Fide Okulları Finlandiya

Türkiye’de yenilikçi bir eğitim anlayışının hayata geçirildiği Fide Okullarının Kurucusu Ali Koç, tüm dünyada eğitim alanındaki en yenilikçi uygulamaları destekleyen ve bunların yaygınlaştırılmasını amaçlayan HundrED projesinin Türkiye’deki elçisi olarak görev yapacak.

Hızla değişen dünyada eğitim anlayışının da değişmesi gerektiğini savunan, bu amaçla dünyanın her yerinde yenilikçi eğitim uygulamalarını destekleyen Finlandiya merkezli HundrED projesi, her yıl yeni ufuklar açan eğitim uygulamasını belirliyor ve bunların yaygınlaştırılması için çalışıyor.

Çeşitli ülkelerde alanında fark yaratmış yenilikçi eğitimcileri HundrED Elçisi olarak tanımlayan proje, yılında açılan, yol haritasını eğitimi dönüştürmek üzere tasarlayan, Fide Okullarının Kurucusu Ali Koç’u Türkiye Elçisi olarak belirledi.

Ali Koç, Ankara’dan Cizre’ye, Alanya’dan Batman’a kadar pek çok farklı coğrafyada öğretmenlik ve yöneticilik yapmış, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan STK’lara, özel okuldan köy okuluna kadar pek çok farklı kurumda görev yaparak Türkiye’deki eğitim sistemine her açıdan bakma fırsatını bulmuş deneyimli bir eğitimci ve bağımsız eğitim platformu Eğitimpedia’nın da kurucusu.

Dünyada yeni bir eğitim anlayışının öncülüğünü yaparak özel bir saygınlık kazanan HundrED’ın Türkiye Elçisi olmaktan mutluluk duyduğunu belirten Ali Koç, şunları söyledi:

“Biz Fide Okullarında farklı bir kültür yaratmayı hedefliyoruz. Başarı anlayışını; her öğrencinin bir birey olarak görüldüğü, kendine özgü beceri ve yeteneklerinin geliştirilmesi için olanakların yaratıldığı ve egemen olduğu bir kültür içinde hayata geçiriyoruz. Bu yüzden farklıyız. Nitekim, hayata geçirdiğimiz eğitim anlayışımız, HundrED projesinin ‘yenilikçilik’, ‘etkide bulunma/sonuç alma’ ve ‘dünyanın başka yerlerinde uygulanabilirlik’ kriterlerine uygun bulundu ve bu nedenle projenin Türkiye Elçisiyim. Fide Okulları bu saygın global eğitim inisiyatifinin bir parçası haline geldi. Bu, dünyanın değer verdiği ve geliştirmeye çalıştığı bir yolda ilerlediğimizin en güzel kanıtı.”

HundrED projesinin “Yüz Elçi” programı

Finlandiya’da kurulan ve global ölçekte faaliyet gösteren HundrED, dünyanın her yerinden yenilikçi eğitim anlayışını paylaşan eğitimcileri çabalarına katkıda bulunmaya davet ediyor. HundrED, Yüz Elçi programını da yenilikçi eğitimin öncülerinin, her yıl seçtikleri yenilikçi uygulamayı kendi ülkelerinde tanıtmaları ve kendi ülkelerindeki yenilikçi uygulamalar hakkında bilgi paylaşmaları için başlatmış. Eğitimde gelenekselden yenilikçiliğe değişimin tabandan başlayan bir hareketle gerçekleşeceğini savunan HundrED, dünyanın çeşitli ülkelerinden Elçilerini projenin değerlerini paylaşan her kesimden bireyler arasından seçiyor.

Aylin RANA AYDIN

Ö&#;retmen yeti&#;tirmek amac&#;yla gelecek y&#;l ‘ö&#;retmen enstitüsü’ açacaklar&#;n&#; söyleyen Fide Okullar&#; Kurucusu Ali Koç, her y&#;l e&#;itim fakültesi ö&#;rencisini al&#;p bir y&#;l e&#;itim vereceklerini aç&#;klad&#;. Koç, “Hem kendimize hem de sektöre ö&#;retmen yeti&#;tirece&#;iz” dedi.

Sektörde birçok kurumda yöneticilik ve e&#;itim konusunda akademik çal&#;&#;malar&#; ile de tan&#;nan Ali Koç’un 5 yat&#;r&#;mc&#; ortakla birlikte kurdu&#;u Fide Okullar&#;’n&#;n ikincisi bu y&#;l eylül ay&#;nda aç&#;lacak. Sektörde y&#;l&#;n&#; dolduran Koç’un bir anlamda e&#;itim fikirlerini uygulad&#;&#;&#; ilk okul, kiral&#;k tekstil fabrikas&#; dönü&#;türülerek Maltepe’de “Mahalle okulu” konsepti ile kurulmu&#;tu.

