Geç Devoniyen Yok Oluşu
Arşiv Bağlantısı
Geç Devoniyen yok oluşu
Mavi grafik, herhangi bir zaman aralığında nesli tükenmekte olan deniz canlısıcinslerinin görünür yüzdesini gösterir (mutlak sayıyı değil). Tüm deniz canlısı türlerini değil, sadece hali hazırda fosilleşmiş olanları göstermektedir. Geleneksel "Beş Büyük" yok oluş ve daha yakın tarihte bilimsel açıdan tanınan Kapitaniyen yok oluşu, tıklanabilir bağlantılar şeklinde verilmiştir. Daha fazla ayrıntı için Yok oluş sayfasına bakınız. (kaynak ve resim bilgisi)
Geç Devoniyen yok oluşu,Geç DevoniyenDevresi'ndeki birkaç yok oluştan meydana gelir ve bunlar toplu olarak yerkürenin yaşam tarihindeki en büyük beş kitlesel yok oluşundan biridir. Geç Devoniyen yok oluşu, milyon yıl önce Frasniyenkatı ile Devoniyen Dönemi'nin son katı olan Fameniyen'in arasındaki sınırda gerçekleşmiş olan Kellwaser olayı adlı büyük yok oluşu kast eder.[1][2] Bu yok oluş ile tüm familyaların %19'u ve tüm cinslerin %50'sinin nesli tükendi.[3] İkinci bir kitlesel yok oluş olan Hangenberg olayı (Devoniyen sonu yok oluşu olarak da bilinir), milyon yıl önce meydana geldi ve böylece Dünya Karbonifer Dönemi'ne geçerken Fameniyen ile beraber Devoniyen de sonlandı.[4]
Geç Devoniyen'de büyük bir biyoçeşitlilik kaybı olduğu iyi bir şekilde belirlenmiş olsa da, bu olayın zaman aralığı belirsizdir. Tahminler ila 25 milyon yıl arasında değişmektedir ve Orta Jivesiyen'den Fameniyen sonuna kadar uzanmaktadır.[5] Bazı bilim insanları, bu yok oluşun Jivesiyen, Frasniyen ve Fameniyen katlarının sonunda gerçekleşen kayda değer yok oluşlarla birlikte yaklaşık 25 milyon yıla yayılan yedi farklı olaydan meydana geldiğini düşünmektedir.[6]
Geç Devoniyen'de toprak bitkiler ve böcekler tarafından kolonileşmişti. Okyanuslarda mercanlar ve stromatoporoidler devasa resifler oluşturmuştu. Avroamerika ve Gondvana, daha sonra Pangea olacak şekilde birleşmeye başlamıştı. Yok oluş sadece deniz yaşamını etkilemiş gibi görünmektedir. En çok etkilenen gruplar arasında brakiyopodlar, trilobitler ve resif oluşturan organizmalar bulunur. Resif oluşturan organizmalar neredeyse tamamen ortadan kalktı. Bu yok oluşların nedenleri tam olarak belirlenememiştir. Önde gelen hipotezler arasında küresel soğuma veya okyanuslardaki volkanizma tarafından tetiklenen deniz seviyesindeki değişiklikler ve oksjien azalması vardır. İsveç'teki Siljan Halkası'nda olduğu gibi bir kuyruklu yıldızın veya başka bir dünya dışı cismin etkisi de öne sürülmüştür.[7] Bazı istatistiksel analizler, biyoçeşitlilikteki azalmanın, yok oluştan çok türleşmedeki azalmadan kaynaklandığını öne sürmektedir.[8][9] Buna tek bir olaydan ziyade kozmopolit türlerin istilası neden olmuş olabilir.[9]Zırhlı balıklar, Kellwasser olayından ağır bir şekilde etkilendi ve Hangenberg olayıyla hepsinin nesli tükendi fakat diğer çeneli omurgalıların çoğu daha az etkilendi. Agnathalar (çenesiz balıklar), Frasniyen'in sona ermesinden çok öncesinde sayıca azalmaktaydı ve yok oluşlar nedeniyle neredeyse tamamen nesilleri tükendi.[10]
Yok oluşlar devam ederken bir yandan okyanuslarda anoksik bir ortam oluşmaya başladı; oksijen eksikliğinde çürüme süreci yavaşladı ve organik maddeler korundu. Bu durum, gözenekli resif kayaçlarının petrol tutma kabiliyeti ile birleştiğinde, özellikle ABD'de Devoniyen kayaçlarının önemli bir petrol kaynağı olmasına yol açmıştır.
Kaynakça[değiştir nest...
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası