Ayın Atmosferi Yoktur
kaynağı değiştir]
Çıplak gözle rahatlıkla görünebilen Ay yüzeyinde bulunan karanlık Ay düzlüklerine Ay denizi denir. Çünkü antik dönem gök bilimcileri bunların suyla dolu olduklarını zannediyordu. Günümüzde bunların katılaşmış bazalt olduğu bilinmektedir. Bazaltı oluşturan lav, Ay yüzüne göktaşları ve kuyruklu yıldızların çarpması sonucu oluşan krater düzlüklerini doldurmuş ve katılaşarak bu bazaltı oluşturmuştur (Oceanus Procellarum krater düzlüğü değildir ve bu kurala önemli bir istisna oluşturur.) Ay denizleri hemen hemen yalnızca Ay'ın görünen yüzünde bulunur. Ay'ın öteki yüzünün yalnızca %2'sinde birkaç dağılmış küçük düzlük bulunur.[18] Ayın görünen yüzündeyse bu oran %31'dir.[14] Bu farklılığın en akla yatkın açıklaması, Lunar Prospector uzay sondasının gamma ışını spektrometresi ile elde edilen jeokimyasal haritalarda gösterildiği üzere Ay'ın görünen yüzünde ısı üreten elementlerin daha yüksek konsantrasyonda bulunmasıdır.[19][20] Kalkan tipi yanardağlar ve kubbemsidağlar görünen yüz üzerindeki Ay denizlerinde rastlanan özelliklerdir.[21]
Ay dağları[değiştir İlk bakışta bu soruyu, “hayır” diyerek cevaplamak mümkün. Ay’da, nefes alabileceğimiz bir havaküreden (atmosferden) söz edemeyiz. Ancak, Ay yüzeyinde, “atmosfer” olarak nitelendirebileceğimiz oldukça ince bir gaz tabakası da bulunuyor. Teknik olarak da bu tabakayı “Egzosfer” (dışküre) olarak adlandırabiliriz.
Egzosfer katmanında, gaz molekülleri öyle seyrektir ki birbirleriyle nadiren çarpışırlar. Ay yüzeyindeki gaz molekülleri belli bir yörüngede, yüzeyden sekip duran mikroskobik toplar olarak düşünülebilir. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, Dünya’nın havaküresinde, deniz seviyesindeki bir santimetrekarede yaklaşık 100 milyar molekül varken, Ay yüzeyi için bu sayı yalnızca santimetrekare başına yaklaşık 100’dür. Ay yüzeyindeki gazların toplam ağırlığı da yalnızca 25 tondur. Bu ağırlık neredeyse bir çöp kamyonunun toplam alabildiği yüke eşit. Her Ay gecesinde, gazlar soğuyarak yüzeye iner ve bir dahaki gündüzde, Güneş rüzgarları ile tekrar havalandırılana kadar orada kalır.
Apollo astronotları tarafından Ay yüzeyine bırakılan dedektörler sayesinde; argon-40, helyum-4, oksijen, metan, nitrojen, karbon monoksit ve karbon dioksit gibi birçok elementin varlığı keşfedildi. Ayrıca, Dünya’da bulunan spektrometrelerle sodyum ve potasyum, Lunar Prospector uydusuyla da radon ve polonyum elementlerinin radyoaktif izotoplarının varlığı bulundu.
Ay’daki bu gazların kaynaklarından biri, genellikle Ay yüzeyinin içindeki radyoaktif çürümeden kaynaklanan gaz çıkışıdır. Bu gaz çıkışları, Ay’da olan depremlerden kaynaklanıyor olabilir. Hafif gazlar çıkar çıkmaz uzaya uçarken, geri kalanlar Ay’daki seyrek atmosferi yeniliyor. Ayrıca Güneş ışığı, Güneş rüzgarları ve yüzeye çarpan mikrometeroidler de, toprağın içinde gömülü kalan gazları serbest bırakıyor olabilir.
Astronotlar içini Ay’daki tozlar ve atmosfer ciddi problemlere yol açabilecek potansiyele sahip. Apollo görevindeki astronotların kıyafetleri, Ay tozu yüzünden çok yıpranmıştı. Bu sebeple, Ay yüzeyindeki materyalleri saptamak, gelecek Ay görevlerinde daha dayanıklı kıyafetler tasarlamayı mümkün kılabilir. NASA’dan araştırmacılara göre; Ay’daki bu atmosferin nasıl hareket ettiğini ve yüklendiğini çözerek gelecekteki Ay görevlerine çok daha iyi hazırlanılabilir.
Ay Işıltısı
Morötesi güneş ışığı, yayılan gazların parçacıklarına elektrik yükü vererek yüzeyden yaklaşık 1.6 kilometre kadar yükseğe çıkmasına sebep olabilir. Geceleri de bunun tam tersi gerçekleşir. Atomlar, Güneş rüzgarlarından elektron alır ve yüzeye alçalırlar.
Gece-gündüz sınırında uçup duran bu parçacıklar, Dünya’daki gün batımında oluşana benzer, Apollo görevlerinde de defalarca gözlenmiş olan ışıltıyı oluştururlar. Kaynak ve İleri Okuma - Charles Q. Choi, Water Molecules May Survive on the Moon's Surface All Day Long, Space.com September 8, 2017 (accessed October 29, 2017) https://www.space.com/38095-moon-surface-water-molecules-all-day.html
- T. Sharp, Atmosphere of the Moon, Space.com October 30, 2017 (accessed October 31, 2017) https://www.space.com/18067-moon-atmosphere.html
- Z. Macintosh, Mysterious Moon Light Made by Glowing Dust Fountains, Space.com July 6, 2010 (accessed October 30, 2017) https://www.space.com/8715-mysterious-moon-light-glowing-dust-fountains.html
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Bunlar da İlginizi Çekebilir
Ayın Özellikleri Nelerdir? Ayın Yapısı Ve Özellikleri Hakkında Bilgiler
Haberin DevamıAy, Dünya’nın tek doğal uydusu olma özelliğini taşır.
Ay’ın biçimi küreye benzer.
Ay’ın atmosferi Dünya kadar yoğun olmaz ve son derece azdır.
Ay’ın atmosferinin olmamasından dolayı yağmur ve rüzgar gibi hava olayları meydana gelmez.
Ay Dünya’dan çok daha küçük bir gök cismi olmaktadır.
Ay’ın çapına bakıldığında Dünya’nın çapından yaklaşık olarak dört kat daha küçüktür.
Ay’ın yüzeyine meteor olarak isimlendirilen gök cisimleri çarpar ve bu çarpma sonucunda derin çukurları meydana getirir. Meteor çarpması neticesinde ortaya çıkan bu çukurlar krater olarak adlandırılır.
Ay’ın yüzeyinde taşlar ve ince toz tabakası bulunmaktadır. Ay içerisinde yağmur ya da rüzgar gibi hava olayları mevcut olmamasından dolayı bu tozlar aynı biçimde yerinde kalır. Bu sebepten dolayı Ay'ın üzerine ayak basmış olan astronotların ayak izleri herhangi bir bozulmaya uğramadan durur.
Haberin DevamıAy’ın Dünya’ya uzaklığı yaklaşık olarak 384.000 kilometredir.
Dünya’dan Ay’a bakılması durumunda Güneş ile birlikte aynı boyutta gibi görünmesinin nedeni Dünya’ya karşı olan uzaklığının Güneş’ten çok daha az olmasıdır.
İlk bakışta bu soruyu, “hayır” diyerek cevaplamak mümkün. Ay’da, nefes alabileceğimiz bir havaküreden (atmosferden) söz edemeyiz. Ancak, Ay yüzeyinde, “atmosfer” olarak nitelendirebileceğimiz oldukça ince bir gaz tabakası da bulunuyor. Teknik olarak da bu tabakayı “Egzosfer” (dışküre) olarak adlandırabiliriz.
Egzosfer katmanında, gaz molekülleri öyle seyrektir ki birbirleriyle nadiren çarpışırlar. Ay yüzeyindeki gaz molekülleri belli bir yörüngede, yüzeyden sekip duran mikroskobik toplar olarak düşünülebilir. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, Dünya’nın havaküresinde, deniz seviyesindeki bir santimetrekarede yaklaşık 100 milyar molekül varken, Ay yüzeyi için bu sayı yalnızca santimetrekare başına yaklaşık 100’dür. Ay yüzeyindeki gazların toplam ağırlığı da yalnızca 25 tondur. Bu ağırlık neredeyse bir çöp kamyonunun toplam alabildiği yüke eşit. Her Ay gecesinde, gazlar soğuyarak yüzeye iner ve bir dahaki gündüzde, Güneş rüzgarları ile tekrar havalandırılana kadar orada kalır.
