Hamilelik Sabah Bulantıları

Hamileliğin en yaygın belirtilerinden olan mide bulantıları ve kusma, anne adaylarının gebeliğe uyumunu zorlaştırabiliyor. Gebeliğin ilk dört ayında yaygın şekilde görülen bu şikayetler yaşam kalitesini de büyük oranda düşürüyor. Gebeliğin doğal bir süreci olan bulantı ve kusma dönemini sorunsuz bir şekilde tamamlamak için, vitamin ve sıvı takviyesi ile beslenme planlamasının yanında anne adayına güven artırıcı ve moral verici konuşmalarla da destek verilmesi gerekiyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Nihal Çetin, gebelik sürecinde bulantı- kusma şikayetlerine karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

İlk gebelikte bulantı ve kusmalar daha fazla olur

“Kokularına ve tadına bayıldığım yiyecek ve içecekler, parfüm, oda kokuları ya da herhangi bir başka koku bulantı ve kusmama neden oluyor” diyorsanız anne adayı olabilirsiniz. Bulantı ve kusmalar sıklıkla gebeliğin ilk dört ayında görülmektedir. Nadiren doğuma kadar devam eden inatçı vakalara da rastlanmaktadır. Sabahları uykudan uyanır uyanmaz başlayan bulantılar ağırlaşarak kusmalara neden olmaktadır. Bu durum gün içinde azalarak devam etmektedir. Genç anne adayları ve ilk gebeliklerde bulantı ve kusmalara daha çok sık rastlanmaktadır. Önceki gebeliklerinde bulantı ve kusma yaşayan anne adayları, sonraki gebeliklerinde de aynı durumla karşı karşıya kalabilmektedir. 

Bulantı ve kusmalar sosyal yaşamınızı olumsuz etkilemesin

Bebeğinizin ilk haberini veren sabah bulantıları gebeliğin doğal bir sürecidir. Ancak bulantı ve kusma, bazı anne adaylarında gebeliğin başlarında gebeliğe uyumu zorlaştırmaktadır. Bulantı ve kusmalar anne adaylarının sosyal çevresiyle olan ilişkilerini, iş hayatını ve ailesiyle ev yaşantısını da olumsuz etkilemektedir. Psikolojik olarak etkilenerek çaresizliğe sürüklenen bazı anne adayları, bulantı ve kusmalardan ötürü gebeliğini devam ettirip ettirmeyeceği konusunda tereddütler bile yaşayabilmektedir.

Güveninizi ve moralinizi artıran tavsiyeler dinleyin

Anne adayları gebeliklerinin ilk döneminde hastanelere en sık bulantı ve kusma şikayeti ile başvurmaktadır. Hafif bulantı ve kusma şikayeti olan anne adaylarına vitamin desteği, sıvı takviyeleri, gıda önerileri ve uygun ilaç desteği verilmektedir. Anne adaylarının gebelik dönemindeki hayat kalitesi artırmak için yaşadığı bu durumun gebeliğin doğal bir süreci oluğunu anlatmak, güven telkin edici ve moral verici konuşmalarla rahatlatılması da gerekmektedir. Ağır bulantı ve kusma şikayeti olan anne adaylarının ise hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekebilir. Ayrıca zayıf gebeler hastane yatış oranları bakımından obezite hastası gebelere göre daha risklidir. Kusmalar bebeği etkilemez ancak tedavi edilmeyen elektrolit dengesizlikleri, annenin besin ve vitamin yetersizliklerinin bebeği etkileyebileceği unutulmamalıdır.

Bulantı ve kusmaları kontrol altına alabilirsiniz

Anne adaylarındaki bulantı, kusma ve kokulara karşı duyulan hassasiyet, diyet ve yeme alışkanlıklarını da kendiliğinden değiştirmektedir. Gebeliğin ilk dört ayında yaşanan bulantı ve kusmaları kontrol altına almak için anne adaylarının bu önerilere dikkat etmesi gerekir:

• Rahatsız olduğunuz koku ve ortamlardan uzak durun
• Protein ağırlıklı gıdalarla beslenin
• Sık aralıklarla ve küçük porsiyonlarla beslenin
• Baharatlı ve yağlı gıdalardan uzak durun
• Aşamalı diyet tedavileri planı yapın. (Başlangıçta hafif tavuk suyu, biraz rahatlayınca şehriyeli çorba ve beraberinde tuzlu krakerler alı Her öğünde ml çorba alınarak günde ,5 litreye ( kalori) tamamlamaya çalışılır. Bir sonraki aşamada kokusuz olan patates, pirinç, tavukgöğsü, yoğurt, muz, elma, tost gibi mideyi fazla rahatsız etmeyecek besinler günde 6 öğün olacak şekilde tüketilir)
• Kraker, tost, leblebi gibi mideyi rahatsız etmeyen besinlerle öğünleri geçirin
• Zencefil ve zencefilden yapılmış şeker, tablet ve çaylar tercih edin. (Zencefil çayları 4 gün süre ile günde 4 fincan tüketildiğinde gebelik bulantı kusmaların önlenmesinde bazı hastalarda rahatlama sağlayabilir)
• Bol sıvı tüketin (günlük litre)
• Yemeğin rahatsız edici etkilerini önlemek için yemek sonrası mutlaka dişlerinizi fırçalayın
• Günlük ihtiyacı karşılayacak vitamin desteği alın
• Sebze ve lifli gıdalar sindirimi uzun sürdüğü için mideyi bu dönemde rahatsız edebilir, bu nedenle tüketmemeye çalışın
• Portakal ve limonlu meyve suları ile asitli içecekler mide asidini artırdığı için bu dönemde tercih etmeyin
• Demir preparatları mideyi tahriş ettiği için bu dönemde kullanmayın

Genellikle sabah bulantısı olarak bilinen hamilelikte bulantı ve kusma, gebeliğin erken döneminde çok yaygındır.

Sizi günün veya gecenin herhangi bir saatinde etkileyebilir ve bazı kadınlar gün boyu hasta hissedebilir.

Sabah bulantısı tatsızdır ve bazı kadınlar için günlük yaşamlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Ancak bebeğinizi daha fazla risk altına sokmaz ve genellikle gebeliğinizin ila haftalarına kadar düzelir.

Bazı kadınlar, hiperemezis gravidarum adı verilen ciddi bir gebelik hastalığı geliştirir . Bu ciddi olabilir ve vücudunuzda yeterince sıvı alamama ( dehidrasyon ) veya diyetinizden yeterince besin alamama ( yetersiz beslenme ) olasılığınız vardır . Bazen hastanede olmak üzere uzman tedavisine ihtiyacınız olabilir.

Bazen idrar yolu enfeksiyonları (İYE) mide bulantısı ve kusmaya da neden olabilir. Bir İYE genellikle mesaneyi etkiler, ancak böbreklere de yayılabilir.,

Mide bulantısı için tedaviler

Ne yazık ki, her kadının sabah bulantısına işe yarayacak hızlı bir tedavi yoktur. Her hamilelik farklı olacaktır.

Ancak semptomları hafifletmeye çalışmak için diyetinizde ve günlük yaşamınızda yapabileceğiniz bazı değişiklikler var.

Bu değişiklikler sizin için işe yaramazsa veya daha şiddetli semptomlar yaşıyorsanız, doktorunuz ilaç önerebilir.

Kendin deneyebileceğin basit ipuçları;

Sabah bulantınız çok kötü değilse, doktorunuz başlangıçta bazı yaşam tarzı değişikliklerini denemenizi önerecektir:

• Bol bol dinlenin (yorgunluk mide bulantısını daha da kötüleştirebilir)
• Sizi rahatsız hissettiren yiyeceklerden veya kokulardan kaçının
• Yataktan kalkmadan önce kızarmış ekmek veya sade bisküvi gibi atıştırmalıklar deneyin.
• Karbonhidrat oranı yüksek ve yağ oranı düşük olan sade yiyeceklerden (ekmek, pirinç, kraker ve makarna gibi) az ve sık sık yemek yiyin
• Sıcak yemeklerin kokusu sizi rahatsız ediyorsa sıcak yiyecekler yerine soğuk yiyecekler tercih edin.
• Bol sıvı tüketin (çok az yudumlayarak ve sık sık kusmayı önlemeye yardımcı olabilir)
• Zencefil içeren yiyecekler veya içecekler için. Zencefilin mide bulantısı ve kusmayı azaltmaya yardımcı olabileceğine dair bazı çalışmalar var (hamilelik sırasında zencefil takviyeleri almadan önce doktorunuza danışın.)
• Akupresürü deneyin. Bileğinize baskı yapmanın, kolunuza özel bir bant veya bileklik kullanarak semptomları hafifletmeye yardımcı olabileceğine dair bazı çalışmalar var.

Mide bulantı ilaçları

Mide bulantınız ve kusmanız şiddetliyse ve yukarıdaki yaşam tarzı değişikliklerini denedikten sonra düzelmiyorsa, doktorunuz hamilelikte kullanımı güvenli olan antiemetik adı verilen kısa süreli bir bulantı önleyici ilaç tedavisi önerebilir.

Genellikle bu alerjileri tedavi etmek için kullanılan ancak aynı zamanda bulantıyı durdurmak için de kullanılan ilaç (antiemetik) bir tür antihistamin olacaktır.

Antiemetikler genellikle yutmanız için tabletler halinde verilecektir.

Hamilelikte mide bulantısı için risk faktörleri

Hamileliğin ilk 12 haftasındaki hormonal değişikliklerin muhtemelen sabah bulantılarının nedenlerinden biri olduğu düşünülmektedir.

Ancak, aşağıdaki durumlarda risk altında olabilirsiniz:

• İkizleriniz veya üçüzleriniz var
• Önceki hamilelikte şiddetli bulantı ve kusma geçirdiyseniz
• Hareket hastalığına yakalanma eğilimindesiniz (örneğin, araba tutması)
• Migren baş ağrısı geçmişiniz var
• Ailede sabah bulantısı varsa
• Östrojen içeren kontraseptifler alırken kendinizi rahatsız hissediyorsanız
• İlk hamileliğinizse
• obezseniz *BMI'nız(vücut kitle endeksi) 30 veya daha fazla
• Stresliyseniz