Anne Doğum Izni Kaç Gün 2019

Eğer çalışan bir anne adayı isen, hamile olduğunu öğrendiğin andan itibaren en çok araştırdığın konulardan biridir doğum izni. Sen de; yılı güncel doğum izni süresini, hesaplanmasını ve doğum izni sonrası kullanabileceğin diğer izinleri merak ediyorsan; doğru yerdesin sevgili anne adayı.

Bebeğinin cinsiyetini bilmeden; tahmini olarak ne zaman doğum iznine ayrılacaksın, doğum iznin kadar sürecek bilmek istersin. Çünkü bebeğine kavuşmak kadar, onunla ne kadar zaman geçireceğin de çok önemlidir. Bu nedenle, daha yolun başında iken gün hesaplamaları da başlar. Doğum izni süresi hesaplaması ile yazımıza başlayalım.

Doğum İzni Süresi Ne Kadardır?

İlgili kanunlar gereği; doğumdan önce 8hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam  16 hafta süre ile doğum iznine sahipsin sevgili anne adayı. Memur veya İşçi olman fark etmez. Doğum izni hesaplanırken hamilelik süren her zaman kırk hafta olarak ele alınır. Çoğul gebelik halin var ise; doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki hafta süre daha eklenir.

Nasıl Hesaplanır?

Gebeliğinle ilgili ilk doktor kontrolünde, bebeğinin kaç haftalık olduğu ve tahmini doğum tarihini doktorun seninle paylaşacaktır.

• Tekil gebelikte 32’inci haftanda, çoğul gebelik ise 30’uncu haftanda yasal olarak doğum iznine ayrılabilirsin. Yani, tekil gebelikte doktorunun ilettiği doğum tarihinden 8 hafta,  çoğul gebelikte 10 hafta geriye gittiğinde, doğum iznine ayrılacağın tarihi yaklaşık olarak önceden bulabilirsin.
• Sağlık durumun uygun olduğu takdirde ve tabii ki doktorunun onayı ile istersen doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışabilirsin yani 38’inci haftaya kadar. Bu durumda, anne adayının çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Yani 32’inci haftandan sonra çalıştığın her gün; doğumdan sonra bebeğinle geçireceğin artı bir gün daha demektir. Ben 35’inci haftamı doldurana kadar çalışmayı tercih ettim. Bu nedenle; yasanın öngördüğü şekilde çalıştığım üç hafta, doğumdan sonraki sekiz haftalık süreme eklendi.

Doğum Önemli

Doğum iznine ayrılmadan önce bilmen gereken bir diğer önemli konu, doğum ile ilgili alacağın raporlar sevgili anne adayı. Çünkü doğum izni sürelerinin doğru hesaplanması bu raporlar ile doğrudan ilgili.

Birçok anne adayı gibi, rapor takibi benim de en zorlandığım konulardan biri oldu. Hem çalışıp hem de bu prosedürlerle uğraşmak çok keyifli değil gerçekten. Gel görün ki; her şey bebeğinizle bir gün daha fazla zaman geçirebilmek için.

 Ben özel sektörde çalışan bir anne adayı olarak, bu süreçte bu konuyla ilgili toplam üç rapor aldım.

32’inci haftaya kadar sağ salim geldim ve ilk raporumu almak için hastaneye gittim. Herhangi bir sağlık problemi yaşamadığım için; alacağım rapor “Çalışabilir Raporu” olacaktı. Doktorum, hastane sisteminden SGK kayıtlarına girerek; bir kopyasını “ Doğum Öncesi Analık Raporu” başlığı adı altında bana verdi. İşyerim zaten ilgili sistemden göreceği için herhangi bir evrak teslim etmedim.

Ancak yine de böyle önemli bir konuyu şansa bırakamayacağım için; ertesi gün SGK ’nın  ALO numaralı hattını arayarak bilgilerimi kontrol ettirdim. Her şey yolundaydı, şimdi rahattım.

38’inci haftaya kadar zamanım olmasına rağmen 35’inci haftamı doldurduğumda “Doğum Öncesi Analık Raporumu” aldım. Hastane, SGK sistemine ilgili girişi yaptıktan sonra bana yine bir nüsha verdi. Burada dikkat edilmesi gereken konu, SGK sistemine girilen bilginin işverence onaylanması gerekir. İşveren, bu bilgiyi sistem üzerinden görmeli ve gereken süre içinde onaylanmalıdır. Bu nedenle, raporunu aldığın gibi işyerinin muhasebe departmanı ile görüşmeni tavsiye ederim sevgili anne adayı. İş yoğunluğu arasında, bu onayın atlanabilir. Bu durum, sadece doğum sonrası iznini değil devlet tarafından sana verilecek olan analık parası hakkını da olumsuz etkiler. Sonrasında ilgili SGK hattı olan Alo ’den kontrol etmeni öneririm.

Son olarak; doğum ile birlikte “Doğum Raporunu” alacaksın sevgili anne adayı ki bu en anlamlısı olacak. Doğum yaptığın hastane zaten bu raporun girişini sisteme yapıyor. Sadece muhasebe departmanından kontrol etmen yeterli olacaktır.

Geç Doğum veya Erken Doğum Halinde Ne Olur?

Beklenen tarihten daha geç bir tarihte doğum gerçekleşmesi durumunda; fazladan geçen süreler doğum izni süresinden düşülmeyecektir. Bu nedenle; ben bebeğimi 41’inci haftada dünyaya getirmeme rağmen; doğum sonrası 8 haftalık iznimde herhangi bir muafiyet yaşamadım.

Doğumun erken gerçekleşmesi durumunda; doğum öncesi kullanılamayan süreler, doğum sonrası izne eklenir.

Bilinmesi Diğer Önemli

Memur anne adayından farklı olarak işçi annenin bilmesi gereken bir konu daha vardır. O da; yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.

Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta izin kullandırılır. Her iki eşin de memur olması ve üç yaşını doldurmamış bir çocuğun birlikte evlat edinilmesi halinde bu izin hakkından her iki eş de yararlanacaktır.

Memur babaların babalık izni 10 gün, işçi babaların 5 gündür.

Süt İzni

Doğum izninin sonrasında kullanabileceğin diğer izinler denince, ilk akla gelen izin; süt iznidir. Süt izninin süresi ve kullandırılması memur anne ile işçi anne arasında farklılık gösterir.

İşçi annelere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. Yasada bu iznin toplu kullanımı ile ilgili bir madde belirtilmemiş olsa da; günümüzde işveren ve işçi mutabık kalırsa toplu kullanılabilme imkanı vardır.

Memurlara annelere de,  doğum izni bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde 3 saat, ikinci altı ayda günde 1,5 saat süt izni verilir. Memur anne, doğum sonrası izni süresi bitiminden itibaren yarım gün izin hakkından mı yoksa süt izninden mi yararlanmak istediğini çalıştığı kurumuna dilekçe ile bildirmelidir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı memur tarafından belirlenir. Ancak toplu olarak kullandırılmaz.

Örneğin ben süt izinlerimi toplu olarak kullanmayı tercih ettim. Sen de özel sektörde çalışıyorsan; doğum gerçekleşmeden önce işverenin ile mutabık kalman yeterli sevgili anne adayı/yeni anne.

Yarı Zamanlı Çalışma Hakkı

Doğum izni sonrasında kullanabileceğin diğer izin; yarı zamanlı çalışma hakkın olabilir sevgili anne adayı/yeni anne.

Çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde;

• Birinci doğumda 60 gün
• İkinci doğumda gün
• Sonraki doğumlarda ise gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.
• Çoğul gebeliklerde bu sürelere otuzar gün daha eklenir.

Aynı haktan memur anneler de yararlanabilir. İşçi annelerde olduğu gibi çoğul gebelikte süreler otuzar gün uzar.

Bu iznin kullanılması durumunda, hem işçi anne hem de memur anne süt iznini kullanamaz.

Ücretsiz İzin

Doğum izni sonrasında kullanabileceğin diğer bir izin de ücretsiz izin olabilir.

İşçi anneler için,  bu durum yönetmelikte aşağıdaki şekilde özetlenmiştir:

• İşçi anneye, doğum izni bitiminden itibaren isteği hâlinde 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.
• Ücretsiz izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir.
• Bu maddede belirtilen ücretsiz izin süresi, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

Memur anneler için ise bu izin, 6 seri numaralı Kamu Personeli Genel Tebliği’nde Doğum Sebebiyle Verilecek Aylıksız İzin başlığı altında şöyle belirtilmiştir:

• Doğum yapan memura, doğum izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine   24 aya kadar aylıksız izin verilir.
• Doğum sebebiyle verilen aylıksız iznin, 24 aylık sürenin aşılmaması kaydıyla, kısım kısım kullanılması mümkündür. 

Kısmi Süreli Çalışma

yılında çıkan torba yasayla birlikte, kadın işçilere kısmi süreli çalışma hakkı tanınmıştır. Doğum izni sonrası kullanabileceğin bir diğer izin bu izin olabilir. İşçi anne doğum sonrası izninin, yarı zamanlı çalışma izninin veya altı ay ücretsiz izninin ardından bu hakkını kullanabilir. Detayları kısaca şöyle özetleyebiliriz:

• İş Kanuna göre; genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Yönetmeliğe göre ise; işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır. Dolayısıyla, haftada otuz saat çalışmak esastır.
• Kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.
• Kısmi süreli çalışma talebi, ücretsiz izin süresi kesilerek yapılabilir. Ücretsiz iznin tamamının kullanılması şartı aranmaz.
• Kısmi süreli çalışma talebi, bu haktan faydalanmaya başlamadan en az bir ay önce işçi tarafından yazılı olarak işverene bildirilir.
• Usulüne uygun olarak yapılan kısmi süreli çalışma talebi, bildirim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde işveren tarafından karşılanır.
• Kısmi süreli çalışmanın belirlenen günlük ve haftalık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı, o yerin gelenekleri, işçinin yapmakta olduğu işin niteliği ve işçinin talebi dikkate alınarak işveren tarafından belirlenir.

Ben özel sektörde çalışan bir anne olarak;

Doğum iznimin hemen ardından, süt iznimi toplu olarak kullandım. İşe başlamaya henüz hazır hissetmediğim için; ya yarı zamanlı çalışma hakkımı ya da altı aylık ücretsiz iznimi kullanabilirdim. Ben altı aylık ücretsiz iznimi kullanmayı tercih ettim. Böylece kızımla tam bir sene çalışmadan zaman geçirebildim. Altı aylık ücretsiz iznim bitmeden bir ay önce de, kısmi süreli çalışma talebimi işyerimle paylaştım ve bu şekilde işe başladım.

Doğum iznin bittikten sonra, eğer sen de benim gibi işe dönmeye hazır hissetmiyorsan, bu izinleri sen de sırayla kullanabilirsin sevgili anne adayı/yeni anne. Bu süreçte yaşadığım duyguları ve işe geri dönme serüvenimi merak edersen buraya tıklayabilirsin.

Kaynaklar

Sevgili anne adayı/yeni anne, senin için önemli olabileceğini düşündüğüm bilgileri özetlediğim yazımda, aşağıdaki kaynaklardan faydalandım. Detaylı bilgiler için göz atmanı tavsiye ederim.

İşçi anne iseniz;

Memur anne iseniz;

Bir işverene bağlı olarak iş sözleşmesine dayalı bir biçimde çalışanların çalışma şartlarına ilişkin hak ve sorumlulukları İş Hukukunda düzenlenmiştir. İş Hukuku uygulamalarında çalışanların çalışma şartları belirlenirken aynı zamanda çalışma hayatının özel yaşama uyum sağlaması ve işçilerin dinlenebilmesi amacıyla izin hakkı tanınmıştır. İşçilerin izinlerinin belirlenmesi, izin sürelerindeki ücretleri, izin sürelerinin çalışma sürelerine etkisi gibi düzenlemeler İş Hukuku uygulamaları içerisinde yer almaktadır. Yasalarla belirlenmiş olan izin hakları dışında, işçi ile işveren arasında yapılan iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde yasalara uygun bir biçimde izin hakları düzenlenebilirken, bunların dışındaki izinler işçinin talebine bağlı olarak işverenin rızasıyla da verilebilmektedir.

Çalışanlara yasalarla belirlenmiş olan mazeret izni, yıllık ücretli izin, iş arama izni, istirahat sürelerinde kullandırılan izinler, ücretsiz izin gibi çeşitli izin hakları mevcuttur. Bu izinler dışında işçilerin yeni ebeveyn olmaları halinde izin kullanabilmelerini sağlayan doğum izinleri de iş hukuku içerisinde düzenlenmiştir. sayılı İş Kanunu’nun maddesinde işçilere analık hallerinde verilecek izinler kapsamlı bir biçimde ele alınmıştır. İşçilerin gebelik sürecinde periyodik kontrolleri için, doğum öncesi ve doğum sonrası süreler için ücretli izin hakkı, emzirme izni, babalık izni, ücretsiz doğum izni, kısmi çalışma, yarım çalışma gibi çeşitli izin uygulamaları da İş Hukukunda yer almaktadır.

Hamilelik Süreci

İş Kanunu’nun maddesinde çalışan kadınların gebelik ve doğum sonrası analık hali çalışma ve izin süreleri belirtilmiştir. Kanun kapsamında, kadın çalışanlara gebelik sürecinde periyodik hekim kontrollerine gidebilmeleri amacıyla izin verilmesi gerekir. Bu izin sebebiyle işçinin ücretinden kesinti yapılamaz. Gebelik sürecinde hekim tarafından gerekli görülmesi halinde kadın işçinin sağlığına elverişli daha hafif işlerde çalıştırılması gerekebilir. Hekim raporuna dayanarak, gerekiyorsa kadın işçinin sağlığına daha uygun bir işte çalıştırılması, çalışma koşullarının hafifletilmesi zorunludur. İşverenin işçinin sağlığını gözetmesi gerekir. İşin hafifletilmesi sebebiyle işçinin ücretinden herhangi bir indirim yapılamaz.

Analık Hali İstirahat İzni

Kadın işçilere doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta izin verilir. Bu sürelerde kadın işçilerin çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halindeyse doğum öncesi 8 haftalık süreye 2 hafta daha eklenmekte ve doğum öncesi izin hakkı 10 haftaya çıkmaktadır. Ancak, kadın işçinin doğumdan önceki izin süresinde doktor kontrolü ve onayıyla sağlık durumunun uygun görülmesi halinde doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışması mümkündür. Doğum öncesi çalışmama hakkının bulunduğu sürelerde çalışılan süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Erken doğum halindeyse, doğumdan önce kullanılamayan çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenerek kullandırılır. Doğum öncesi ve doğum sonrası çalıştırılmayacak süreler, işçinin sağlık durumu ve işin özelliğine göre hekim raporu ile artırılabilir.

Doğum öncesi ve doğum sonrası kadın işçilere verilen 8’er haftalık izin süreleri, doktor raporuyla işverenlere bildirilir. Bu rapor, istirahat raporları içerisinde analık raporu olarak adlandırılır. Bu sürelere ait analık iş göremezlik ödeneği Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işçiye ödenir. Rapor süresi doktor tarafından gerek görülmesi halinde artırılabilir.

Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü halinde, doğum sonrasında kullanılamayan 8 haftalık, çoğul gebelik halinde 10 haftalık çalıştırılmayacak süreler babaya kullandırılır. Annenin doğum öncesi 8 haftalık, çoğul gebelik halinde 10 haftalık çalıştırılmayacak sürelerde çalışmış olduğu süreler mevcutsa, bu süreler annenin doğum sonrası çalıştırılmayacak sürelerine ekleneceği için, annenin ölümü halinde bu süreler babanın kullanacağı izin süresine eklenir.

Evlat edinme durumunda da işçilere izin hakkı tanınır. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen çalışan eşlerden birine veya evlat edinen çalışana çocuğun aileye fiili olarak teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık hali izni verilir.

