Bağkurlu Doğum Parası 2020

Akif Furkan KARAGÖZ

Sosyal Güvenlik sistemimiz içerisinde kendi nam ve hesabına bağımsız iş yapan veya bir işverenin yanında çalışan sigortalı olan her iş gören; sayılı kanuna göre zorunlu sigorta kapsamındadır. Yine aynı kanunda zorunlu sigorta kapsamında olanlar için iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasından sağlanan haklar düzenlenmiştir. Analık hali de bu haklardan biridir. Analık hali; annenin belirli bir dönem doktor raporu ile çalışamaz duruma gelmesidir. Başka bir ifadeyle annenin belirli bir dönem iş göremez duruma gelmesi ve bu durumun doktor tespiti ile sosyal güvenlik kurumuna bildirilmesidir. Bu durumda anne geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanır. Geçici iş göremezlik ödeneği; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde kanunda belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde verilen ödenektir.

sayılı İş Kanununda da analık hali düzenlenmiştir. İş kanunu madde 74'e göre, "Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir".

sayılı kanunun maddesi (c) bendinde de aynı durum iş Kanununa uygun bir şekilde düzenlenmiştir. MADDE 18 c) (Değişik: 17/4//11 md.)  4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen muhtarlar ile aynı bendin (1), (2) ve (4) numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir.”

sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine göre kısa vadeli sigorta kolları;

• İş kazası, meslek hastalığı,
• Hastalık,
• Analık, sigortalarından oluşmaktadır.

Kanun düzenlemelerine baktığımızda sosyal devlet anlayışıyla doğum durumunda annenin çalışamadığı zamanın telafi edildiğini görüyoruz. Ancak aynı şekilde aynı pirimi ödeyen; aynı şekilde ve aynı şartlarda çalışan iki anneden biri “analık hali” parasını alamıyor. Gerçek kişi olarak mükellefiyet tesis ettiren bir anne ile kurum kazancına tabi olarak tek ortaklı şirket mükellefiyeti tesis ettiren anne arasında bir ayrım yapıldığını görüyoruz. Örnek vermek gerekirse; diş hekimi olan tek başına gerçek kişi olarak klinik açan anne ile tek ortaklı limited şirket olarak klinik açan anne ayrıma tabi tutuluyor. Burada tüm meslek ve ticari faaliyetlere örnek verilebilir.

Şirket ortağı annelerin kapsam dışı bırakılmasının sebebi; geçici iş göremezlik ödemesine hak kazanabilmek için kadının sayılı Kanunun 4/I-(a) ve (b), 1, ,2, 4 maddelerince sigortalı sayılması gerekmesinden kaynaklanmaktadır. Kanun koyucu kadın şirket ortaklarını şirket yapısı içerisinde herhangi bir hak veya gelir kaybına uğramadıklarını varsayarak bu şekilde düzenlemeye gitmiştir. Ancak önceden tek başına şirket ortağı olunamıyordu. Sayılı "Türk Ticaret Kanunu” ile tek ortaklı limited şirket kurulabiliyor. Tek başına şirket kurulamasa bile ticari ortaklık durumlarına göre çalışanlar sonradan şirket ortağı olabiliyor veya şirket kuruluşunda ortaklar bilfiil işte çalışacak şekilde şirket ortağı olarak şirket kuruluşu belirleyebiliyorlar. Örnek vermek gerekirse; iki veteriner hekim adi ortaklıktansa limited şirket kurarak ticari faaliyetlerini yürütmek istemektedirler. Yani kazançlarını şahsen bilfiil çalışarak elde etmek üzere belirlemişlerdir. Bu durumda ayrı ayrı gerçek kişi olarak mükellefiyet tesis ettirselerdi analık halinden dolayı geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanabileceklerdi. Limited şirket ortağı olan anne faaliyetine devam edememesine rağmen geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanamayacaktır.

Ayrı bir durum da Sosyal Güvenlik Kurumu’nca her iki durumda da aynı tutar ve aynı şekilde prim tahakkuk ettirilmesidir. Şirket ortağı anne de bağ-kurlu gerçek kişi mükellef anne de kısa vadeli sigorta kolları primi ödemektedir. Yine aynı şekilde aynı oranlarda Bağ-Kur primi ödeyen iki annenin sosyal haklardan yararlanma durumu için farklı şekilde uygulama yapılması; prim ödemesi karşısında “haklardan eşit yararlanma” hakkının ihlali durumunu oluşturmaktadır. Bu durumun çözümü; şirket ortağının bizzat çalışarak mı gelir sağlaması yoksa sadece ortaklıktan dolayı mı gelir sağlaması durumuna göre yeniden kanun düzenlemesi ile haklardan yararlanma durumunun düzeltilmesidir.

’li yıllarda vergi reformlarının gereğinin yanında vergi sistemi ile ortak uygulama noktaları olan sosyal güvenlik siteminin de reforma ihtiyacı olduğu da görülmektedir.