Koç, “Evet, mahalle okulu. Belirli mesafelerde servis yok. Mümkün oldukça çocuklar&#;n yürüyerek gidip gelebildikleri, her birinin birer ‘fide’ olarak görüldü&#;ü bir okul… Okul da fide yeti&#;tirmek gibi. Is&#;s&#;n&#; suyunu do&#;ru ayarlarsan&#;z güçlü kökleri olan, büyüyen bir fide olur. &#;stiyoruz ki çocuklar okulda do&#;ru e&#;itimi als&#;n ve nerede nas&#;l ya&#;amak istiyorsa oraya uyum sa&#;las&#;n.

‘Fide hayatt&#;r’ diye bir slogan kullan&#;yoruz. &#;kinci okulu Eylül ay&#;nda açaca&#;&#;z. Maltepe’de 5 orta&#;&#;z. Birinci s&#;n&#;ftan alt&#;nc&#; s&#;n&#;fa kadar ö&#;rencimiz var. Kademeli aç&#;yoruz. Alt&#;nc&#; s&#;n&#;ftaki ö&#;renciler sekizinci s&#;n&#;f&#; bitirdi&#;i y&#;l liseyi de açaca&#;&#;z. Mevcut okulumuzda ilk ve ortaokul ö&#;rencileri var. Eylülde aç&#;lacak okulda da ana s&#;n&#;f&#; ve ilkokul ö&#;rencileri e&#;itim alacak. ki&#;ilik kapasiteyle aç&#;lacak. Avrupa Yakas&#;’na da geçece&#;iz. Di&#;er illere de geçmeyi elbette hedefliyoruz. Talep var” dedi.

Bisiklet tamiri ve masal dersi

Birinci s&#;n&#;ftan itibaren ö&#;rencilerefelsefe ve masal dersleri verdiklerini söyleyen Ali Koç, “Derslerimiz aras&#;nda bisiklet tamiri de var. Bizden mezun olan her çocuk bir zafer kazans&#;n istiyoruz. Bünyemizde özel gereksinimli çocuklar da bulunuyor” diye konu&#;tu.

Her y&#;l ö&#;retmen

“Önümüzdeki y&#;l kendi bünyemizde ö&#;retmen enstitüsü açaca&#;&#;z” diyen Ali Koç &#;öyle anlatt&#;:
“Atanamayan ö&#;retmenlerden bahsediyoruz ama okullar da ö&#;retmen bulam&#;yor. Her y&#;l tane 4. s&#;n&#;f e&#;itim fakültesi ö&#;rencisini al&#;p Türkiye’nin en iyi okullar&#;nda staj yapt&#;raca&#;&#;z ve bir y&#;l süren e&#;itim verece&#;iz. Daha sonra da okullara ‘size ö&#;retmen bulduk bunu istihdam edin’ diyece&#;iz. O zaman ben kendi ö&#;retmen kayna&#;&#;m&#; üretmeye ba&#;layaca&#;&#;m. Türkiye’nin her yerine okul açmak gibi &#;ans&#;m olabilecek hem de her y&#;l tane ö&#;retmeni sektöre kazand&#;raca&#;&#;z.”

‘Dünya karma e&#;itim modeline gidiyor’

Ali Koç, ayn&#; zamanda E&#;itimpedia platformunun da kurucusu. E&#;itim alan&#;nda dünyadaki tüm geli&#;meleri e&#;itimcilere, velilere h&#;zl&#; ve kapsaml&#; &#;ekilde aktard&#;klar&#;n&#; söyleyen Koç &#;öyle konu&#;tu: “E&#;itimpedia’da iyi e&#;itim nas&#;l yap&#;l&#;yor onu payla&#;t&#;m.

Finlandiya ile ilgili de bir yaz&#; yazm&#;&#;t&#;k. Dünyan&#;n en &#;a&#;&#;rt&#;c&#; e&#;itim sistemi diye. Finlandiya’ya da e&#;itimcileri ve e&#;itim yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n&#; götürdüm. Türkiye’de tamamen s&#;nav odakl&#; bir e&#;itim sistemimiz var. E&#;itimde geleneksel modellere daha yak&#;n&#;m. Köy okulu mezunuyum. &#;u an dünyan&#;n gitti&#;i model de karma e&#;itim. E&#;itimde akran ö&#;renmesi çok önemli.”

