. Altnn miktar her geçen gün artyormu. te bu kanyon, 7 Kasm ’te on kiilik bir ekip tarafndan ilk kez geçilmi. Acaba altnlar buldular m? Ne dersiniz?
metre uzunluunda asma köprülü yürüyü yoluna sahip Ksk Kanyonu’nun ise en ilgi çekici yan, içerisinde Bizans ve Roma dönemine ait antik kaya mezarlarn olmas.
Aydnlanmaya bal olarak gün içinde yeilin deiik tonlarn alan bitkilerin bulunduu Kaklk Maaras ve damla ta sütunlaryla Kelolan Maaras, “maara avclar”n; Büyük Menederes Nehri’ne yaklak yirmi metre yüksekten nazl nazl dökülen Güney elalesi ve yine esiz güzellikteki Sakzclar Asmaalt ile Homa Gümü Su elaleleri “elale avclar”n kendine çekiyor.
ehrin sulak alanlar olan Çivril Ikl, Sakl, Ac, Buldan Süleymanl Yayla gölleri, Beyaaç Kartal Gölü Tabiat Koruma Alan, Karagöl ve Een Göleti, hem temiz hava almak isteyenlerin hem de mevsimine göre kularn urak yeri
te geldik Denizli’nin en sevdiim yerine: Nikfer Kayak Merkezi.. Asl ad Denizli Kayak Merkezi ama kayak merkezinin bulunduu Nikfer’de yaayanlar, bu ekilde deitirilmesini istiyor. Haksz da deiller; kayak merkezinin, bulunduu dan adn almas, yazl olmayan bir kanun gibi Ama ne olursa olsun Denizli Büyükehir Belediyesi’ni özel olarak tebrik etmek istiyorum: Yolu, kafesi, telesiyejleri, pistleriyle muhteem bir tesis yaptlar. Merkezde, toplam on üç kilometre uzunluunda dokuz adet pist, iki telesiyej, bir teleski ve yürüyen bant bulunuyor. Gerçi onlarca kez gitmeme ramen ikinci telesiyejin çaltn bugüne kadar bir kez gördüm. Belki de hafta içini tercih etmemizin sebebi var.
Ama Nikfer, bana yakn kaya merkezleri içinde favorilerimden. Nikfer’de hiç kalacak yerin olmad zamandan beri, biz dâhil onlarca kiiye evinin kapsn açan Hatice (Süzük) ablaya da buradan “Merhaba” diyeyim.
Bu arada metre rakmla Ege Bölgesi’nin en yüksek noktas olan Honaz Da Millî Park’nda, master plan yaplan kayak projesi olduunu duydum ama detaylarn bilmiyorum. Tabii tesis olmamas, baz insanlar önünde engel deil. Yürümeyi göze alanlarn Honaz, Karc, Babada Karkn dalarna ve Bozda’a tur kayana gittiini duymutum. Yine bu dalar, uygun mevsimde yamaç paraütüne de ev sahiplii yapyor. Denizli, k sporlarnn yan sra kano, rafting, bisiklet, yürüyü, su kaya, sportif amaçl olta balkçlna da çok elverili. Karata ilçesi, Aadere köyü (Kelkayalar) ve Karateke Kanyonu’nda ise kaya trman yaplyor. Bir de Denizli’de, deniz olsaym!
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası