13 Haftalık Gebelik

Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>

hafta hafta 

hamilelik haftası

(12+0 - 12+6. GÜNLER)

BU HAFTA SİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER

Bu dönemde karnınızda ve özellikle de sağ kasığınızda ağrılar ortaya çıkabilir. Bu ağrılar büyümekte olan rahiminizin, rahimi yerinde tutan bağları ve özellikle de ligamentum rotundum ("yuvarlak bağ") adlı yapıyı germesinden kaynaklanan ağrılardır. 

Rahimin yuvarlak bağa göre daha hızlı büyümesinden kaynaklanan bu ağrılar çok uzun süreli olmazlar ve ligamentlerin gevşeyerek gebeliğe uyum sağlamasıyla ortadan kaybolurlar. Ağrılarınız çok şiddetli olduğunda doktorunuzun önerisine göre çeşitli ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Internet artık günlük hayatımızın bir parçası haline gelmiştir.

Hamilelik döneminize ait bilgilere kolaylıkla ulaşabildiğiniz bu "okyanus"ta boğulmamak için kaynaklarınızı iyi seçin.

İster kitap, ister dergi, isterse internet kaynaklı olsun, gebelikle ilgili bilgiler hızla artıyor ve değişiyor.

Google yakın zamanda yaptığı açıklamada Internet'in %80'inin çöp bilgi ve copy-paste yoluyla tekrarlanan bilgilerden olduğunu düşündüğünü açıkladı. Bu konu üzerinde önemle durmak gerekli.

Video: Hamilelikte internetten bilgi toplamak stres yaratabilir.

Bazı "bilgiler" eskiyor, bazıları "çöpe atılıyor". Bilgi kaynağınızın en güncel bilgileri içerdiğinden emin olun

Diğer önemli bir nokta: gebelik her ne kadar evrensel bir olgu olsa da, ülkeler arasında uygulama ve yaklaşım farklılıkları çok belirgindir.

Çeviri kaynaklardan değil, bizzat ülkemizde doğum yardımı uygulayan Türk doktorlarının derlediği, ülkemize uygun kaynaklardan faydalanın.

Gebelikte oluşan değişimler

Gebelik kadında tam anlamıyla "tepeden tırnağa" değişikliklerin ortaya çıktığı bir dönemdir.

Bu değişikliklerin hepsinin ortak amacı sizin doğuma ve bebeğinizi beslemeye hazırlanmanızdır.

Bedeniniz sizdeki hazırlıkları en kötü koşullarda doğum yapacakmışsınız ve bebeğinizi de yine kötü koşullarda emzirecekmişsiniz gibi sizi ve bebeği maksimum korumaya alacak şekilde yapar.

İşte sizlere gebelik dönemindeki değişikliklerden en ilginç ve belirgin olanları ve amaçları:

Gebelik döneminde;

• İlk aylarda bazı maddelere karşı ilgi duyarsınız, bazılarının adını bile duymak istemezsiniz. Sabah kalktığınızda bulantı hissedersiniz, tüm gün uyumak istersiniz. Amaç vücudunuzun ihtiyacı olan maddeleri almak, toksik olabilecek (sigara dumanı gibi) maddelerden kaçınmanızı sağlamaktır. Bebek hareketlerinin henüz başlamadığı dönemde sabah bulantısı size hemen hamile olduğunuzu hatırlatır. Gün boyu olan uyuma eğilimi sizi gebeliğin ileri aylarında dinamik olmaya hazırlar.
• Solunum kapasitesi artar, soluklar derinleşir. Amaç, bebeğe maksimum oksijen gitmesi ve gebeliğin ilerleyen dönemlerinde rahiminiz akciğerleri yukarı doğru ittirdiğinde de yeterli oksijen alımının sağlanmasıdır.
• Kalp damar sisteminizde dolaşan kan hacmi ve tüm vücut sıvınız %50 oranında artar, kalp daha güçlü ve daha hızlı çalışır. Amaç bebeğe maksimum oksijen ve gıda maddesinin gitmesinin sağlanması, doğumdaki muhtemel aşırı kan kaybı için kan yedeklenmesidir.
• Kanınızın pıhtılaşma kabiliyeti artar. Amaç doğumdaki kan kayıplarını en aza indirmektir.
• Kas-eklem sisteminizde genel bir gevşeme hali olur. Amaç karnınızda büyüyen bebeğe yer açmak ve pelvisinizin ("çatınızın") genişleyerek doğuma hazır hale gelmesini sağlamaktır.
• İlk başlarda uykuya eğiliminiz artar, gebeliğin sonlarına doğru gece içinde birkaç kez uyuma-uyanma döngüleri yaşarsınız. Amaç gebeliğin başlarında beyninizde sağlıklı işlevler için gerekli maddelerin depolanmasını sağlamak, sonlarda ise doğduktan sonra iki-üç saatte bir emzireceğiniz bebeğiniz için uykusuzluğa alışmanızı sağlamaktır.
• Başta karın bölgesi olmak üzere vücudunuzda yağ dokusu artar. Amaç emzirme dönemindeki muhtemel bir kıtlıkta sizin ve bebeğinizin sağ kalmasını garanti altına almaktır.
• Başta koku duyusu olmak üzere tüm duyu sistemleriniz daha iyi çalışır. Amaç bebeğinizi tehlikelerden daha iyi koruyabilmektir. Doğum sonrası anneler neredeyse bebeklerinin yan odadaki solunum seslerini bile duyacak kadar hassas bir işitme duyusuna sahip olurlar.
• Bebeğiniz de size aldığı pozisyonla yardımcı olmaya çalışır: Bebeklerin %90'ı anne karnında vücutlarını sola döndürerek yatarlar. Amaç vücudunuzun sağ yanında yer alan büyük toplardamarlara baskı olmasını engellemektir. Siz de uykunuzda otomatikman sola yatış pozisyonu alarak bu duruma katkıda bulunursunuz.