38 yıl sonra Kırşehir’deki ilkokul öğretmenini arar Ali Koç. “KazımÖğretmenim ben Ali” der. Kısa bir duraksamadan sonra Kazım Öğretmen“Kuzum nasılsın, neler yapıyorsun” diye yanıt verir. Köy Enstitülü bir öğretmendir Kazım Hoca, hemen tanımıştır eski öğrencisini. Ali Koç’un “Beni ben yapanilk taşları o döşedi” dediği öğretmenini aramasının nedeni kurduğu okulun açılışına davet etmek ve kurdeleyi onun kesmesini istemek içindir
Ali Koç, (Koç Grubu’nun Ali Koç’u ile ilgisi sadece isim benzerliği) bir eğitimci. Ankara’dan Cizre’ye, Alanya’dan Batman’a kadar pek çok farklı coğrafyada öğretmenlik ve yöneticilik yapmış biri. Israrla “Başka bireğitim mümkün,” deyip üstelik bunu yaşama geçirebilmiş. yılını kutlamaya hazırlandığımız Cumhuriyet Bayramı öncesinde Ali Koç’u ve yeni kurduğu Fide Okulları’nı anlatmak istiyorum. Cumhuriyet temellerinden sarsılırken, terör, toplumsal şiddet, cehalet sarmalı tüm ülkeyi sarmışken küçük bir nefes alış mı dersiniz, dar kapıdan sızan küçük bir ışık mı dersiniz bilemem ama ilginizi çekeceğinden eminim. Biliyorsunuz eğitim bu ülkenin kanayan yarası. Yıllardır zaten var olan sorunlar AKP iktidarının icraatlerı ve eğitimi tamamen imam hatipleştirmesi ile farklı bir boyut kazandı. Türkiye, proje okullar, yap boz tahtasına dönen TEOG, yaşayamadığı çocukluğunu sınavlara kurban veren çocukların ülkesi haline dönüştü.
Ali Koç “Oysa Türkiye bugün tüm dünyanınimrenerek baktığı, Finlandiya’nın eğitimsistemine yabancı değildi ki” diyor ve Cumhuriyetin ilk dönemlerindeki eğitim deneyimleri ile örtüşen bu modeli, Türkiye’nin önünün açılmasında en önemli stratejik konu olarak gördüğünü vurguluyor. Yeni kurduğu Fide Okulları da zaten Finlandiya modelinden esinlenerek eğitim veriyor. “Bugünbizim Fide’de yapmaya çalıştığımızı benimdönemimde zaten Kazım Öğretmen ve onungibi idealist öğretmenler yapıyordu” diyen Koç, bu modelin temelinde çocukların oyun hakkının elinden alınmadığı, bilgi odaklı/ akademik değil beceri odaklı bir eğitim felsefesinin yattığını belirtiyor ve temel eğitimlerini oyun ile alan öğrencilerin ileride daha başarılı olduklarının araştırmalarla da saptandığını söylüyor. İstanbul Maltepe’de eski bir tekstil fabrikasının okula dönüştürüldüğü Fide’de çocuklar bisiklet tamir etmeyi de öğreniyor, çivi çakmayı da, çadır kurup balık filesi dikmeyi de Kuralların, yasakların olmadığı, çocuklara öz disiplinin aşılandığı bir sistem. Sınav yok, ev ödevi yok. Farklılıklara açık. Özel gereksinimli, engelli çocuklar da birlikte ders yapabiliyorlar. “Başarınınsırrı iyi öğretmendir” anlayışından yola çıkarak öğretmen odaklı eğitimi benimsediklerini belirten Koç, İstanbul’da 2 okul daha açacaklarını, ayrıca İzmir ve Ankara’dan da yoğun talep geldiğini söylüyor.
Rezil bir eğitim sistemine sıkışıp kalan bu ülkede doğru bir alternatif eğitime talep her zaman var. İşin acısı şu ki; bu eğitimin taşları Cumhuriyet’in ilk yıllarında döşenmeye başlamıştı. Üstelik parasız, üstelik ülkenin her yerinde. Bundan vazgeçildi.
Finlandiya’nın destansı eğitim modelini anlatan Beyaz Zambaklar Ülkesi ilk kez Mustafa Kemal Atatürk zamanında Türkçeye çevrilmişti. Atatürk kitabı o kadar beğendi ki kitabın okulların, özellikle askeri okulların müfredatına dahil edilmesini emretti. Kitap o kadar çok ilgi gördü ki, Kuranıkerim’den sonra en çok okunan kitap haline geldi. Tüm yoksulluğa, elverişsiz doğa koşullarına rağmen, bir avuç aydının önderliğinde; askerlerden din adamlarına, öğretmenlere, doktorlardan iş insanlarına kadar, her meslekten insanın omuz omuza dayanışma sergileyerek, Finlandiya’yı, geri kalmışlıktan kurtarmak için nasıl büyük bir mücadele verdiklerini gözler önüne seren bu kitabı Cumhuriyet’in yılında yeniden okumak ve okutmak zamanı  

