50 Kuruşun Maliyeti 66 Kuruş

Dövizin süratle yükselmesi ile birlikte madeni para basımında kullanılan madenlerin maliyetleri de fırladı. Bu nedenle 50 kuruşluk bozuk paranın maliyetinin 66 kuruşa çıktığı bildirildi.

Durumu ortaya çıkaran CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, gazeteci Sertaç Eş'e yaptığı açıklamada "Darphane’nin enerji, personel ve diğer giderleri var. Merkez Bankası madeni para basımında ciddi zarar ediyor" şeklinde konuştu.

Özkan Yalım'ın çalışmasına göre 1 kuruşluk madeni paranın üretimi için 26, 25 kuruşluk madeni paranın üretimi için 39, 50 kuruşluk madeni paranın üretimi için 66 kuruş, 1 liralık madeni paranın üretimi için ise 79 kuruş değerinde bakır, çinko ve nikel kullanılması gerekiyor.

Bunun yanında piyasada 1 ve 5 kuruşluk madeni paraların bulunamaz hale geldiğini belirten Yalım, "Madeni paraları eritip içindeki madenleri ayrıştırarak satmak kârlı hale geldi. Bu yüzden Merkez Bankası hükümetin izlediği yanlış politikalar nedeniyle madeni para basımında zarar ediyor. Madeni paraları toplayan hurdacılar da kâra geçiyor. Kuruşları toplayıp erittikleri için piyasada yeterince kuruş bulunmuyor. Ayrıca maden kendiliğinden para olmuyor. Bunun için kurulmuş Darphane var. Orada çalışanlar var, harcanan enerji, personel ve diğer giderler var" ifadelerini kullandı.

DUVAR - CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, paraların metal ve kağıt maliyetlerini hesapladı. Yalım’ın hesabına göre; 1 kuruşun metal maliyeti 0,96 kuruşa, 5 kuruşun metal maliyeti 1,03 TL'ye, 10 kuruşun metal maliyeti 1,12 TL'ye, 25 kuruşun metal maliyeti 1,42 TL'ye, 50 kuruşun metal maliyeti 2,42 TL'ye ve 1 liranın metal maliyeti 2,92 TL'ye yükseldi.

Yalım, konuya ilişkin bugün yaptığı yazılı açıklamada, 50 kuruşluk madeni paranın maliyetinin 66 kuruştan 2 lira 42 kuruşa çıktığını bildirdi. Yalım, bu yükselişte, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi nedeniyle nikelin ton fiyatının Londra Metal Borsası’nda 45 bin dolara çıkmasının etkili olduğu kaydetti. Yalım, bu rakamın, gümrük vergisi, KDV, ithalatçı, dağıtıcı ile bayi karları toplanarak elde edildiğini belirtti.  

MERKEZ BANKASI 'CEVAP VERİLMEMEKTEDİR' DEDİ

Yalım, paraların maliyetini Merkez Bankası’na (MB) sorduğunu, ancak MB Darphane Genel Müdürlüğü’nden “Söz konusu başvuruya, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun 'Madde 23- Kanunlarda ticari sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek veya tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlanan ticari ve mali bilgiler bu kanun kapsamı dışındadır' hükmü çerçevesinde cevap verilmemektedir” yanıtını aldığını kaydetti.

ANKA'nın aktardığına göre Yalım, kağıt paraların maliyetlerini şöyle açıkladı:  

“Bununla ilgili çok fazla bir veri yok. Bu paraların imalatı ve kâğıt fiyatları tüm dünyada bir sır gibi saklanıyor. Kağıt paralar normal kağıttan değil, özel bir pamuk ve keten karışımından üretilir. Pamuk, keten ve diğer bazı özel kimyasalın karışmasıyla elde edilen para kağıdı, her insanın eline aldığında hissettiği ve bu histen büyük keyif aldığı özel bir yapıya sahiptir. Kağıt paraların kağıtlarının maliyetlerini bir şekilde öğrendim. Tedavüldeki en küçük kağıt para olan 5 Türk lirası kağıdının maliyeti 0,30 sterlin, 10 Türk lirasının 0,35 sterlin, 20 Türk lirasının ve 50 Türk lirasının 0,43 sterlin, 100 Türk lirasının 0,52 sterlin, 200 Türk lirasının ise 0,61 sterlin değerinde sonuçları ortaya çıkıyor. Sadece kağıtlarının maliyeti, basım ve mürekkep maliyetleri ise oldukça pahalı. Bunlar da paraların değerine, büyüklüğüne ve renklerine göre değişiklikler gösteriyor. Ben, yine basım, matbaa, işçilik ve elektrik giderlerini ayrı tutarak sadece kağıt maliyetine göre hesapladım. Sterlin son günlerde yaklaşık 20,00 TL’den işlem görmektedir. 

Buna göre; 5 Türk lirasının kağıdı 0,30 sterlin, TL cinsinden değeri 6 lira; 10 Türk lirasının kağıdı 0,35 sterlin, TL cinsinden değeri 7 lira; 20 Türk lirası ve 50 Türk lirasının kağıtları 0,43 sterlin, TL cinsinden değeri 8 lira 60 kuruş; 100 Türk lirasının kağıdı 0,52 sterlin, TL cinsinden 10 lira 40 kuruş; 200 Türk lirasının kağıdı 0,57 sterlin, TL cinsinden değeri 11 lira 40 kuruşa mal olmaktadır.” (HABER MERKEZİ)