Gördüğünüz gibi bedeniniz sizin yanınızda. Vücudunuzdan gelen sinyallere duyarlı olmalısınız.

Video: HAMİLELİĞİN İLK AYLARINDA UYKUYA EĞİLİM, SERSEMLİK, YORGUNLUK, BAŞ DÖNMESİ, HALSİZLİK NEDEN OLUR?

BU HAFTA BEBEĞİNİZDE OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER

Bebeğinizin ses telleri hızla oluşuyor.

Yüzü giderek daha çok insana benziyor ve önceleri adeta bir kuş gibi birbirlerinden ayrık olan gözler orta hatta yaklaşıyorlar.

Kulaklar da önceleri oldukça aşağıda, neredeyse dudaklar seviyesinde yer alırlarken yavaş yavaş normal yerlerine geliyorlar.

Bu dönemde genital tüberkül ("tepe") adı verilen yapının ultrasonografideki duruşuna göre (erkek bebeklerde yukarı doğru, kız bebeklerde vücuda paralel) cinsiyet konusunda bir fikir edinilmesi mümkün olsa da çoğu doktor cinsiyeti net olarak görene kadar bilgi verme konusunda isteksizdir.

Halk arasında "doktorların bebeğin kemik yapısına bakarak cinsiyeti görebildikleri" konusunda yanlış bir inanç mevcuttur. Kemik yapısı ile cinsiyet arasında bir bağlantı yoktur.

• Bu haftadan itibaren bebeğinizin karaciğeri safra üretimine başlıyor. Kan şekerinin dengelenmesinden sorumlu insülin hormonu da bu haftadan itibaren bebeğinizin pankreasında üretilmeye başlanıyor.
• Akciğerleri henüz hava ile dolu olmasa da bebeğiniz bu haftalardan itibaren solunum hareketleri yaparak solunum kaslarını çalıştırmaya başlıyor.

Bu hafta sonunda bebeğinizin boyu 9 cm. ve ağırlığı tam 26 gram! 

Gebelik döneminde çay, kahve ve kafeinli içecek tüketimi

Her ne kadar günde iki fincana kadar çay içmenize çoğu durumda izin verilse bile bilmeniz gereken, çayın içindeki maddelerin demir emilimini azalttığıdır.

Bunun yanında çay ve kahvenin idrar söktürücü etkisi yemeklerle aldığınız kalsiyumun da gereksiz yere atılmasına neden olabilir. 

Buradan çıkan sonuç, içecekseniz çay ve kahveyi yemeklerden saat sonra içmenizin daha uygun olacağıdır.

Video: Gebelikte "asitli" yani gazlı içecekler (soda, kola) tüketilebilir mi?, kafein bebeği nasıl etkiler?

Kafein kahvede (kupa başına mg.), çayda (fincan başına mg.), çikolatada ( gramında 25 mg.), kolalı içeceklerde (kutu başına mg.) bulunan bir maddedir. Bazı ağrı kesiciler bir dozunda 40 mg., bazı alerji ve grip ilaçları da bir dozunda 25 mg. kafein içerirler.

Kafeinin bilinen en önemli iyi etkisi santral sinir sistemi uyaranı olmasıdır. Bunun yanında idrar söktürücü özellikleri de belirgindir. Aşırı dozlarda kafein ise kalp çarpıntılarına, sinirlilik, titreme, uykusuzluk gibi belirtilere neden olur.

Gebelikte kafein kullanımı ile ilgili çalışmalar günlük alımın en fazla iki fincan kahve ve muadili olması gerektiği yönündedir. Çok daha fazla alındığında kafein dozunun yüksekliğiyle doğru orantılı bir şekilde erken doğum riskinde artış, bebekte rahim içi gelişme geriliği, doğmuş bebekte SIDS (ani bebek ölümü sendromu) ortaya çıkabilmekte, yüksek dozlar anne adayında solunum sistemi sorunları, uykusuzluk, huzursuzluk gibi belirtilere neden olabilmektedir. 