Emzirme İzni

Çalışan kadın işçinin doğum sonrası çocuğunu emzirmesi için çocuk 1 yaşına gelene kadar süt izni verilir. Süt izni süresi günde toplam bir buçuk saattir. İş Kanunu’nun maddesine göre, süt iznine günlük olarak yer verilmiştir. Çalışma hayatında izin sürelerinin toplu kullandırıldığına ilişkin uygulamalar görülse de yasal olarak toplu kullanıma dair bir düzenleme bulunmadığından dolayı süt izninin günlük olarak kullandırılması esas alınmalıdır. Çalışma sürelerinde, süt iznini hangi saatlerde ve kaça bölerek kullanacağına işçi karar verir. Süt izni, günlük çalışma süresinden sayılır. İşveren, süt izni kullanan işçinin ücretinden kesinti yapamaz. Çocuk 1 yaşına gelinceye kadar fiili olarak çalıştığı her gün için kadın işçiye süt izni hakkı verilmelidir. Kadın işçinin fiili olarak çalışmadığı günlerdeki süt izni hakkının çalıştığı güne ilave edilmesi gibi bir durum söz konusu olmayacaktır. Esasen süt izni çalışılan günlerde çocuğun beslenmesinden mahrum kalmaması için verilen bir izin olduğundan dolayı çalışılmayan günlerde böyle bir izin hakkı doğmayacaktır.

Ücretsiz Doğum İzni

Doğum sonrası kadın işçilerin talepleri doğrultusunda 6 aya kadar ücretsiz izin hakları bulunmaktadır. Bu izin hakkı, ücretli doğum izinlerinin bitiminden sonra kullanılabilecektir. Ücretsiz doğum izni hesabında doğum raporlarının bitimi dikkate alınır. Ücretli izin raporunun bitiminden sonraki 6 aya kadar bu izin hakkı saklıdır. Örneğin işçi doğum raporunun ardından 3 ay çalışıp sonrasında ücretsiz doğum iznine çıkmayı talep edebilir. Böyle bir durumda işçinin kullanabileceği ücretsiz doğum izni en fazla 3 aydır.

Ücretsiz doğum izni talep eden işçinin en geç 1 ay öncesinden bu talebini işverene bildirmesi gerekir. İşveren de doğum yapan işçinin talebi halinde yasal hakkını kullandırmak zorundadır.

Ücretsiz izin sürelerinde fiili olarak çalışılmadığı için, bu süreler çalışma sürelerinden sayılmaz. Yıllık ücretli izin hakkının hesabında ise ücretli doğum izin süreleri dikkate alınmaz.

Doğum Sonrası Kısmi Çalışma

“Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik” hükümleri uyarınca, doğum sonrası analık izninin sona ermesinin ardından, ebeveynlerden her ikisinin de çalışması durumunda yalnızca birisi kısmi çalışma yapabilir. 16 haftalık analık izni kullanan işçi sonrasında 6 aylık ücretsiz izne çıkmış olabilir, bu durumda işçi ücretsiz izinden belirli bir süre sonra da kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Çocuğun zorunlu ilköğretime başlayacağı tarihi takip eden aybaşına kadar geçecek süre için ebeveynlerden birisi kısmi çalışma, diğer adıyla part-time çalışma yapabilecektir.

Ebeveynlerden yalnızca birisinin çalışması durumunda kısmi çalışma talebinde bulunulamaz. Her ikisi de çalışan ebeveynlerden yalnızca birisi kısmi çalışma talebinde bulunma hakkına sahiptir. Eşlerden yalnızca birisi bu haktan yararlanabileceği için, kısmi çalışma talebinde bulunacak işçi, işverene eşinin çalıştığını gösterir belgeyi ibraz etmelidir. Ayrıca, kısmi çalışma yapmak isteyen işçi, işverene 1 ay önceden yazılı bildirim yapmalıdır. Kısmi süreli çalışma sürecinde olan işçi tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isterse, yine bu talebini işverene 1 ay öncesinde yazılı olarak bildirmelidir.

Kısmi süreli çalışma şartı için eşlerden ikisinin de çalışıyor olması gerektiğinden bahsedilmişti. Ancak bazı durumlarda kısmi çalışma izni için bu şart aranmaz.

