Nefes Darlığı Neden Kaynaklanır

Nefes darlığı şikayetlerinde akla ilk olarak astım, sigara tiryakiliği, kalp hastalıkları gibi nedenlerin geldiğini belirten Prof. Dr. Sina Ercan, bazı nadir durumlarda nefes borusu darlıklarından şüphelenilmesi gerektiğini ifade ediyor.

“Nefes darlığı toplumda çok sık görülen bir sorun. Nefes darlığı dendiğinde akla her zaman önce astım, sigara tiryakiliği, kalp hastalıkları gibi klasik nedenler geliyor. Çünkü nefes borusu darlığı, nefes darlığına önayak olan nadir bir neden” diyen Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Başkanı Prof. Dr. Sina Ercan,  asıl sıkıntının da nadir olduğu için gözden kaçması olduğunu söylüyor. Ancak nefes darlığı şikayetlerinde bu olasılıktan da şüphelenmek gerektiğini belirten Prof. Dr. Sina Ercan, “Şüphelenmediğiniz bir şeyi teşhis edemezsiniz. Nefes darlığının nedeni nefes borusu darlığı olduğunda ve bu teşhis edilmediğinde hastalar uzun süre yanlış tedaviye maruz kalabiliyor ve bu tedavilerin bir faydasını görmüyorlar” diyor.

“Nefes borusu darlığının belirtileri nelerdir?” 

“Hastada nefes darlığı söz konusu olduğunda elbette akla ilk önce sık görülen sebeplerin gelmesi doğal. Ancak nefes darlığından şikayet eden ve bu şikayeti astım, kalp rahatsızlığı vs. gibi klasik nedenlerden olduğu sanılan bir hasta uzun süre tedaviye cevap vermediğinde, tedavide çok ısrarcı olmamak ve nefes borusu darlığından şüphelenmek lazım. Öte yandan sabit ve değişmez hırıltı da başka bir belirti olarak görülebilir. Hastanın hikayesi iyi dinlenmeli ve gerekirse nefes borusunun özel olarak filmi istenmelidir. Bu şekilde bir daralma ya da tıkanıklık varsa kolaylıkla görülebilir.”

Solunum aleti nefes borusu darlığını tetikleyebilir

Örneğin hasta yoğun bakımda kaldığı ve bu süreçte solunum aletine bağlandığı bilgisini veriyorsa bunun atlanmaması gereken bir detay olduğunu ifade eden Prof. Dr. Sina Ercan bu konuyu şöyle detaylandırıyor: “En sık görülen nefes borusu darlığı nasır gibi yani dışarıdan bir etkiye bir tepki olarak ortaya çıkar. Bir doku baskı altındaysa o dokuda bir reaksiyon oluşur ve orada darlığa neden olacak bir gelişme görülebilir. Solunum aletlerine bağlanan hastalarda plastik borular yüzünden böyle bir durum ortaya çıkabilir. Bunlar kum saati şeklinde daralmalardır ve hastada sanki pipetten nefes alıyormuş gibi bir etki yaratır.”

Tümör varsa cerrahi müdahale şarttır

Hava yolu darlıklarının çoğunun iyi huylu darlıklar olduğunu belirten Prof. Dr. Sina Ercan, soluk borusunun bazen içerisinde bazen dışarısında oluşan iyi huylu tümörlerin de hava yolunu daraltabildiğini belirtiyor ve daralma tespit edildikten sonraki süreci şöyle aktarıyor:

“Daralma tespit edilip bilgisayarlı tomografi ile sınırları belirlendikten sonra detaylı teşhis için endoskopi ya da biyopsi yapılır. Tümöre bağlı tıkanıklıklarda söz konusu organ nefes borusu olduğu için boğulma riskinden ötürü tümör iyi huylu da olsa kötü huylu da olsa ameliyat ile çıkartılması gereklidir. Böyle bir ameliyatı kaldıramayacak hastalarda tümör hava yolunun dışındaysa bazen içerden baskıyı durdurmak için kafes konulur. Söz konusu doku dondurularak veya yakılarak yok edilir. Bazen lazer uygulanır bazen de genişletme teknikleri hayata geçirilir.”

Nefes borusunda tekrarlayan ameliyatlar risklidir

Nefes borusu darlığı operasyonlarında en baştan doğru bir karar verilmesinin oldukça önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Sina Ercan, bunu şöyle açıklıyor: “Nefes borusu darlığı müdahelelerinde sorun erken teşhis edilip, zamanında hareket edilmelidir. Kesinlikle doğru teknik uygulanmalıdır. Hata yapmak, kalıcı hasarlara neden olabilir. Nefes borusunda tekrarlayan ameliyatlar risklidir. Bu yüzden ilk ameliyatta başarıyı yakalamak önemlidir. Doğru yöntemler uygulanmazsa tedavi süreci çok uzayabilir ve hastanın sağlığını ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen sesin kaybedilmesi, ya da hayat boyu trakeostomi kullanma zorunluluğu (nefes borusuna boğaz bölgesinden takılan plastik nefes alma borusu) gibi durumlar ortaya çıkabilir.”