Sad&#;k Güleç  [email protected]

Ö&#;rencilerin e&#;itim müfredat&#;n&#; belirledi&#;i bir okul olabilir mi… Oyun saatlerinin ders saatlerinden fazla oldu&#;u, her ya&#;tan ö&#;rencinin okula kendi gidip geldi&#;i, not almad&#;klar&#;, hiç ödev yapmad&#;klar&#;, ö&#;renciye özel ders program&#;n&#;n yap&#;ld&#;&#;&#;, her çocu&#;un ke&#;fedilmemi&#; bir yetene&#;inin oldu&#;undan hareket eden bir okuldan söz ediyoruz. E&#;itimpedia adl&#; internet sitesinde bir araya gelen ö&#;retmenler bunlar&#; tart&#;&#;&#;yor. Yakla&#;&#;k üç y&#;l önce kurulan sitede e&#;itimin sorunlar&#;n&#; tart&#;&#;an ö&#;retmenler &#;imdi bütün bunlar&#;n en az&#;ndan bir k&#;sm&#;n&#;n uygulanabildi&#;i bir okulda bir araya geldiler. &#;stanbul Maltepe’de bulunan Fide Okulu bütün bu tart&#;&#;malardan ortaya ç&#;kan sonuçlar&#; uygulamak için kuruldu.

SINAV ODAKLI S&#;STEMDE OLMAZ D&#;YENLER YANILIYOR

E&#;itim Pedia’n&#;n ve okulun kurucusu Ali Koç, Türkiye e&#;itim sisteminde uygulanamaz san&#;lan birçok konunun asl&#;nda zihinlere konan engelden kaynakland&#;&#;&#;n&#; dü&#;ünüyor. Bunlar&#;n ba&#;&#;nda ise bu s&#;nav sisteminde böylesi bir okulun ba&#;ar&#;l&#; olamayaca&#;&#; dü&#;üncesi: “Türkiye’de ne yaparsan&#;z yap&#;n s&#;nav odakl&#; e&#;itim var, s&#;nav gerçe&#;i var diyen bir yakla&#;&#;m var. Sanki s&#;nav bir tek Türkiye’de var. Akademik ba&#;ar&#;y&#; önemsemek bir tek Türkiye’ye özgü gibi. Siz bu bilgiye sahipseniz o bilgi size çoktan seçmeli mi soruldu, yazarak m&#; soruldu bir önemi olmaz. Siz zaten yan&#;t verirsiniz. Odaklanmam&#;z gereken çocu&#;un nas&#;l yan&#;t vermesi gerekti&#;i. Biz sürekli ö&#;renmeyi ölçmeyi konu&#;uyoruz.”

Yüksek not odakl&#; bir sistem ise daha dü&#;ük not alan çocuklar&#;n daha ba&#;lang&#;çta sistemin d&#;&#;&#;na dü&#;mesine yol aç&#;yor. Ali Koç, bu durumda ortaya ç&#;kan sonucu &#;u sözlerle aktar&#;yor; “hayat&#;n&#;n en önemli ça&#;lar&#;nda çocu&#;u sistem d&#;&#;&#;na at&#;yorsun. Türk e&#;itim sisteminin çocuklara ö&#;retti&#;i en önemli ba&#;ar&#; ö&#;renilmi&#; çaresizliktir.”

OYUN ÇOCU&#;UN TEMEL HAKKIDIR

&#;lkokul ve ortaokuldan olu&#;an Fide Okullar&#; ilk kay&#;tlar&#;na bu y&#;l ba&#;lad&#;. Peki Türkiye e&#;itim sisteminin içinde yer alan bu okulda neler farkl&#; olabilecek. Türkiye’de okuyan çocuklar&#;n oyun oynayamad&#;&#;&#;n&#;n alt&#;n&#; çiziyor Ali Koç; “Fide’de çocuklar oyun oynaman&#;n ne oldu&#;unu anl&#;yor. Oyun, çocu&#;un temel hakk&#; ve temel ö&#;renme biçimidir. Türkiye’de bütün çocuklara hiperaktif te&#;hisi konuyor. Çünkü çocuk hareket etmiyor. Teneffüs di&#;er okullarda be&#;, alt&#; dakikad&#;r. Biz en az on be&#; dakika olsun dedik. Türkiye’de çocuklar&#;n okulda futbol oynama hakk&#; yok. Futbol oynamak bir hakka dönü&#;ebilir mi?”

Yo&#;un ilgi gören okulun, gelecek üç y&#;l için kay&#;tlar&#; dolmu&#;.

ATÖLYE KURMAYI ÇOCUKLAR TALEP EDECEK

Kurulan okulda en büyük farkl&#;l&#;&#;&#; kurulan atölyeler yaratacak. Milli E&#;itim’in müfredat&#;n&#; takip eden okul bunun yan&#;nda çe&#;itli alanlarda atölyeler kurmu&#;. &#;lk olarak birinci s&#;n&#;ftan itibaren çocuklar&#;n kat&#;lacaklar&#; felsefe, kodlama, satranç ve ah&#;ap tasar&#;m atölyesi kurulmu&#;. Bu atölyelerin kurulma nedenini Ali Koç &#;öyle aç&#;kl&#;yor; “ Felsefe dersi güçlü sorular sordurur. Kodlamay&#; çocuklar&#; yaz&#;l&#;mc&#; yapal&#;m diye ö&#;retmiyoruz. Analitik dü&#;ünme becerilerini geli&#;tirmek istiyoruz. Bir problemi zihinlerinde soyutlayabilsinler. Ah&#;ap atölyesini bir &#;eylere dokunsunlar yeniden tasarlas&#;nlar üretsinler diye açt&#;k.”

Bu atölyelerin d&#;&#;&#;ndaki bütün atölyelerin çocuklar&#;n talepleri do&#;rultusunda kurulaca&#;&#;n&#; belirten Ali Koç, “Çocuklar atölye talep edecekler, kendileri kuracaklar, kendileri üretecekler. Yani üç ö&#;renci ‘hocam biz bal&#;k tutmay&#; ö&#;renmek istiyoruz, oltay&#; tan&#;mak istiyoruz’ derlerse onlara bir etkinlik tasarl&#;yoruz” diyor.

E&#;&#;T&#;M&#; DÖNÜ&#;TÜRME &#;DD&#;AMIZ VAR

Fide’yi E&#;itimpedia adl&#; internet sitesinde üç y&#;l boyunca tart&#;&#;t&#;klar&#; konular&#;n uygulanaca&#;&#; bir “uygulama okulu” olarak tan&#;mlayan Ali Koç, eski bir tekstil fabrikas&#; olan okulu, depreme dayan&#;kl&#; olan iskeletini ayakta b&#;rakarak yeniden tasarlad&#;klar&#;n&#; belirtiyor. Dünya’da e&#;itimin zirvesinde say&#;lan Finlandiya’ya yapt&#;klar&#; bir inceleme gezisinde ö&#;retmenlerin “hocam burada bir &#;ey yok” dediklerini aktaran Koç “çünkü ak&#;ll&#; tahtalar, bilgisayarlar, teknoloji görmeyi bekliyorlar” diyor. Koç, Türkiye’de bilinenin aksine ö&#;renci velilerinin de sürekli ö&#;renciyi ölçmeye çal&#;&#;an bu sistemden kaçmaya çal&#;&#;t&#;&#;&#;n&#; belirterek “Y&#;llarca özel e&#;itim kurumlar&#;nda çal&#;&#;t&#;m. Özel okul dan&#;&#;man&#;y&#;m ayn&#; zamanda.. Benim bildi&#;im kadar&#;yla ilk defa aç&#;lan bir okula bu kadar yo&#;un talebi ilk defa gördüm. Yo&#;un talepten üç &#;ube yapt&#;m. Bundan sonraki üç y&#;l&#;n kay&#;tlar&#; da doldu. Hiçbir veli ‘bu nas&#;l okul’ demedi. Aksine y&#;llard&#;r E&#;itimpedia’da yazd&#;klar&#;m&#;z&#;, sektörde benim yapt&#;klar&#;m&#; gördüklerinde bu i&#;in, sadesinin en do&#;al ve do&#;rusu oldu&#;una ikna oldular. Bir de bizi daha çok yurtd&#;&#;&#;nda ya&#;am&#;&#; ve Türkiye’ye dönmü&#; aileler tercih ediyor”