• Kısmi çalışma yapmak isteyen işçinin eşinin sürekli bakım ve tedavi gerektiren bir hastalığa sahip olduğuna dair tam teşekküllü hastaneden verilmiş olan raporunun olması durumunda her iki eşin de çalışıyor olması gerekmez.

• Eşlerin boşanmış olması durumunda çocuğun velayetinin bulunduğu ebeveyn kısmi çalışma yapabilir, diğer eşin çalışıyor olup olmadığı önem arz etmez.

• Henüz 3 yaşına gelmemiş çocuğu kendi başına evlat edinmiş çalışan için her iki eşin de çalışıyor olma şartı aranmayacaktır.

Yarım Çalışma ve Yarım Çalışma Ödeneği

İşçiler dilerse haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışma yapabilir. Bu çalışma, yarım çalışma olarak adlandırılır. İşçinin çalıştığı sürelerdeki ücreti asıl ücret üzerinden hesaplanarak işveren tarafından ödenir. İşçi, haftanın çalışmadığı günlerindeyse ücretsiz izinli sayılır. Çalışılmayan günlerin ücreti asgari ücret üzerinden hesaplanır. Çalışılmayan sürelere ait ücret yarım çalışma ödeneği olarak adlandırılır ve İŞKUR tarafından İşsizlik Fonu’ndan ödenir. Yarım çalışma ödeneği için doğum sonrası analık raporunun bitiminden itibaren 1 ay içinde İŞKUR a başvuru yapılması gerekir.

Yarım çalışma hakkı, doğum sonrası analık raporunun bitiminden itibaren çocuğun yaşıyor olması durumunda kadın işçiye, 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçiye istekleri halinde belirli sürelerle verilir.

• İlk doğumda 60 gün, ikinci doğumda gün, sonraki doğumlarda ise gün sürelerle yarım çalışma hakkı tanınır.

• Çoğul doğum olması halinde bu sürelere 30’ar gün eklenerek yarım çalışma yapılabilir.

• Çocuğun engelli olması halindeyse bu süre gün olarak uygulanır.

İŞKUR tarafından ödenek ödenebilmesi için sigortalının belirli şartları sağlaması gerekir.

• Çalışanın, doğum veya evlat edinme süresinden önceki son 3 yılda en az gün işsizlik sigortası priminin olması,

• Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiili olarak çalışılması,

• Doğum veya evlat edinme sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde Kuruma yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekmektedir.

Doğum Öncesi ve Sonrası Çalışan Haklarını Güvence Altına Alan İş Hukuku Maddeleri

• İşveren, gebelik nedenli eşit davranma ilkesine aykırı hareket edemeyecektir.

sayılı kanunun 5. maddesinde eşit davranma ilkesi başlığı altında; “İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz” yer verilmiştir.

• İşverenin hamilelik nedenli feshinin geçerli sebebe dayanmayacağı belirtilmiştir.

İş kanunun feshin geçerli sebebe dayandırılması başlığı altındaki hususlar,

d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler.

e) 74 üncü maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek.

fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz.

• İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı İş Kanunu’nun maddesinde yer almıştır. Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir.

(a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.

• Analık halinde iş göremezlik ödeneği verileceği İş Kanunu’nun maddesinde belirtilmiştir.

İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir. Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.

• Doğum öncesi ve sonrası için yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan hallere İş Kanunu’nun maddesinde yer verilmiştir.

Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır.

b) Kadın işçilerin 74 üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler

• Çalışma süresinden sayılan hallere İş Kanunu’nun maddesinde yer verilmiştir. Aşağıdaki süreler işçinin günlük çalışma sürelerinden sayılır.

e) Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.

• Kısmi süreli çalışma hakkına, “Analık İzni veya Ücretsiz İzin Sonrası Yapılacak Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik” te yer verilmiştir.
• sayılı Kanun ile sayılı Kanuna 10/2/ tarihinden itibaren eklenen ek 5 inci madde ile doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği uygulaması getirilmiştir.

İşçiye, sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenir.