Balık Çeşitleri Resimli Ve Isimleri
Denizlerimizde Avlanan Balık Çeşitleri
Balık, yüksek protein oranı ve zengin madensel tuz ve mineralleri sebebiyle son derece sağlıklı bir yiyecektir. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde pek çok farklı balık türü yaşar. Denizlerimizde yaşayan hamsi, çipura, kalkan, uskumru, lüfer başta olmak üzere önemli balık çeşitlerini ve bu balık türleriyle ilgili bilgileri sizler için derledik.
Bir yarımada şeklinde olan ve üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizde deniz balıkçılığı önemli bir potansiyel oluşturmakla beraber, gereken gelişmeyi kaydedememiştir. Bunun birçok nedeni vardır. Ülkemizde teknik yetersizlikler yanında usulsüz avlanma, trolle avlanma, üreme ve yuvalanma alanında avlanma yasağı olan tarihlerde (15 Mayıs – 15 Ağustos) kaçak avlanma balıkçılık ekonomimize büyük zararlar verir.
Ülkemizde sanayi ve evsel atıkların arıtılmadan denize verilmesi, balıkların barınmasını ve çoğalmasını engellemektedir. Ayrıca balıkların önemli üreme ve yetişme ortamı olan dalyanlar da bataklık haline dönüşmektedir. Ülkemizde balıkçılığın gelişememesinde diğer bir neden de halkımızın su ürünlerine besin kaynağı olarak fazla değer vermemesidir. Ancak son yıllarda özellikle büyük kentlerde sağlıklı beslenmenin temel koşullarından biri olarak su ürünleri önem kazanmaktadır. Aşağıda denizlerimizdeki ticari balık türlerini tanıtacağız.
Ünlü Şairlerimizin İçinden Balık Geçen Şiirleri yazımızda da Türk Edebiyatı’nda içinde balık geçen şiirleri okuyabilirsiniz.
1. Barbunya – Mullus Barbatus
Bir dip balığı olan barbunyanın boyu 40 cm’e kadar ulaşır. Kış aylarında sahile göçer. Ekonomik değeri yüksek, lezzetli bir balıktır. Avlanma sınırı 13 cm’dir. Kaya barbunyası, kum barbunyası, ot barbunyası ve paşa barbunu olmak üzere 4 çeşidi vardır.
Bunların içinde en makbulu kaya barbunyasıdır. Sırtı kırmızı ve karın kısmı beyaz olan kaya barbununun sırtında hiç gri leke bulunmaz. Kum ve ot barbunyasında ise sırt gri ile kırmızı renklerin karmaşası halindedir. Paşa barbununun her iki yanında çeneden kuyruğa doğru sarı bir şerit bulunur. Tekir balığı ile çok karıştırılır. Tekir çene altı bıyıklarının uzunluğu, küt kafası ve birinci sırt yüzgeçindeki sarı siyah benekleri ile barbunyadan ayrılır. Barbunyanın balığın en lezzetli zamanı Ağustos ile Ekim ayları arasıdır. Ekim en yağlı ve lezzetli olduğu aydır.
2. Çipura – Sparus Aurata
Yarım kiloya yakın olanlarına lidaki denir. Akdeniz ve Ege’de yaygındır. Kültür balıkçılığına uygun olduğu için genellikle balıkçı tezgahlarında çiftlik çipurası bulunur. Tezgahlarda deniz çipurası çiftlik çipurasına göre daha az, ama daha lezzetlidir. Temmuz’dan Kasım’a kadar lezzetli olduğu aylardır. Ama en lezzetli olduğu aylar Eylül ve Ekim’dir.
3. Hamsi – Engraulis Encrasicolus
Türkiye’de en çok avlanan deniz balığıdır. Ağırlıklı olarak Karadeniz’den ve Marmara’dan avlanır. Karadeniz hamsisi Azak ve Karadeniz olmak üzere ikiye ayrılır. Azak hamsisinin burnu daha küttür. Azak Denizi’nde üreyip kışlamak üzere güneye, bizim Orta ve Doğu Karadeniz bölgesine inerler. Nisan sonunda da kuzeye göç ederler.
Karadeniz hamsisi ise kuzeybatı Karadeniz’de ürer, kışlamak üzere Kasım’dan Şubat’a kadar Trakya kıyılarına ve Marmara’ya göç eder. Nisan ayında da yumurtlamak üzere Karadeniz’e çıkar.
Ayrıca Marmara Hamsisi denilen, yalnız Marmara’da çıkan, daha küçük ve göç etmeyen bir hamsi türü de vardır. Ocak, Şubat, Kasım, Aralık en lezzetli olduğu aylardır.
4. İstavrit – Trachurus Trachurus & Trachurus Mediterraneus
Karasularımızda 2 türü vardır: Karagöz istavrit ve sarıkuyruk istavrit. Küçüğüne kraça adı verilir. Sarıkuyruk, karagöze göre daha büyüktür. Sonbahar ve kış aylarında tüketilir ama Ekim ve Kasım en lezzetli olduğu aylardır.
5. Kefal – Mugilidae Ailesi
Kefal aslında 100’e yakın balık türünün ortak adıdır. Denizlerimizde 6 türü yaşıyor: Has kefal, altınbaş kefal, dudaklı kefal, mavri kefal, sivriburun kefal, rus kefali. Küçüğüne ilerya denir. En lezzetlisi has kefal ve altınbaş kefaldir. Nisan, Mayıs, kış ayları kefalin lezzetli olduğu dönemlerdir.
6. Kolyoz – Scomber Japonicus
Uskumruya benzer, ama aralarında belirgin farklar vardır. Kolyozun gözleri daha iridir. Kolyozun ağzı geriye doğru daha uzundur, uskumruya göre ağız yapısı daha kısadır. Uskumrunun yüzme kesesi çok küçüktür, kolyozun yüzme kesesi belirgin derecede büyüktür. Kolyoz daha yuvarlaktır, uskumru daha yassıdır. Kolyozun yanlarda sarımsı lekeler vardır, uskumrunun ise pembe gibidir. Uskumrunun sırt çizgileri aşağıya doğru oldukça düzgün paralel iner, kolyozda bu düzen yoktur, desenler daha karışıktır. Ama en önemlisi uskumru daha lezzetlidir. Ortalama uzunluğu 15- 30 cm, hatta 50 cm’ye kadar varabilir. Türkiye’de tüm denizlerde bulunur. Ocak ayı en yağlı zamanıdır.
7. Kupes – Boops Boops
Akdeniz, Ege, Marmara’da yaygındır. Deniz suyu sıcaklığı arttıkça yaşam alanları da genişler. Kupesin gözleri kocamandır ve biraz dikkatli bakarsanız gözlerinin üstünde sanki göz kapağıymış gibi kapanıp açılan saydam zarı görebilirsiniz. Kupes balıklarının ortalama boylan 20 cm.’dir. 35- 40 cm’yi bulan iri kupeslere de rastlanır. Eti oldukça lezzetlidir. Haziran- Eylül arasında en lezzetli aylarıdır.
8. Levrek – Dicentrarchus
Fazla gezici olmayan yerli balıklardan sayılır. Lezzetli ve ekonomik değeri yüksek olduğundan, deniz çiftliklerinde de üretilmektedir. Şubat-Mayıs arasında en lezzetli zamanıdır. Bayağı levrek ve benekli levrek olmak üzere iki tipi mevcuttur. Sırtlarındaki çok sayıda benek ile ayrılırlar. Benekli levrek Güney Ege ve Akdeniz’de, bayağı levrek ise bütün denizlerimizde görülür. Karadeniz’de kötek olarak da bilinen minekop da bu familyanın diğer bir türüdür.
9. Lüfer – Pomotomus Saltator
Büyüklüğüne göre lüferin çeşitleri şöyledir:
10 cm’ye kadar -> yaprak
11-13 cm arası -> çinekop
14-16 cm arası -> kaba çinekop
17-20 cm arası -> sarıkanat
21-30 cm arası -> lüfer
31-35 cm arası -> kaba lüfer
35 cm’den büyük -> kofana
Karadeniz ve Marmara’da bulunur. Ağustos, Eylül, Ekim en lezzetli aylarıdır. Soğuk denizde yaşayanları daha lezzetli olur. Türkiye’de ise Karadeniz ve Marmara’da avlananları daha lezzetlidir.
10. Mezgit – Merlangius Merlangus
Daha çok Marmara ve Karadeniz balığıdır. Türkiye’de 2 türü vardır. Türlerden birinde alt çenesinde küçük bıyık vardır. Tavuk balığı olarak da bilinen mezgit bütün denizlerimizde bulunmakla beraber en çok Karadeniz’de bulunur. Şubat, Mart, Nisan ayları arasında lezzetlidir.
11. Orkinos – Thunnus Thynnus
Tonbalığı olarak da bilinir. Eti konservecilikte kullanılır. Genç orkinoslar sürüler halinde palamutlarla birlikte Karadeniz’den Akdeniz’e göçerler. En bilinen türleri sarıkanat orkinos, güney mavi yüzgeçli orkinos, çizgili orkinos, uzun kanat orkinos ve kocagöz orkinos gibi türleridir.
Nisan’da Akdeniz’e giren orkinoslara, 1 Mayıs ile 15 Temmuz arasında âdeta bir avcı ordusu saldırıyor. Yaklaşık 50 tonluk yüzer kafeslerle yakalanan orkinoslar, balık çiftliklerine getiriliyor. Mayıs-Kasım arasında canlı balıklarla beslenen orkinoslar, bu süre içinde yaklaşık yüzde 50 oranında kilo alıyor. Kanlı görüntülerle iç sızlatan hasattan sonra orkinos etleri çoğunlukla Japonya’ya ihraç ediliyor. Mavi yüzgeçli orkinos, ekonomik ve ekolojik anlamda son derece değerli bir tür olmasına karşın, aşırı avlanma nedeniyle hızla yok olma tehlikesi altında.
12. Palamut – Sarda Sarda
Denizlerimizde giderek azalan balık türlerindendir. Bizans İmparatorluğu’nda şehrin sembollerindenmiş. Ağustos’tan Şubat ortalarına kadar en lezzetli olduğu aylardır.
Palamut boyuna göre şöyle isimlendirilir:
20 cm’ye kadar -> palamut vanozu
20-30 cm arası -> çingene palamutu
31-40 cm arası -> palamut
40-50 cm arası -> kestane palamutu
51-60 cm arası -> torik
61-65 arası -> sivri
65-70 cm arası -> altıparmak
70 cm’den büyük -> zindan delen
Torik ve toriğin büyük boyları palamuttan daha çok yağlıdır, bu nedenle tuzlama ve lakerdası tercih edilir. Palamut avı Ağustos ayında başlar. Önce Karadeniz’de sürüler halinde vanoz ve çingene palamutu, Eylül’den itibaren de palamut gelmeye başlar.
13. Sardalya – Sardina Pilchardus
Akdeniz, Kuzey Ege, Marmara’da bol bulunur. Son yıllarda suların ısınması nedeniyle Karadeniz’de de görülmeye başlanmıştır. Hamsinin yakın akrabası sardalya kurutularak, tuzlanarak hatta balık yağı ve balık unu elde etmekte kullanılır.
