Ciğerlerde Sıvı Birikmesi

Akciğer Zarında Sıvı Birikmesi (Plörezi)

Biri akciğerin dış yüzünü diğeri ise göğüs duvarının iç yüzünü saran 2 akciğer zarı (plevra) arasında kalan potansiyel boşlukta sıvı birikmesi olarak tanımlanan plörezi, birçok akciğer ve akciğer dışı hastalığa bağlı olarak ortaya çıkar. Normalde bu 2 plevra yaprağı arasında kayganlığı sağlayacak çok küçük miktarda sıvı mevcuttur. Bu sıvı akciğerin dış zarından salınır ve esas olarak akciğerin dış yüzünü örten iç zardan geri emilir. Yani plevra boşluğunda sürekli bir sıvı hareketi olmakla beraber salınan ve geri emilen sıvı denge halinde olduğundan sıvı miktarı yaklaşık 20 mililitre(ml) düzeyinde sabit kalmaktadır. Birçok akciğer ve akciğer dışı hastalığa bağlı olarak salınan sıvı miktarında artma ya da geri emilimde bir blokaj meydana geldiğinde, bu denge bozularak plevra boşluğunda sıvı miktarı artar ve plörezi adı verilen klinik tablo ortaya çıkar.

Plörezinin Belirti ve Bulguları

Plöreziye neden olan akciğer ya da akciğer dışı hastalığa ait belirtilerin dışında göğsün yan kısmında hissedilen batıcı tarzda ağrı, toplanan sıvının miktarına bağlı olarak değişen şiddette nefes darlığı en sık rastlanılan belirtilerdir. Ağrı bazı hastalarda omuz veya karında hissedilebilir. Sıvının ilk toplanmaya başladığı dönemlerde hastalar derin nefes alma esnasında, hasta tarafta bir gıcırtı sesi hissedebilirler. Bu ses 2 plevra yaprağının birbirine sürtünmesiyle oluşur ki hastaların muayenesi sırasında hekim tarafından da duyulabilir. Sıvı toplanmasına ait bu belirtilerin dışında altta yatan hastalığa ait şikayetlerin sorgulanması ayırıcı tanı yönünden önemli olabilir. Yüksek ateş, üşüme ve titreme ile başlayan hastalık tablosu daha çok akciğere ait bir enfeksiyon ve bunun komplikasyonu olarak gelişmiş plöreziyi düşündürürken, akciğer tüberkülozlu bir hasta ile teması olan ve iştahsızlık, kilo kaybı, gece terlemeleri, öksürük gibi yakınmaları olan hastada plevra zarının tüberküloz hastalığı akla gelmelidir.

Plörezi Tedavisi

Plörezide sıvı birikimine neden olan hastalığa yönelik olarak cerrahi veya tıbbi tedavi uygulanır.

Göğüs Hastalıkları ve Alerji doktorlarımızdan muayene randevusu almak için, 444 77 99 nolu telefondan arayabilir veya e-randevu hizmetimizden yararlanabilirsiniz.

Havada bulunan partiküller, kimyasallar ve mikroorganizmaların solunum sistemiyle sıklıkla etkileşime geçtiği için akciğerlerde çeşitli sağlık sorunlarının ortaya çıkabildiğine vurgu yapan Medicana Avcılar Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Taner Has, akciğerde su toplanması hakkında uyarılarda bulundu.

Akciğerde su toplaması durumunun akciğer dokusu ile organı çevreleyen ince zar arasındaki boşluğa çeşitli sebeplere sıvı akışının gerçekleşmesi olduğunu belirten Has, "Akciğerde meydana gelen iltihaplanmalar veya kan sıvısının damar dışına çıkmasına neden olan çeşitli rahatsızlıklarda akciğerde su toplanması görülebilir. Boşluğa dolan sıvı, akciğerleri bası altında bırakarak soluk alıp vermeyi güçleştirebileceği gibi, sıvının iltihaplanması sonucu ciddi enfeksiyon hastalıklarına ve hayatı tehdit eden durumlara yol açabilir. Akciğerde su toplanması için kan sıvısının damar dışına çıkmasına neden olan bir mekanizmanın varlığı gereklidir. Bu anlamda sıvıyı damar içinden dokulara doğru akmaya iten her türlü durum, plevral efüzyonla sonuçlanabilir" diye konuştu.

BİRÇOK HASTALIK AKCİĞERDE SU TOPLANMASINA NEDEN OLABİLİR

Dr. Has, birçok hastalığın akciğerde su toplanmasına neden olduğuna dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Akciğer dokusunda iltihaplanmayla sonuçlanan zatürre (pnömoni) gibi enfeksiyonlarda iltihaplı sıvı birikimi görülebilir. Özellikle sol kalp yetmezliklerinde kanın akışındaki bozulmalara paralel olarak akciğerde sıvı toplanması ortaya çıkar. Kandaki proteinlerin üretimi ve düzenlenmesinden sorumlu karaciğer veya böbreklerdeki aksamalar, kan proteinlerinin azalmasına ve dolayısıyla kan sıvısının damar dışına hareketine neden olur. Akciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması anlamına gelen pulmoner embolide, etkilenen bölgeyle uyumlu su toplanması görülebilir. Lupus, iltihaplı eklem romatizması gibi çeşitli romatolojik hastalıklar akciğerlerde iltihaplanmaya ve sıvı toplanmasına sebep olur. Akciğerlerde ortaya çıkan tümörler çeşitli düzeylerde plevral efüzyon yapabilir."

BU BELİRTİLER AKCİĞERDE SU TOPLANMASININ HABERCİSİ OLABİLİR

Akciğer su toplanmasının solunum hareketini kısıtladığını ve bası altından kaldığından çeşitli belirtilerin ortaya çıkmasına neden olduğunu söyleyen Dr. Has, “Nefes darlığı, öksürük, göğüs ağrısı, ateş, eforla çabuk yorulma ve balgam çıkarma önemli belirtileridir” dedi.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Akciğer zarları arasında su birikmesinde dikkat edilmesi gereken konulardan birinin, plevral boşlukta biriken sıvının miktarı, özelliği ve birikme hızı olduğunu vurgulayan Has, sözlerini şöyle tamamladı:

"Burada toplanan sıvının yoğun protein içerikli veya berrak olması durumuna göre, altta yatan hastalık hakkında önemli bilgiler elde edilir. Yine biriken miktara ve dolma hızına bağlı olarak tedavi planlaması değişkenlik gösterebilir. Plevral efüzyon tedavisinde asıl amaç, altta yatan hastalığın tedavi edilmesidir. Bu bağlamda, enfeksiyon varlığında, etken mikroorganizmaya uygun antibiyotik veya semptomatik tedaviler verilirken; kalp yetmezliğinde kalbin atım gücünü artıran ilaçlar ve antihipertansifler verilebilir. Yine karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının düzeltilmesi veya diğer hastalıkların spesifik tedavilerinin yapılması gereklidir. Biriken sıvı miktarı çok yüksek olduğunda veya kısa zamanda çok miktarda sıvı biriktiğinde, girişimsel yöntemlere başvurulması gerekebilir. Bu doğrultuda, enjektör yardımıyla tekrarlayan şekilde biriken sıvının boşaltılması gerekebileceği gibi; sürekli biriken sıvının göğüs tüpü yardımıyla sürekli drene edilmesi sağlanabilir. Kanser gibi ciddi sıvı birikimine yol açan durumlarda, akciğer zarının çeşitli yöntemlerle kapatılarak boşluğun tamamen giderilmesi ve sıvı birikiminin önüne geçilmesi gerekebilir.’"