Bağ-Kur&#;lu çalışanların süt parası alması bizzat SGK’ya başvuru yapması durumunda mümkündür. Süt parası; SGK’ya bağlı olarak çalışan kişilere verilen, tek seferlik bir ödenektir. Süt parası almak için resmi olarak evli olmak gerekmektedir. Süt parası, devlet parasından yeni doğum yapmış olan anneye verilmektedir. Ancak bunun için anne ya da babanın sigorta primlerinin yatmış olması gerekmektedir.

Bağ-Kurlu Anneye Doğum Parası

Bağ-kur’lu annelere doğum parası verilmektedir. Ancak bu kişilerin para alabilmesi için Bağ-kur prim borcunun bulunmaması gerekmektedir. Doğumdan önceki gün boyunca primlerin eksiksiz olarak yatmış olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra Bağ-kurlu olan çalışanların geçmişe dönük prim borcu da bulunmamalıdır. Bu şartları karşılayan Bağ-kur’lu anneler, SGK’ya başvuru yaparak, doğum parası alabilmektedir.

Süt Parası Nereye Yatar?

Süt parası ödemeleri eğer anne ya da babanın Ziraat Bankası’nda tanımlı hesabı varsa, Ziraat Bankası’na, eğer Ziraat Bankası’nda tanımlı hesabı bulunmuyorsa PTT şubelerine yatmaktadır. Doğumdan sonra Bağ-kur’lu çalışanların başvurusundan sonra yatacak olan bu ödemeler ise her ayın 8 ya da 14’ü arasında yapılmaktadır. Süt parası, yalnızca annenin çekebileceği bir ödenektir. Anne çalışmıyor bile olsa, babanın sosyal güvencesi sayesinde yatan para yalnızca anne tarafından çekilmektedir. Süt parası başvuruları, bebeğin dünyaya gelmesinden itibaren 5 sene içerisinde yapılmaktadır.

Bağ-Kur Borcu Olanların Süt Parası Alması Mümkün mü?

Bağ-Kur borcu olan çalışanların süt parası hakkı bulunmamaktadır. Geçmişe dönük Bağ-kur borcu olan kişilerin, bu ödeneği alması mümkün değildir. Bağ-kur’lu olarak 4B kapsamında çalışan kişilerin emzirme parasını alabilmesi için geçmişe yönelik Bağ-kur borcunu ödemesi gerekmektedir. Şayet Bağ-kur borcu ödenmiş ise süt parası başvurusu yapılabilmektedir. senesinde süt parası ise TL olarak belirlenmiştir. Emzirme ödeneği sayılı kanunun 4. Maddesinin birinci fıkrasının a ve b bentleri kapsamında sigortalı olan ancak geçmişe yönelik prim borcu olmayan kişilere verilmektedir.

Buna göre:

• Bağ-kur’lu esnaflar,
• Muhtarlar,
• Çiftçiler,
• Şirket ortakları bu ödenekten faydalanabilmektedir.

Kimler Emzirme Ödeneği Alabilir?

Emzirme ödeneği almak için SGK tarafından düzenlenmiş olan şartların karşılanması gerekmektedir. Buna göre emzirme ödeneği almaya hak kazanan kişiler:

• Babanın ya da annenin SSK’lı ya da Bağ-kur’lu olması gerekmektedir,
• Bebeğin sağ olarak dünyaya gelmiş olması gerekmektedir.
• Sigortalı kişinin doğumdan önceki bir sene içerisinde en az gün kısa vadeli şekilde sigorta kolları primi bulunması gerekmektedir.
• Emzirme ödenekleri sağ doğum olması koşulu ile her bir çocuk için verilmektedir.
• Emzirme ödeneği yalnızca tek bir defa verilen bir ödenektir.
• Bağ-kur’lu anne ya da babaların bu ödeneği alabilmesi için geçmişe yönelik hiçbir borcunun bulunmaması gerekmektedir.
• GSS borcu olan Bağ-kur’luların bu ödeneği alması mümkün değildir.
• senesinde emzirme ödeneği ise TL olarak verilmektedir.

Emzirme Ödeneği Kaç Ay Verilir?

Emzirme ödeneğinin verilmesi yalnızca bir kereye mahsus olmaktadır. Doğum yapan annelere verilen bu ödenek, doğumdan sonraki 5 sene içerisinde, başvurunun yapılmasından sonra bir kereye mahsus olarak verilmektedir. Emzirme ödeneği SGK kapsamında çalışan tüm anne ya da babalar için verilmektedir. Öte yandan doğum parası ise SGK kapsamında aktif olarak çalışan annelere daha uzun süre verilmektedir. Emzirme ödeneği; Bağ-Kur’a borcu olmayan her çalışana yapılmaktadır. Borcu olmayan Bağ-Kur’lular; süt parası ve doğum parası için de aynı anda başvuru yapabilmektedir. Bu ödemeler her ayın 8’i ve 14’ü arasında yatmaktadır.