Sardalya adı konserve işleminden dolayı konserve ile özdeşleşmiştir. Sardalyanın küçüğüne papalina denilir, ayıklamadan kızartılır. Tirsi ise sardalyanın büyüğüne denilir. Kıl tarzında çok kılçığı vardır ve sardalya kadar lezzetli değildir. Sürü halinde yazın orta, kışın derin sularda yaşayan gezici balıklardır. Eskiden deniz üstünün ateş aydınlatmasıyla avcılığından ötürü ateş balığı diye de tanınır. En lezzetli ayları Temmuz-Ekim arasıdır.
14. Uskumru – Scomber Scombrus
1970’li yıllarda kışlak yeri olan Marmara-Karadeniz’i aşırı kirlenme nedeniyle terk ederek Kuzey Ege’ye yerleşti. Eti çok lezzetlidir. Bol avlanılan uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle seyrek rastlanan adeta tükenmiş bir balıktır. Kolyoza çok benzeyen uskumru büyüklüğüne göre üç değişik ad ile adlandırılır.
En küçüğüne kalinarya denir. 20-25 cm civarında ve yağlı olanları uskumru, dönüş uskumrusu ise çiroz olarak adlandırılır. Yazın yakalananlara ise lipari denir. En lezzetli olduğu dönemler yumurtlamaya başladığı Eylül’den Ocak ayı sonuna kadardır.
15. Çaça
Çaça balığının özel avcılığı yapılmaz. Buna karşı denizlerde ekonomik değeri çok yüksek olan uskumru, palamut, torik gibi balıklar için yem değeri vardır. Sardalya balığına benzer. Kuzey Avrupa ülkelerinde konservesi çeşitli isimlerle pazarlanır. Genellikle Karadeniz’de bulunurlar. Ocak ayında sürüler halinde Marmara Denizi’ne gelirler.
16. Kalkan – Scophthalmus Maximus
Bir dip balığı olan kalkan, Karadeniz’in en tanınmış balıklarındandır. Boğazlar, Marmara, Ege ve Akdeniz’de seyrek rastlanır. Gezici balık değildir. Bütün hayatı dipte yatmakla geçer. Karadeniz’in bu ünlü balığı bütün yassı, oval vücudu, bir tarafı siyaha yakın diğer tarafı beyaz rengi ve beyaz tarafındaki düğmeleri ile tanınır.
Her iki tarafı siyah olan kaya kalkanına nadiren rastlanır. Kaya kalkanı daha çok Sinop, Samsun yörelerinde çıkar. İstanbul Boğazı’nın kuzeyinde, Karadeniz’in batısında avlanan kalkan bir tarafı siyah, bir tarafı beyaz olan bayağı kalkandır. En lezzetli zamanı Ocak sonundan Mart ortalarına kadardır.
17. Mercan – Sparus Pagrus
Açık kırmızı renkli, eti beyaz, pullu çok lezzetli kıymetli bir balıktır.
Marmara, Akdeniz, Ege’de yaygındır. 4 türü vardır: Kırma mercan, lekeli mercan, çizgili mercan, fangri mercan. Kırma ve lekeli mercanın en lezzetlisi ve ekonomik değeri yüksek olanıdır. En lezzetli olduğu aylar Nisan’dan Haziran’a kadar geçen süredir.
18. Kılıç Balığı – Xiphias Gladius
Sıcaklığa göre Marmara ve Karadeniz arasında dolaşıp Akdeniz’e göçerler. Açık deniz balığıdır. 800 m derinliğe inebilir. Türkiye’yi çevreleyen denizlerde artık nadir görülen çok lezzetli bir balık türüdür. Akdeniz ve Ege’de yıl boyunca, Karadeniz’de ise yalnız yaz ayları görülür. Her mevsimde yenebilen kılıçın en lezzetli zamanı Eylül-Şubat arasıdır.
19. Tekir – Mullus Surmuletus
Etinin lezzeti Eski Roma çağlarından beri namlıdır. Bol avlanılan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır. Dört mevsim yenebilecek bu balığın en lezzetli zamanı, aynen barbunyada olduğu gibi Temmuz-Ekim ayları arasıdır. Çoğu zaman birbiri ile karıştırılan iki kuzendir barbunya ve tekir.
Yaşam alanları, renkleri, biçimleri hemen hemen birbiri ile aynıdır. Dikkatli olmayan gözler aradaki farkı kolay kolay anlamazlar. Tekirin başı daha uzuncadır ve tabi sırt yüzgecinde bulunan hareler ise oldukça belirgindir. Doğal kafa yapılarından dolayı barbunyaların ağızları göz hizasına kadar gelir, fakat tekirlerde bu böyle değildir. Kafalarının şekline nazaran sırt yüzgeçlerinde hare olup olmayışı daha kolay ayırt edilebilir.
20. Trança – Pagru Ehrenbergi
Mercan ailesinden ve Fangri ile aynı türdendir. Ege’nin ünlü balığıdır. Kabukluyu kırıp yiyebilir. Hermafrodit, hem erkek hem de dişi karakteri gösterir. Boyu 30 – 50, en çok 75 cm olur. Eti beyaz ve lezzetlidir. Geçmişte aşırı avlanılması neslini çok azaltmıştır. Ağustos-Eylül arasında eti lezzetlidir.