Apollo astronotları tarafından Ay yüzeyine bırakılan dedektörler sayesinde; argon-40, helyum-4, oksijen, metan, nitrojen, karbon monoksit ve karbon dioksit gibi birçok elementin varlığı keşfedildi. Ayrıca, Dünya’da bulunan spektrometrelerle sodyum ve potasyum, Lunar Prospector uydusuyla da radon ve polonyum elementlerinin radyoaktif izotoplarının varlığı bulundu.
Ay’daki bu gazların kaynaklarından biri, genellikle Ay yüzeyinin içindeki radyoaktif çürümeden kaynaklanan gaz çıkışıdır. Bu gaz çıkışları, Ay’da olan depremlerden kaynaklanıyor olabilir. Hafif gazlar çıkar çıkmaz uzaya uçarken, geri kalanlar Ay’daki seyrek atmosferi yeniliyor. Ayrıca Güneş ışığı, Güneş rüzgarları ve yüzeye çarpan mikrometeroidler de, toprağın içinde gömülü kalan gazları serbest bırakıyor olabilir.
Astronotlar içini Ay’daki tozlar ve atmosfer ciddi problemlere yol açabilecek potansiyele sahip. Apollo görevindeki astronotların kıyafetleri, Ay tozu yüzünden çok yıpranmıştı. Bu sebeple, Ay yüzeyindeki materyalleri saptamak, gelecek Ay görevlerinde daha dayanıklı kıyafetler tasarlamayı mümkün kılabilir. NASA’dan araştırmacılara göre; Ay’daki bu atmosferin nasıl hareket ettiğini ve yüklendiğini çözerek gelecekteki Ay görevlerine çok daha iyi hazırlanılabilir.
Ay Işıltısı
Morötesi güneş ışığı, yayılan gazların parçacıklarına elektrik yükü vererek yüzeyden yaklaşık 1.6 kilometre kadar yükseğe çıkmasına sebep olabilir. Geceleri de bunun tam tersi gerçekleşir. Atomlar, Güneş rüzgarlarından elektron alır ve yüzeye alçalırlar.
Gece-gündüz sınırında uçup duran bu parçacıklar, Dünya’daki gün batımında oluşana benzer, Apollo görevlerinde de defalarca gözlenmiş olan ışıltıyı oluştururlar.
- Charles Q. Choi, Water Molecules May Survive on the Moon's Surface All Day Long, Space.com September 8, 2017 (accessed October 29, 2017) https://www.space.com/38095-moon-surface-water-molecules-all-day.html
- T. Sharp, Atmosphere of the Moon, Space.com October 30, 2017 (accessed October 31, 2017) https://www.space.com/18067-moon-atmosphere.html
- Z. Macintosh, Mysterious Moon Light Made by Glowing Dust Fountains, Space.com July 6, 2010 (accessed October 30, 2017) https://www.space.com/8715-mysterious-moon-light-glowing-dust-fountains.html
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek OlBunlar da İlginizi Çekebilir
Ayın Özellikleri Nelerdir? Ayın Yapısı Ve Özellikleri Hakkında Bilgiler
Ay, Dünya’nın tek doğal uydusu olma özelliğini taşır.
Ay’ın biçimi küreye benzer.
Ay’ın atmosferi Dünya kadar yoğun olmaz ve son derece azdır.
Ay’ın atmosferinin olmamasından dolayı yağmur ve rüzgar gibi hava olayları meydana gelmez.
Ay Dünya’dan çok daha küçük bir gök cismi olmaktadır.
Ay’ın çapına bakıldığında Dünya’nın çapından yaklaşık olarak dört kat daha küçüktür.
Ay’ın yüzeyine meteor olarak isimlendirilen gök cisimleri çarpar ve bu çarpma sonucunda derin çukurları meydana getirir. Meteor çarpması neticesinde ortaya çıkan bu çukurlar krater olarak adlandırılır.
Ay’ın yüzeyinde taşlar ve ince toz tabakası bulunmaktadır. Ay içerisinde yağmur ya da rüzgar gibi hava olayları mevcut olmamasından dolayı bu tozlar aynı biçimde yerinde kalır. Bu sebepten dolayı Ay'ın üzerine ayak basmış olan astronotların ayak izleri herhangi bir bozulmaya uğramadan durur.
Ay’ın Dünya’ya uzaklığı yaklaşık olarak 384.000 kilometredir.
Dünya’dan Ay’a bakılması durumunda Güneş ile birlikte aynı boyutta gibi görünmesinin nedeni Dünya’ya karşı olan uzaklığının Güneş’ten çok daha az olmasıdır.