Bağ-Kurlu Anneye Doğum Parası

Bağ-Kurlu anne için doğum parası yapılan yeni yasal düzenlemeler sayesinde mümkün olmaktadır. Buna göre kadınlar; kendi nam ve hesaplarına çalışması halinde doğumdan önceki ve doğumdan sonrası 8 haftalık süreç için doğum parası alabilmektedir. Yapılan kanunlar ile beraber; Bağ-Kur’lu kadınlar bu ödeneği almaya hak kazanmıştır.

Bunun için aranan şartlar:

• Anne bir bebeğe gebe ise doğumdan önce ve doğumdan sonra 8’er hafta ve toplamda 16 hafta olmak üzere doğum parası almaktadır.
• Çoğul gebeliklerde bu süre 18 haftayı bulmaktadır.
• Analık ödemesi, rapor alınması ile alınabilmektedir.
• Bağ-kur’lu annelerin bu ödemeyi alabilmesi için gebeliklerinin Haftasına kadar sağlık raporu alması gerekmektedir.

Bağ-Kurlu Doğum Parası Ne Kadar?

Bağ-Kurlu doğum parası ücreti senesinde standart değildir. Kişinin Bağ-kur ödemeleri ve kazancı, ne kadar doğum parası alacağını ortaya koymaktadır. Doğum parası hesaplama işlemleri brüt ücrete göre yapılmaktadır. Buna göre yapılan hesaplamalar ise doğum öncesindeki son 3 ayda alınmış olan brüt ücretin toplamı üzerinden yapılmaktadır. Bunun yanı sıra doğum parası olarak çalışan annenin, günlük brüt maaşının üçte ikisi ödenmektedir. Bu ödemeler işveren tarafından yapılmaz. Bu ödemeler, SGK tarafından yapılmaktadır. senesinde Bağ-Kur’lu annelerin alacağı doğum parası, annenin kazancına göre değişmektedir. Buna göre 16 haftalık doğum izni alan kişiler, günlük iş günü parasını almaktadır.

Kimler Doğum Parası Alabilir?

Doğum parası alacak kişiler SGK tarafından düzenlenen yasalar tarafından belirlenmiştir. SGK kapsamında çalışan annelerin yasal hakkı olan doğum parası almak için gereken şartlar ise:

• Doğum parası almak için raporun başladığı tarihten sonra çalışmıyor olmak gerekmektedir.
• Doğumdan önce, doğum izni tarihi başlamadan önce anne adaylarının işten çıkmış olması durumunda doğum parası ödemesi yapılmamaktadır.
• Doğumun gerçekleştiği tarihten önceki bir sene içerisinde minimum 90 günlük prim ödemesinin yapılmış olması gerekmektedir.
• Doğumdan önceki 8 ve doğumdan sonraki 8 haftalık doğum izni kapsamında, iş yerinde çalışmamak gerekmektedir. Bu durumun tespit edilmesi halinde, ödeme hakkı kaybedilmektedir.

Analık Doğum Parası Alma Şartları Nelerdir?

Analık doğum parası koşulları SGK tarafından belirlenmiştir. Buna göre analık parası, Bağ-kur’lu olarak çalışan 4B ve 4A’lıların yasal hakkıdır. Ancak doğum parası, emzirme parasından farklı olarak annenin aktif olarak çalışması durumunda verilen bir ödemedir.

Buna göre analık parası almak için gerekli şartlar ise:

• SSK kapsamında çalışan ve Bağ-kur primi ödeyenler, doğum parası alabilmektedir.
• Annenin doğum yaptığı tarihten önceki 1 senelik sürede 90 günlük SSK ya da Bağ-kur prim ödemelerinin yapılmış olması gerekmektedir.
• Doğum parası yalnızca aktif olarak sigortalı şekilde çalışan annelere verilmektedir.
• Eğer kişi Bağ-kur kapsamında çalışıyor ise ancak geçmiş prim borcu bulunuyorsa, doğum parası alma hakkını kaybedecektir.

Doğum Rapor Parası Ne Kadar?

Doğum rapor parası ücreti senesinde annenin son 3 senelik çalışması göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Verilen 16 haftalık ödemeler, annenin günlük brüt kazancına göre belirlenmektedir. Doğum yapan ve çalışan tüm kadınlar, doğum yardımı alabilmektedir. Doğum yardımı toplam günlük brüt ücretine göre hesaplanmaktadır. Doğum parası hesabı; annenin günlük brüt ücretinin üçte 2’sine göre ödenmektedir. Hesaplamalar:

• Annelere toplam günlük ödeme yapılmaktadır. Annenin brüt günlük çalışma ödeme ücretine göre hesaplanmaktadır.

Eğer anne, çoğul gebe ise, toplamda 20 haftalık ödeme yapılmaktadır.

Ziraat Bankası Süt Parası Sorgulama

PTT Üzerinden Süt Parası Nasıl Alınır?

Süt Parası Neden Verilir? Kimler Alabilir?