21. Kırlangıç – Trigla Lucerna & Trigla Hirunda
Çok gelişmiş solungaçları ve gırtlak yapısı medeniyle uğultu, inilti gibi değişik frekanslarda ses çıkarırlar. Bu ses nedeniyle birçok balıkçı tarafından inleyen balık diye adlandırılır ve uğursuz sayılır. Ege, Akdeniz ve Marmara’nın fazla göç etmeyen, yerli balığıdır. Kısmen Karadeniz’de rastlanır. Ilık denizlerin sahil yakınlarında 5 – 300 m derinliklerin diplerinde çiftler halinde yaşar. Küçüklerine derviş balığı da denir. Özellikle çorbası çok lezzetli olur.
22. Sinarit – Dentex Dentex
Sinarit balıkları 20 yaşından sonra yavaş büyürler. 20. yaştan sonraki 10 senede sadece 5 cm boy atarlar. Nadiren 1 metre boya ve 10 kg ağırlığa ulaşırlar. Ama çok iri sinarit lezzetli olmaz.
Sinarit sivri dişlere ve kuvvetli bir çeneye sahiptir. Ege Denizi ve Akdeniz’in bazı yerleri, Ayvalık-Dikili arası, Marmara Adası civarı, Kapıdağı sahilleri, Tekirdağ, Saroz körfezi, Çanakkale Boğaz’ında bulunurlar. Mercana benzer ama başı daha küçük ve uzundur. Ensesi basıktır. Yine mercana oranla vücut yüksekliği daha az ve daha uzundur. Mercanın kırmızılığı yerine sinarit eflatun renkler taşır. Temmuz’dan Eylül sonuna kadar en lezzetli zamanıdır.
Edebiyatımızın çok kıymetli ismi, Türk öykücülüğünün önde gelen ismi Sait Faik Abasıyanık’ın Sinarit Baba adlı öyküsünden bir alıntıyla bitirelim:
“Evet, fukaradır ama, kibirli değildir. Sinağrit baba fukaralıkta gururu sever. Öteki oltaya geçti. Kokladı. Bu balıkçı Hasan’dır. Geç! Cart curt etmesine bakma! Korkaktır. Sinağrit Baba cesur insandan hoşlanır. Bir başka oltaya başvurdu. Balıkçı Yakup iyidir, hoştur, sevimlidir, edepsizdir, külhanidir. Ama kıskançtır. Kıskançları sevmez Sinağrit Baba, geç. Şu olta, hasisin tuttuğu olta. Sinağrit Baba cömertten hoşlanır. Ama bu oltaya bir baş vurmaya değer. Bir baş vurdu. Hasisin oltasının iğnesini dümdüz etti.”
Kaynak
GEO, Lezzet Vadisi
Balık Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
Palamut, levrek, tekir, kırlangıç ve lüfer… Soğuk ve derin suların en güzel balıkları. Balıkçıların ve damak tadına düşkün olanların mevsimini dört gözle beklediği bu balıklar, keyifle yemek yenen sofraların da gözdesi. Mevsimin bu en güzel balıklarını zamanında yemeye özen gösterin. Balıkları hazırlarken ihtiyaç duyacağınız taze balık seçmenin püf noktaları ve birbirinden farklı balık temizleme yolları yazılarımızı da okuyabilirsiniz.
Balığın Faydaları Nelerdir?
- En önemli besin kaynaklarından biri olan balık, mineraller, A, B vitaminleri ve özellikle de protein açısından çok zengin.
- Yağlı balıkların 100 gramı ortalama 22 gram, yağsız balıkların 100 gramı ise 10 gram protein içeriyor.
- Deniz balıklarındaki fosfor, kalsiyum, klor, iyot, tatlı su balıklarındaki potasyum fosfat, diğer besin maddelerinin içeriğinde bulunan oranlara göre çok daha fazla.
- Uzmanlar özellikle gelişme çağındaki çocukların bol bol balık yemesini öneriyor. Bünyeyi onaran proteinler bakımından zengin olan balık, içerdiği vitaminlerin yanı sıra fosfor, iyot ve kalsiyum deposu.
- Yağlı olmaması şartıyla hastaların çekinmeden yiyebileceği besinlerin başında geliyor. Hemen hemen hiç şeker içermediğinden diyabet hastaları ve rejim yapanlara da bol bol balık yemeleri tavsiye ediliyor.
- Kısacası; beslenme uzmanları, her yaşta insanın düzenli olarak haftada en az 1-2 kez balık yemesini öneriyor. Biz de sizlere mevsim balıkları olan lüfer, palamut, tekir, kırlangıç ve levrekle pişireceğiniz çok güzel tarifler hazırladık. Balığı mevsiminde yemek hem damakta lezzet hem de sofrada keyifli sohbetler yaratmaya vesile olur.
Mis Gibi Kokan Balık Yemekleri
Geceleri veya sabahın ilk saatlerinde, deniz kıyısı ve koylar lüks lambaların pırıl pırıl ışıklarıyla donanır, sandallardaki mangallardan yükselen duman, gecenin soğuğunda kaybolur gider. Böyle sahneler denizin kirlenmesiyle birlikte ne yazık ki daha az yaşanır oldu. Bizlere küsen denizin, böylesi güzel anları yaşatmak için sunduğu fırsatlar da oldukça azaldı. Bunu tersine döndürmek yine bizim elimizde. Temiz bir deniz ve mis gibi kokan balık yemekleri için.
Sultan Abdülaziz’ in mevsiminde hemen her gece lüfer avlamak için Boğaziçi‘ne sandalla açılması balık sevdasının önünde hiçbir engelin olmadığını ne de güzel gösteriyor. Levreğin zor avlanmasına rağmen saatlerce sandalların içinde hapsolunması, palamut, tekir ve kırlangıç sevdalılarının bir kimyager edasıyla balığı pişirmeleri... Hepsi aynı tutkunun bir sonucu… Unutmayın bunları çok daha uzun yıllar yaşamak için denize hak ettiği ilgiyi göstermeliyiz. Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen balık ve deniz ürünleri kültürü halen belirli bir çevrede yaşıyor. Osmanlı mutfağında da pek rağbet edilmeyen bu kültür, Rum ve Ermenilerin yaşamlarının ta kendisiydi. Günümüzde var olan bu ilgisizlik ise birazda insanların fiyatları el yakan balık çeşitlerini kolayca satın alamamalarından kaynaklanıyor.
Taze Balık Nasıl Anlaşılır?
- Gözleri saydam, parlak ve dışa bombelidir.
- Eti diri ve serttir. Üzerine parmakla bastırdığınızda çukur kalmaz.
- Pulları düz, sıkıca, derisine yapışık ve parlaktır.
- Solungaçları parlak kırmızı renktedir.
- Kuyruğu gevşekçe sallanmaz.
- Suya bırakıldığında dibe çöker.
Deniz Kirliliğinin Zararları
Kirlenen denizler, nehir ve göllerin yanı sıra bilinçsiz yapılan balık avcılığı, balıkların sağlıksız ve bilinçsiz koşullarda bekletilmesi, tüketiciye zamanında ulaşamaması gibi faktörler de bunda önemli bir rol oynuyor. Bütün bunlara karşın yine de nimetlerini esirgemiyor deniz bizden. Her türlü olumsuz koşula rağmen yazın Karadeniz’de beslenen balıklar sürüler halinde Marmara’ya göç ediyor. Burada bir müddet kalacak olan bu sürüler, sular serinledikçe daha ılık denizlere açılacaklar. İşte tam da bu aylarda nefis balıklarla donatacağız sofralarımızı. En çok da lüfer ve palamutla.
Balıkçılar lüfer avının verdiği heyecanın bir başka olduğunu söyler. Kandırılması zor bir balıktır lüfer, her yeme kanmaz. Mevsimi çok kısa olduğundan lezzetlisini tatmak için zamanını geçirmemek gerekiyor. Palamut ise neredeyse büyüyüp toriğe dönüşeceğinden elinizi çabuk tutmanızda yarar var. Levrek için balıkların kralı derler. Biraz vahşicedir, hareketlidir ama mükemmel lezzeti akla gelince avlanmasının bütün zorluğu unutulur. Kırlangıç ve tekir de Ege ve Marmara‘da yetişen balıklar.
Balık İsimleri - Akvaryum Balıkları İsimleri İle Cinsine Göre İngilizce ve Türkçe İsimler
•Zebra Balığı
Bu balıklar genelde 5 kişilik gruplar halinde yaşarlar ve 19 litrelik akvaryum içerisinde rahat yaşayabilirler. 18- 25 derece arasında yaşamaları sağlanmalıdır. Bunun için de mutlaka bir filtre olmasına dikkat edilmelidir.
•Japon Balığı
En çok beslenen akvaryum balıklarıdır. Genel olarak turuncu renklerdedir. Tropikal balıklardan farklı olan bu balıklar bir ısıtıcı ihtiyacı hissetmezler. 75 litrelik bir akvaryum gerekir. Büyümeleri hızlı olabilir.
•Vatoz Balığı
Akvaryum için uygun balıklar arasında yer alır. Bunlar genelde akvaryumu temizlemek için beslenir. Büyük akvaryum kurmayı düşünen kişiler rahatlıkla vatoz balıklarından alıp besleyebilirler.
•Melek Balığı
Bu balıklar toplu halde yaşarlar. Diğer balıklarla huzur içerisinde uzun süre yaşayabilirler. Bu balıklar da 15 cm kadar olabilirler. Bu nedenle balıklar için seçilen akvaryumun 75 litreden az olmaması gerekir.
•Lepistes Balığı
Bu balıklar da akvaryum için idealdirler. Sevimli duruşları ile öne çıkan balıklar için her balık için en az 4 litre akvaryumda su bulundurmanız gerekir. Haftada bir su değişimi önemlidir.
Giriş
Doğada, birçok balık türü parlak bir renge sahip değildir, bu da yırtıcılardan etkili bir şekilde saklanmalarını veya başarılı bir şekilde avlanmalarını sağlar. Bununla birlikte, gri ve gösterişsiz sakinler de ev akvaryumunu pek süsleyemezler. Bu nedenle, yetiştiriciler ve üreticiler onlarca yıl boyunca olağanüstü yüzgeçleri veya gövde formu olan en parlak temsilcileri seçmeye ve korumaya çalışmışlar ve önemli derecede başarılı olmuşlardır. Ve böylece günümüzün akvaryumcuları, çok çeşitli form ve renk varyasyonlarındaki evcil balıkları seçme imkanına sahip olmuşlardır. Her amatör, akvaryumuna ne yerleştireceğine karar verirken, kendi tercihlerine göre davranır, çünkü her balık kendisine göre güzeldir.
Bize göre en çekici 20 akvaryum balığını dikkatinize sunuyoruz.
Türler
Yeşil Terör
Yeşil Terör Güney Amerika’nın en güzel Çiklitlerinden biridir. Mavimsi-yeşil pulları parlayan bir hare ile çevrilidir. Başının yakınında da turkuaz şeritler ve lekeler vardır. Sırt ve anal yüzgeçler güçlü bir şekilde gergindir. Bunlarda (ve aynı zamanda kuyrukta) sarı veya beyaz bir kenar açıkça ayırt edilmektedir. Erkeklerin kafasında genellikle bir yağ çıkıntısı vardır.
Bu güzelliği beslemek için 300 litrelik geniş bir akvaryuma ihtiyaç vardır ve eğer bu türe özel bir akvaryum olursa çok daha iyi olacaktır. Ne yazık ki, Yeşil Terör son derece bölgeci bir balıktır ve çoğu zaman benzer büyüklükteki komşularıyla bile geçinemez. Bu nedenle genellikle “Yeşil Terör” olarak adlandırılır.
Bir yetişkinin boyutu 25-30 cm’dir.
Apistogram Ramirezi
Apistogram Ramirezi Güney Amerika kıtasında yaşayan bir cüce Çiklittir. Bu küçük balık 7 cm uzunluğa kadar büyür. Apistogramın barışçıl bir karakteri vardır, tropikal balıkların çoğuyla iyi geçinir.
Apistogramın ana niteliklerinden biri rengidir. Doğa, sahip olduğu tüm can alıcı renkleri bu balıkta kullanmaya karar vermiş gibidir. Bir bireyde sarı, mavi, turuncu, siyah ve kırmızı renkler bir araya gelmektedir. Karakteristik bir belirtisi, gözü boyunca kayan siyah bir şerittir. Yüzgeçler parlak mavi noktalarla süslenmiştir.
Afiosemion
Afiosemionlar daha çok “Killifish” olarak bilinen, yumurtlayan sazan dişlilerin temsilcileridir. Şu anda, ateşli kırmızıdan gök mavisine kadar sıra dışı bir renk çeşitliliğine sahip 90 tür sırası tanımlanmıştır. Bu balıklar doğada ekstrem koşullarda yaşarlar. Sıcaklık değişimleri, su parametrelerindeki sürekli değişiklikler ve hatta su kütlelerinin tamamen kuruması bu balıkları dayanıklı hale getirmiştir ve yaşamları yağışlı ve kurak mevsimlerle ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır.
Afiosemionların gövdesi ince ve uzundur. Ağızları yukarıya yönelmiştir, böylece balıklar suya düşen böcekleri rahatça yakalarlar. Sırt yüzgeci kuyruğa doğru kaymıştır, bu aynı zamanda alışılmadık bir forma sahiptir: üç uçludur. Balıklar akvaryumda yaklaşık 2-3 yıl yaşar. Besleme için en uygun olanı 60 litrelik bir akvaryum olacaktır. Afiosemionları aynı boyutta, barışçıl, ancak Killifish’in kolayca ısırabileceği peçe yüzgeçleri olmayan türlerle birlikte tutmak mümkündür.
Jack Dempsey
Jack Dempsey yaygın olarak bilinen sekiz şeritli Çiklazomun bir renk varyasyonu ve en güzel akvaryum Çiklitlerinden biridir. Balık, parıldama etkisine sahip zengin bir mavi renge sahiptir. Balıkların parlaklığı yaşlandıkça artabilir. Yetişkin bir bireyin boyu maksimum 20 cm’dir.
Bir çift Mavi Dempsey Çiklit beslemek için en az 150 litre kapasiteli bir akvaryum gerekli olacaktır. Balıkların karakteri, özellikle ebeveyn türleriyle kıyaslandığında yeterince sakin olduğundan, komşu olarak orantılı Çiklitler uygundur.
Botsia Palyaço
Botsia Palyaço Çopra Balıkları ailesinden ünlü bir dip balığıdır. Cazip renkleri karşısında kimse kayıtsız kalamaz: sarı-turuncu gövdesinde karın bölgesine doğru daralan kama şeklinde enine üç siyah bant vardır. Bunun için Palyaçolar bazı ülkelerde Kaplan Botsia olarak adlandırılırlar.
Botsia Palyaçolar akvaryumlarda 25 cm’ye kadar büyüyebilir. Onları gruplar halinde beslemek daha iyi olacaktır, bu nedenle akvaryumun yeterince büyük olması gerekir. Balıklar loş aydınlatmayı severler ve toplu olarak mağaralarda saklanırlar. Her türlü orantılı türle uyumludur, agresif Çiklitlerle bile iyi geçinirler.
Peçeli Kuyruk
Peçeli Kuyruk, Japon Balıklarının en güzel türlerinden biridir. Ana özelliği duvağa benzeyen uzun, ince yüzgeçlerdir. Gövdesinin formu yumurta şeklinde veya küreseldir. Kuyruk yüzgeci gövdesinin boyunu birkaç kat aşabilir. Peçeli Kuyrukların renkleri çok çeşitlidir.
Bir balık için en az 50 litre su olmalıdır. Gövdesinin maksimum boyu 20 cm’dir. Akvaryumda balıkların şık kuyruklarına zarar verebilecek olan keskin kenarlı dekorasyonların olmaması çok önemlidir.
Glofish Tetra
Glofish Tetra gen mühendislerinin çabalarıyla oluşturulmuş akvaryum balıklarıdır. DNA’larında deniz sölenterlerinin genleri gömülüdür, bunun neticesinde bazı türlerin temsilcileri floresan – biyolojik parıltı yeteneğini elde etmişlerdir. Balıkları mavi veya UV ışığı altına koyarsanız, neon reklamları gibi “yanıp sönerler”. Ancak özel aydınlatma olmadan bile, glofish balıklarının dikkat çeken olağanüstü parlak bir rengi vardır.
Genetiği değiştirilmiş balıkların bakımı doğal türlerin bakımından daha farklı değildir. Dahası, floresan genler kalıtsaldır ve sonraki tüm nesiller de “parlama” yeteneğine sahip olurlar.
Lepistesler
En ünlü akvaryum balıklarından biri olan Lepistes, uzun bir yetiştirme tarihine ve küçük boyutuna rağmen popülaritesini hiç kaybetmemiştir. Bunu, balıkların basitliği, üreme kolaylığı ve tabii ki Lepisteslerin inanılmaz ve son derece çeşitli renkleri mümkün kılmıştır.