Formu doldurun, biz sizi arayalım:

Kullanıcılar bunları da aradı:

NEFES DARLIĞI (DİSPNE)
Kişinin soluk alıp verdiğinin ve solunumunu güçlükle yürüttüğünün farkına varmasıdır.

Normal bir kişi dakikada 16 solunum yapar ve her solunumla cc hava alıp, verir.

Sakin solunumla solunum kaslarının tükettiği enerji tüm enerjinin %5’inden az iken dispnede bu tüketim %25 ve daha fazlasına ulaşır.

Oldukça sık görülen bir belirti olan nefes darlığı, 3 organ sistemindeki ciddi sorunlara bağlı olabilir: Solunum, kalp damar ve kan sistemi.

Solunum sistemi ve/veya dolaşım sisteminin vücudun ihtiyacını karşılamada yetersiz kaldığı durumlarda nefes darlığı meydana gelir. Nefes darlığı birçok hastalıkta görülebilmekle beraber en sık akciğer ve kalp hastalıklarında ortaya çıkmaktadır.

Nefes darlığı akciğer kaynaklı veya akciğer dışı nedenlere bağlı olarak ikiye ayrılır.
Akciğer dışı nefes darlığı nedenleri: Kalp yetmezliği, kansızlık, reflü, üst solunum yolunda tıkanıklık, skolyoz gibi göğüs deformiteleri, böbrek hastalıklarında özellikle ürenin yüksek olması, tiroit hastalıklarından hipotiroidide, sinir sistemi hastalıkları, psikolojik nedenler olarak sıralanabilir.

Akciğer kaynaklı nefes darlığı nedenleri ise şunlar olabilir:

Astım: Aniden nefesin kesilmesi bir astım krizi yüzünden kaynaklanabilir. Bunun anlamı hava yollarının daralması, hırıltı ve öksürüğün artmasıdır.

Zatürre: Akciğer iltihabı öksürük ve nefes darlığına neden olabilir. Genellikle antibiyotik kullanılmasını gerektiren bir enfeksiyondan dolayı kaynaklanır.

KOAH: Sigara kullanımına bağlı gelişen KOAH’da (Kronik Tıkayıcı Akciğer Hastalığı) akciğerin yapısı bozulur, ilerleyici nefes darlığı oluşur. KOAH, amfizem ve kronik bronşit adı verilen iki klinik durumdan oluşur. Amfizem küçük hava yollarının kalıcı genişlemeleridir.

Akciğer kanseri: nefes darlığının en önemli nedenleri arasında yer alır.

Ani başlayan nefes darlığı sıklıkla kalp hastalığını düşündürür. Diğer yandan hem akciğer, hem de kalp hastalığı olanlarda nefes darlığına hangisinin daha çok sebep olduğunu ayırt etmek bazen oldukça güçleşebilir.

Yatar pozisyondayken gelişen nefes darlığı daha çok sol kalp yetersizliği veya mitral kapak hastalığı olan kişilerde görülür. Beraberinde sıklıkla öksürük de vardır. Gece yattıktan saat sonra gelişen nefes darlığı, genellikle kalkıp oturularak düzelir.

Nefes darlığı şikâyeti ani olarak başlamış ise mutlaka en yakın tıp merkezine başvurarak sebebini araştırmak önerilmektedir.

Tıbbi bir sorundan şüphelenilecek durumlardan bazıları şu şekildedir:

• Dinlenme halindeyken nefes darlığı
• Aktivite ve egzersiz sonrası nefesin kesilmesi
• Uzanırken görülen nefes darlığı
• Alerjen gibi çeşitli tetikleyicilerle ortaya çıkan nefes kesilmesi
• Göğüs ağrısının eşlik ettiği nefes darlığı
• Kol, çene ya da boyun ağrısıyla birlikte nefes alamama
• Ayak ve el bileklerinde şişmeyle birlikte nefes darlığı
• İştah kaybı, istem dışı kilo kaybı veya kilo alma ile birlikte nefes darlığı
• Alışılmadık halsizlik hissi ile birlikte nefesin kesilmesi
• Terleme ile birlikte nefes darlığı
• Ateş ile birlikte nefes darlığı
• Nefes alırken ıslık veya hırıltı benzeri seslerin olması ve nefes darlığı
• Nefes darlığı şikayetinin yanı sıra inatçı öksürük
• Sersemlik, bayılma hissi ile birlikte nefes darlığı