Kafein alımı konusunda duyarlı olunmalıdır.

Hamilelik Döneminde Hangi İçecekler Güvenlidir?

Gebelik döneminde diş sorunları

Gebeliğe diş bakımı yaptırarak başlamak ideal olanıdır, ancak çoğu durumda diş sorunları gebelik döneminde ortaya çıkar. Hiç bir diş sorunu gebeliğin hiç bir döneminde ihmal edilmemelidir. 

Hangi gebelik haftasında olursanız olun, ister anestezi yapılması gerekli olsun, ister antibiyotik veya başka bir tedavi gerekli olsun, diş hekiminizin size güvenle uygulayacağı tedavi yöntemleri mevcuttur. Dişinizde abse oluşumu gebeliğinizle ilgili daha önemli sorunlara yol açabilir. Yine dişinizi kaybetmek yerine uygun tedaviyle sağlığına kavuşturulması mümkündür.

Video: GEBELİKTE DİŞ FİLMİ, PANORAMİK RÖNTGEN, AKCİĞER GRAFİSİ, VÜCUT RÖNTGENİ, TOMOGRAFİ ÇEKİLEBİLİR Mİ?

Hurafe: her çocuk anneden bir diş götürür! Bu hurafe aslında anne adaylarının yeterince kalsiyum alamadığı durumlarda her hamilelik döneminde bir dişin kaybedildiğini iddia etse de hurafenin gerçeğe dönüşmesini engellemek sizin elinizdedir.

Video: Bebeğin kemik yapısından cinsiyet anlaşılır mı? Ultrasonda kız, erkek hangi haftada belli olur?

hafta hafta 

Hafta hafta hamilelik video ağırlıklı versiyon için tıklayın >>

13 Haftalık Gebelikte Neler Olur?

Gebeliğin haftasında fetüsün parmak izleri oluşmaya başlar.

Emme becerisi gelişir ve fetüsün ultrason görüntülerinde parmağını emdiği gözlemlenebilir.

Fetüs cm boyuna ulaşır.

Toplamda 23 gram ağırlığa sahiptir.

Büyüklüğü bir limon kadardır. 

Bu hafta itibari ile fetüsün kafası vücudunun 1/3'ü kadar olur. 

Bağırsak kıvrımları ise karın içine yerleşir.

Fetüsün içinde bulunduğu amniyon sıvısını yutmaya başlar. Amniyon sıvısı ile fetüs su, karbonhidrat, yağ, protein gibi organik bileşikleri vücut içerisine alır. Geriye kalan amniyon sıvısı böbreklerine gider ve oradan idrara dönüşerek tekrar amniyon sıvısına katılır. 

Eğer fetüs erkek ise testisler oluşur ve penis büyür. Fetüs kız ise yumurtalık gelişmiş ve yumurta üretimi başlamıştır. 

Eğer fetüs uygun pozisyonda ise cinsiyeti gözlemlenebilir. 

Hamileliğin Haftası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Gebelikte bebeğe zarar verebilecek olan kafein tüketimine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu süreçte tüketilen kafein fetüsün doğum kilosunu düşürmektedir. Bunun sebebi ise kafeinin plasenta aracılığı ile bebeğe geçmesidir. Bu nedenle kafein çok tüketilmemeli, onun yerine bol bol su içilmelidir. 

Gebelik sürecinde hamile kadınların vücutları ödem tutmaktadır. Bu nedenle şişkinlik hissi oluşur. Bunu önlemek için bol su tüketilmelidir. 

Hamileliğin bu erken dönemlerinde anne adayı bol bol dinlenmeli ve çok fazla yorulmamalıdır. Çünkü bu süreçte fetüs büyüdükçe rahim genişlemeye başlar ve etrafını sarmakta olan zar da gerilir. Bu nedenle anne adayı kasık ağrıları yaşayabilir. Tehlikeli bir durum değildir fakat bu süreçte dinlenmek önemlidir. Ana rahminin büyümesi ile idrar kesesine baskılar artar. Bu nedenle anne adayının sık sık tuvalet çıkma ihtiyacı olur. Bu durumlarda tuvaletin tutulmaması da bebeğin alanı ve gelişimi açısından oldukça önemlidir. 

Gebelik süresince bazı bitki çaylarının miktarı fazla olmamakla birlikte bir zararı yoktur. Fakat adaçayı, keten tohumu, fesleğen, ahududu ve sinameki çayları sıklıkla tüketilmesi halinde düşük yapma riskini artırdığını, rahim kaslarının kasılmasını sağlayarak erken doğumu veya gebelik sırasında kanama riskini artırabilmektedir. Lavanta, karahindiba, fesleğen, biberiye, melisa yaprağı, oğul otu, kediotu, aloe vera, sarı kantaron, yaban mersini gibi çaylar da bu tehlikeli durumlara sebep olabilmektedir. Bu nedenle kullanılmaması tavsiye edilmektedir.