Lepisteslerin üreme formlarının sayısı hesaplanamaz. Yetiştiriciler, kuyruk yüzgeci ve gövdenin rengi ile ayırt edilen çeşitlerini elde etmişlerdir. Kuyruk formunu da atlamamışlardır. Cinsin en iyi temsilcilerinin hak ettikleri ödülleri aldığı ulusal ve uluslararası sergiler düzenli olarak yapılmaktadır.
İnci Gurami
İnci Gurami labirent balıklarının en güzel temsilcilerinden biridir. İncileri andıran birçok küçük lekenin olduğu gövdesi gümüşi-mor renktedir. Yumurtlama döneminde, bu lekeler kelimenin tam anlamıyla “yanar”. Gurami’deki karın yüzgeçleri, balıkların etrafındaki dünyayı incelediği uzun, hassas iplikçiklere dönüşmüştür.
İnci gurami 12 cm’ye kadar büyüyebilir. Balıklar zorunlu havalandırmaya ihtiyaç duymazlar, çünkü nefes almak için atmosferik havayı kullanabilirler. Bunun için, hayvanların su yüzeyine erişimi sağlanmalıdır.
Diskus
Diskuslar Güney Amerika’dan gelen oldukça sıra dışı Çiklitlerdir. Bunların ana özelliği, muazzam renk varyasyonu ile kombine halde gövdelerinin yuvarlak şeklidir. İlk Diskuslar sadece 20. yüzyılın ortalarında amatör akvaryumlara girmiştir, ancak bakımlarının karmaşıklığına rağmen, bu süre zarfında elde edilen üreme formlarının sayısı çok fazladır.
Balıklar soylular gibi çok çekici davranırlar, bu yüzden Diskuslar sıklıkla “Akvaryumun Kralları” olarak adlandırılırlar. 25-30 cm’ye kadar büyüyebilirler, 400 litrelik akvaryumlarda sürüler halinde beslenebilirler.
Ne yazık ki, Diskuslar dayanıklı değildir; su parametrelerine ve beslenmeye karşı çok hassastırlar.
Sarı Prenses
Sarı Prenses Malavi Gölünün balık faunasının bir temsilcisidir. Balığın isminde de ana özelliği ifade edilmektedir; gövdenin yoğun limon sarısı rengi, siyah göğüs ve anal yüzgeçleriyle ve bunun yanı sıra sırt yüzgecinin üstündeki koyu şerit ile kontrast oluşturmaktadır.
Sarı Prenses Mbuna grubunun, yani kıyı kayalıklarının yakınında yaşayan ve ağırlıklı olarak alg kirliliği ilei beslenen türlerin en sakin Çiklitlerinden biridir. Önerilen akvaryum hacmi 100 litreden başlamaktadır.
Cüce Gurami
Cüce Gurami tropikal bir akvaryumu süsleyecek küçük bir labirent balıktır. Cüce Gurami, belirgin bir eşeysel dimorfizm ile karakterizedir. Dişiler güzellik açısından özel bir değeri temsil etmezlerken (diğer birçok türde olduğu gibi), erkekler asla göz ardı edilemez. Gümüşi gövdede, mavi ve kırmızı parlayan çizgiler dönüşümlüdür. Şu anda birkaç üreme formu da elde edilmiştir: kırmızı, mavi ve diğer renklerde. Göğüs yüzgeçleri, evrim sürecinde ince, hassas iplikçiklere dönüşmüştür.
Balıklar 6-7,5 cm’ye kadar büyür. Beslenmeleri için büyük bir akvaryum gerekmez, 40 litrelik bir akvaryum yeterli olacaktır. Süs balıklarının orantılı türleriyle uyum sağlar.
Cennet Balığı
Cennet Balıkları doğal dayanıklılığı ve güzel görünümü nedeniyle yaygınlaşan ilk akvaryum balıklarından biridir. Balıklar 10 cm’ye kadar büyür. Gövde uzundur, eşleşmemiş yüzgeçleri iyi gelişmiştir. Kuyruk yüzgeci lir şeklindedir ve 3 cm uzunluğa ulaşabilir. Cennet Balıklarının renkleri özellikle dikkat çekicidir. Balıklar mavi veya zeytin yeşili rengindedir, gövdeleri boyunca uzanan çok sayıda çizgileri vardır.
Cennet Balıklarını beslemek için 40 litrelik bir akvaryuma ihtiyaç vardır. Balıkların kavgacı karakteriyle farklılaştıklarını ve özellikle küçük hacimde bir akvaryumda sınırlı sayıda türle uyumlu olduklarını hatırlamakta fayda var.
Nannacara Neon
Nannacara Neon çok sıra dışı bir akvaryum balığıdır. Bu türün nasıl ortaya çıktığı şu ana kadar tam olarak bilinmemektedir. Uzmanlar, Nannacara’yı bazı Amerikan Çiklitlerinin çaprazlanması ile elde edilen bir melez olarak görmektedirler.
Ancak, balıkların kökeni hakkındaki tartışmaları bir kenara bırakıp ona daha yakından bakılırsa, akvaryumcular arasında neden bu kadar popüler olduğu hemen anlaşılacaktır. Nannacara, inci-altın parıltısı olan parlak mavi pullara sahiptir. Sırt yüzgeci iyi gelişmiştir, baştan kuyruğa kadar uzanır ve üzerinde sarı bir kenar vardır. Akvaryumdaki balıkların ortalama büyüklüğü 13 cm’dir. Bakımı için çift başına 100 litrelik bir akvaryum gerekir. Nannacaralar dayanıklılık açısından farklılık gösterir ve nispeten barışçıldır.
Kırmızı Neon
Kırmızı Neonlar akvaryum tasarımcılarının özel konuklarıdır, çünkü bu küçük balıklar Tetragiller ailesinin en güzel temsilcilerinden biridir. Kırmızı Neonların karakteristik bir özelliği, tüm gövde boyunca uzanan iki şeridin varlığıdır: biri yansıyan ışık nedeniyle karakteristik bir neon parıltısına sahip mavi renkte, diğeri ise parlak kırmızıdır. Balıkların boyutu çok küçüktür, sadece 5 cm’tir. Bu balıkları kesinlikle sürüler halinde beslemek gereklidir; grup ne kadar büyükse o kadar muhteşem görünürler. Kırmızı Neonlar canlı bitkiler ve diğer küçük barışçıl balık türleri ile iyi geçinirler.
Notobranchius
Yumurtlayan Sazan Dişlilerden oluşan bir grup arasında, orkide çiçeklerinin desenini andıran bir renge sahip son derece güzel balıklar vardır. Bu Notobranchius, yaşam döngüsü kurak ve yağmurlu mevsimler ile yakından ilişkili olan bir Afrika türüdür. Bu grubun temsilcileri, yağmur mevsiminin başlamasıyla birlikte yumurtadan çıkar, hızla cinsel olgunluğa ulaşır ve kuraklığın başladığı ana kadar yumurtlarlar. Aynı zamanda yumurtaları altı aya kadar kış uykusu evresinde bulunabilir. Bu nedenle, Notobranchius’un hayatı, ev koşullarında bakılsa dahi çok kısadır. Bununla birlikte, gövde rengi çarpıcılığı sayesinde popülerlikleri hiç azalmamıştır.
Beta (Kavgacı Siyam Balığı)
Betalar sadece kavgacı mizaçlarıyla değil, aynı zamanda mükemmel görünümleriyle de bilinirler. Balıkların ortalama büyüklüğü 5 cm’dir, ancak bu sadece gövdesidir. Çünkü bazı ırkların yüzgeçlerinin boyutu da düşünülecek olursa, bunlar da neredeyse gövde kadar olabilirler.
Yetiştiricilerin çalışmalarıyla, yüzgeçlerin rengi ve şekli ile ayırt edilen 70’den fazla Beta türü elde edilmiştir. Halihazırda siyah, zümrüt, mavi, kırmızı, pembe, beyaz Betalara rastlamak mümkündür.
Kuyruk şekline göre ayırt edilir: taç kuyruklu, Delta kuyruklu, iki kuyruklu ve diğer türler. Böylece, kendi zevkinize göre bir Beta bulmak zor olmayacaktır. Erkek Betaları yalnız veya kendi türünün dişisiyle bir arada beslemek daha iyi olacaktır. 20 litre hacimden başlayan akvaryumlar önerilmektedir.
Prenses Burundi
Prenses Burundi veya Neolamprologus brichardi, Afrika Tanganyika Gölünün endemiğidir. Balık “Prenses” unvanını boş yere almamıştır. Uzamış gövdesinin, sivri uçlu peçe yüzgeçlerini ve lire benzeyen kuyruğunun ne kadar zarif olduğunu görmek için bu Çiklitlere bir bakış atmak yeterlidir. Balıkların maksimum boyutu 10 cm’dir.
Prenses Burundinin rengi ilk bakışta mütevazı görünebilir, ancak balıklara daha yakından bakarsanız, bir dizi ilginç ayrıntı gözünüze çarpar. Pullarının ana rengi sarı lekeleri olan pembemsi bej renktedir. Başın alt kısmında mavi ışıltılı bir mozaik desen vardır ve gözlerinden solungaç kapağının kenarına kadar siyah bir şerit geçer. Tüm yüzgeçlerindeki mavimsi kenar karakteristik özelliğidir.
Bir Neolamprologus grubu beslemek için 130 litrelik bir akvaryuma ihtiyaç vardır. Bu Çiklit barışçıl türlere dahildir.
Frontoza
Tanganyika Gölünün çok sayıda Çikliti arasında, Frontoza en büyüleyici olanlardan biridir. 30 cm’ye kadar büyüyebilir, bu nedenle bakım için en az 300 litrelik bir akvaryuma ihtiyaç vardır.
Frontozanın büyük ve güçlü bir gövdesi vardır, yetişkin balıkların başının üstünde yağ çıkıntısı bulunur (bu, erkeklerde daha büyüktür). Frontozada ilk olarak geniş açık ve koyu renkli çizgilerin dönüşümü olan çarpıcı renkler göze çarpar. Renk yoğunluğu, şeritlerin sayısı ve konumu ile farklılık gösteren birkaç coğrafi tür vardır.
Frontoza sadece kendisiyle orantılı balık türleriyle birlikte beslenebilir; çünkü ağzına sığan her şey büyük ihtimalle yenecektir.
Chromis-Yakışıklı
Chromis yakışıklı Afrika Çiklitleri arasında gerçek bir mücevherdir. Pek çok ülkede “Çiklit-Mücevher” olarak adlandırılması boşa değildir. Chromis’in gövdesinin rengi tam anlamıyla muhteşemdir. Ana renk parlak kırmızıdır ve yansıyan ışıkta değerli taşlar gibi parlayan çok sayıda mavimsi-yeşil nokta gövdeye dağılmıştır. Chromis uygun bir hacimde 15 cm uzunluğa kadar büyüyebilir. Bir balık çifti için 60 litrelik bir akvaryum gereklidir. Ancak Chromis’in uyumluluğu ile ilgili sorunlar vardır, çünkü bu türün temsilcilerinin karakteristik özelliği çok bölgeci olmalarıdır.